İçeriğe atla

Deplasman golü kuralı

Deplasman golü kuralı, futbol ve diğer sporlarda, çift maçlı eleme sistemiyle oynanan turlarda eşitliği bozmak için kullanılan bir yöntem. Deplasman golü kuralına göre, iki maç toplamında sonuçlar eşitse, deplasmanda daha fazla gol atan takım kazanır. Bu durum, zaman zaman "deplasmanda atılan goller iki gol sayılır" diye de bilinmektedir.[1]

Deplasman golü kuralı çoğunlukla ilk sonucun iki karşılaşmanın sonuçları toplanarak elde edildiği iki ayaklı turlarda kullanılır. Çoğu turnuvada deplasman golü kuralı, beraberliği bozmak için kullanılan ilk kuraldır, eğer bu durumda da eşitlik bozulmuyorsa ikinci olarak seri penaltı atışlarına geçilir. Kurallar bazen değişkenlik gösterebilir: deplasman golü bazen ikinci ayak sonunda uygulanırken, bazen uzatma süresi sonunda, bazen de her ikisinin sonunda uygulanabilir. Kural ilk olarak 1965 yılında UEFA tarafından kullanılmaya başlanmış olup 24 Haziran 2021 tarihinde UEFA tarafından yürürlükten kaldırılmıştır.[2][3]

Kullanımı

Deplasman golü kuralı, UEFA Şampiyonlar Ligi, UEFA Avrupa Ligi, CAF Şampiyonlar Ligi, CAF FIFA Konfederasyonlar Kupası, FIFA Dünya Kupası ve Avrupa Futbol Şampiyonası'nda olduğu gibi iki ayaklı olarak oynanan çoğu turnuvada kullanılmaktadır.

Tüm turnuvalar bu kuralı kullanmayabilir. Örneğin, 2005'ten önce CONMEBOL deplasman golü kuralını da uzatmayı da Copa Libertadores dahil hiçbir turnuvada kullanmıyordu. Eşitlik bozulmayan turlarda direkt olarak penaltı vuruşlarına geçiliyordu. 2005 yılında Copa Libertadores'e uzatma oynanmadan deplasman golü kuralı getirildi.

İngiliz futbolunda EFL Cup'taki iki ayaklı turlarda sadece uzatma sonunda deplasman golü kuralı uygulanır. İkinci maç sonunda toplamda iki takımın gol sayıları eşitse, deplasman golüne bakılmaksızın maç uzatmaya gider.

English Football League'e yükselme maçları iki ayaklı olmasına rağmen 2000 yılından beri deplasman golü kuralı uygulanmamaktadır. Bu kuralla uzatma dakikalarında atılan gol iki gol olarak sayıldığı için ligi daha aşağıda bitiren takım ikinci ayağı deplasmanda oynayarak avantaj sağlıyordu. Maç uzadığında, iki gol sayılacak bir gol atmak 30 dakikaları daha oluyordu.

Deplasman golü, bazı turnuvalarda grup aşamalarında eşitliği bozmak için de kullanılabilir. Örneğin, UEFA Şampiyonar Ligi[4] ve UEFA Kupası'nda[5] deplasman golü, eşitlik durumunda kullanılacak üçüncü yöntemdir. 2000-01 UEFA Şampiyonlar Ligi C Grubu'nda, Olimpik Lyon, deplasman golü ile Olimpiakos önünde grubu ikinci sırada bitirmiştir.[6]

Deplasman golü kuralı, ilk olarak 1965-66 UEFA Kupa Galipleri Kupası'nda Budapest Honvéd ikinci turda Dukla Praha'ı elediğinde uygulandı. Fuar Şehirleri Kupası'nda 1966-67'de,[7] Şampiyon Kulüpler Kupası ilk turunda 1967-68'de, ikinci turda 1968-69'da ve sonraki turlarda 1970-71'de kullanılmaya başladı.

Anormallikler

Aynı stadyumu kullanan iki takım, bir turnuvada eşleştiğinde kural yine de uygulanmaktadır. Örneğin, 2002-03 UEFA Şampiyonlar Ligi yarı finalinde Inter Milan ve Milan eşleşti ve iki ayak da Giuseppe Meazza Stadyumunda oynandı. Alınan sonuçlar:

  • Birinci ayak: AC Milan 0 - 0 Inter Milan
  • İkinci ayak: Inter Milan 1 - 1 AC Milan

oldu ve toplam sonuç 1-1 olmasına rağmen, AC Milan ikinci maçta deplasman takımı olduğu için tur atladı. Bu örnekteki gibi durumlarda, iki maçta da ev sahibi görünen takım taraftarlarına daha fazla bilet ayrıldığı için uygulama nedensiz değildir. Örneğin Brezilya'da Copa do Brasil maçlarında bu durumla karşılaşılması halinde o turda deplasman golünün kullanılmayacağı kurallarda belirtilmiştir. 2006 yılında Flamengo ve Vasco da Gama arasında oynanan iki ayaklı finalde bu durumla karşılaşılmış ve kural uygulanmamıştır.

1991 FIFA 20 Yaş Altı Dünya Kupası play-offunda Avustralya ile İsrail arasında oynanan turun iki maçı da İlk İntifada'dan doğan güvenlik açığı sebebiyle Avustralya'da oynanmasına rağmen; Avustralya deplasman golü ile tur atlayan taraf olmuştur.[8] Aynı durum 2010 FIFA Dünya Kupası elemelerinde Bahamalar ile Britanya Virjin Adaları arasında oynanan turda da yaşanmıştır. İki ayak da Bahamalarda oynanırken, Bahamalar deplasman golü ile turu geçmiştir.[9]

Uluslararası bir turnuvada bu kuralın hakem tarafından yanlış uygulamasına en az bir kez rastlanmıştır. 1971-72 UEFA Kupa Galipleri Kupası ikinci turunda Rangers ile Sporting Lizbon arasında oynanan karşılaşmalar aşağıdaki sonuçlarla bitmiştir:

  • Birinci ayak: Rangers 3 - 2 Sporting
  • İkinci ayak, 90 dakika sonunda: Sporting 3 - 2 Rangers
  • İkinci ayak, uzatma sonunda: Sporting 4 - 3 Rangers

Sonuç olarak toplamda takımlar 6-6 berabere olduğu için hakem maçı penaltılara götürmüş, Sporting penaltı atışlarını 3-0 kazanmıştır. Fakat, Rangers ikinci maçın uzatma dakikalarında bir gol bulduğu için deplasmanda bir gol daha fazla atarak avantajlı duruma geldiğinden kurallara göre tur atlaması gerekiyordu. Maç sonrası Rangers tur atlatıldı ve takım sonunda o sezon kupayı kazandı.

CONCACAF'ın CONCACAF Şampiyonlar Ligi için farklı bir kuralı vardır. İkinci maç sonunda deplasman golü dikkate alınırken, maçın uzatmaya gitmesi durumunda, uzatma sonunda deplasman golüne bakılmaz. 2008-09 sezonunda Şampiyonlar Ligi yarı finalinde Cruz Azul ile Puerto Rico Islanders şu sonuçları almıştır:

  • Birinci ayak: Puerto Rico Islanders 2 - 0 Cruz Azul
  • İkinci ayak, 90 dakika sonunda: Cruz Azul 2 - 0 Puerto Rico Islanders
  • İkinci ayak, uzatma sonunda: Cruz Azul 3 - 1 Puerto Rico Islanders

UEFA kurallarına göre Puerto Rico Islanders'ın tur atlaması gerekirken CONCACAF uzatma sonunda bu kuralı uygulamadığından maç penaltı atışlarına gitmiş ve Cruz Azul 4-2 kazanmıştır.

Özet

Aşağıda farklı turnuvalarda kuralı farklı uygulamalarının bir özeti yer almaktadır. Tüm uygulamalarda (Meksika Primera División play-offları hariç. Bu turnuvada eşitlik durumunda normal sezonu üst sırada bitiren takım kazanmış sayılır), eşitlik hala bozulmuyorsa sonraki aşama olarak penaltı atışlarına geçilir.

İkinci ayakta normal sürenin tamamlanması sonrası eşitlik bozulmadıysa
Normal süre sonunda deplasman golü uygulanıyor mu? Uzatma süresi oynanıyor mu? Uzatma sonunda deplasman golü uygulanıyor mu? Örnekler
Hayır Hayır Hayır UEFA Şampiyonlar Ligi ve Avrupa Ligi
Evet Evet Hayır CONCACAF Şampiyonlar Ligi
Evet Hayır - Copa Libertadores ve Copa Sudamericana (finaller hariç)
Hayır Evet Evet EFL Cup yarı finalleri
Hayır Evet Hayır Copa Libertadores ve Copa Sudamericana finalleri; Football League yükselme play-off yarı finalleri
Hayır Hayır - Liga MX play-offları

Kaynakça

  1. ^ Örneğin: IFAB (Temmuz 2007). "Procedures to determine the winner of a match or home-and-away". Laws of the Game 2007/2008 (PDF). Zürih: FIFA. s. 54. 3 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 8 Temmuz 2008. Away Goals: Competition rules may provide that where teams play each other home and away, if the scores are equal after the second match, any goals scored at the ground of the opposing team will count double. 
  2. ^ "No Champions League away goals rule in 2023: What happens if teams are tied on aggregate goals after second leg?". www.sportingnews.com (İngilizce). 6 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2023. 
  3. ^ "Away goals rule: What is it & why did UEFA drop it from Champions League & Europa League? | Goal.com". www.goal.com. 24 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2023. 
  4. ^ "Regulations of the UEFA Champions League 2006–07, Rule 4.05" (PDF). UEFA. Mart 2006. 12 Mart 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 11 Aralık 2006. 
  5. ^ "Regulations of the UEFA Cup 2006–07, Rule 4.06" (PDF). UEFA. Mart 2006. 29 Haziran 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 11 Aralık 2006. 
  6. ^ Slavík, Jirí (15 Nisan 2004). "UEFA European Competitions 2000–01: UEFA Champions League 2000–01: Group C". RSSSF. 29 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2008. 
  7. ^ Zea, Antonio (9 Ocak 2008). "European Champions' Cup and Fairs' Cup 1966-67 - Details". RSSSF. 19 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2008. 
  8. ^ "Okyanusya U-20 FIFA Dünya Kupası 1991 Elemeleri". 19 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2011. 
  9. ^ Bermuda and Bahamas march on 21 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., FIFA.com

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ümit Davala</span> Türk futbolcu

Ümit Davala, Türk teknik direktör, eski millî futbolcu ve futbol yorumcusu.

<span class="mw-page-title-main">ACF Fiorentina</span> İtalyan futbol kulübü

Associazione Calcio Firenze Fiorentina SpA veya kısaca ACF Fiorentina, İtalya'nın Toscana bölgesinin önemli şehirlerinden Floransa'da kurulmuş futbol kulübü.

<span class="mw-page-title-main">FC Zürich</span> İsviçrede bir futbol kulübü

FC Zürich ya da FCZ, 1896 yılında İsviçre, Zürih'te kurulan futbol kulübü. Aynı şehrin takımı Grasshoppers ile rekabet içindedir. Takımın kurucusu aynı zamanda Barcelona'nın da kurucusu olan Joan Gamper'dir. FC Zürich, 1 Ağustos 1896 tarihinde kurulmuştur. Barcelona ise yaklaşık 3 yıl sonrasında 29 Kasım 1899 tarihinde kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">SK Slavia Praha</span> Çek futbol kulübü

SK Slavia Prag, Prag şehrinde bulunan bir Çek futbol kulübüdür. 1892'de kurulan bu kulüp maçlarını 21.000 kapasiteli Fortuna Arena'da oynamaktadır. Şu an Çek 1. liga'da oynamaktadır. Kulübün ezeli rakibi Prag Derbisi olarak adlandırılan maçta karşılaştığı Sparta Praha takımıdır.

Galatasaray Spor Kulübü futbol takımı, 1999-00 sezonunda Süper Lig, Türkiye Kupası, UEFA Şampiyonlar Ligi ve UEFA Kupası'nda mücadele etmiştir. Bu maddede 1999-2000 sezonunda yaptığı tüm maçların istatistikleri yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">FC St. Gallen</span>

Football Club St. Gallen 1879, İsviçre'nin St. Gallen kentinde kurulmuş futbol kulübüdür.

Galatasaray 2006-07 sezonu, Galatasaray'ın en üst seviye ulusal ligdeki 49. sezonudur. Bu sezonda Süper Lig, Türkiye Kupası ve UEFA Şampiyonlar Ligi'nde mücadele etmiştir. Bu maddede 2006-2007 sezonunda yaptığı tüm maçların istatistikleri yer almaktadır.

UEFA Şampiyonlar Ligi 2009-10 Sezonu, UEFA Şampiyonlar Ligi'nin 18. sezonudur. Final 22 Mayıs 2010'da Santiago Bernabéu Stadyumu'nda oynanmış ve Internazionale finalde Bayern Münih'i mağlup ederek kupanın sahibi olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Servette FC</span> İsviçrede kurulmuş futbol kulübü

Servette FC, İsviçre'nin Cenevre kentinde kurulmuş futbol kulübüdür.

<span class="mw-page-title-main">FC Levadia Tallinn</span> Estonyada bir spor kulübü

FC Levadia Tallinn, Estonya'nın başkenti Tallinn'de kurulmuş spor kulübüdür. Estonya'nın en başarılı ikinci kulübü sayılabilir. 10 kez lig şampiyonluğu, 10 Estonya Kupa Şampiyonluğu ve 8 kez Estonya Süper Kupası elde etmiştir.

1973 UEFA Kupası finali, Batı Almanya takımı Borussia Mönchengladbach ve İngiltere takımı Liverpool arasında çift ayaklı oynanan futbol karşılaşması. İlk ayak 10 Mayıs 1973 tarihinde Anfield, Liverpool'da ve ikinci ayak 23 Mayıs 1973 tarihinde Bökelbergstadion, Mönchengladbach'ta oynanmıştır. Avrupa'nın ikincil kupası olan UEFA Kupası'nın 1972-73 sezon finalidir. Liverpool ve Mönchengladbach, beraber ilk kez finalde karşılaşırken; Liverpool, daha önce Avrupa Kupa Galipleri Kupası'nda finale çıkmış ve finalde Borussia Dortmund'a 2-1 yenilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">2002 UEFA Kupası finali</span>

2002 UEFA Kupası finali, 8 Mayıs 2002'de, Hollanda'nın başkenti Rotterdam'daki Feijenoord Stadyumu'nda oynanan ve UEFA Kupası'nın 2001-02 sezonunun şampiyonunun belirlendiği maçtır. Hollanda ekibi Feyenoord ile Alman Borussia Dortmund takımları arasında oynanan maçı 3-2'lik skorla Feyenoord kazandı. UEFA Kupası'nın otuz birinci finali olan bu maç, 1998'de UEFA Kupası'nda tek maçlı final sisteminin uygulanmaya başlamasından bu yana, bir final maçının finalist takımın sahasında oynandığı ilk maç oldu.

1971-72 UEFA Kupa Galipleri Kupası ulusal kupa şampiyonlarını karşı karşıya getiren UEFA Kupa Galipleri Kupası'nın 12. sezonu. Final maçında, rakibi Dinamo Moskova'yı mağlup eden Glasgow Rangers kupanın sahibi oldu.

1972 UEFA Kupa Galipleri Kupası finali 1971-72 UEFA Kupa Galipleri Kupası sezonunun şampiyonunu belirleyen, kupa tarihindeki 12. final. Mücadele 24 Mayıs 1972'de, Sovyetler Birliği'nin Dinamo Moskva takımıyla, İskoçya'dan Rangers arasında, İspanya'nın Barselona kentindeki Camp Nou'da oynandı. Karşılaşmayı Rangers 3-2 kazandı. Mücadele bir ilk kez bir Sovyet takımının Avrupa kupası finali görmesi anlamına geliyordu. Futbolcular, Barselona'da galip gelmeleri halinde, büyük anlam taşıyan Spor Uzmanı unvanı ile ödüllendirilebilecekti. Maç öncesi Rus taraftarlarla İspanyol polisi arasında yaşanabilecek muhtemel olaylara ilişkin kaygılar dile getirilmişti. İspanya'da dönemin politik koşullarının etkisiyle, Francisco Franco'nın sağ görüşlüğü diktatörlüğünün son yıllarıyla birlikte, Rus oyuncu ve taraftarları tatsız bir ortamın beklediği açıktı.

1987-88 UEFA Kupa Galipleri Kupası sezonu, UEFA Kupa Galipleri Kupası'nın 28. sezonudur. Turnuvayı, 11 Mayıs 1988'de Strazburg'da oynanan final maçında Ajax'ı 1-0 yenen KV Mechelen kazandı.

2019-20 UEFA Avrupa Ligi eleme aşaması 14 Şubat 2019'da Son 32 turu ile başlayacak olan ve 21 Ağustos 2020 tarihinde Almanya'nın Köln şehrindeki RheinEnergie Stadyumunda oynanacak final maçıyla son bulacak olan aşamadır. Bu aşamaya UEFA Avrupa Ligi gruplarında ilk 2 sırayı alan 24 takım ve UEFA Şampiyonlar Ligi gruplarında 3. olan 8 takım olmak üzere toplama 32 takım katılır.

<span class="mw-page-title-main">2021-22 UEFA Avrupa Ligi</span> futbol turnuvası

2021-22 UEFA Avrupa Ligi, UEFA tarafından düzenlenen Avrupa'nın en büyük ikinci futbol organizasyonunun 51. sezonudur. UEFA Avrupa Ligi adı ve formatıyla ise 13. sezondur. Final maçı, 18 Mayıs 2022 tarihinde İspanya'nın Sevilla şehrindeki Ramón Sánchez Pizjuán Stadyumunda oynanmıştır. Normal süresi 1-1 biten final karşılaşmasında, kupayı Rangers'ı penaltılarla 5-4 yenen Eintracht Frankfurt kazanmıştır.

2009-10 CONCACAF Şampiyonlar Ligi, CONCACAF Şampiyonlar Ligi'nin 45. sezonudur. 28 Temmuz 2009-28 Nisan 2010 tarihleri arasında, 24 takımın katılımıyla gerçekleştirildi. İki ayaklı olarak 21 ve 28 Nisan'de oynanan final maçlarında karşılaştığı Cruz Azul'u, toplam skor 2-2 olmasına karşın deplasman golü kuralıyla yenen Pachuca, turnuva tarihindeki dördüncü şampiyonluğuna ulaştı.

2010 CONCACAF Şampiyonlar Ligi finali, CONCACAF Şampiyonlar Ligi'nde 2009-10 sezonunun şampiyonunu belirlemek için iki ayaklı olarak oynanan maçtır. İki Meksika takımı Cruz Azul ile Pachuca'nın karşılaştığı finalin ilk ayağı 21 Nisan 2010'da, ikinci ayağı ise 28 Nisan 2010'da oynandı. Mavi Stadyum'daki ilk maçı Cruz Azul 2-1, Hidalgo Stadyumu'ndaki ikinci maçı ise Pachuca 1-0 kazandı. İki maç sonundaki 2-2'lik beraberlik sonrasında deplasman golü kuralına göre deplasmanda daha fazla gol atan Pachuca şampiyon oldu. Bu sonuçla Pachuca, turnuva tarihinde çıktığı dördüncü finalinden de galibiyetle ayrıldı ve dördüncü şampiyonluğuna ulaştı. Daha önce 6 kez şampiyonluğa ulaşmış olan Cruz Azul ise ikinci defa turnuvayı ikinci sırada tamamladı.

2009-10 CONCACAF Şampiyonlar Ligi grup aşaması maçları, 18 Ağustos-22 Ekim 2009'da oynandı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.