İçeriğe atla

Derin devlet

Derin devlet veya devlet içinde devlet (Latince: imperium in imperio), anayasada belirlenmiş devlet yapısı dışında oluşturulan ve bir devletin siyasi liderliğinden bağımsız olarak kendi gündem ve hedeflerinin peşinde koşan güç ağlarından oluşan bir devlet yapısını ifade eden siyasi terimdir. Popüler kullanımda terim, akademik anlayışı yansıtmasa da ezici bir şekilde olumsuz çağrışımlar taşır. Derin devlet örgütü için potansiyel kaynaklar, silahlı kuvvetler veya kamu kurumları (istihbarat teşkilatları, polis, gizli polis, idari teşkilatlar ve hükûmet bürokrasisi) gibi devlet organlarını içerir. Bir derin devlet ayrıca, bazen mevcut siyasi yönetime aykırı olarak, ajans misyonlarını veya kamu yararını ilerletmek için komploya dayalı olmayan bir isteğe bağlı olarak hareket eden yerleşik devlet memurları şeklini alabilir. Derin devletin niyeti, devletin sürekliliğini, üyeleri için iş güvenliğini, güç ve otoriteyi artırmayı ve ideolojik veya pragmatik hedeflerin peşinden gitmeyi içerebilir. Politikalarını, koşullarını ve direktiflerini engelleyerek, direnerek ve alt üst ederek, seçilmiş görevlilerin gündemine karşı hareket edebilir.

Devlet içinde devlet tanımı daha eski ve yakın bir kavramdır. Tarihsel olarak, bağımsız olarak işlev görmeyi amaçlayan iyi tanımlanmış bir örgütü belirtirken, derin devlet daha çok kamusal devleti manipüle etmek isteyen gizli bir örgütlenmeyi ifade eder.[1]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Definition from CNRTL : "État dans l'État", 2012 29 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Millî İstihbarat Teşkilatı</span> Türkiye Cumhuriyetinin ulusal istihbarat teşkilatı

Millî İstihbarat Teşkilatı Başkanlığı (MİT), Türkiye'nin Cumhurbaşkanlığına bağlı resmî istihbarat örgütüdür. MİT'in mevcut merkezi, Ankara'nın Etimesgut ilçesindeki KALE binasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Polis</span> kolluk kuvveti

Polis, halkın emniyetini sağlamak, ülkenin ve milletin bölünmez bütünlüğüne, Anayasal düzenine ve genel güvenliğine dair önleyici ve koruyucu tedbirler almak üzere görev yapan kamusal hizmet birimi. Polis birimleri amaç ve sorumluluklarını gerçekleştirmek üzere bilgi toplar, değerlendirir, yetkili mercilere veya kullanma alanlarına ulaştırır ve devletin istihbarat kuruluşlarıyla işbirliği yapar. İç güvenlik, dış güvenlik, millî güvenlik ve kamu güvenliğinde önemli rol oynamakdadırlar.

Terörizm, terör ya da yıldırıcılık, siyasal, dinsel ve/veya ekonomik hedeflere ulaşmak amacıyla sivillere, belirlenen hedef gruplara veya resmî, yerel ve genel yönetimlere yönelik baskı, yıldırma ve her türlü şiddet içeren yolun kullanımını ifade eden terim. Hükûmetlere veya kuruluşlara göre değişmekle birlikte, terör uygulayan organize çeşitli gruplara terör örgütü; terör uygulayan şahıslara ise terörist ya da yıldırıcı denilmektedir. Bununla birlikte bu ifade oldukça tartışmalı bir kavram olup üzerinde akademik ya da uluslararası fikir birliği yoktur. Gücünü ve yetkilerini bu yönde kullanan devletler de devlet terörizmi kapsamında, savaş suçları ya da insan hakları ihlalleri nedeniyle bu kavramla yargılanabilmektedir. Buna benzer olarak; devlet organlarını direkt olarak kullanmayıp, iktidarlardaki grubun veya partinin desteklediği örgütlere verilen desteği tanımlayan devlet destekli terörizm sonucu da benzer yargılamalar olabilmektedir. Birçok akademisyen çeşitli hükûmetlerin eylemlerinin de "terörizm" olarak damgalanabileceğini belirtmiştir. Bir ülkede veya bölgede gücü elinden bulunduran iktidarlar veya hükûmetler gerçekleşen bir direniş hareketini "terörizm" ile etiketleyebilir.

Derin devlet, Anayasa'da belirlenmiş devlet yapısı dışında oluşturulan devlet yapısını ifade eden siyasi terim.

Uluslararası ilişkiler, siyaset biliminin bir dalıdır ve "uluslararası sistem" içindeki aktörlerin, özellikle de uluslararası ilişkilerin temel aktörü olarak kabul edilen devletlerin, diğer devletlerle, uluslararası/bölgesel/hükûmetler arası örgütler, çok uluslu şirketler, uluslararası normlar ve uluslararası toplumla olan ilişkilerini inceleyen disiplinlerarası bir disiplindir.

<span class="mw-page-title-main">NKVD</span>

NKVD veya İçişleri Halk Komiserliği, Sovyetler Birliği'nin çeşitli meselelerini idare eden devlet birimi. NKVD 1917'de kurulan ve başlangıçta düzenli polis çalışması yürütmek ve ülkenin hapishanelerini ve çalışma kamplarını denetlemekle görevli bir Sovyet kolluk kuvvetiydi. 1930'da dağıtıldı, ancak 1934'te tüm sendikaları kapsayan bir komiserlik olarak yeniden kuruldu. Bu süre zarfında NKVD, OGPU'nun işlevlerini üstlendi ve hem düzenli polislik faaliyetlerinden hem de gizli polis faaliyetlerinden sorumlu oldu. Özellikle Joseph Stalin yönetimindeki Büyük Temizlik sırasında siyasi baskıdaki rolü ve yargısız infazlara, Gulag zorunlu çalışma kampları sistemine ve daha zengin köylülere yönelik baskıya dahil olmasıyla bilinir. Ayrıca Sovyet sınırlarının korunması, casusluk ve Polonya'daki baskı ve katliamlar da dahil olmak üzere diğer ülkelerde Sovyet politikasının uygulanmasını denetledi. 1946'da tüm Halk Komiserliklerinin adı Bakanlık olarak değiştirildi ve NKVD İçişleri Bakanlığı (MVD) oldu.

<span class="mw-page-title-main">Egemenlik</span> Bir bölge içinde yüksek otorite ve diğer devletlerden dış özerklik

Egemenlik ya da hâkimiyet, bir toprak parçası ya da mekân üzerindeki kural koyma gücü ve hukuk yaratma kudretidir. Bu güç siyasi erkin dayattığı yasallaşmış bir üst iradeyi ifade etmektedir.

<i>Kurtlar Vadisi Pusu</i> Türk televizyon dizisi (2007–2016)

Kurtlar Vadisi Pusu, yapımcılığını Pana Film'in üstlendiği, daha önce 15 Ocak 2003 tarihinde yayımlanmaya başlayan ve 97 bölüm sürmüş olan Kurtlar Vadisi'nin ve 2007'de 2 bölüm yayımlanıp sonlandırılmış Kurtlar Vadisi Terör dizisinin devamı niteliğindeki Türk yapımı aksiyon, dram ve politik türündeki Türk televizyon dizisidir. 10 sezondan oluşan dizi, 16 Haziran 2016 tarihinde yayınlanan 300. bölümü ile sezon finali yaparak yayından kaldırıldı.

<span class="mw-page-title-main">Hukuk devleti</span>

Hukuk devleti, sınırları içerisinde kamu erkinin değişmezlik ve süreklilik temeline dayalı olarak değer ve hukuk düzenine bağlı olduğu bir devlet şeklidir. Mutlakiyetçi devletlerden farklı olarak devlet gücü, vatandaşları keyfi uygulamalardan korumak amacıyla yasalar yardımıyla tanımlanır. Modern anlayış temelindeki bir hukuk devleti bunun dışında maddi anlamda adaletli bir düzenin yaratılması ve korunmasını hedefler. Nesnel değer yargıları bireylerin öznel haklarından farklı olarak, belirlenmiş prensipler aracılığıyla kanun koyucunun sınırlanması işlevi görürler.

Gizli servis, istihbarat teşkilatları için kullanılan bir tanımlamadır.

<span class="mw-page-title-main">Yarı askerî</span> Paramiliter

Bir yarı askerî ya da paramiliter güç, işlev ve örgütlenme olarak askerî ancak düzensiz gönüllülerden oluşan devletçe desteklenen bir tür yapı. Terim Yunanca harici anlamına gelen para ve asker anlamına gelen militer sözcüklerinden türemiştir. Paramiliter, yapısı, taktikleri, eğitimi, alt kültürü ve (çoğunlukla) işlevi profesyonel ordununkine benzeyen ancak bir ülkenin resmî veya meşru silahlı kuvvetlerinin parçası olmayan bir örgüttür. Paramiliter birimler, bir ülkenin askerî veya polis güçlerinin yerine getiremediği veya yerine getirmek istemediği görevleri yerine getirir. Diğer örgütler, silahsız olmalarına veya muharebe rolleri olmamasına rağmen, yalnızca yapıları itibarıyla da paramiliter olarak değerlendirilebilir.

<span class="mw-page-title-main">Sahte bayrak</span> Gizli örgütlerin ve istihbarat örgütlerin halkla ilgili yaptıkları operasyona verilen takma ad.

Sahte bayrak, gizli örgütlerin ya da istihbarat örgütlerinin halkı kışkırtmak ya da yönlendirmek amaçlı kendi yaptıkları bazı olayları hedefteki kişiler yürütüyor gibi göstererek kamuyu aldatmak için tasarladıkları gizli operasyonlardır. 1997, New York (Random-Greenhill) baskısı casusluk ansiklopedisi Spy Book, Sahte Bayrak maddesine göre ise: ‘Rakip istihbarat örgütü personelinin kendisini dost ülke veya örgüt kimliği altında yanlış tanıtarak sergilediği yaklaşım. Yaklaşılan kişi, verdiği bilginin rakip değil, müttefik tarafa gittiğine inanarak hassas bilgiler aktarabilir.’ (s.201)

Kolluk kuruluşu, ülkelerdeki rejime göre değişmekle birlikte; genel anlamda, bir devlette emniyet ve asayiş ile ilgili yasaları uygulamaktan sorumlu genellikle silahlı devlet kuruluşlarıdır.

<span class="mw-page-title-main">İstihbarat teşkilatı</span>

İstihbarat teşkilatı, kolluk, millî güvenlik, savunma ve dış politika hedeflerine destek amacıyla analiz ederek veya araştırarak bilgi ve istihbarat toplamaktan sorumlu kamu kurumudur. İstihbarat teşkilatlarının açık veya gizli, casusluk, istihbarata karşı koyma, iletişimi durdurma, kriptoanaliz, diğer kurumlar ile iş birliği ve kamu kaynaklarının değerlendirilmesi gibi görevleri bulunmaktadır. Bu bilgilerin toplanma ve yayılması istihbarat analizi veya istihbarat olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Brezilya İstihbarat Teşkilatı</span>

Brezilya İstihbarat Teşkilatı 1960'ların ortalarında Castello Branco hükûmeti sırasında oluşan Serviço Nacional de Informações (SNI) ya da Ulusal Bilgi Servisi halefi kuruluşudur.

<span class="mw-page-title-main">Tokubetsu Kōtō Keisatsu</span>

Tokubetsu Kōtō Keisatsu ya da kısa adıyla Tokkō, 1911 yılında Japon İmparatorluğu tarafından imparatorluğa karşıt olan politik gruplara ve tüm muhalefeti sindirme amacıyla kurulan polis gücü. Düşünce Polisi grubuna giren ve birçok işkence, faili meçhul cinayet ve terör eylemlerinden sorumlu tutulan bu örgütün kimi kaynaklarda Nazilerin kurduğu Gestapo adlı gizli polis örgütüne kıyasla daha az merhametli olduğu belirtilmektedir. Japon İmparatorluğu amirali Takagi Takeo bu örgütü "Eğer ağlayan bir çocuğa Tokkō derseniz, sessizleşir." şeklinde anlatmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ulusal Jandarma (Burkina Faso)</span> Kolluk kuvveti

Ulusal Jandarma, Burkina Faso kolluk kuvvetlerine bağlı jandarma gücü. Görev ve faaliyetleri Fransa Ulusal Jandarma örgütüne göre düzenlenmiştir. Sloganı "Vatan, Hukuk ve Onur" dur

Gizli polis veya siyasi polis, genel olarak devlet ve mevcut yönetim biçimini iç tehditlere karşı korumakla görevli bir güvenlik kurumudur. Faaliyetleri genellikle görünmezdir ve kamuya açık değildir. Gizli polis örgütleri otoriter ve totaliter rejimlerin karakteristiği olup siyasi muhalefeti bastırmak ve zayıflatmak için kullanılırlar.

<span class="mw-page-title-main">COINTELPRO</span>

COINTELPRO, Amerika Birleşik Devletleri Federal Soruşturma Bürosu tarafından yürütülen; Amerikan siyasi örgütlerini gözetlemeyi, sızmayı, itibarını sarsmayı ve taciz etmeyi amaçlayan bir dizi gizli ve gayri resmi bir proje idi. FBI kayıtları, COINTELPRO kaynaklarının FBI'ın yıkıcı olarak kabul ettiği, feminist örgütler, ABD Komünist Partisi, Vietnam Savaşı karşıtları, sivil haklar hareketi veya Siyah Güç hareketi aktivistleri, çevreci ve hayvan hakları örgütleri, Amerikan Kızılderili Hareketi ile Porto Riko bağımsızlık hareketleri, daha geniş olan Yeni Sol ve bunlardan ayrı Ku Klux Klan gibi çeşitli grupları ve bireyleri hedef aldığını göstermekteydi.

Imperium in imperio, "kuvvet içinde kuvvet", "imparatorluk içinde imparatorluk" ve "devlet içinde devlet" anlamlarına gelen Latince bir deyiştir. Tarihsel olarak bir devletin içerisinde devletin temel politikalarını etkileyecek şekilde güçlenen, gizli ve seçimle gelmemiş bir güç yapılanmasını ifade eder. Türkiye'de Susurluk Davası sürecinde Başbakan Bülent Ecevit, ABD'de seçim döneminde eski başkan Donald Trump, Fransa'da ise Rusya ile ilişkiler konusunda Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron tarafından kendi dillerinde kullanılmıştır.