İçeriğe atla

Dersim'in Kayıp Kızları "Tertele Çenequ"

Dersim'in Kayıp Kızları "Tertele Çenequ", Nezahat Gündoğan ve Kazım Gündoğan'ın İletişim Yayınları'ndan çıkan kitabı.[1] 1938 Dersim Olayları'ndan sonra ailelerinden alınarak yatılı okullara yerleştirilen, subaylara veya bürokratlara evlatlık olarak verilen kızların izinin sürüldüğü kitapta kendileriyle ve yakınlarıyla görüşmeler yer alıyor.[2]

Kitap, İki Tutam Saç: Dersim'in Kayıp Kızları adlı belgesel için yapılan çalışmalarla hazırlanmıştır.[3]Tunceli'li Gündoğan çifti, bir sözlü tarih çalışması olarak beş yıllık bir çalışmayla gerçekleştirdikleri kitap hakkında şöyle diyor: "Çoğu olayların üzerine sünger çekmiş. Onun için başta konuşmak istemediler, sustular. Bir buçuk yıl beklediğimiz tanıklar oldu. Ne olacak konuşup da, ben kapattım o konuyu, siz de kapatın dediler. Çünkü gerçekten büyük bir yara. Konuştuktan sonra kendisi, sonraki kuşak, ciddi bir sancı yaşıyor. Bir geçmişte kalan gerçek kimlik var, bir yaşadıkları var, bir de şimdiki kimliği. O yüzden biz de sorumlu hissettik kendimizi. Onları bekledik, onları incitmemeye dikkat ettik, travmayı derinleştirecek sorulardan kaçındık."[4]

Yakılması

Refahiye'de yapılan bir ev baskınında el konulan kitaplardan biri olan 'Dersim'in Kayıp Kızları'nın, soruşturmayla bir ilgisi bulunmamasına rağmen Refahiye Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından ‘imha’ edilmesi talimatı verildi. İmha tutanağında, “Refahiye Cumhuriyet Başsavcısı’nın talimatıyla komutanlığımız kazan dairesinde video çekimi yapılarak imha edildiği…” bilgisi yer aldı.[5]

Kaynakça

  1. ^ "Dersim'in Kayıp Kızları "Tertele Çenequ". www.iletisim.com.tr. 21 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2016. 
  2. ^ Temeltaş, Nami. "Dersim'den Diyarbakır'a". bianet.org. 14 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2016. 
  3. ^ ""Dersim'in Kayıp Kızları" Kitaplaştı". dersimnews.com. 28 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2016. 
  4. ^ Özkan, Fadime. "Nezahat ve Kazım Gündoğan: Dersim'de önce katliam yapıldı sonra kızlar subaylara pay edildi". haber.star.com.tr. 28 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2016. 
  5. ^ "Dersim'in Kayıp Kızları bulunur bulunmaz yakıldı". 10 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2019. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Uğur Mumcu</span> Türk araştırmacı-gazeteci, yazar, Kemalist ve sosyalist aydın

Uğur Mumcu, Türk gazeteci, araştırmacı ve yazar.

<span class="mw-page-title-main">Isaac Newton</span> İngiliz matematikçi ve fizikçi (1642–1727)

Isaac Newton, İngiliz fizikçi, matematikçi, astronom, mucit, simyacı, teolog ve filozoftur. 1687 yılında yayımladığı Philosophiæ Naturalis Principia Mathematica (Doğa Felsefesinin Matematiksel İlkeleri) kitabıyla klasik fizik mekaniğinin temelini oluşturmuş ve bu eser, dünya tarihinin en önemli bilimsel kitaplarından biri olmuştur. Bu eserle birlikte kendi adıyla anılan evrensel kütleçekim yasası ve üç hareket yasasını ortaya koymuş ve kendisinin yaratmış olduğu bu etki, bilim tarihindeki kilometre taşlarından biri olmuştur. Newton'ın evrensel kütleçekimi ve hareketin üç kanunu, sonraki üç yüzyıl boyunca bilim dünyasına egemen olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Fethi Okyar</span> 2. Türkiye başbakanı

Ali Fethi Okyar, Türk asker, diplomat ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Afet İnan</span> Türk sosyolog ve tarihçi

Afet İnan, Türk sosyolog, tarihçi ve akademisyen. Mustafa Kemal Atatürk'ün manevi kızıdır.

Anı, edebiyatta kişisel yaşantının bütününü veya belli bölümlerini kapsayan, bu dönemlerdeki gözlemleri dile getirmek amacıyla yazılmış metinlerdir. Otobiyografi ile karıştırılabilen anı, ondan dışsal olaylara verdiği önem ile ayrılır. Anıda kişisel yaşam izlenimlerinin yanı sıra bu izlenimlerin dış boyutları da geniş olarak yer alır. Otobiyografide yazar öncelikle kendilerini konu edinirken anı yazarları çoğunlukla çeşitli tarihsel olaylarda rol oynamış veya bu olayların yakın gözlemcisi olmuş kişilerdir.

<span class="mw-page-title-main">Hamdullah Suphi Tanrıöver</span> Türk yazar ve siyasetçi

Hamdullah Suphi Tanrıöver, Türk edebiyatçı, yazar, öğretmen, milletvekili, siyasetçi. Kurtuluş Savaşı ve cumhuriyetin ilk yıllarında TBMM'de yaptığı coşkulu konuşmaları nedeniyle "Millî Hatip" ve "Cumhuriyet Hatibi" olarak tanınan bir siyaset adamı ve yazardır. Ayrıca İstiklâl Marşı'nı Türkiye Büyük Millet Meclisinde ilk okuyan kişidir.

<span class="mw-page-title-main">JİTEM</span> Türk askeri istihbarat birimi

JİTEM ya da Jandarma İstihbarat ve Terörle Mücadele Grup Komutanlığı, İçişleri Bakanlığı'nın onayı olmadan ve Genelkurmay Başkanlığı'ndan görüş alınmadan Jandarma Genel Komutanlığı'nın kendi inisiyatifiyle kurulan ve terörle mücadele kapsamında faaliyet yürüten bir oluşumdur.

<span class="mw-page-title-main">İgor Guzenko</span> şifre memuru, Sovyet sığınmacı

Igor Sergeyevich Gouzenko, şifre uzmanı, yazar ve GRU ajanı. SSCB'nin, Ottawa büyükelçiliğinde şifre memuru olarak çalıştı daha sonra 109 belgeyi batıya kaçırarak Kanada'ya iltica etti. Tarihçi Jack Granatstein bu olayı ''kamuoyu açısından Soğuk Savaş'ın başlangıcıydı. Soğuk Savaş Ottawa'da başladı.'' olarak kabul eder.

Liz Behmoaras, Yahudi asıllı Türk yazar, çevirmen, gazeteci ve köşe yazarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Cem Ersever</span> Türk subay

Ahmet Cem Ersever JİTEM'in kilit isimlerinden biri olan Türk asker.

<span class="mw-page-title-main">Muammer Aksoy</span> Türk hukukçu, siyasetçi, köşe yazarı ve entelektüel

Mustafa Muammer Aksoy, Türk hukukçu, siyaset adamı ve yazar.

<span class="mw-page-title-main">Baha Akşit</span>

Mehmet Bahattin Baha Akşit, Türk siyasetçi, doktor, eski milletvekili ve senatör. 27 Mayıs Darbesi sonrasında yapılan Yassıada Yargılamaları'nda idama mahkûm edilen 15 kişiden biridir. Cezası daha sonra müebbet hapse çevrildi.

<span class="mw-page-title-main">Betül Demir</span> Türk şarkıcı ve söz yazarı

Betül Demir, Türk şarkıcı, söz yazarı ve besteci.

Dersim İsyanı, Dersim'de 1937-1938 yıllarında merkezî Türk Hükûmetiyle bazı Dersim aşiretleri arasında bölgenin hâkimiyeti ile ilgili çıkan anlaşmazlıklar sonucu yaşanan olaylara verilen isim. Dersim'de aşiretlerin isyanı sonucunda mutlak devlet hâkimiyetini sağlamak için Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından aşiretler üzerine Dersim Harekâtı düzenlendi. İsyancıların önemli kesimini 1920'de Sivas'ın Zara ve İmranlı ilçelerinden sığınan isyancılar oluşturuyordu. Harekât neticesinde sayılar hakkında birçok iddia bulunurken yaygın kanı olarak 11.683 kişi göçe tâbi tutulurken, 1.401 kişi öldürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">İlkay Gündoğan</span> Alman futbolcu

İlkay Gündoğan, orta saha pozisyonunda oynayan Türk asıllı Alman profesyonel futbolcu. Premier League ekiplerinden Manchester City forması giymektedir.

<i>İki Tutam Saç: Dersimin Kayıp Kızları</i>

İki Tutam Saç: Dersim'in Kayıp Kızları, Nezahat Gündoğan'nin yönettiği belgesel türünde 2010 yılında çekilip vizyona giren bir Türk filmidir. Film aynı adlı kitap için yapılan belgelerle hazırlanmıştır. Film adını, bir annenin, kayıp olan iki kızının kâküllerinden kestiği iki tutam saçı saklamasından alır.

<span class="mw-page-title-main">Nezahat Onbaşı</span>

Nezahat Onbaşı, henüz dokuz yaşında bir kız çocuğu iken babası ile birlikte Türk Kurtuluş Savaşı'na katılmış savaş kahramanı.

Filmamed Belgesel Film Festivali Diyarbakır'da Kürtçe, Türkçe ve İngilizce olarak düzenlenen çok dilli belgesel film festivali.

<i>Hay Way Zaman: Dersimin Kayıp Kızları</i>

Hay Way Zaman Nezahat Gündoğan'ın yönettiği, yapımcılığını Kazım Gündoğan'ın üstlendiği, belgesel türünde bir film. İki Tutam Saç: Dersim'in Kayıp Kızları belgeselinin devamı niteliğindedir. Belgesel, yüzlerce kayıp kızdan biri olan Emoş Gülver'in yaşamı üzerinden Dersim Katliamı'nı anlatıyor. Belgeselde, beş altı yaşlarında iken katledilen aile fertlerinden koparılarak alınan ve evlatlık verilen Emoş'un trajik hikâyesinin yardımıyla toplumsal yüzleşmenin gerekliliği tartışılıyor.

2015 Ceylanpınar saldırısı, 22 Temmuz 2015 günü Şanlıurfa'nın Ceylanpınar ilçesinde gerçekleşen 2 polisin ölümüyle sonuçlanan saldırı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.