İçeriğe atla

Denizli horozu

Denizli'deki horoz heykeli
Seyir Tepesi Şehir Ormanı içerisinde bulunan 27 metrelik dev horoz heykeli.

Denizli horozu, Denizli iline özgü, yerel Tavuk Irkları'ndan biri ve horoz ırkıdır. Uzun ve ahenkli ötüşüyle diğer ırklardan ayrılır. Yöre halkının yetiştirmek için uzun öten horozları tercih etmesiyle zamanla kendiliğinden oluşmuş bir ırktır.[1]

Osmanlı zamanında Arnavutluk'tan getirilen uzun öten Berat horozunun Denizli'de yerli ırklarla karışması ile oluştuğu iddia edilmektedir. Fakat vücut yapısı, renk ve görünüş açısından bir benzerlikleri yoktur. Denizli çevresinde çıkarılan MS 2. yüzyıla ait yazıtlarda horoz motiflerine rastlanmaktadır. Denizli horozlarının birinci yıldaki ötüş uzunluğu 20-25 sn uzunluğundadır.[1]

Canlı ağırlığı 3-3,5 kg olan horozların gözleri siyah sürmelidir. Renk, ibik ve vücut yapısına göre üç gruba ayrılırlar.

  • Renklerine göre altı tipi vardır: Pamukkır, demirkır, al, siyah, kınalı, kürklü.
  • Vücut tipine göre: Yüksek boyun, küpeli, sülün olmak üzere üç tipi bulunur.
  • İbik durumuna göre: Dar ibik, geniş ibik tipleri bulunur. Gül ibik tipi zamanla kaybolmuştur.

Horozların ses tonları üçe ayrılır; davudi, ince, kalın. Ötüş niteliğine göre; hüzünlü ses, net ses, dalgalı ses, cırtlak ses olarak dörde ayrılır. Ötüş sırasında vücut şekline göre; Kurt ötüşü, Aslan ötüşü, pus ötüşü, yiğit ötüşü gibi sınıflandırma yapılır.[1] Kesik-kesik ötüş tipi yalancı ötüş olarak adlandırılır ve makbul değildir.[2]

Tavukları 2-2,5 kg ağırlığında, yumurta verimi yıllık 90-130 adettir. Yumurtlamaya 6. ayda başlarlar. Yumurta ağırlığı 55-60 gramdır. Tüyleri genelde siyahtır, boyunlarda kirli beyaz, kırçıllı renk bulunabilir. Bacaklar gri, gözler sürmeli ve siyahtır. Civcivleri ilk başta siyahtır. Bir ay sonra tüylerini dökerler, 15 gün tüysüz kaldıktan sonra yeni tüyleri çıkmaya başlar. Yeni tüyleri siyah olanlar tavuk, renkli olanlar horozdur.[2]

Türkiye'de ünü oldukça yayılan Denizi horozu yoğun talep görmekte ve yüksek fiyata alıcı bulabilmektedir.[3][4] Denizli horozu ırkının korunması ve çoğaltılması için çalışmalar yapılmaktadır.[5]

Kaynakça

  1. ^ a b c "Denizli Horozu". pamukkale.gov.tr/. 19 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2015. 
  2. ^ a b "Denizli Horozu". denizli.tarim.gov.tr. 30 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2015. 
  3. ^ "700 liraya damızlık horoz". trthaber.com. 12 Ağustos 2014. 19 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2015. 
  4. ^ "Yok böyle koruma". hurriyet.com.tr. 3 Şubat 2014. Erişim tarihi: 9 Eylül 2015. 
  5. ^ "Herkes Denizli Horozu Yetiştiremeyecek". denizlihaber.com. 29 Mayıs 2013. 19 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2015. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Akita (köpek)</span> köpek türü

Akita, spitz türünde en büyük Japon bekçi köpeği ırkı.

<span class="mw-page-title-main">Van kedisi</span> Kedi türü

Van kedisi, adını Van Gölü bölgesine dayanan köklerinden alan, iyi bir yüzücü olan, gözleri mavi veya yeşil rengi ya da biri mavi diğeri yeşil olabilen bir kedi ırkı. Genelde Van kedisi yavrularının iki kulağı arasında bir veya iki adet siyah nokta bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Brie çoban köpeği</span>

Brie çoban köpeği, Fransız çoban köpeği ırkı.

<span class="mw-page-title-main">Brüksel griffonu</span>

Brüksel griffonu, Belçika'da üretilmiş süs köpeği ırkı.

<span class="mw-page-title-main">Tavuk</span> Sülüngiller familyasından evcilleştirilebilir bir kuş türü

Tavuk, sülüngiller familyasından evcilleştirilebilir bir kuş alt türüdür ve genelde çiftliklerde yetiştirilir. Hindistan'da Asya'nın güneydoğusundaki kırmızı Hint kuşundan geldiğine inanılır.

Dakhund, daksund, porsuk köpeği ya da sosis bir av köpeği ırkı.

<span class="mw-page-title-main">Horoz</span> tavukgillerden, tavuğun erkeği olan kümes hayvanı

Horoz, bir kümes hayvanıdır. Tavuğa göre kuyruk ve boyun tüyleri daha uzun ve parlaktır. İbiği büyük ve gösterişlidir. Kendine has, ahenkli bir ötüşü vardır. Ağırlığı 3,5 - 4,5 kilo kadardır. Çok güzel ve uzun süre ile ötenleri olduğu gibi, özel olarak horoz dövüşü için yetiştirilen cinsleri vardır.

<span class="mw-page-title-main">Güvercin</span>

Güvercin, Güvercingiller (Columbidae) familyasına ait bir kuş türü.

<span class="mw-page-title-main">Kafkas kara orman tavuğu</span>

Kafkas kara orman tavuğu, orman tavukları (Tetraoninae) familyasına ait bir kuş türü.

<span class="mw-page-title-main">Sultan (tavuk)</span>

Sultan, Türkiye kökenli tavuk ırklarından biri. Sultanlar, 1850 yılında Osmanlı Devleti'nden İngiltere'ye gitmiş, buradan da bütün dünyaya yayılmıştır. Adını Osmanlı sultanlarından almıştır. Nadir bulunan bir ırktır.

<span class="mw-page-title-main">Malta köpeği</span>

Malta köpeği veya Maltese yaklaşık 2800 yıl öncesine dayanır. Maltese kelimesinin sonuna Terrier kelimesini ekleyenlerin aksine uluslararası bir kuruluş olan FCI'a göre ırkın adı Maltese'dir. Maltese ırkı köpeklerin Malta'da üretildiği düşünülmesine rağmen bu Maltese'in anavatanının Malta olduğu anlamına gelmez. Maltese kelimesi Sami dillerinde bulunan "Malat" kelimesinden gelmektedir. Malat, liman gibi anlamlara gelmektedir. Kökeni esasında orta akdenizdir. FCI'a göre 9. Grup olan refakatçi, süs köpeği grubunda değerlendirilir. Yetişkinleri yaklaşık 24 cm yüksekliğinde (gövde) ve 3–4 kg ağırlığındadır. Irkın spesifik özelliği şunlardır; Uzun beyaz tüylü, siyah iri gözlü. Maltese; siyah burunlu, siyah göz çevresi olan, siyah dudaklı, siyah pati yastıklı, siyah tırnaklı bir köpek ırkıdır. Sarkık kulaklı ve ufak vücutludur. Burunda depigmente ve siyah dışı renk tolore edilmez. Diskalifiye sebebidir. Çok az tüy döktüğünden dolayı non-alerjik köpeklerdir.

<span class="mw-page-title-main">Berg horozu</span>

Berg horozu en eski Alman Tavuk Irkları'ndan biridir.

<span class="mw-page-title-main">Kurtbasar</span>

Kurtbasar Azerice: Qurdbasar - Azerbaycan köpek ırkı. Genellikle koyunculukta kullanılır. Koyun sürülerinin konfortlu kontrol edilmesine hizmet etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Tavuk ırkları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu sayfa tavuk ırklarını listelemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Ayam Cemani</span> Endonezya kökenli tavuk ırkı

Ayam Cemani, Endonezya kökenli Tavuk ırklarından biridir. Renginin tamamen siyah olması en büyük özelliğidir. Sadece tüyleri değil, eti ve kemiği de siyahtır. Yetişkinlerinin ağırlığı ortalama 2 kilo, horozları ise 2,5 - 3 kilo civarındadır. Yılda 70-90 arası yumurta verir. Günümüzde Endonezya haricinde çeşitli ülkelerde de yaygınlaşmaya başlamıştır. Nadir görülen bir ırktır.

<span class="mw-page-title-main">Orpington (tavuk)</span>

Orpington, İngiltere'de çeşitli tavuk ırklarının melezlenmesi sonucu elde edilmiş Tavuk Irkları'ndan biridir. Geniş ve düzgün görünümlü tüyleri vardır. Derileri beyazdır, yumurta kabuk renkleri ise açık kahverengiden koyu kahverengiye kadar değişiklik gösterir. Ağırlıkları ortalama olarak horozlarda 4.2 - 5.0 kg, tavuklarda 3.5 - 4.0 kg arasındadır.

<span class="mw-page-title-main">Ligorin Tavuğu</span>

Ligorin Toskana menşeli bir tavuk türüdür. Kuşlar Kuzey Amerika'ya ilk olarak 1828'de İtalya'nın batı kıyısındaki Toskana'da bir liman kenti olan Livorno'dan ihraç edildi. Başlangıçta "İtalyanlar" olarak adlandırılan bu tür, 1865 ile birlikte Livorno'nun İngilizcedeki karşılığı olan "Leghorn" olarak anılmaya başlandı. Cins, 1870 yılında İngiltere'ye Amerika Birleşik Devletleri tarafından tanıtıldı. Beyaz Ligorin, dünyanın birçok ülkesinde yaygın olarak yumurta tavuğu olarak kullanılmaktadır. Diğer Ligorin çeşitleri daha az yaygındır.

<span class="mw-page-title-main">Avustralorp</span>

Avustralorp tavuk ırkı, et ve yumurta için yetiştirilmekte olan bir cinstir. Avustralya'da 1920'lerde İngiliz siyah Orpington tavuk ırkı temelinde elde edildi.

<span class="mw-page-title-main">Evcil kaz</span>

Evcil kazın tarihi çok eskilere dayanmaktadır. Mısır'da keşfedilen mağaralarda firavunlar zamanından kalma resimler ise buna kanıttır.

Megrel tavuğu veya Megrula, Gürcistan'ın Megrelya bölgesine özgü bir tavuk ırkıdır. İsmini bölgenin yerli halkı Megrellerden almıştır.