Derinliklerine göre göller listesi
Bu liste dünyada bulunan doğal gölleri derinliklerine göre sıralandırılmasının listesidir.
Maksimum derinliğe göre sıralanmış göller
Bu liste inanılır bilgilere göre maksimum derinlikleri 400 metreyi aşan tüm dünya göllerini içinde bulundurmaktadır.
Jeoloji açısından, Hazar Denizi, aynen Karadeniz ve Akdeniz denizleri gayet eski Tethys Okyanusu'nun kalıntılarıdır. Bu denizin en derin bölgesi yerin kıtasal kabuğunda değil okyanusal kabuğunda yer almaktadır. Coğrafyacılar büyük bir kapalı havzası olan tuz gölü olarak sınıflandırılmaktadır.
| |||||||||||||||
| İsim | Ülke | Bölge | Derinlik (metre) | |
|---|---|---|---|---|
| 1. | Baykal[1] | Rusya | Siberya | 1.637 |
| 2. | Tanganyika | Tanzanya, Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Burundi, Zambiya | Orta Afrika | 1.470 |
| 3. | (Hazar Denizi[2]) | İran, Rusya, Türkmenistan, Kazakistan, Azerbaycan | 1.025 | |
| 4. | Vostok[3] | Antarktika | ~1,000 | |
| 5. | O'Higgins-San Martín[4] | Şili, Arjantin | Aysén (Şili), Santa Cruz (Arjantin) | 836 |
| 6. | Malavi | Mozambik, Tanzanya, Malavi | 706 | |
| 7. | Issık Göl | Kırgızistan | 668 | |
| 8. | Büyük Esir | Kanada | Kuzeybatı Toprakları | 614 |
| 9. | Krater[5] | Birleşik Amerika | Oregon | 594 |
| 10. | Matano | Endonezya | Sulawesi | 590 |
| 11. | General Carrera-Buenos Aires | Şili, Arjantin | 586 | |
| 12. | Hornindalsvatnet | Norveç | Soğn og Fjordane | 514 |
| 13. | Kuesnel | Kanada | Britanya Kolumbiyası | 506 |
| 14= | Toba | Endonezya | Sumatra | 505 |
| 14= | Sarez | Tacikistan | 505 | |
| 16. | Tahoe | Birleşik Amerika | Kaliforniya, Nevada | 501 |
| 17. | Argentino | Arjantin | Santa Cruz (Patagonya) | 500 |
| 18. | Kivu | Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Rvanda | 480 | |
| 19. | Mjøsa | Norveç | Hedmark, Oppland ve Akershus eyaletleri | 468 |
| 20= | Salsvatn | Norveç | Nord-Trøndelag eyaleti | 464 |
| 20= | Nahuel Huapi | Arjantin | Rio Negro, Patagonya | 464 |
| 22. | Hauroko | Yeni Zelanda | Southland (South Island) | 462 |
| 23. | Tinnsjø | Norveç | Telemark eyaleti | 460 |
| 24. | Adams | Kanada | Britanya Kolumbiyası | 457 |
| 25. | Chelan | Birleşik Amerika | Washington (eyaleti) | 453 |
| 26. | Van[6] | Türkiye | 451 | |
| 27. | Poso | Endonezya | Sulavesi | 450 |
| 28. | Fagnano | Arjantin, Şili | Tierra del Fuego | 449 |
| 29. | Büyük Ayı | Kanada | Kuzeybatı Arazileri | 446 |
| 30. | Manapouri | Yeni Zelanda | Southland (South Island) | 444 |
| 31. | Te Anau | Yeni Zelanda | Southland (South Island) | 425 |
| 32. | Tazawa | Japan | Akita ili | 423 |
| 33. | Vakatipu | Yeni Zelanda | South Island | 420 |
| 34. | Como | İtalya | 410 | |
| 35. | Superior | Kanada, Birleşik Amerika | Ontario, Michigan, Minnesota, Wisconsin | 406 |
Göllerin ortalama derinliklerine göre sıralanması
Birçok ekoloji incelemesi için ortalama derinlik daha çok pratik uygulama için kullanılmaktadır.Ne yazıktır ki ortalama derinlik verileri ancak gayet ince ayrıntıları incelenmiş göller için elimizde bulunmaktadır. Buna neden bu ölçünün hem gölün hacminin hem de yüzey alanının gayet iyice bilinmesini gerektirmektedir. İnanılabilir hacim ölçümleri için özel "batimetrik" araştırmalar gerekmektedir. Bu nedenle dünyanın daha gelişmiş bölgelerinin uzaklarında ıssız köşelerinde bulunan birçok derin göl için ortalama derinlik ölçümleri bulunmamaktadır.
Hazar Denizi ortalama derinliğine göre sıralamalarda gayet büyük yüzölçümü ile ilişkisi daha az olarak aşağı sıralarda yer almaktadır. Buna neden bu göl/denizde büyük ve geniş bir kıtasal sahanlık bulunmasıdır.
| |||||||||||||||
| İsim | Ülke | Bölge | Derinlik (metre) | |
|---|---|---|---|---|
| 1. | Baykal[1] | Rusya | Sibirya | 758 |
| 2. | Tanganyika | Tanzanya, Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Burundi, Zambiya | Afrika | 570 |
| 3. | Krater[5] | Birleşik Amerika | Oregon | 350 |
| 4. | Vostok[3] | Antarktika | 344 | |
| 5. | Tahoe | Birleşik Amerika | Kaliforniya, Nevada | 301 |
| 6. | Malavi | Mozambik, Tanzanya, Malavi | 292 | |
| 7. | Issık Göl | Kırgizistan | 270 | |
| 8= | Kivu | Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Rvanda | 240 | |
| 8= | Matano[7] | Endonezya | Sulavesi | 240 |
| 10. | Hornindalsvatnet[7] | Norvec | Sogn og Fjordane | 237 |
| 11. | Toba[7] | Endonezyaa | Sumatra | 216 |
| 12. | Karakul | Tacikistan | 210 | |
| 13. | Sarez | Tacikistan | 202 | |
| 14. | (Hazar Denizi[2]) | İran, Rusya, Türkmenistan, Kazakistan, Azerbaycan | 184 | |
| 15. | Ranau | Endonezya | Sumatra | 174 |
| 16. | Kuesnel | Canada | Britanya Columbiyası | 157 |
| 17. | Ohri Gölü | Makedonya, Arnavutluk | 155 | |
| 18. | Leman Gölü[7] | İsviçre, Fransa | 153 | |
| 19. | Singkarak | Endonezya | Batı Sumatra | 149 |
| 20.[7] | Loch Ness | Birleşik Krallık | İskoçya | 133 |
| 21. | Ölü Deniz | Ürdün, İsrail | 118 | |
| 22. | Titicaca | Peru, Bolivya | 107 | |
| 23. | Gander | Kanada | Newfoundland | 105 |
Kıtalara göre en büyük maksimum derinlik
- Afrika — 1: Tanganyika, 2: Malavi, 3: Kivu
- Antarktika — 1: Vostok[3]
- Asya — 1: Baykal, (2: Hazar Denizi), 3: İssyk Gölü, (3: Matano)
- Avrupa — 1: Hornındalsvatnet, 2: Mjøsa, 3: Salsvatn
- Kuzey Amerika — 1: Büyük Esir Gölü, 2: Krater, 3: Kuesnel
- Orta Amerika — 1: Atitlán, 2: Chicabal
- Avustralya — 1: St Clair
- Güney Amerika — 1: O'Higgins/San Martín, 2: General Carrera, 3: Argentino
Kıtalara göre en büyük ortalama derinlik
- Afrika — 1: Tanganyika, 2: Malawi, 3: Kıvu
- Antarktıka — 1: Vostok[3]
- Asya — 1: Baykal, 2: Issık Gölü, 3: Karakul
- Kuzey Amerika — 1: Krater, 2: Tahoe, 3: Kuesnel
Notlar
Not: Değişik kaynaklar çok kere göl derinliklerini değişik olarak vermektedirler. Burada verilen derinlikler en son yayımlanmıș olan en inanılılır kaynaklardan alınmıştır. Diğer ayrıntılar ve veri kaynakları için tek tek gölleri ele alıp inceleyen Vikipediya maddelerine bakınız. .
- ^ a b Baykal Golü hacim bakımından da dünyanın en büyük tatlı su gölüdür.
- ^ a b Hazar Denizi genel olarak coğrafyacılar, biyolojiciler ve tatlı su bilimcileri (limnolojiciler) tarafından gayet büyük, etrafı kara ile çevrili bir kapalı havzalı tuz gölü olarak kabul edilmektedir. Fakat Hazar Denizi'nin gayet büyük olması bazı maksatlar için bir deniz olarak kabul edilmesi bilimsel modelleme için daha uygun olmaktadır. Jeoloji görüşüne göre Hazar Denizi, aynı Karadeniz ve Akdeniz gibi ayanı gayet eski olan [[Tethys] Okyanusi]] kalıntıları olarak bir küçük okyanus olarak görülmesi uygun görülmektedir. Hazar Denizi'nin bir deniz mi yoksa bir göl mü olduğu ayrılımının yapılip politik olarak kabul edilmesi uluslararası siyaset bakımindan ve uluslararası hukukun uygulanması açısından çok önemli sonuçlar ortaya çıkartmaktadır.
- ^ a b c d Vostok Gölü Antarktika'da bulunan ve derinliği 400 metre ile 900 metreden daha büyük olarak değişen bir buzulaltı gölü'dür.
- ^ *CECS, O'Higgins/San Martín Gölü'nde derinlik iskandilleri sonuçları[]
- ^ a b Krater Gölü Oregon eyaletinde olup maksimum derinliği ÜS Geologic Survey tarafından 594 m (rakımı 1883 m) olarak verilmektedir ama US Milli Park Servisi tarafından maksimum derinlik 5892 m. (ve rakımı 1881 m) olarak kabul edilmektedir. Kaynak: Bacon, et al. (2002) Morphology, volcanısm, and mass wasting in Crater Lake, Oregon. GSA Bulletin 114:675-692.
- ^ Degens, E.T.; Wong, H.K.; Kempe, S.; Kurtman, F. (Haziran 1984), "A geological study of Lake Van, eastern Turkey", International Journal of Earth Sciences, Springer, 73 (2), s. 701–734, doi:10.1007/BF01824978, 16 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 3 Haziran 2013
- ^ a b c d e Walter K. Dodds; Matt R. Whiles (23 Eylül 2010). Freshwater Ecology: Concepts and Environmental Applications of Limnology. Academic Press. s. 141–142. ISBN 978-0-12-374724-2. Erişim tarihi: 22 Şubat 2012.[]
Ayrıca bakınız
- Alanlarına göre Dünya'nın en büyük gölleri
- Dünyada en büyük su hacimli göller listesi
- Avrupa'da en büyük göller listesi
Kaynakça
- Worldlakes.org, En derin göller 21 Ocak 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
