İçeriğe atla

Denizin Altında 20.000 Fersah (film, 1954)

Denizin Altında 20.000 Fersah (1954)
20,000 Leagues Under the Sea
"Denizin Altında 20.000 Fersah" (20,000 Leagues Under the Sea) filminin sinema afişi
YönetmenRichard Fleischer
YapımcıWalt Disney
SenaristEarl Felton
Jules Verne (roman)
OyuncularKirk Douglas
James Mason
Peter Lorre
Paul Lukas
MüzikPaul J. Smith
Görüntü yönetmeniFranz Planer
KurguElmo Williams
StüdyoWalt Disney
DağıtıcıBuena Vista
CinsiSinema filmi
TürüBilimkurgu, macera, dram
RenkRenkli (Technicolor)
Yapım yılı1954
Çıkış tarih(ler)i23 Aralık 1954, ABD
1955-1956 sinema mevsimi, Türkiye
Süre127 dakika
ÜlkeAmerika Birleşik Devletleri ABD
Dilİngilizce
Bütçe$5,000,000
Hasılat$8,000,000 (ilk vizyonda)
Devam filmiMysterious Island (1961)
Diğer adlarıDenizin Altında 20.000 Fersah (Türkiye)
20.000 lieues sous les mers (Fransa)
20000 leghe sotto i mari (İtalya)
20.000 leguas de viaje submarino (İspanya)
20.000 Meilen unter dem Meer (Batı Almanya)

Denizin Altında 20.000 Fersah,[1] 1954 ABD yapımı bilimkurgu macera filmidir. Özgün adı 20,000 Leagues Under the Sea olan film 1955-1956 sinema sezonunda Türkiye'de başlıktaki isimle gösterilmiştir. Sonraki bazı gösterimlerde "Deniz Altında 20,000 Fersah" adı da kullanılmıştır.

Fransız yazar Jules Verne'in ilk kez 1870 yılında yayımladığı Vingt Mille Lieues Sous Les Mers (Denizler Altında Yirmi Bin Fersah) adlı bilimkurgu romanından senaryosunu Earl Felton'ın uyarlayıp yazdığı filmi Richard Fleischer yönetmiştir. Başlıca rollerinde Kirk Douglas, James Mason, Peter Lorre ve Paul Lukas'ın oynadıkları film Technicolor renk sistemiyle çekilmiştir ve Disney Stüdyolarının ilk CinemaScope filmidir.[2] Walt Disney stüdyolarının o tarihe kadarki en pahalı yapımı olan "Denizin Altında 20.000 Fersah" 5 milyon dolarlık bir bütçeyle çekilmişti. Ocak 1954 ila Haziran 1954 tarihleri arasında süren çekimler Jamaika, Bahama Adaları ve Kaliforniya'da gerçekleştirilmiştir.[3]

1868 yılında birçok gemi okyanusta esrarengiz bir şekilde batırılmıştır. Bu saldırıların devasa bir deniz yaratığı tarafından yapıldığına dair söylentiler dolaşmaktadır. Olayın aslını araştırmak için gönderilen askerî gemi de aynı akıbete uğrar ve gemide bulunan Profesör Pierre Arronax (Paul Lukas), yardımcısı Conseil (Peter Lorre) ve denizci Ned Land (Kirk Douglas) bir denizaltı tarafından kurtarılırlar. Nautilus adlı bu ileri teknoloji ürünü aracın tuhaf kaptanı Nemo (James Mason) onları konuk eder ve misyonu hakkında bazı bilgiler verir.

Film 1955 yılında "en iyi sanat yönetimi, dekor" ve "en iyi özel efekt" dallarında Oscar ödülünü aldı, "en iyi kurgu" dalında da bu ödüle aday gösterildi.

Adlandırma

Romanın 1870 gibi oldukça eski bir yayım tarihinin olması, romandan uyarlanan 1954 tarihli filmin de o yıllar için alışılmadık bir şekilde çevrildikten sadece bir-iki yıl sonra, 1955-1956 sinema sezonunda Türkiye'de sinemalarda gösterilmiş olması sonucunda yıllar içerisinde tıpkı diğer bazı dillerde de olduğu gibi hem romanın hem de filmin adlandırılmasında yazım farklılıklarından doğan bir çeşitlilik oluşmuştur. Araştırmacı yazar Giovanni Scognamillo, 1991 tarihinde Metis Yayınları'ndan çıkan Cadde-i Kebir'de Sinema (Cadde-i Kebir sinemaların yoğun bulunduğu İstiklal Caddesi'nin eski adıdır) adlı kitabında (s. 141) filmin ilk kez 1955-1956 sinema sezonunda Denizin Altında 20.000 Fersah adıyla gösterime girdiğini belirtmiştir.[1]

Yıllar içinde hem roman hem de film için yazılı kaynaklarda şu değişikliklerin olduğu görülüyor: "Denizin" yerine "Deniz", "Denizler" ve "Denizaltında"; "20.000" yerine "20000", "Yirmi Bin", "Yirmibin" ve "20 Bin" ve bütün bunların kombinasyonundan doğan geniş bir çeşitlilik göze çarpıyor. Buna karşılık Arapça kökenli bir uzaklık ölçüsü olan fersah (1 fersah yaklaşık 5 km) yıllar içinde hiç değişmeden kalmıştır.

"Bir filmin Türkiye'de sinemalarda ilk vizyona girdiği Türkçe adının kullanılması" kuralı gereği, filmle ilgili bu Vikipedi maddesinde "Denizin Altında 20.000 Fersah" adı kullanılmıştır.

Konusu

1868 yılında Pasifik Okyanusu'nda esrarengiz bir deniz canavarının gemilere saldırıp onları batırdığı söylentileri yaygınlaşmış, bu da denizciler arasında korku ve paniğe yol açmıştır. Deniz ticaretinin de bu efsaneden olumsuz etkilendiğini gören ve endişelenen ABD hükûmeti bu konuyu araştırmak üzere askerî bir gemiyi tahsis etmiş, o sırada gemi trafiğinin sekteye uğraması üzerine San Fransisko'dan ayrılamayan bilim adamı Prof. Pierre Arronax (Paul Lukas) ve yardımcısı Conseil (Peter Lorre)'i de gemiye davet etmiştir. Arronax'a verilen görev canavarın varlığını veya yokluğunu kanıtlamaktır. Gemide bir de zıpkın ustası denizci Ned Land (Kirk Douglas) vardır.

Aylar süren aramalardan sonra tam canavar diye bir şeyin olmadığı ilan edeceklerken, denizin altından hızla gelen devasa bir cisim savaş gemisine çarpar ve onu batırır. Profesör, yardımcısı ve Ned denize düşüp sürüklenirler. Bir süre sonra yüzeyde acayip metal bir cisim görürler. Bu devasa tekneye tırmanıp içinde girerler. O anda teknede kimseler yoktur. İçerisi o zamana kadar hiç görmemiş oldukları cihazlarla donatılmış bu teknenin denizin altını gören bir penceresinden baktıklarında garip sualtı giysili birtakım adamların denizin altında bir cenaze töreni düzenlemekte olduklarını hayretle görürler. Artık bir denizaltı teknesi olduğunu anladıkları bu geminin mürettebatı töreni tamamlayıp gemiye döndüklerinde üçünü de tutuklarlar. Geminin kaptanı Nemo (James Mason) kendisini tanıtır. Nemo aslında Profesör Arronax'ın çalışmalarını beğenmekte ve yakından takip etmektedir ve onun hatırına üçünün de gemide kalmalarına izin verir. Gemisi Nautilus u da onlara tanıtır. Denizaltı kavramının, hatta elektriğin bile pek bilinmediği bir devirde bu denizaltı Nemo'nun kendi buluşu olan birtakım ileri teknolojileri kullanmaktadır. Örneğin gücünü muhtemelen nükleer bir yakıttan almakta, geminin her yerinde elektrik kullanılmaktadır.

Kaptan Nemo (nemo Latince hiç kimse anlamına gelmektedir) çelişkili bir kişiliğe sahiptir. Bir yandan bilime, araştırmaya ve sanata önem vermekte, insanlığın geleceği ile ilgili endişeler taşımaktadır, köleliğe ve savaşlara karşıdır (silah yapımında kullanılacak malzeme taşıyan gemilere saldırır), maddiyata önem vermez (batıklardan topladığı tonlarca altın ve mücevheri safra olarak kullanır). İnce zevkleri vardır, kendi kamarasındaki orgda Bach'ın Toccata ve Füg 'ünü çalar. Karadan gelen hiçbir şeyi kullanmaz, purolarını bile deniz ürünlerinden yapmıştır. Diğer yandan da insanlara, hükûmetlere karşı içinde öfke ve güvensizlik taşımaktadır. Arronax'a kendisinin de bir zamanlar köle olduğu adaları gösterir. Gemisinin mürettebatını da oradaki köle arkadaşlarından seçmiştir.

Denizler altında 20,000 fersah yol katedip birtakım maceralar (dev ahtapotun saldırısı vb) yaşadıktan sonra, Nautilusun ana üssü olan okyanusun ortasındaki gizli mercan adası Vulcania ya gelirler. Ancak ada donanma gemileri tarafından sarılmıştır ve askerler her an adadaki dağın tepesinde bulunan krater gölüne ulaşmak üzeredirler. Aslında Nemo'nun gizli üssü bu krater gölündedir ve göle denizin altındaki gizli bir geçitten ulaşılmaktadır. Nemo Nautilusu gizli geçitten geçirerek kratere sokar ve buradaki patlayıcıları harekete geçirir. Ama kendisi de vurulmuştur. Nautilus tekrar okyanusa çıktığında ada patlayarak yok olur. Nemo ve sadık mürettebatı gemiyi batırmaya ve gemiyle birlikte ölmeye karar verirler. Ned, Profesör ve Conseil gemiden çıkmayı başarırlar. Nemo ölmeden önce şunları söyler: "Gelecek için umut var. Dünya, daha iyi ve yeni bir hayata hazır olduğunda, tüm bunlar tekrar bulunacaktır. Tanrı'nın güzel zamanlarında." Yani insanlığın nükleer enerji, elektrik gibi ileri teknolojilere henüz tam hazır olmadığını, ileride hazır olduklarında, bunların nimetlerinden daha iyi yararlanacaklarını öngörür.

Oyuncu kadrosu

Oyuncu Rolü
Kirk DouglasNed Land
James MasonKaptan Nemo
Peter LorreConseil
Paul LukasProf. Pierre Arronax
Robert J. WilkeNautilus'un ikinci kaptanı

Devam filmleri

Yıl Film adı Ülke Yönetmen Notlar
1961Mysterious Islandİngiltere/ABDCy EndfieldHerbert Lom Kaptan Nemo rolünde
1969Captain Nemo and the Underwater CityİngiltereJames HillRobert Ryan Kaptan Nemo rolünde
201120,000 Leagues Under the Sea: Captain NemoABDMcGÇekimlerine başlanmadı. 2011'de gösterime çıkması planlanıyor.[4]

Diğer uyarlamalar

Fransız yazar Jules Verne'in 1870 yılında yayımladığı Vingt Mille Lieues Sous Les Mers adlı bilimkurgu romanı 1907'den başlayarak defalarca sinemaya aktarılmıştı. Bunlar:[5]

Yıl Film adı Ülke Yönetmen Notlar
190720000 lieues sous les mersFransaGeorges MélièsSessiz, kısa film
1916Denizin Altında 20.000 FersahABDStuart PatonSessiz, siyah-beyaz
1954Denizin Altında 20.000 FersahABDRichard FleischerBu maddenin Konusu
1973Denizin Altında 20.000 FersahABDJules Bass ve Arthur Rankin Jr.Animasyon filmi
1997Denizin Altında 20.000 Fersah (TV)ABDMichael AndersonRichard Crenna Prof. Arronax rolünde
1997Denizin Altında 20.000 Fersah (TV)ABD - AvustralyaRod HardyMichael Caine Kaptan Nemo rolünde
2002Denizin Altında 20.000 Fersah (TV)ABDScott HemingAnimasyon filmi
2007Denizin Altında 30.000 Fersah (V)ABDGabriel BolognaVideo filmi, Lorenzo Lamas Arronax rolünde

Ödülleri

Akademi Ödülleri (Oscar)

Oscar ÖdülüKişi
En İyi Sanat Yönetimi ve Dekor Akademi Ödülü
(renkli dalında) 		John Meehan
Emile Kuri
En İyi Özel Efekt Akademi Ödülü
Aday gösterilme:
En İyi Kurgu Akademi Ödülü Elmo Williams

Bilimkurgu, Fantezi ve Korku Filmleri Akademisi Ödülleri (2004)

Satürn ÖdülüKişi
-
Aday gösterilme:
En İyi Klasik film DVD sürümü

Kaynakça

  1. ^ a b Scognamillo, Giovanni (1991). Cadde-i Kebir'de Sinema. Metis Yayınları. ss. sayfa 141.  Türkçe isim için referans.
  2. ^ "20000 Leagues Under the Sea (1954)/trivia" (İngilizce). IMDb. 11 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2009. 
  3. ^ "20000 Leagues Under the Sea (1954)/locations" (İngilizce). IMDb. 26 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2009. 
  4. ^ "McG to direct Disney's 'Leagues'" (İngilizce). variety.com. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2009. 
  5. ^ "20000 Leagues Under the Sea (1954)/movieconnections" (İngilizce). IMDb. 16 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2009. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Nautilus (Jules Verne)</span> Jules Vernein yarattığı kurgusal denizaltı

Nautilus, Jules Verne'in Denizler Altında Yirmi Bin Fersah adlı 1870 ve Esrarlı Ada adlı 1874 yılı romanlarında anlatılan, hayal ürünü bir denizaltıdır.

<span class="mw-page-title-main">Jules Verne</span> Fransız yazar (1828 – 1905)

Jules Gabriel Verne, Fransız romancı, şair ve oyun yazarıydı. Yayıncı Pierre-Jules Hetzel ile yaptığı işbirliği, Dünyanın Merkezine Seyahat (1864), Denizler Altında Yirmi Bin Fersah (1870) ve Seksen Günde Devr-i Alem (1872) gibi çok satan macera romanları serisi olan Voyages extraordinaires'in yaratılmasına yol açtı. Her zaman iyi belgelenmiş olan romanları, dönemin teknolojik ilerlemeleri dikkate alınarak genellikle 19. yüzyılın ikinci yarısında geçmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Gemi</span> Ulaşım aracı

Gemi dünya denizlerini, okyanuslarını, nehir, göl ve diğer yeterince derin su yollarını dolaşan, mal ve yolcu taşıyan veya savunma, araştırma ve balıkçılık gibi özel görevleri yapan büyük bir deniz taşıtı’dır. Gemiler genellikle boyut, şekil, yük kapasitesi ve amaca göre teknelerden ayrılır. Yelken çağı'nda "gemi", en az üç Kabasorta arma‘lı direkleri ve tam cıvadra yelken planıyla yelkenli gemi olarak tanımlanır.

<i>Denizler Altında Yirmi Bin Fersah</i> Jules Vernein romanı

Denizler Altında Yirmi Bin Fersah, Jules Verne'in ilk kez 1870 yılında yayınlanan bilimkurgu romanıdır.

<i>20000 lieues sous les mers</i> (film)

20000 lieues sous les mers, 1907 Fransa yapımı sessiz film.

USS <i>Nautilus</i> (SSN-571)

USS Nautilus (SSN-571), nükleer enerjiyle çalışan ilk denizaltı gemisi.

<span class="mw-page-title-main">Peter Lorre</span> Macar-Amerikalı sinema oyuncusu (1904 – 1964)

Peter Lorre, asıl adı László Löwenstein olan Avusturya-Macaristan İmparatorluğu doğumlu, Macar asıllı ABD vatandaşı oyuncu. Kariyeri boyunca tipik olarak, uğursuz yabancı rollerinde oynadı.

<i>Mavi Suyun Esrarı</i>

Mavi Suyun Esrarı, 1990 - 1991 yılları arasında Japon Gainax firması tarafından yapılmış animasyon dizi film.

<span class="mw-page-title-main">James Mason</span>

James Neville Mason, İngiliz sinema oyuncusu.

Aradğınız madde aşağıdakilerden biri olabilir:

<i>Denizler Altında 20.000 Fersah</i> (film, 1916)

Denizler Altında 20.000 Fersah, 1916 ABD yapımı siyah-beyaz sessiz bilimkurgu filmidir. Film, orijinalline sıkı sıkıya bağlı kalınmadan, zamanının popüler romanından, Jules Verne'nin yazdığı Denizler Altında Yirmi Bin Fersah isimli romandan uyarlanmıştır. Filmin yönetmeni Stuart Paton'dır. Filmin çekimleri 24 Aralık 1916'da tamamlanmıştır. Dağıtıcısı Universal olan film, sessiz yapılmıştır. Filmin süresi 105 dakikadır. Bütçesi 200,000 $ olmuştur. Filmin çekimleri Bahama Adaları'da gerçekleştirilmiştir.

Denizde İsyan, 1954 ABD yapımı dramatik savaş filmdir. İngilizce özgün adı olan The Caine Mutiny, "Caine'de İsyan" anlamına gelmektedir ve II. Dünya Savaşı sırasında Amerikan Donanması'nın Pasifik Harekâtı'nda görevli hayâli mayın tarama gemisi Caine kastedilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Çanakkale Savaşı'ndaki denizaltı faaliyetleri</span>

Çanakkale Savaşı'ndaki denizaltı faaliyetleri, I. Dünya Savaşı'nın bir parçası olan Çanakkale Savaşı çerçevesinde, çeşitli devletlerin denizaltıları tarafından Çanakkale Boğazı ve Marmara Denizi'nde sürdürülen faaliyetlerdir. Esas savaştan önce, Aralık 1914'te başlamış ve Aralık 1915'te sonlanmıştı. İtilaf Devletleri'ne bağlı denizaltıların Çanakkale Boğazı'nı geçerek Marmara Denizi'nde denizaltı operasyonları yapmalarının amacı, Gelibolu'yu savunan Osmanlı kuvvetlerinin lojistik durumunu sarsmak olarak görülür. Bununla birlikte İttifak Devletleri'nin bir üyesi olan Alman İmparatorluğu da Osmanlı'yı desteklemek amacıyla savaş sırasında birtakım denizaltı faaliyetleri yürütmüştü.

<span class="mw-page-title-main">Kaptan Nemo</span>

Kaptan Nemo, Jules Verne tarafından yaratılan ve ilk kez Denizler Altında Yirmi Bin Fersah romanında görünen karakterdir. Nemo ismi Latince "Hiç kimse" anlamına gelmektedir. Popüler kültürde yerleşmiş olan çok meşhur bir karakterdir. Su altında Denizaltı gemisi Nautilus'ta yaşamaktadır. Zengin ve kültürlü bir adamdır. Sinema, tiyatro ve televizyon'a defalarca Allen Hollubar, Lionel Barrymore, Leonard Penn, Thomas Mitchell, James Mason, Herbert Lom, Robert Ryan, Len Carlson, Jose Ferrer, Bernard Cowan, Tim Elliot, Omar Shariff, Vladislav Dvorzhetsky, Colin Borganon, Héctor Cantolla, Akio Otsuka,Richard Newman John Bach, Michael Caine, Ben Cross, John Michael Lee, Naseruddin Shah, Patrick Stewart, Sean Lawlor, Mark Sheppard, Faran Tahir gibi meşhur oyuncular canlandırmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Profesör Aronnax</span> Jules Vernein "Denizler Altında 20.000 Fersah" adlı romanının ana karakterlerindendir

Profesör Pierre Aronnax Jules Verne'in Denizler Altında 20.000 Fersah romanının ana karakterlerindendir. Fransız deniz biyoloğu karakteridir. Kaptan Nemo'nun denizaltısı Nautilus'le on ay yolculuk yapmıştır.

Lig bir uzunluk birimidir. Avrupa ve Latin Amerika'da yaygındı, ancak artık hiçbir ülkede resmî bir birim değildir. Kelime aslında bir kişinin bir saat içinde yürüyebileceği mesafeyi ifade ediyordu. Orta Çağ'dan beri, birçok ülkede birçok değer belirlenmiştir.

Kara Deniz, Kevin Macdonald'ın yönettiği, Dennis Kelly'nin senaristliğini yaptığı ve Jude Law, Scoot McNairy, Ben Mendelsohn ve David Threlfall'ın başrollerini paylaştığı 2014 tarihli felaket ve gerilim filmidir. Film, 5 Aralık 2014'te Birleşik Krallık'ta ve 23 Ocak 2015'te Amerika Birleşik Devletleri'nde gösterime girdi.

Ned Land,Jules Verne'in Denizler Altında 20.000 Fersah romanının kahramanlarından biridir.Ned Land, yaklaşık kırk yaşında, Quebec'ten Kanadalı bir zıpkıncı. Uzun boylu bir adam, ellerinde çok yetenekli ve harika bir görme keskinliği ile donanmış, soğukkanlılığı onu karakterize ediyor. Abraham Lincoln gemisinde, ortalama ve içine kapanık karakterine rağmen, balıkçılık kampanyalarını anlattığı Profesör Pierre Aronnax ile arkadaş olur. Denizci, Aronnax'ın aksine suda yaşayan bir canavara pek inanmaz. Geminin batmasının ardından Nautilus'un gövdesine sığınır. Olumlu ruhu ve iyimser yapısı denizaltının varlığına pek uymuyor. Tüm balık türlerini bildiğinden, lombozlardan sualtını gözlemlerken Aronnax'a çok yardımcı oluyor. Sürekli kaçış planları kurar, ancak Kaptan Nemo'ya olan düşmanlığına rağmen, onu bir köpekbalığının saldırısından kurtaracaktır. Öfke nöbetleri korkunçtur ve sonunda kabin arkadaşı Conseil'in intihar edeceğinden korktuğu noktaya kadar klostrofobiden acı çeker. Sonunda, Nautilus Maëlstrom'un girdaplarına yakalanırken iki arkadaşıyla birlikte kaçmayı başaracaktır .Bir denizci için çok meraklı olan soyadı, muhtemelen Nautilus'un koridorlarında neredeyse hiç ifade bulan yaşam alanına olan ihtiyacından geliyor,özellikle de üç adam Nemo tarafından fiziksel olarak tecrit edildiğinden. Ayrıca, Karada birkaç gün başlıklı bölümde gösterildiği gibi,Ned Land bir balıkçı olduğu kadar bir avcıdır ve tekrar sağlam zeminde yürümenin sevinci yüksek sesle ifade edilir.Sinema televizyon,tiyatro ve radyoda Kirk Douglas,Paul Gross,Len Birman,D,Kevin Williams,Matt Hill,Tom Burlinson,Miguel Zuniga gibi oyuncular tarafından canlandırılmıştır.

Conseil, Jules Verne'in Denizler Altında Yirmi Bin Fersah adlı romanının kahramanlarından biri olan kurgusal bir karakterdir.

The Cruel Sea, Nicholas Monsarrat'ın aynı adlı romanından uyarlanan 1953 yapımı bir İngiliz savaş filmidir. Filmde Jack Hawkins, Donald Sinden, Denholm Elliott, Stanley Baker, Liam Redmond, Virginia McKenna ve Moira Lister rol aldı. Film, İkinci Dünya Savaşı'nın bitiminden yedi yıl sonra Ealing Studios tarafından yapıldı, yönetmenliğini Charles Frend, yapımcılığını ise Leslie Norman üstlendi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.