İçeriğe atla

Dev şişe burunlu balina

Dev gagalı balina
Arnoux gagalı balinasının ortalama insan boyu ile karşılaştırması
Baird gagalı balinasının ortalama insan boyu ile karşılaştırması
Korunma durumu
Biyolojik sınıflandırma
Âlem: Animalia
Şube: Chordata
Alt şube: Vertebrata
İnfa şube: Gnathostomata
Sınıf: Mammalia
Takım: Cetacea - (Balinalar)
Alt takım: Odontoceti - (Dişli balinalar)
Familya: Ziphiidae - (Gagalı balinagiller)
Cins: Berardius
İkili adlandırma
Berardius arnuxii
Duvernoy, 1851

Arnoux gagalı balinasının yayılımı
Berardius bairdii
Stejneger, 1883

Baird gagalı balinasının yayılımı

Dev gagalı balina (Hyperoodon planifrons), gagalı balinagiller (Ziphiidae) familyasından Berardius cinsine ait üç balina türünden ikisi Güney yarıküre'nin soğuk sularında yaşayan Arnoux gagalı balinası ve Büyük Okyanus'un kuzeyindeki soğuk sularda bulunan Baird gagalı balinasıdır. Üçüncü bir tür 2016 yılında tanımlanmış ancak adlandırılmamıştır. Gagalı balinagillerin en büyükleri olup boyları 10-12 metreye ulaşabilmektedir. Dört dişli balina veya dev gagalı balina olarak da adlandırılsalar bile genellikle cins isimleri olan Berardius olarak bilinirler. Arnoux ve Baird gagalı balinaları o kadar birbirine benzerdir ki ayrı tür olup olmamaları tartışma konusu olmuş ancak genetik kanıtlar ve yaşadıkları coğrafyaların farklılığı nedeniyle ayrı ayrı sınıflandırılmalarına karar verilmiştir.[1][2][3][4][5][6] Arnoux gagalı balinası, ilk olarak Georges Louis Duvernoy tarafından 1851 yılında Baird gagalı balinası ise 1883 yılında Leonhard Hess Stejneger tarafından tanımlanmıştır.[7][7][8][9][10][11]

Özellikleri

Baird gagalı balinası ilüsttrasyonu.

Arnoux ve Baird gagalı balinası yaşadıkları yer ayrı olmasa denizde ayırt edilemeyecek kadar birbirine benzemektedir. Arnoux gagalı balinasının denizdeki tahmini boyu 12 metre olup ölü olarak görülenler ise 9,3 ile 9,75 metre arasındadır.[12] Baird gagalı balinası ise görece daha büyük olup 12-13 metreye kadar büyüyebilmektedir. Her ikisinin de ağırlıkları 14 tona ulaşabilmektedir.

Her iki türün de gagaları diğer gagalı balinalara göre uzundur. Sırt yüzgeci vücudun arka tarafındadır. Vücut renkleri açık gri ile siyah arasında ve tüm vücutta aynı renktedir. Her iki tür de beyaz çizgisel izler olup yaşlandıkça büyümekte olup yağ belirlemede kullanılabilmektedir.

Üçüncü bir tür (henüz resmi olarak adlandırılmayan ancak Japonca karga anlamındaki Karasu olarak kullanılan) 2016 yılında tanımlanmıştır. Baird gagalı balinasına benzemesine rağmen mtDNA farklılığı vardır.[13][14][15][16][17]

Popülasyon ve yayılım

Toplam popülasyon kesin olarak bilinmese de Baird gagalı balinasının 30.000 civarında olduğu tahmin edilmektedir. Üçüncü tür için herhangi bir bilgi yoktur.[18]

Her iki türün de yayılımı antitropikal sulardır. Arnoux gagalı balinası Güney Afrika, Arjantin ve Yeni Zelanda'nın en güney uçları ile Antarktika arasında bulunur.[19]

Baird gagalı balinası Büyük Okyanusun kuzeyinde özellikle Japonya adaları etrafında yaşamaktadır. En kuzey olarak Bering Denizi, en güney olarak Izu Adaları ve Bonin Adalarında kayıt edilmiştir. Çin'in Zhoushan sahillerinde kıyıya vurmalar da görülmüştür.[20][21][22][23][24]

Yaşam şekli

Arnoux gagalı balinası

Bütün diğer gagalı balinagiller gibi onlar da büyük derinliklerde avladıkları kafadan bacaklılar ve krill ile beslenir.

Korunumu

1974 yılında avlanması yasaklanmadan önce 176 balina Sovyet avcılarınca yakalanmıştır. Amerikan ve Kanadalı avcılarca 1966'dan önce 60 ve Japon avcılarca 1986'dan önce 4000 civarında avlanamıştır.[25][26][27][28]

Kaynakça

  1. ^ McCann (1975). "A study of the genus Berardius". Scientific Reports of the Whales Research Institute. Cilt 27. Tokyo, Japan: Whales Research Institute. ss. 111-137. ISSN 0083-9086. 
  2. ^ Kasuya (1973). "Systematic consideration of recent toothed whales based on the morphology of the tympano-periotic bone". Scientific Reports of the Whales Research Institute. Cilt 21. Tokyo, Japan: Whales Research Institute. ss. 1-103. 
  3. ^ McLachlan (1966). "A record of Berardius arnouxi from the South-East Coast of South Africa". Annals of the Cape Provincial Museum (Natural History). Cilt 5. ss. 91-100. 
  4. ^ Slipp (1953). "The beaked whale Berardius on the Washington Coast". Journal of Mammalogy. Cilt 34. ss. 105-113. doi:10.2307/1375949. 
  5. ^ Rice (1998). Marine Mammals of the World: Systematics and Distribution. Special Publication Number 4. The Society for Marine Mammalogy. 
  6. ^ Ross (1984). "The smaller cetaceans of the south east coast of southern Africa". Annals of the Cape Provincial Museum (Natural History). Cilt 15. ss. 173-410. 
  7. ^ a b Balcomb (1989). "Baird's beaked whale, Berardius bairdii Stejneger, 1883: Arnoux's beaked whale, Berardius arnuxii Duvernoy, 1851". Handbook of Marine Mammals. 4. Londra: Academic Press. ss. 261-288. 
  8. ^ Beolens, Bo, Michael Watkins, and Michael Grayson. 2009. The eponym dictionary of mammals. Baltimore: Johns Hopkins University Press, p. 38, 54.
  9. ^ Sharks and Whales (Carwardine et al. 2002), p. 356.
  10. ^ Davies (1963). "The antitropical factor in cetacean speciation". Evolution. Cilt 17. ss. 107-116. doi:10.2307/2406339. 
  11. ^ Dalebout (2002). Species identity, genetic diversity and molecular systematic relationships among the Ziphiidae (beaked whales). PhD thesis, School of Biological Sciences, University of Auckland, Auckland, New Zealand (Tez). 
  12. ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2016. 
  13. ^ Morin, P. A.; Scott Baker, C.; Brewer, R. S.; Burdin, A. M.; Dalebout, M. L.; Dines, J. P.; Fedutin, I.; Filatova, O.; Hoyt, E.; Jung, J.-L.; Lauf, M.; Potter, C. W.; Richard, G.; Ridgway, M.; Robertson, K. M.; Wade, P. R. (2016). "Genetic structure of the beaked whale genus Berardius in the North Pacific, with genetic evidence for a new species". Marine Mammal Science. doi:10.1111/mms.12345. 
  14. ^ Hoppin J. (2012). "Whale skeleton fossils in Santa Cruz area draw gawkers". The Santa Cruz Sentinel, The San Jose Mercury News. 19 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2015. 
  15. ^ Naish D. (2008). "Tetrapod Zoology - Skull of the Moore's Beach monster revealed!". The ScienceBlogs. 2 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2015. 
  16. ^ Harlan, PhilipNeustorm. "Santa Cruz - Monster of Monterey Bay". The LocalWiki. 10 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2015. 
  17. ^ Smolin S. (2010). "Зубатый кит выброшен на брекватер Невельского порта". Сахалин и Курилы. 8 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2014. 
  18. ^ "Arşivlenmiş kopya". 7 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2016. 
  19. ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2016. 
  20. ^ Huogen W.; Yu W. (1998). "A Baird's Beaked Whale From the East China Sea". FISHERIES SCIENCE, 1998-05. Zhe Jiang Museum of Natural History. s. CNKI – The China National Knowledge Infrastructure. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2015. 
  21. ^ Nishimura, Saburo (1970). "Recent Records of Baird's Beaked Whales in Japan Sea" (PDF). Publication of the Seto Marine Baiological Laboratory. 18 (1). Kyoto University. ss. 61-68. 10 Eylül 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2016. 
  22. ^ Kaiya, Zhou; Leatherwood, Stephen; Jefferson, Thomas A. (1995). "Records of Small Cetaceans in Chinese Waters: A Review" (PDF). Asian Marine Biology. Cilt 12. ss. 119-39. 4 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 23 Ekim 2016. 
  23. ^ Kamio A. (1942). "About the accidents in history of Southeastern Santô peninsula" (PDF). Geographical Review of Japan Vol. 18 (1942) No. 7. J-STAGE. ss. 605-609. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2015. 
  24. ^ Chang K.; Zhang C.; Park C.; Kang D.; Ju S.; Lee S.; Wimbush M., (Ed.) (2015). "Oceanography of the East Sea (Japan Sea)". Springer International Publishing. s. 380. 15 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2015. 
  25. ^ "CMS Pacific Cetaceans MOU for Cetaceans and their Habitats in the Pacific Islands Region". 16 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2016. 
  26. ^ "Video: Aftermath of a Japanese whale hunt". 24 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2010. 
  27. ^ Şablon:IUCN2009.2
  28. ^ "Appendix II 21 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi." of the Convention on the Conservation of Migratory Species of Wild Animals (CMS). As amended by the Conference of the Parties in 1985, 1988, 1991, 1994, 1997, 1999, 2002, 2005 and 2008. Effective: 5 March 2009.

Konuyla ilgili yayınlar

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Balina ve yunuslar listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Balinalar ya da Latince adıyla Cetacea infra takımı içinde plasentalı deniz memelileri olan balinalar, yunuslar ve musurları barındırır. Bu infra takımın tüm günümüz üyeleri tamamen su içinde yaşamaya adapte olmuştur. Çoğu açık okyanuslarda yaşarken az sayıda üyesi nehirlerde ve haliçlerde yaşar. Bu hayvanlar üremek için çiftleşmeyi, doğumu, yavrularını emzirmeyi ve beslenmeyi tamamen sualtında gerçekleştirirler. Boyutları 1,4 m. boyunda ve 54 kg. ağırlığındaki körfez muturundan aynı zamanda bugüne kadar yaşamış en büyük hayvan olduğu düşünülen 29,9 m. boyunda ve 190 ton ağırlığında mavi balinaya kadar bir yelpaze içindedir. Dünya Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) tarafından bu infra takım için on dört familya, 39 cins ve 90'dan fazla tür tanınmaktadır. IUCN tarafından bu türlerden ikisi kritik tehlikedeki türler, yedisi tehlikedeki türler, altısı hassas türler, beşi neredeyse tehdit altındaki türler arasında listelenirken yirmi ikisi asgari endişe altında görülmekte ve kırk beşi hakkında yeterli veri yoktur, ayrıca üç tür henüz değerlendirilmemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Balina</span> çeşitli türlerden oluşan büyük plasentalı deniz memelileri

Balina yaşamını tamamen suda sürdüren ve yaygın olarak dünya okyanuslarında bulunan farklı çok sayıda türden oluşan plasentalı deniz memelileridir. Cetacea infra takımı içinde genellikle yunusları ve musurları hariç tutarak oluşturulmuş formel olmayan bir gruplamada yer alırlar. Balinalar, yunuslar ve musurlar çift toynaklılarla birlikte Cetartiodactyla takımında yer alırlar. En yakın akrabaları olan su aygırlarından 55 milyon yıl kadar önce ayrılmışlardır. Balinaların iki parvo takımı dişsiz balinalar (Mysticeti) ve dişli balinalar (Odontoceti) birbirlerinden yaklaşık 34 milyon yıl kadar önce ayrılmışlardır. Yaşayan ve balina olarak kabul edilen familyalar şunlardır: Balaenopteridae, Balaenidae, Cetotheriidae, Eschrichtiidae, Monodontidae, Physeteridae, Kogiidae ve Ziphiidae.

<span class="mw-page-title-main">Dişli balinalar</span> balina parvo takımı

Dişli balinalar (Odontoceti), mevcut balinaların iki ana grubundan biridir. Dişsiz balinalar ile son ortak ataları muhtemelen – 34 milyon yıl önce – geç Eosen'de yaşamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Gerçek balinagiller</span>

Gerçek balinagiller (Balaenidae), dişsiz balinaların yaşayan iki cinsini içeren bir familyasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Balina şarkısı</span>

Balina şarkısı, balinaların birbirleriyle iletişim için çıkardıkları seslerdir.

<span class="mw-page-title-main">Gagalı balinagiller</span> dişli balinaların bir familyası

Gagalı balinagiller (Ziphiidae) dişli balinaların bir familyası. Tanılan 19 türü ile yunusgillerden sonra ikinci büyük balina familyası olmasına rağmen hakkında fazla bilinmemektedir. Bunun nedeni familyanın türlerinin kıyılara pek yaklaşmamasıdır. Familyanın birçok türü daha henüz yeni tanımlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey balinası</span>

Kuzey balinası, bütün okyanuslarında yaygın bir balina türüdür. Bağlı olduğu oluklu balinagiller familyası içinde mavi balina ve oluklu balinadan sonra en büyük üçüncü türdür. Günümüzdeki sayılarının 80.000 olduğu tahmin edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Elektra balinası</span> Yunus türü

Elektra balinası (Delphinidae) ailesine mensup bir (Cetacea). Cüce katil balina ve pilot balina ile benzerdir, genel olarak bu yunus cinslerinin ismi siyah balıklar olarak adlandırılır. Ayrıca Yalancı katil balina ile de ilişkilidir. Elektra balinaları daha çok tropikal sularda bulunurlar fakat derin suları tercih ettikleri için insanlar tarafından çok fazla gözlemlenemezler.

<span class="mw-page-title-main">Uzun dişli gagalı balina</span>

Uzun dişli gagalı balina veya Layard gagalı balinası, gagalı balinagiller (Ziphiidae) familyasından iki dişli balina (Mesoplodon) cinsine ait bir balina türü. Epiteti bu balina türünün ilk çizimlerini yapıp taksonomist John Edward Gray'a gönderen ve 1865 yılında tarifinin yapılmasını sağlayan Güney Afrikalı Edgar Leopold Layard onuruna verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Sık dişli gagalı balina</span>

Sık dişli gagalı balina veya Blainville gagalı balinası, gagalı balinagiller (Ziphiidae) familyasından iki dişli balina (Mesoplodon) cinsine ait bir balina türü. Adı, Fransız zoolog Henri de Blainville tarafından 1817 yılında tanımlanması nedeniyle verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey şişe burunlu balinası</span> memeli türü

Kuzey şişe burunlu balinası, gagalı balinagiller (Ziphiidae) familyasından Hyperoodon cinsine ait iki balina türünden biridir. Norveç ve Birleşik Krallık'ta 19. yüzyıl ve 20. yüzyıl başlarında avlanmıştır. 1453 metre ile bilinen en derine dalabilen memelidir. Johann Reinhold Forster tarafından 1770 yılında tanımlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Cüce ispermeçet balinası</span>

Cüce ispermeçet balinası Physeteroidea ailesinin bilinen üç türünden birisidir. Genellikle denizlerde görünmezler ve en kaybolmamış bilgiler gövdelerinin araştırmalarından gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Güney şişe burunlu balinası</span>

Güney şişe burunlu balinası, gagalı balinagiller (Ziphiidae) familyasından Hyperoodon cinsine ait iki balina türünden biridir. Çok az gözlenebilen ve avlanan bu tür, muhtemelen Antarktik sularda en bol bulunan balinadır. İlk olarak İngiliz zoolog William Henry Flower tarafından 1770 yılında tanımlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Pigme ispermeçet balinası</span>

Pigme ispermeçet balinası, Kogiidae familyasının bilinen iki türünden birisidir. Genellikle denizlerde görünmezler ve bu tür hakkında bilinen çoğu şey gövdelerinin araştırmalarından gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Pasifik gagalı balinası</span>

Pasifik gagalı balinası veya Longmann gagalı balinası, Indopacetus cinsine ait balina türü. Yakın zamana kadar dünyada görülen ender balina türlerinden biri olarak kabul edilmiş, ancak günümüzde kürek dişli gagalı balina bu konuma sahip olmuştur. 2010 yılı itibarıyla, türlerin kıyılarda bir düzine kadar yaşadığı bildirilmiş ve toplam sayılarının 65 civarında olduğu ifade edilmiştir.

<i>Mesoplodon perrini</i>

Mesoplodon perrini, yeni dönemde tanımlanan gagalı balina türü. Türe ait örnekler 1970'li yıllarda ortaya çıkarılmıştır. İlk örnekler 1975 yılında, ardından 1978 ve 1979 yıllarında Kaliforniya sahillerinde bulunmuştur. Son örnek Eylül 1997'de bulunmuştur. Bu türler başta Hektor gagalı balinası ve Cuvier gagalı balinası olarak tanımlanmalarına rağmen, sonradan 2002 yılında yapılan DNA merkezli bir çalışmada tür yeni olarak tanımlanmış ve William F. Perrin'in adı verilerek "Perrin gagalı balinası" olarak anılmıştır.

Mesoplodon hotaula, bir mesoplodon türü.

<span class="mw-page-title-main">Tazmanya gagalı balinası</span>

Tazmanya gagalı balinası ya da Tazmanya balinası, ziphiidae familyasının üyesi olan bir balina türü. Bu balinalar geniş bir şekilde araştırılmamışlardır. Denizlerde görülen yalnızca dört birey ve 42 tane de kendi doğal yaşam alanlarından ayrı kalmış birey kayıt edilmiştir. İlk defa 1937 yılında görülmüşlerdir, W. R. B. Oliver tarafından George Shepherd'a itham edilerek isimleri verilmiştir, Whanganui Bölge Müzesinin görevlisi 1933 yılında Yeni Zelanda'daki Kuzey Adası'nda bulunan Ōhawe yakınlarındaki güney Taranaki sahilinde numuneler toplamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Eubalaena</span>

Gerçek balinalar büyük dişsiz balinaların üç türünü kapsayan Eubalaena cinsidir: Buzul balinası, Kuzey Pasifik gerçek balinası ve Güney gerçek balinası. Bu türler grönland balinası ile birlikte Balaenidae ailesinde dınıflandırılmışlardır. Gerçek balinalar yusyuvarlak bir gövde yapısına sahiptirler, v şeklinde hava delikleri ve koyu gri ya da siyah ten renkleri vardır. Bu balinalar 18 m (59 ft) uzunluğundan daha çok büyüyebilirler ve bilinen en uzun gerçek balina ise 19.8 m (65 ft) uzunluğundadır; kiloları ise 100 kısa ton ya da daha fazla olabilir. 20.7 m (68 ft) uzunluğunda ve 135,000 kg (298,000 lb) kilosunda bir de 21.3 m (70 ft) uzunluğunda kesin olmasa da bireyler olduğu bilinmektedir ki bu değerler kambur, gri, bryde ve b. omurai gibi diğer balina türleri ile karşılaştırıldığında oldukça büyüktür, ama mavi balinadan küçüktür. Gerçek balinalara bu ismi veren balinacılar "gerçek" ismini bu türün bir avdayken bol yağ ve balina çubuğu sağlayabilmesi nedeniyle vermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Şişe burunlu balina</span> memeli cinsi

Hyperoodon gagalı balinagiller (Ziphiidae) familyasına ait balina cinsidir. Türleri: Kuzey şişe burunlu balinası ve Güney şişe burunlu balinasıdır Pasifik gagalı balinası türü, fisiksel görünüşleri nedeniyle tropikal şişe burunlu balinası olarak adlandırılır ve sınıflandırılır. Cins, Bernard Germain de Lacépède tarafından 1804 yılında tanımlanmıştır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.