İçeriğe atla

Derviş Paşa (kimyager)

Kimyacı Derviş Paşa ya da Mehmed Emin Derviş Paşa (d.1817, Eyüpsultan,[1] İstanbul - ö.1879, İstanbul) Osmanlı maden mühendisi, müsteşar, vali, bilim insanı, diplomat, devlet adamı, akademisyen, yazar.

Hayatı

Doktor Müderris İsmail Derviş Bey'in babası ve yazar Suat Derviş’in dedesidir. Oniki yaşında iken yeni açılan Mühendishaneye girmiş ve oradan Subay olarak çıkınca Avrupa’ya gönderilmiştir. Bir kaç yıl Londra’da, üç sene de Paris’te bulunmuştur. Paris'te Maden Mektebi’ne devam etmiş ve dönüşte Keban ve Ergani madenleri Başmühendisi, sonra Harbiye’de fizik ve kimya hocası ve Harbiye Müdürü olmuştur. 1847’de Ferik rütbesi ile Meclis-i Vâlâ Azası olarak İran hududu için gönderilen heyetle dört sene bulunmuştur. 1861’de Sankt-Peterburg Elçisi, bir yıl sonra Maarif Meclisi Reisi, daha sonra Müsteşarı, 1867’de Askerî Mektepler Nazırı, Şûrâ-yı Devlet azası, Halep Vilayeti, Ankara Vilayeti Valisi olmuştur. Bu yıllarda Paris’te toplanan Askerî Kongrede devlet tarafından murahhas olarak görevlendirilmiş, Rusya harbinden sonra Besarabya hududunun tayinine memur edilmiştir. Abdülaziz zamanında Müşir olmuştur. Dârülfünûn adıyla açılan ilk üniversitede fizik dersleri vermiştir. “Usul-ü Hikmet-i Tabiye” ve “Kimya” adlı iki eseri ile fizik âletlerinin tarifini muhtevi bir risalesi ve daha başka risaleleri vardır.[2] Osmanlı-İran sınır anlaşmazlığının giderilmesi için 1847'de Erzurum'da toplanan uluslararası bir komisyonda; Osmanlı Devleti'ni temsil eden heyete başkanlık etmiştir.[2][3] Bu heyetin reisi iken Müzekkere ismi ile yazdığı siyasî içerikte bir eseri de basılmıştır.[2]

Aldığı görevler

Aldığı çeşitli idari görevler aşağıda sıralanmıştır:[4]

Kaynakça

  1. ^ "Kimyager Derviş Paşa". Eyüpsultan Belediyesi. 17 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2023. 
  2. ^ a b c İbrahim Alaettin Gövsa / Türk Meşhurları (1946)
  3. ^ "Seyahatnamei Hudud". kitapyurdu.com. 2 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2023. 
  4. ^ Kuneralp, Sinan (2003). Son Dönem Osmanlı Erkân ve Ricali (1839-1922), Prosopoprafik Rehber (2 bas.). İstanbul: İsis. s. 93. 13 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Mehmed Emin Âli Paşa</span> 182. Osmanlı sadrazamı

Mehmed Emin Âli Paşa, Osmanlı Devleti'nde Tanzimat döneminin Mustafa Reşid Paşa ve Keçecizade Fuat Paşa ile birlikte en önemli üç devlet adamından biridir. Abdülmecid ve Abdülaziz saltanatlarında beş defa olmak üzere toplam sekiz yıl üç ay sadrazamlık yapmıştır. Ayrıca Londra Büyükelçiliği, İzmir ve Bursa valiliği, Meclis-i Vala reisliği, Meclis-i Tanzimat reisliği ile birlikte toplam sekiz kez hariciye nazırlığı görevinde bulunmuştur. Âli Paşa, Tanzimat devrinde 1871'e kadar çeşitli mevkilerde Osmanlı idaresini ve dış siyasetini elinde tuttu. Bazen hariciye nazırı, bazen de sadrazam olarak devlet idaresinin en üst düzeyinde bulundu. Devlet idaresini senelerce elinde tutan Âli Paşa, her zaman için sultanın keyfî idaresine karşı koymaya çalıştı ve onun mutlak salahiyetini kısıtlamak amacını güttü.

<span class="mw-page-title-main">Hekim İsmail Paşa</span>

Hekim İsmail Paşa ya da Sakızlı Sotori,, Osmanlı siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Münif Paşa</span>

Mehmed Tahir Münif Paşa veya kısaca Münif Paşa (1830-1910), Osmanlı devlet adamı.

Darülfünun, Arapça dar ve fünun (fenler) sözcüklerinden türetilmiş, "üniversite" anlamında kullanılan bir sözcüktür. Aynı zamanda 1900 yılında Avrupa üniversiteleri tarzında kurulan Darülfünun-ı Şahane veya İstanbul Darülfünununu ifade eder. Bu kurum 1933 reformuyla İstanbul Üniversitesi'ne dönüştürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Arif Hikmet Paşa</span>

Arif Hikmet Paşa, Osmanlı asker ve devlet adamı.

<span class="mw-page-title-main">Mehmed Halet Paşa</span> Osmanlı Devlet Adamı

Mehmed Halet Paşa veya Hâlet Mehmed Paşa, Osmanlı Devlet adamı.

<span class="mw-page-title-main">Maârif-i Umûmiye Nezâreti</span> Osmanlının son dönemlerinde eğitim işlerinden sorumlu bakanlık

Maarif Nazırlığı ya da Maarif Nezareti son dönem Osmanlı Hükümetleri'nde eğitim işlerinden sorumlu olan nazırlıktır.

<span class="mw-page-title-main">Damat Gürcü Halil Rifat Paşa</span> Osmanlı devlet adamı

Damad Gürcü Halil Rifat Paşa, II. Mahmud ve Abdülmecid dönemlerinde görev yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır. 4 kez Kaptan-ı Deryalık yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mehmed Namık Paşa</span>

Müşir Mehmed Emin Namık Paşa 19. yüzyılda yaşamış Osmanlı devlet adamıdır. Mekteb-i Harbiye'yi kurmuş, iki defa Bağdat Valisi olarak görev almış, Osmanlı Devleti'nin Londra Büyükelçisi olmuş, Serasker ve Şeyh-ül Vüzera unvanlarını elde etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Asım Mehmed Paşa</span>

Asım Mehmed Paşa (Nurizade) valilik, Şûrâ-yı Devlet başkanlığı ve çeşitli hükûmet görevlerinde bulunmuş bir Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Mehmet Tevfik Biren</span> Türk devlet adamı

Mehmet Tevfik Biren ya da Mehmed Tevfik Bey, Osmanlı Devleti'nin son döneminde Nazırlık ve Valilik gibi yüksek düzeylerde görev yapmış bir devlet adamı.

<span class="mw-page-title-main">Abdüllatif Suphi Paşa</span> Osmanlı devlet adamı, yazar

Abdüllatif Suphi Paşa veya Sami Paşazade Subhi Paşa. Osmanlı devlet adamı ve yazar.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Nail Bey</span> Osmanlı siyaset ve devlet adamı

Mustafa Nail Bey, Osmanlı devlet adamı. II. Meşrutiyet'in ilanından sonra kısa bir süre maarif nazırlığı yapmış ve bu süre içinde daha sonraki İkinci Meşrutiyet eğitiminin temellerini atmıştır.

Gelenbevizade Mehmet Said, Osmanlı devlet adamı ve eğitimci.

<span class="mw-page-title-main">Bağdatlı Mehmed Hâdî Paşa</span> Osmanlı asker ve devlet adamı

Bağdatlı Mehmed Hâdî Paşa veya Abdülhâdî Paşa, Osmanlı Devleti'nin son yıllarında valilik ve nazırlık görevlerinde bulunmuş bir asker ve devlet adamıydı.

Hüseyin Hüsnü Paşa, Osmanlı Devleti'nde yaşamış farklı kişilerin ismi ve unvanıdır:

Arnavut Süleyman Refet Paşa Osmanlı askeri.

Hacı Mühendis Mehmed Kâmil Paşa Osmanlı askeri.

Ahmed Kemal Paşa (1808-1886), Maarif Nazırlığı görevinde bulunmuş Osmanlı bürokrat.

Mehmed Hurşid Paşa (1813-1882), Osmanlı devlet adamıdır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.