Dev ağızlı köpekbalığı

Dev ağızlı köpekbalığı

Biyolojik sınıflandırma

Âlem:	Animalia
Şube:	Chordata
Sınıf:	Chondrichthyes
Takım:	Lamniformes
Familya:	Megachasmidae
Cins:	Megachasma
Tür:	M.pelagius

İkili adlandırma

''Megachasma pelagius''
Taylor, Compagno & Struhsaker, 1983

Dağılımı (mavi ile gösterilmiş)

Dev ağızlı köpekbalığı (Megachasma pelagios) sadece plankton ile beslendiği bilinen 3 köpekbalığı türünden birisidir. Megachasmidae familyasının tek cinsi olan Megachasma'nın tek üyesidir.

En sonuncusu 2018 yılında olmak üzere, bugüne kadar ancak 99 dev ağızlı köpekbalığı görülmüş olup, bunlardan daha da azı bilimsel olarak incelenebilmiş olduğu için bu balık hakkındaki bilgiler oldukça kısıtlıdır.

Ölçülebilmiş olan en büyük dev ağızlı köpekbalığı 5,63 m uzunluğunda, 2004 yılında ölü olarak Tokyo'nun bir sahiline vuran bir dişi balık olmuştur. Ölçülebilmiş en küçükleri ise 2004 yılında Sumatra'nın açıklarında tutulmuş olan 1,77 m boyunda bir erkek balıktır.

Şimdiye kadar hem Atlantik Okyanusu'nda, hem de Hint Okyanusu ve Büyük Okyanus'ta görülmüş olmaları nedeniyle, dünyadaki bütün ılık denizlerde bu balık türüne rastlanabileceği tahmin edilmektedir. En sık Kaliforniya açıklarında ve Japon adalarının civarında görülmüşlerdir.

Dış özellikler

En çok göze çarpan özelliği, ismininde sebebi olan, vücudu için fazla büyük görünen kafası ve kısa burunu ile çok büyük ağzıdır. Sırtı koyu kahverengi, karnı soluk renktir. Ağızlarının üzerinde beyaz bir çizgi vardır, ama bunun görevi henüz bilinmemektedir.

Dev ağızlı köpekbalığının iki adet sırt yüzgeci, simetrik olmayan bir kuyruk yüzgeci, iki büyük göğüs yüzgeci ve iki küçük anal yüzgeci vardır. Ağırlığı 1 ile 1.5 ton arasında değişebilir.

Davranışları ve yaşadığı yerler

1884, 1990, 1999 ve 2001 yıllarında Kaliforniya yakınlarında, çiftleşmeye hazır olan erkek balıklar görüldüğü için, dev ağızlı köpekbalıklarının çiftleşmek için burada toplandıkları düşünülür.

Mide içeriklerinin araştırılması, dev ağızlı köpekbalıklarının en çok küçük karidesler (kril) ile beslendiklerini göstermiştir. Dev ağızlı köpekbalığı, dev köpekbalığı gibi ağzı açık şekilde gezerek suyu taramaz; aynı balina köpekbalığının yaptığı gibi o da aktif olarak suyu içine çeker ve filtre görevi gören solungaçlarından dışarıya püskürtür.

Bulunuşu

İlk kez bilimsel olarak tarif edilmesi, 1976 yılında Hawaii yakınlarında gerçekleşmiştir. Bir bilimsel araştırmalar yapan amerikan gemisinden sarkan bir halatı ısırıp bir daha bırakmayan bir 446 cm uzunluğunda erkek balığın sudan çıkarılması ve böylece tesadüfen bulunması ile gerçekleşmiştir. Bu balık iyice incelendikten sonra, Honolulu'da hala bugüne kadar durduğu Bernice P. Bishop Museum-müzesine konulmuştur.

Dış bağlantılar

www.hai.ch'de Dev ağızlı köpekbalığı hakkında bilgiler 18 Mart 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Almanca)
Elasmoskop 1/1998" bulunan 11'inci balığın incelenmesi hakkında
Ilk kez tarif edildiği ve incelendiği günden, Tom Haight tarafından yapılmış videoları 23 Temmuz 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)

İlgili Araştırma Makaleleri

Mavi balina ya da gök balina, en büyükleri 33 metreyi bulan boyu ve 150 tonu geçebilen ağırlığıyla, yaşayan en büyük hayvan olduğuna inanılan bir deniz memelisidir. Cetacea (balinalar) takımının Mysticeti alt takımına dahil türlerden olan gök balina, Arktik Okyanus dışındaki tüm dünya denizlerinde yayılım gösterir.

Katil balina, Orka olarak da bilinir, okyanus yunusları ailesinin en iri üyesidir. Yayılım genişliği olarak dünyada en yaygın ikinci memelidir ve tüm okyanuslarda bulunur. Çok yönlü bir yırtıcıdır ve balık, deniz kaplumbağası, kuş, fok, köpek balıkları ve hatta diğer genç ve küçük yunusları yer. Bu şekilde deniz besin zincirinin en üst noktasındadır. Katil balina ayrıca diğer balinalara özellikle gri balinalara da saldırır.

<span class="mw-page-title-main">Yüzgeç</span>

Yüzgeç, balığın su içeresindeki hareketine yardımcı olan organlardır. Balıklarda yüzgeçler kara hayvanlarındaki kol ve bacaklara eşdeğerdir. Balığın su içerisindeki yüzme işlemi büyük ölçüde kaslarla sağlanır. Bu harekete farklı yüzgeçli değişik görevler için yardımcı olurlar.

Balina köpek balığı, Rhincodontidae familyasından devasa büyüklükte bir köpek balığı türü. Tüm denizlerde görülmekle birlikte başlıca yaşam alanı tropikalardır. Gri veya kahverengi olan gövdesinde küçük noktalar ve beyaz-sarı ince, dikey çizgiler bulunur. Gövdesinin alt kısmı açık renklidir. Dişleri oldukça küçüktür. Ufak balıklar ve plankton ile beslenir.

Büyük camgöz, dünyanın en büyük balığı olan balina köpek balığından sonra gelen, dünyanın en büyük 2. balığıdır. 10 metre uzunluğa ve 3 ton ağırlığa ulaşabilir. 12 ya da 15 metre uzunlukta olanların da görüldüğü anlatılmıştır ama bunlar bugüne kadar kanıtlanamamıştır. 3 metreden daha küçüklerini bulmak çok zordur ve bugüne kadar görülen en küçüğü 1,7 m'dir. Akvaryum ortamında 23 cm'ye düşebilir.

Haliç yunusu ya da Tucuxi Amazon havzasındaki nehirlerde ve Güney Amerika'nın kuzey ve doğu kıyılarında denizlerde bulunan bir yunus türüdür. "Tucuxi" adı Tupi dilindeki tuchuchi-ana sözcüğünden türetilmiştir ve türün genel adı olarak kullanılmaktadır. Amazon nehir yunusu gibi gerçek nehir yunusları ile benzer coğrafi bölgelerde bulunmasına rağmen haliç yunusu genetik olarak nehir yunuslarına benzememektedir ve deniz yunusları (Delphinidae) familyasında yer almaktadır. Fiziksel olarak, özellikle de denizde bulunan tipi afalinaya benzer. Ancak yeteri kadar yakın olmadığı için kendi cinsi Sotalia altında sınıflanmıştır. Ayrıca gri yunus, gri nehir yunusu, Guyana nehir yunusu, Amerika ırmak yunusu, Sotali, Bufeo negro ve Bufo negro adları da verilmektedir.

Kambur balina, oluklu balinagiller (Balaenopteridae) familyasından bir balina türü.

İskaroz ya da papağan balığı, Scaridae familyasından kemikli balık türü.

Gri resif köpek balığı, harharyasgiller (Carcharhinidae) familyasından bir köpek balığı türü.

Galeorhinus galeus, Triakidae ailesinden bir köpekbalığı türü.

İhtiyozorlar, Mezozoik dönemde yaşamış deniz sürüngenleriydi. Köpekbalıklarına veya yunuslara benzerlerdi. Bazıları korunmuş derinin izlenimlerine sahip birçok ihtiyozor fosili bulundu. Bunlar, Ichthyosaurus gibi gelişmiş ihtiyozorların, üçgen bir sırt yüzgeci, iki çift kürek benzeri yüzgeç ve bir köpekbalığınınki gibi çatallı, dikey bir kuyruğa sahip olduğunu göstermektedir. Uzun, çıtçıtlı çeneler ve konik dişler, ihtiyozorların balık ve kalamar yediğini gösterir. Küçük ihtiyozorlar sadece yaklaşık 3 ft uzunluğundayken, Triyas ve erken Jura'dan dev ihtiyozorlar 65 ft uzunluğa ulaştı ve onları pliosaur devlerinden sonra en büyük ikinci deniz sürüngenleri haline getirdi. İhtiyozorlar Kretase'de zaten nadirdi ve Mesozoyik'in sonuna kadar hayatta kalamadı.

Sarawak yunusu ya da Fraser yunusu Pasifik Okyanusu'nun derin sularında ve kısmen Hint Okyanusu ile Atlantik Okyanusu'nda yaşayan, Yunusgiller familyasından bir yunustur.

Kum saati yunusu, yunusgiller (Delphinidae) familyasından Lagenorhynchus cinsindeki altı yunus türünden biridir. Bu küçük yunus türü Antarktika ve çevresindeki sularda yaşar.

Pasifik beyaz yanlı yunusu, yunusgiller (Delphinidae) familyasından Lagenorhynchus cinsindeki altı yunus türünden biridir. Çok hareketli olan bu yunus türü Kuzey Pasifik Okyanusu'nun serin ve ılık sularında bulunur.

Siyah uçlu resif köpekbalığı, kolaylıkla kendi yüzgeçleri üzerinde belirgin siyah uçları görülen harhariyas köpekbalıklarından bir türdür. Bu tür Hint ve Pasifik Okyanusunun tropikal mercan resiflerinde yaşayan en bol köpekbalıkları arasındadır, sığ, kıyı sularına geldiğinde ise ilk sırt yüzgecinde siyahlık onu belli eder. Acı ve tatlı sulara girmediklerinden, çoğu siyah uçlu resif köpekbalığı, resif çıkıntıları ve kumlu düzlükler üzerinde bulunur. Bu türler genellikle 1,6 m (5,2 ft) uzunluğunda ulaşır.

Sıçansılar (Chimaeriformes) Kıkırdaklı balıklar sınıfından bir balık takımıdır. Çeşitli dillerde deniz kedileri (Seekatzen), hayalet balık (spookfish), hayalet köpekbalığı gibi farklı şekillerde de nitelenirler. Köpekbalıkları ve vatozlarla birlikte kıkırdaklı balıklar sınıfının üçüncü büyük taksonunu oluştururlar.

Güney gerçek balina yunusu Güney Yarımkürenin soğuk sularında yaşayan küçük ve ince bir memeli türü. İki gerçek balina yunusu türünden birisidir; Diğeri ise Kuzey Yarımkürenin derin okyanuslarında yaşayan kuzey gerçek balina yunusu'dur.

Kedi köpekbalığıgiller (Scyliorhinidae), Carcharhiniformes takımından bir köpek balığı familyasıdır. 17 cinse yerleştirilmiş yaklaşık 160 tür ile en büyük köpekbalığı familyalarından biridir. Çoğu zeminden beslenen hayvan gibi gibi, kedi köpekbalıkları bentik omurgasızlar ve daha küçük balıklarla beslenir. İnsanlara zararlı değildirler.

Japon testere köpekbalığı, testere köpekbalığıgiller ailesinden (Pristiophoridae) bir testere köpekbalığı türüdür.

Okyanus beyaz yüzgeçli köpekbalığı, tropik ve ılık ılıman denizlerde yaşayan büyük bir pelajik gereksinimli köpekbalığıdır. Uzun, beyaz uçlu, yuvarlak yüzgeçleri olan tıknaz bir gövdeye sahiptir. Türleri tipik olarak yalnızdır, ancak gıda konsantrasyonlarında çok sayıda toplanabilirler. Kemikli balıklar ve kafadanbacaklılar diyetinin ana bileşenlerini oluşturur ve dişiler canlı doğum yapar.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.