İçeriğe atla

Deprem ışıkları

Deprem ışığı, zamansal olarak deprem ile ilişkilendirilmiş (deprem öncesi, deprem anında, nadiren deprem sonrasında) bir olgudur. Etiyolojisi tam olarak açıklanmamıştır. Birçok depremde gözükse de her depremde gözükmediği bilinmektedir.

Bir model, bazı kayaçların tektonik hareketteki stres birikmesi sonucu iyonlaşıp atmasforde plazma oluştrabildiğini laboratuvar deneyi ile göstermiştir.[1]

Görünüş

Deprem ile deprem ışıklarını ilişkilendiren ilk yazılı kayıtlardan biri Nihon Sandai Jitsuroku. Bu kayıtta 869 Jōgan depremi şu şekilde anlatılıyor: "Mutsu vilayetinde gökyüzündeki garip bir ışıkla büyük bir deprem meydana geldi."[2]

O tarihten bugüne birçok farklı depremde bu ışıkların görüldüğü bildirildi: 2022 Fukişima Depremi ardından The Guardian yaptığı haberde deprem ışığının görüntülerine yer verdi.[3] 22 Eylül 2022 tarihindeki Meksiko'daki artçı depremin ardından Mexico News haberinde[4] bu videoya[5] yer verdi.Kahramanmaraş depremi ardından Gaziantep'te çekilen görüntüler[6] bu ışıkların çeşitli coğrafyalarda olabildiğini gösterir niteliktedir.

Kaynakça

  1. ^ @NatGeoUK (17 Nisan 2019). "Earthquake lights, explained". National Geographic (İngilizce). 15 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2023. 
  2. ^ Richard A. Clarke; R.P. Eddy (2017). Warnings: Finding Cassandras to stop catastrophe (İngilizce). s. 77. 
  3. ^ "'Earthquake light' appears in sky above Japanese city – video". the Guardian (İngilizce). 16 Mart 2022. ISSN 0261-3077. 21 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2023. 
  4. ^ Staff, M. N. D. (22 Eylül 2022). "6.9 magnitude earthquake rocks Michoacán; 2 deaths reported". Mexico News Daily (İngilizce). 22 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2023. 
  5. ^ "https://mobile.twitter.com/webcamsdemexico/status/1572924731258462208". Twitter. 21 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2023.  |başlık= dış bağlantı (yardım)
  6. ^ "Gaziantep'teki depremin en net görüntüsü ortaya çıktı! Tüyler ürperten anlar... - Dailymotion Video". Dailymotion. 6 Şubat 2023. 14 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">1509 Konstantinopolis depremi</span> 514 yıl önce İstanbulda meydana gelen bir deprem

1509 Konstantiniyye depremi veya 1509 Büyük İstanbul depremi, 10 Eylül 1509 tarihinde merkez üssü Marmara Denizi'nin kuzeydoğusu olan, 7.2 Ms büyüklüğünde meydana gelen deprem. Tarihsel kayıtlara göre deprem sonucunda Osmanlı İmparatorluğu'nun başkenti Konstantiniyye'de 4 bin ila 13 bin arasında kişi hayatını kaybetti, 10 binden fazla kişi yaralandı, yaklaşık 1070 hane yıkıldı ve binlerce yapı ağır hasar aldı. Ayrıca depremin ardından oluşan ve yüksekliği bazı yerlerde 6 metreye varan tsunami dalgaları şehrin surlarını aşarak güzergahı üzerindeki semtlere ağır hasar verdi. En büyük yıkımın İstanbul'da olduğu depremin etkisi Bolu'dan Edirne'ye kadar hissedildi. Oluşturduğu ağır hasar sebebiyle halk arasında "Küçük Kıyamet" (Kıyamet-i Suğra) olarak adlandırılan deprem, son 500 yıl içinde Marmara bölgesinde gerçekleşmiş olan en büyük ve en yıkıcı depremlerden birisi olarak kayıtlara geçti.

<span class="mw-page-title-main">1960 Valdivia depremi</span> 9,5 büyüklüğünde Şilide yaşanmış Dünyanın en şiddetli depremi

1960 Valdivia depremi veya Büyük Şili Depremi, 22 Mayıs 1960 tarihinde tüm zamanların Richter ölçeği ile ölçülmüş en büyük depremi. UTC saat 19.11'de deprem moment magnitüd ölçeği ile 9,5 büyüklüğüne ulaşmış ve Şili'yi vurmuştur. Depremin merkez üssü başkent Santiago, Şili'nin yaklaşık 700 km güneyindeki Valdivia şehridir. Deprem Büyük Okyanus'ta yayılan tsunamiye sebebiyet vermiştir. Tsunami, 10.000 kilometre mesafedeki Hilo, Hawaii ve Güney Afrika'nın sahil bölgelerini tahrip etmiştir. Deprem kurbanlarının sayısının 1.000 ila 6.000 kişi civarında olduğu tahmin edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">X (sosyal ağ)</span> sosyal ağ hizmeti

X veya yaygın olarak kullanılan eski adıyla Twitter, Amerikan X Corp. şirketi tarafından işletilen çevrimiçi bir sosyal medya ve sosyal ağ hizmetidir. X'te kullanıcılar metin, fotoğraf ve video paylaşabilirler. Kayıtlı kullanıcılar gönderi paylaşabilir, gönderileri beğenebilir, yeniden paylaşabilir ve diğer kayıtlı kullanıcılara doğrudan mesaj (DM) gönderebilirken, kayıtsız kullanıcılar yalnızca herkese açık gönderileri görüntüleyebilir. Amerika Birleşik Devletleri dışındaki X kullanıcılarına yasal olarak İrlanda merkezli Twitter International Unlimited Company tarafından hizmet verilmekte olup, bu durum söz konusu kullanıcıları İrlanda ve Avrupa Birliği veri koruma yasalarına tabi kılmaktadır.

Euronews, Avrupa ağırlıklı yayın yapmakta olan çok dilli haber kanalı. Kanal, yayın hayatına 1 Ocak 1993 tarihinde Lyon merkezli olarak başlamıştır. Haberler Avrupa perspektifinden dünya haberlerini yansıtmakta ve on dilde yayın yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">2010 Şili depremi</span> Şilide gerçekleşen büyük deprem

2010 Şili Depremi Şili'nin Maule Bölgesi sahilinde meydana geldi. 27 Şubat, 2010, 03:34 Yerel zaman, Moment magnitüd ölçeğinde 8.8 büyüklüğünde ve yaklaşık üç dakika süren bir deprem. Sarsıntıyı en kuvvetli hisseden şehirler- Mercalli şiddet ölçeği VIII (yıkıcı)- Talcahuano, Arauco, Lota, Chiguayante, Cañete ve San Antonio idi. Deprem Şili'nin başkenti Santiago'da Mercalli şiddetli ölçeğine göre VII olarak hissedildi. Sarsıntı, Arjantin'in pek çok şehrinde Buenos Aires, Córdoba, Mendoza ve La Rioja'da hissedildi. Sarsıntılar kuzeyde hissedildiği kadar Peru'nun güneyindeki şehri Ica'da da hissedildi. Tsunami alarmı 53 ülkede yayımlandı, ve tsunami Şili'nin Valparaíso denizinde 2.6 m yüksekliğinde kayıt edildi. Başkan Michelle Bachelet bir "Felaket durumu" ilan etti. Ayrıca ölülerin en az 723 kişi olduğunu teyit etti. Çok kişinin kayıp olduğu rapor edildi. Sismologlar, depremin çok kuvvetli olması nedeniyle gün uzunluğunu 1,26 mikro saniye kısalttığını ve dünyanın dönüş eksenini 3 inç veya 2,7 milyarsaniye oynattığını tahmin etmekteler. Depremin merkezi, Maule Bölgesi sahilinde, Curanipe'nin yaklaşık 8 km batısı ve Şili'nin ikinci en büyük şehri Concepción'ın 115 km kuzey-kuzeydoğusu. Deprem ayrıca, deprem merkezine yaklaşık 4.700 mil (7.600)km uzaklıktaki Birleşik Devletler New Orleans'ın kuzeyindeki Pontchartrain Gölü'nde durgun dalgaya sebep oldu.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'deki depremler listesi</span> Jeolojik liste

Bu liste, Türkiye'de ve etkisini gördüğü yakın çevrelerde şu ana kadar yaşanmış en şiddetli depremleri barındırmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">1944 Bolu-Gerede depremi</span>

1944 Bolu-Gerede depremi ya da Gerede-Çerkeş depremi, 1 Şubat 1944 tarihinde yerel saat ile 05.22'de 7.4 Ms büyüklüğünde (tahmini) meydana gelen deprem. Mercalli şiddet ölçeğine göre en büyük şiddet IX–X (Şiddetli-Yoğun) olarak hissedildi. Depremin yaşandığı esnada uyanık olan bazı kimseler deprem olmadan hemen önce havada şiddetli bir ışık hüzmesinin olduğunu ve hemen ardından alttan yukarıya doğru şiddetli bir sarsıntının olduğunu, sonrasında ise çok şiddetli bir uğultu sesi ile sonlandığını belirtirler. Uzmanlar tarafından önümüzdeki 14-15 yıl içerisinde bu fay hattında 7 ve üzeri büyüklükte yeni bir deprem olabileceği öngörülüyor.

<span class="mw-page-title-main">Millî yas</span> Millî bir üzüntüyü veya anmayı gösteren yas türü

Ulusal yas veya millî yas, bir ülkenin halkının büyük bölümü tarafından yerine getirilen yas tutma ve anma eylemlerinin gerçekleştirildiği gün.

Charlie Hebdo, Fransa'da yayımlanan haftalık mizah dergisi. İlk sayısı 1969'da yayımlanan dergi 1982'de kapandı ve 1992'de yeniden yayın hayatına döndü.

<span class="mw-page-title-main">Kamaishi</span> Şehir

Kamaishi, Japonya'nın Iwate prefektörlüğünde bulunan bir şehirdir. Şehir prefektörlüğün doğusunda Pasifik Okyanusu kıyısında yer almaktadır. Yüzölçümü 441.34 km² olan şehrin nüfusu Eylül 2015 tarihi itibarı ile 35,308'dir.

<span class="mw-page-title-main">2020 Elazığ depremi</span> 24 Ocak 2020de Elazığda meydana gelen 6.5 büyüklüğündeki deprem

2020 Elazığ depremi, 24 Ocak 2020 tarihinde yerel saatle 20.55'te Türkiye'nin Elazığ ilinde meydana gelen ve başta Elazığ ve Malatya olmak üzere tüm Doğu Anadolu Bölgesini etkisi altına alan merkez üssü Elazığ'nın Sivrice ilçesine bağlı Çevrimtaş köyü olan ve yaklaşık 22 saniye kadar süren deprem. Kandilli Rasathanesi depremin büyüklüğünü 6,5 Mw, USGS ise 6,7 Mw olarak açıkladı.

<span class="mw-page-title-main">2020 İran-Türkiye depremleri</span>

2020 İran-Türkiye depremleri, 23 Şubat 2020 tarihinde merkez üssü İran'ın Batı Azerbaycan Eyaleti'nin Hoy şehri olan, Türkiye'nin Van ilinin Saray ilçesinin 25 km güneydoğusunda yerin 6.4 km altında richter ölçeği'ne göre 5.8 Mw büyüklüğünde meydana gelen deprem. Bu depremden 10 saat sonra 5.9 Mw büyüklüğünde ikinci bir deprem daha meydana geldi.

<span class="mw-page-title-main">2023 Türkiye cumhurbaşkanlığı seçimi</span> Türkiyenin cumhurbaşkanını belirleyen seçim

2023 Türkiye cumhurbaşkanlığı seçimi, Türkiye cumhurbaşkanını belirlemek için birinci turu 14 Mayıs 2023, ikinci turu 28 Mayıs 2023 tarihinde yapılmış olan seçimlerdir. Birinci turu 2023 Türkiye genel seçimleri ile aynı gün yapılmıştır.

Mersin – Adana – Gaziantep yüksek standartlı demiryolu ya da kısaca Mersin – Adana – Gaziantep YSD, Mersin – Gaziantep arasında yapımı süren çift hatlı, elektrikli ve sinyalli yüksek standartlı demiryolu projesidir. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Altyapı Yatırımları Genel Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilen ihalede 6 milyar 749 milyon 818 bin liralık teklifle 5 firma davet edildi, REC Uluslararası İnşaat Yatırım Sanayi ve Tic. A.Ş. ihaleyi kazandı.

<span class="mw-page-title-main">Kasım 2022 Gaziantep saldırısı</span> 21 Kasım 2022 tarihinde Gaziantepte meydana gelen saldırı

21 Kasım 2022 TSİ 11.00 sularında Gaziantep'in Karkamış ilçesinde bulunan bir okul, iki ev ve bir tıra havan saldırısı yapıldı. Saldırı nedeniyle 5 yaşındaki bir çocuk ve 22 yaşındaki bir kadın hayatını kaybetti. 19 kişi ise yaralandı.

<span class="mw-page-title-main">2022 Düzce depremi</span> Doğal Afet (Deprem)

2022 Düzce depremi, 23 Kasım 2022 tarihinde TSİ 04:08'de merkez üssü Düzce Gölyaka'da gerçekleşen deprem. Depremin büyüklüğünü Amerika Birleşik Devletleri Jeoloji Araştırmaları Kurumu 6.1, AFAD 5.9, Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ise 6.0 olarak kaydetti. Deprem, İstanbul, Bolu, Bilecik, Eskişehir, Ankara, Yalova, Çankırı, Kastamonu, Kırıkkale, Bartın, Kocaeli, Karabük ve Sakarya'dan da hissedildi.

<span class="mw-page-title-main">2023 Kahramanmaraş depremleri</span> 6 Şubat 2023te Türkiye ve Suriyeyi etkileyen deprem

2023 Kahramanmaraş depremleri, 6 Şubat depremleri ya da 2023 Türkiye-Suriye depremleri, 6 Şubat 2023'te dokuz saat arayla meydana gelen, merkez üsleri sırasıyla Kahramanmaraş'ın Pazarcık ve Elbistan ilçeleri olan, 7,8 Mw  ve 7,5 Mw  büyüklüklerindeki iki deprem. Mercalli şiddet ölçeğine göre sarsıntıların şiddeti, ölçeğin en yüksek değeri olan XII (Afetsel) olarak saptandı. Depremler sonucunda Türkiye'de resmî rakamlara göre en az 53 bin 537, Suriye'de ise en az 8 bin 476 kişi öldü ve toplam 122 binden fazla kişi ise yaralandı. Depremlerin ardından büyüklüğü 6,7 Mw 'e kadar varan 45 binden fazla artçı sarsıntı gerçekleşti.

<span class="mw-page-title-main">2023 Kahramanmaraş depremlerine insani müdahale</span> uluslararası tepkiler

6 Şubat 2023 tarihinde Kahramanmaraş'ta 7,8 Mw ve aynı gün 9 saat sonra 7,5 Mw  büyüklüğünde iki şiddetli deprem meydana geldi. Depremler sonucunda Türkiye ve Suriye'de binlerce kişi öldü ve yaralandı. Depremlerin ardından 10.000'den fazla artçı sarsıntı kaydedildi. Birçok ülke arama-kurtarma ve ilk yardım malzemesi gönderme kararı aldı ve taziyelerini iletti.

<span class="mw-page-title-main">Deprem uyarı sistemi</span>

Deprem uyarı sistemi veya deprem erken uyarı sistemi deprem devam ederken bitişik bölgelere önemli bir depremi bildirmek için tasarlanmış ivmeölçerler, Sismograflar, iletişim, bilgisayarlar ve alarmlar sistemidir. Bu, hâlen belirleyici olay uyarıları üretemeyen deprem tahmini ile aynı şey değildir.

2023 Kahramanmaraş depremleri ya da 2023 Türkiye-Suriye depremleri, 6 Şubat 2023'te dokuz saat arayla meydana gelen, merkez üsleri sırasıyla Kahramanmaraş'ın Pazarcık ve Elbistan ilçeleri olan, 7,8 Mw  ve 7,5 Mw  büyüklüklerindeki iki deprem. Depremler sonucunda Türkiye'de resmî rakamlara göre en az 50 bin 783, Suriye'de ise en az 8 bin 476 kişi hayatını kaybetti ve toplam 122 binden fazla kişi ise yaralandı. Depremlerin ardından büyüklüğü 6,7 Mw 'e kadar varan 40 binden fazla artçı sarsıntı gerçekleşti. Türkiye Cumhuriyeti tarihinde gerçekleşmiş en büyük, en uzun ve en şiddetli deprem olarak kayıtlara geçti.