İçeriğe atla

Derik

Koordinatlar: 37°21′57″N 40°16′11″E / 37.3658333333°K 40.2697222222°D / 37.3658333333; 40.2697222222
Derik
Derik
Derik
Harita
İlçe sınırları haritası
ÜlkeTürkiye
İlMardin
Coğrafi bölgeGüneydoğu Anadolu Bölgesi
İdare
 • KaymakamEvren Çakır[1]
 • Belediye başkanıSongül Özbahçeci (DEM Parti)
Yüzölçümü
 • Toplam1.367 km²
Rakım850 m
Nüfus
 (2018)
 • Toplam61.830
 • Kır
-
 • Şehir
62.611
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
Posta kodu47800
İl alan kodu0482
İl plaka kodu47

Derik, Mardin ilinin bir ilçesidir.

Tarihçe

Derik'te belediye teşkilatı 1874 tarihinde kurulmuş ve ilçe bu tarihte Diyarbakır'a bağlı iken 1923 yılından itibaren Mardin'e bağlanmıştır. 31 Ekim 1927 Cuma günü yapılan nüfus sayımında, İlçe merkezinde 528 ev, 38 dükkân, 1 cami ve 1 kilisenin bulunduğu, 1370'i erkek ve 1278'i kadın olmak üzere 2657 kişinin yaşadığı, köyler ile beraber genel nüfusun ise 6930'u erkek, 8181'i kadın olmak üzere toplam 15111 kişiden ibaret olduğu tespit edilmiştir.

Coğrafya

Derik'in yüzölçümü 1397 km²dir. İlçe Mazıdağı'nın güney eteklerinden Kızıltepe-Ceylanpınar ovalarına doğru alçalan alanları kaplar. İlçe toprakları kuzeyden güneye doğru alçalmaktadır. İlçe merkezinin üç tarafı dağlarla çevrili olup, iklim karasal özelliktedir.

İlçenin ova kesimi bozkır, Mazıdağı yamaçları ise meşelerle kaplıdır. Orman alanlarındaki ağaçlar son yıllarda giderek çoğalmakta ve gürleşmektedir. İlçede en çok tahıl üretimi yapılmakla beraber sulama kuyularının kazılması ve sulama göletlerinin faaliyete sokulması ile endüstri bitkilerinin üretimi de oldukça artmıştır. Bunun yanında önemli miktarda sayılabilecek zeytinlikler, bağlar ve meyve bahçeleri de bulunmaktadır.

Derik'in rakımı 780 m dir. İlçe sınırları dahilinde bulunan dağların yüksekliği 1500 m'yi aşmamaktadır. İlçedeki dağlar Mardin Eşiği Dağları olarak adlandırılmaktadır. İlçenin ova kesimi de Harran'dan Nusaybin'e kadar uzanan ovanın bir bölümünü kaplamaktadır. Ovanın önemli bir bölümü de tarih öncesi dönemlerde faaliyet göstermiş yanardağların püskürttüğü volkanik siyah taşlar ile kaplıdır. Günümüzde sönmüş bu yanardağlardan, çimento sanayisinde hammadde olarak kullanılan klinker maddesi çıkarılmaktadır.

İlçede akarsular küçük çay ve dereciklerden oluşur. Bunlardan başlıcaları; Şéb Deresi, Turcel Deresi, Zorava Deresi ve Cırcıp Deresidir. Ayrıca devlet tarafından yaptırılan sulama amaçlı göletler de vardır. Bunlar da Künreş, Şerefli, Yıldız göletleri ile Dumluca Barajı'nın göletidir.

Ekonomi

İlçe merkezinde ikamet eden halkın geçimi bağcılık, sebzecilik, meyvecilik ve zeytinciliğe dayanmaktadır. Tarımın dışında üretime dayalı herhangi bir faaliyet bulunmamaktadır. Dağ köyleri ile Karacadağ yöresindeki köylerin geçim kaynağı hayvancılık, ova köylerinin geçim kaynağı da tarla ziraatına dayanmaktadır.

Nüfus

Yıl Toplam ŞehirKır
1927[3]15.0642.65712.407
1935[4]20.1903.04517.145
1940[5][a]15.0403.27111.769
1945[6]16.3003.58612.714
1950[7]19.2013.84415.357
1955[8]22.2835.46616.817
1960[9]23.9065.66018.246
1965[10]28.6716.68421.987
1970[11]36.85511.17025.685
1975[12]39.31813.29226.026
1980[13]42.88715.28827.599
1985[14]45.01113.97531.036
1990[15]45.98313.20132.782
2000[16]55.27819.80635.472
2007[17]58.15119.53538.616
2008[18]57.23719.70437.533
2009[19]57.24019.56137.679
2010[20]58.21320.26637.947
2011[21]58.65820.36438.294
2012[22]59.96020.66839.292
2013[23]61.22661.226veri yok
2014[24]61.32061.320veri yok
2015[25]62.17562.175veri yok
2016[25]61.52361.523veri yok
2017[25]61.33561.335veri yok
2018[25]61.83061.830veri yok
2019[25]61.70661.706veri yok
2020[25]62.61162.611veri yok

Not: Büyükşehir yasası nedeniyle köyler mahalle statüsüne geçtiğinden 2013'ten itibaren kır nüfusu tabloda yer almamıştır.

Ayrıca bakınız

Notlar

  1. ^ Mazıdağı ilçesinin kurulması ile nüfus azalmıştır.

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2022. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2012. 
  3. ^ "Fasikül I: Mufassal Neticeler İcmal Tabloları" (PDF). 28 Teşrinevvel 1927 Umumî Nüfus Tahriri. DİE. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021. 
  4. ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  5. ^  . "Vilâyetler, kazalar, Nahiyeler ve Köyler İtibarile Nüfus ve Yüzey ölçü" (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016. 
  6. ^  . "1945 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  7. ^  . "Vilayet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  8. ^  . "1955 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  9. ^  . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021. 
  10. ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  11. ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  12. ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  13. ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  14. ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  15. ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  16. ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  17. ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  18. ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  19. ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  20. ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  21. ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  22. ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
  23. ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
  24. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
  25. ^ a b c d e f
    • "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016. 
    • "Derik Nüfusu - Mardin". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021. 
    • "Mardin Derik Nüfusu". nufusune.com. 

Dış bağlantılar

21 Eylül 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Mardin</span> Mardin ilinin merkezi olan şehir

Mardin, Türkiye'nin Mardin ilinin merkezi olan şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Hakkâri</span> Hakkâri ilinin merkezi olan şehir

Hakkâri, Hakkâri ilinin merkezi olan şehirdir. Türkiye'nin en güneydoğusundadır.

<span class="mw-page-title-main">Midyat</span> Mardin şehrinin bir ilçesi

Midyat, Mardin ilinin bir ilçesidir. Midyat, dinlerin ve dillerin buluşma noktasıdır. MÖ 9. yüzyıl Asur tabletlerinde Matiate olarak tanımlanır. "Matiate", Aramice/Süryani bir isimdir ve "mahallesim", "vatanım", demektir. Asur kralı II. Asur Nasırpal Tur Abidin'in Aramileri talan ettikten sonra, bu savaşın tarihi tablalar yazılmıştır. Midyat'taki ilk Süryani Hristiyanlar da mağaralarda yaşardı. Midyat tarih boyunca birçok kere kuşatılıp talan edilmiştir. Son olarak I. Dünya Savaşı'nın karanlık günlerinde, "Ferman" yılında, kasaba sakinlerinin üçte ikisi yaşamını kaybetmiştir. Ancak 1930 yılından sonra kasaba yeniden canlanmış: Kiliseler, evler ve bazı mekanlar onarılmıştır. Ondan sonra yerleşim düzeni zamanla oturmaya başlamıştır. Bazı film ve diziler Midyat'ta çekilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Patnos</span> Ağrının en güneyinde yer alan ilçe

Patnos, Ağrı ilinin bir ilçesidir. Ağrı il merkezine uzaklığı 82 km dir. Ağrı-Van, Ağrı-Muş, Ağrı-Bitlis yollarının kavşağında kurulmuş olması hızlı gelişmesine neden olmuştur. Nüfus yoğunluğu açısından Ağrı'nın en büyük 2. ilçesidir. Urartular dönemindeki adı Aladri’dir. İlçe merkezinden Murat nehrinin bir kolu olan Badişan deresi geçer. İlçe 20 km eninde 20 km boyundaki Patnos ovasının Doğu ucuna kurulmuştur. Çevresinde biri volkan diğer ikisi sıra dağlardan oluşan yükseltiler mevcuttur. Güneyde sönmüş bir volkan olan Süphan Dağı bulunmaktadır ve yüksekliği 4058 metredir. Diğer iki dağ silsilesi doğuda Aladağlar ve batıda Top dağları bulunmaktadır. İlçedeki Anzavur tepe önemli sit alanlarındandır (Urartu) fakat ziyarete kapalıdır. İlçeden çevredeki dört ile (Van-Ağrı-Bitlis-Muş) ortalama 1 saat 20 dakikada gidilebilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">İvrindi</span> Balıkesirin ilçesi

İvrindi, Balıkesir ilinin bir ilçesidir. Kelle peyniri ve loru ile ünlüdür.

Bayramiç, Çanakkale ilinin bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Ezine</span> Çanakkale ilçesi

Ezine, Çanakkale ilinin bir ilçesidir. Ezine, Çanakkale ilinin merkez dahil olmak üzere beşinci en büyük ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Karayazı</span> Erzurumun ilçesi

Karayazı, Erzurum ilinin bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">İncesu</span> Kayserinin bir ilçesi

İncesu, Kayseri'nin ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Cihanbeyli</span> Konyanın ilçesi

Cihanbeyli, Konya ilinin bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Kızıltepe</span> Mardinin ilçesi

Kızıltepe, Mardin ilinin bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Mazıdağı</span> Mardinin ilçesi

Mazıdağı Mardin'in bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Ömerli</span> Mardinin ilçesi

Ömerli, Mardin ilinin bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Savur</span> Mardinin ilçesi

Savur, Mardin ilinin bir ilçesidir. Savur, Kürtçe Stewrê Arapça "savr" olarak da kullanılan, boyun anlamına gelen Süryanice "savro" sözcüğünden türemiştir., "Şuara" adını almış daha sonra Süryaniler tarafından "Suara" adı verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Siverek</span> Şanlıurfanın ilçesi

Siverek Şanlıurfa'nın bir ilçesidir. 4.314 km²'lik yüzölçümü ile Türkiye'nin en büyük ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Kadınhanı</span> Konyanın ilçesi

Kadınhanı, Konya ilinin bir ilçesi. Eski ismi Saideli'dir. 1928 yılında ise İsmi Raziye Hatun'un yaptırmış olduğu taş handan dolayı "Kadınhanı" olarak değiştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Yığılca</span> Düzcenin ilçesi

Yığılca, Düzce ilinin bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Süloğlu</span> Edirnenin ilçesi

Süloğlu, Edirne ilinin kuzeydoğusunda yer alan ve Kırklareli iline sınırı olan ilçe.

<span class="mw-page-title-main">Çınar, Diyarbakır</span> Diyarbakırda bir ilçe

Çınar, Diyarbakır ilinin bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Mardin'in ilçeleri</span> Vikimedya madde listesi

Mardin ilinin ilçeleri 10 tanedir.