İçeriğe atla

Desimasyon

Desimasyon (Latince: decimatio; decem = "on") Roma ordusunda, asi ve korkak askerleri cezalandırmak için subaylar tarafından kullanılan bir disiplin cezası. Desimasyon kelimesi Latince "onuncunun öldürülmesi" anlamına gelir.

İşleyişi

Desimasyon cezası için seçilmiş olan Kohort onarlı gruplara bölünür, gruplar kendi içerisinde kura çeker ve kurayı kaybeden asker kendi silah arkadaşları tarafından genellikle taşlanarak ya da sopa ile dövülerek öldürülürdü. Geride kalan askerlere zahire istihkakı olarak buğday yerine arpa verilir ve Roma ordugâhının dışında uyumak zorunda bırakılırlardı.

Cezalandırılacak olan kişi kura ile belirlendiğinden seçilen Kohort'ta bulunan tüm askerler, suçlu ya da masum olduklarına ya da rütbelerine bakılmaksızın, eşit derecede şansa sahipti.

Kaynakça

Desimasyon cezasıyla ilgili en eski bilgi, MÖ 471 yılında Roma Cumhuriyeti'nin Volscilerle olan savaşı sırasında Livy tarafından kaydedilmiştir.[1] Ceza, MÖ 71 yılında Spartaküs'e karşı yürütülen Üçüncü Köle Savaşı sırasında Marcus Licinius Crassus tarafından yeniden uygulanmıştır. Jül Sezar'ın benzer bir uygulamayı 9. lejyon üzerinde yaptığı iddiası sonradan çürütülmüştür.[2]

Plutarch, Marcus Antonius'un hayatıyla ilgili eserinde bu uygulamayı tasvir eder. Media'da bir yenilginin ardından:

"Antonius oldukça öfkeliydi ve kontrolünü kaybettiğinde 'desimasyon' olarak bilinen cezayı uygulanmaya koydu. Yaptığı şey onları onarlı gruplara bölmek ve kura ile seçilen birini öldürtmekti; geri kalanlara ise onun emriyle istihkak olarak buğday yerine arpa verildi."[3]

Desimasyon uygulaması Roma İmparatorluğu döneminde de varlığını korumuştur. Suetonius, bu uygulamaya son olarak Augustus tarafından MÖ 17 yılında başvurulduğunu yazarken,[4] Tacitus, Lucius Apronius'un Tacfarinas karşısında alınan bir yenilginin ardından MS 20 yılında III Augusta lejyonun tam bir kohortuna bu cezayı uyguladığından bahseder.[5]

Bazı tarihi kaynaklara göre Crassus'un Spartaküs karşısında Üçüncü Servile Savaşı sırasında kazandığı başarının sırrı bu uygulamada gizlidir.

Modern desimasyon örnekleri

Antony Beevor, Stalingrad adlı eserinde, sovyet birliklerinden bir bölük komutanının geri çekilen askerlerinin önünden yürüdüğü ve esas duruşta bekleyen askerlerden her onuncu askeri mühimmatı bitene kadar suratlarından vurduğunu nakleder.[6]

Desimasyon aynı zamanda düşman askerleri için de kullanılmıştır. 1918 yılındaki Finlandiya Bağımsızlık Savaşı sırasında, Beyaz Muhafızlar, Varkaus savaşının ardından esir alınan tüm Kızıl Muhafız askerlerini buz üzerinde tek sıra olarak toplamışlar ve liderlerinden başlayarak her beşinci askeri seçmişler ve hemen oracıkta öldürmüşlerdir. Bu olay Fince Huruslahden arpajaiset (Huruslaht piyangosu) olarak bilinir.

Kaynakça

  1. ^ Ab urbe condita, ii.59
  2. ^ Goldsworthy, Sezar:Bir Devin Hayatı, 407
  3. ^ Plutarch: Antonius, c. 39
  4. ^ Suetonius, Augustus, 24
  5. ^ Tacitus, Yıllıklar, 3
  6. ^ Antony Beevor, Stalingrad, s. 117.

Dış bağlantılar

  • Decimatio, Smith'in Yunan ve Roma eski eserleri sözlüğünden, (İngilizce), 17 Mayıs 2009 tarihinde ziyaret edildi.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">MÖ 1. yüzyıl</span> yüzyıl

MÖ 1. yüzyıl, 1 Ocak MÖ 100 tarihinde başlayıp, 31 Aralık MÖ 1 tarihinde biter. Bu yüzyıl için alternatif bir isim ise MÖ son yüzyıldır. Bu MS/MÖ gösterimi 0 yılını içermez. Fakat bilimsel gösterim içerir ve eksi işaretini kullanır. Böylese 'MÖ 2' bilimsel gösterimde 'yıl -1' olur.

<span class="mw-page-title-main">Jül Sezar</span> Romalı asker ve Roma Cumhuriyetinin son diktatörü olan politik lider (MÖ 100–44)

Jül Sezar, Romalı asker ve Roma Cumhuriyeti'nin son diktatörü olan politik liderdir. Aynı zamanda iyi bir hatip ve güçlü bir yazar olan Sezar, dünya tarihinin en etkili insanlarından birisi olarak kabul edilir. Eylemleriyle Roma Cumhuriyeti'nin Roma İmparatorluğu'na dönüşmesinde ve evlatlığı Augustus'un ilk Roma imparatoru olmasını sağlayacak olayların başlamasında kritik bir rol oynamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Augustus</span> İlk Roma imparatoru (s. MÖ 27 – MS 14)

Augustus, Roma İmparatorluğu'nun kurucusu ve ilk imparatorudur. MÖ 27 - MS 14 yılları arasında hüküm sürmüş olan Augustus, Gaius Octavius Thurinus olarak doğmuş ve MÖ 44 yılında Jül Sezar tarafından evlatlık edinilmesinin ardından Gaius Julius Caesar Octavianus adını almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Marcus Antonius</span> Romalı politikacı ve general

Marcus Antonius, Roma Cumhuriyeti'nin sona ermesinde ve Roma İmparatorluğu'nun yükselişinde önemli bir figür olan Romalı bir politikacı ve generaldi. Julius Caesar'ın yakın müttefikiydi ve daha sonra Octavian ve Lepidus ile birlikte Roma Cumhuriyeti'nin triumvirlerinden biri olarak görev yaptı. Antonius en çok Jül Sezar'la kurduğu siyasi ve askeri ittifaklar ve Mısır Ptolemaios Krallığı'nın son hükümdarı Kleopatra ile yaşadığı romantik ilişki ile tanınır.

<span class="mw-page-title-main">Neron</span> 5. Roma imparatoru (s. 54–68)

Nero Claudius Caesar Augustus Germanicus, esas adı Lucius Domitius Ahenobarbus olan ve aynı zamanda Nero Claudius Caesar Drusus Germanicus olarak da bilinen, Julio-Claudian Hanedanı'nın beşinci ve son Roma imparatoru. Nero, büyük amcası Claudius tarafından tahtın vârisi olarak evlatlık edinilmiştir. Nero Claudius Caesar Drusus olarak, İmparator Claudius'un ölümünün ardından, 13 Ekim 54'te Roma tahtına oturmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Roma lejyonu</span> Roma İmparatorluğunda 1.000 ile 5.600 kişi arasında değişen eski ağır piyade birliği

Roma Lejyonu Roma Cumhuriyeti ve Roma İmparatorluğu boyunca tüm Roma ordusunu ya da daha dar anlamda ağır piyadeleri kasteden temel askeri birlik. İkinci anlamı birkaç Kohorttan oluşan ve legionaries olarak bilinen ağır piyadelere vurgu yapar. Roma lejyonunun ana unsurunu ağır piyadeler oluştururken, piyadelere neredeyse her zaman bir ya da daha fazla sayıda, Roma yurttaşı olmayan kişilerden oluşturulan süvariler, düzenli birlikler ve avcılardan kurulu destek birlikleri olan Auxilialar eşlik ederdi.

<span class="mw-page-title-main">Roma Cumhuriyeti</span> Antik Romanın cumhuriyetle yönetildiği dönem

Roma Cumhuriyeti, Antik Roma uygarlığında hükûmetin cumhuriyet şeklinde işlediği dönem. Geleneksel olarak MÖ 509 yılında krallığın devrilmesiyle başlayan dönemdir. Bu dönemde ilk iki yüzyıl boyunca, Cumhuriyet toprakları İç İtalya'dan bütün Akdeniz dünyasına kadar genişledi. Sonraki yüzyılda Roma; Kuzey Afrika, İber Yarımadası, Yunanistan ve şu anki Güney Fransa'da egemenlik kurarak daha da büyüdü. Roma Cumhuriyeti, son iki yüzyılı sırasında, hem Fransa'nın kalanına hem de Makedonya ile Anadolu'nun büyük kısmına egemen oldu.

<span class="mw-page-title-main">Tiberius</span> İkinci Roma imparatoru

Tiberius Caesar Augustus, doğumda; Tiberius Claudius Nero, Augustus'un 14 yılında ölümünün ardından Roma İmparatorluğu tahtına çıkan ikinci Roma imparatoru. Tiberius Claudius Nero ve Livia Drusilla'nın oğlu olan Tiberius doğuştan Claudius ailesinin mensubuydu. Annesi, babasından boşanarak MÖ 39 yılında Augustus ile yeniden evlenmiştir. Tiberius, sonradan Augustus'un kızı ve üvey kız kardeşi Yaşlı Julia ile evlenmiş ve ardından Augustus tarafından evlat edinilerek Julius ailesi mensubu olmuştur. Tiberius'un ardından gelen imparatorlar bu iki aile arasındaki karışımı gelecek 40 yıl boyunca devam ettirmişler, tarihçiler de bu hanedanı Julio-Claudian hanedanı olarak adlandırmışlardır.

Yaşlı Julia, Çağdaşları tarafından Julia Caesaris filia ya da Julia Augusti filia Roma İmparatorluğu'nun ilk İmparatoru Augustus'un ilk ve tek öz kızı. Augustus muhtelif zamanlarda yakın akrabalarının erkek çocuklarını kendi oğulları olarak evlatlık edinmiştir. Julia, Augustus'un ikinci evliliğini yaptığı Scribonia'dan doğmuştur ve doğumu Augustus'un Livia Drusilla ile evlenebilmek için annesi Scribonia'dan boşandığı güne rastlar.

Aktium Muharebesi, MÖ 2 Eylül 31 günü Octavianus'un komutasındaki Roma güçleriyle Marcus Antonius ve Kleopatra'nın kontrolündeki güçler arasında Yunanistan'ın batı kıyılarındaki Aktium önlerinde yaşanmış olan deniz muharebesidir. Antonius'un Kleopatra ile evlenerek bir doğu imparatorluğu kurmaya kalkması Roma ile arasının açılmasına neden olmuştu. Muharebeyi kazanan Octavianus Roma'nın yegane lideri haline geldi. Octavianus'un filosuna Marcus Vipsanius Agrippa komuta ediyordu.

<span class="mw-page-title-main">Carrhae Muharebesi</span> roma-part savaşı

Carrhae Savaşı, MÖ 53 yılında, Carrhae şehri yakınlarında Roma Cumhuriyeti adına Romalı general Crassus ve Part İmparatorluğu adına spahbed ("General") Surena arasında yapılan ve Partlar adına mutlak bir zaferle sonuçlanan savaş.

<span class="mw-page-title-main">Gaius Cassius Longinus</span>

Gaius Cassius Longinus Romalı senatör, Jül Sezar'a düzenlenen suikastın baş aktörlerinden biri ve Brutus'un kayınbiraderi.

<span class="mw-page-title-main">Roma lejyonları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu liste, günümüze ulaşmış edebi, epigrafik ve arkeolojik deliller ışığında esas olarak Principate dönemine odaklanmış olan bir Roma lejyonları listesidir.

Lejyon X Gemina, Jül Sezar tarafından Galya'nın MÖ 58 yılında işgali sırasında kullanılan dört lejyondan biridir. X Gemina adlı lejyonun 5. yüzyıl başlarında da bile Viyana'da görev yaptığına dair kayıtlar mevcuttur. Lejyonun sembolü boğadır. Lejyon, Sezar lejyonerleri süvari olarak kullandığı için başlangıçta X Equestris (bindirilmiş) adıyla bilinir.

Lejyon V Alaudae, zaman zaman Gallica olarak da bilinen ve MÖ 52 yılında Jül Sezar tarafından yerli Galyalılardan toplanan Roma lejyonu. Amblemi Fil olan lejyon'un cognomen'i Alaudae idi ve Galyalıların giydiği tipik miğferlerde bulunan sorguç yüzünden Tarla kuşuna benzetilmelerinden dolayı verilmişti.

Üçüncü Köle Savaşı, Gladyatör Savaşı veya Spartaküs Savaşı olarak da bilinen savaştır. Roma Cumhuriyeti'ne karşı başarısız olmuş en önemli ve ilk köle ayaklanmasıdır.

Lucius Pinarius Scarpus, Cumhuriyet döneminin sonlarında ve İmparatorluk döneminin başlarında yaşamış bir Romalıydı. Roma Cumhuriyeti'nin Son Savaşı sırasında Libya, Kirene'de Roma valisi olarak görev yaptı. Başlangıçta Mark Antony'ye sadıktı. Ancak Octavian'ın MÖ 31'deki Aktium Muharebesi'ndeki zaferinin ardından Octavian'ın tarafına geçti.

Alkış Roma zaferinin bir çeşidiydi. Bir ulus veya devlet düzeyinde olmayan düşmanlara karşı bir zafer kazanıldığında yani düşmanın Roma'dan aşağı olduğu düşünüldüğünde ; alkış tutulurdu. Aynı zamanda bir savaşta ordu için çok az veya hiç tehlike olmadan bir zafer kazanıldığında da alkış töreni yapılırdı.

Diğer çoğu askerî güçlerde olduğu gibi Roma ordusu da, askeri kahramanlıklar ve aynı şekilde askeri ihlaller için uygulanacak ceza ve ödüllerin kapsamlı bir şekilde kurallarını oluşturdu, uyguladı.

Publius Ventidius, Romalı generaldi ve Julius Caesar'ın koruyucularından biriydi. Partlara karşı kilit liderlerin ölümüyle sonuçlanan önemli zaferler kazandı. Plutarch'a göre "Antonius'un Hayatı" adlı eserinde, Ventidius'un Partlara karşı kazandığı üç askeri zafer, tek başına Partlara karşı zafer için yapılan zafer töreniyle ilgili bir Romalı generale verilen tek ödülle sonuçlandı.