İçeriğe atla

Denizatı

Denizatı
Denizatı
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Animalia
Şube:Chordata
Sınıf:Teleostei
Takım:Gasterosteiformes
Familya:Syngnathidae
Cins:Hippocampus
Cuvier, 1816
Türler
Metne bakınız.

Denizatı, yılan iğnesinin de dahil olduğu Syngnathidae familyasından Hippocampus cinsine ait olan balıklardır. Tüm dünyada ılıman ve tropikal sularda bulunurlar.

Denizatların boyutları 16 milimetre ile (yakın zamanda keşfedilen Hippocampus denise[1]) 35 santimetre arasında değişen türleri bulunur. Denizatı ve yılan iğnesi türleri erkek hamileliğinin görüldüğü tek türler olarak bilinmektedirler.[2]

Denizatı alt vücuttaki arka yüzgeç ve kafada solungaçların yanındaki göğüs yüzgeçleri ile tam bir balıktır. Bazı deniz atı türleri kısmen saydamdır, bu yüzden akvaryumlarda orada olmalarına rağmen görünmezler ve resimlerde pek sık görülmezler.

Denizatı nüfusu son yıllardaki aşırı avlanma nedeniyle tehlike altına girmiştir. Denizatı geleneksel Çin şifalı bitki biliminde kullanılmaktadır ve her yıl 20 milyon denizatı bu amaçla yakalanıp satılmaktadır.[3]

Denizatlarının ihracatı ve ithalatı 15 Mayıs 2004'ten beri CITES tarafından kontrol edilmektedir.

Deniz ejderleri denizatlarının yakın akrabalarıdır fakat daha büyük vücutları ve yaprak benzeri uzantıları vardır, bu uzantılar sayesinde yüzen deniz yosunu ve esmer suyosunu yataklarının arasında saklanabilirler. Deniz ejderleri larvamsı balıklar ve Amphipodalarla beslenirler. Mysid (deniz bitleri) gibi küçük karides benzeri kabuklu hayvanlarla, avlarını küçük ağızlarına çekerek beslenirler. Bu amphipodaların birçoğu, deniz ejderlerinin yaşadığı esmer suyosunu ormanlarının gölgesinde büyüyen kırmızı algle beslenir.

Çoğalma

Brooklyn'deki New York Akvaryumundaki hamile denizatı

Çoğu denizatı türlerinin hamileliği yaklaşık olarak iki ile üç hafta arasında sürer.

Erkek denizatında dişi tarafından bırakılan yumurtaları taşıdığı kuluçka kesesi bulunmaktadır. Çiftleşen çift kuyruklarını birbirlerine sararlar ve dişi uzun bir tüp olan ovipositoru erkeğin kesesine getirir. Yumurta tüpten yukarıya erkeğin kesesine ilerler ve burada erkek daha sonra yumurtaları döller. Embriyolar on gün ile altı hafta arasında gelişirler, bu süre türe ve su koşullarına bağlı olarak değişmektedir. Erkek doğum yaparken, tüm bebek denizatları çıkana kadar boşaltır.

Erkeğin kesesi yumurtalar için tuzluluğu ayarlar, yumurtalar olgunlaşmaya başladıkça dışarıdaki oranla eşitlemek için yavaşça arttırır. Yumurtadan çıkan yavrular ebeveynlerinden bağımsızdır. Bazıları gelişme zamanlarını okyanus planktonlarıyla geçirirler. Bazen, erkek denizatı yeni çıkmış yavruları tüketebilir. Diğer türler (H. zosterae) hemen yaşama deniz dibi canlısı (bentos) olarak başlar.

Denizatları genellikle tek eşlidir, ancak bazı türler (H. abdominalis gibi) sürü halinde yaşamayı sevmektedirler. Tek eşli çiftlerde, erkek ve dişi birbirlerini sabahları ve bazen akşamları aralarındaki bağı kuvvetlendirmek için kur yaparak karşılarlar. Günün geri kalanını birbirlerinden ayrı olarak yiyecek aramakla geçirirler.

Denizatlarının hızlı hareket eden gözleri vardır, bu sayede avları ve avcıları vücutlarını hareket etmeden izleyebilirler. Yapraklı deniz ejderi gibi, avlarını yutmakta kullandığı uzun bir burnu vardır. Yüzgeçleri küçüktür, çünkü kalın su bitkileri arasında gitmektedir. Denizatının uzun, kavrayıcı kuyruğu vardır, bu sayede deniz yosunu gibi desteklere sarılarak akım tarafından sürüklenmesini engeller.

Türler

  • Cins Hippocampus
    • Hippocampus abdominalis Lesson, 1827 (Yeni Zelanda ve güney ve doğu Avustralya)
    • Hippocampus alatus Kuiter, 2001
    • Hippocampus algiricus Kaup, 1856
    • Hippocampus angustus Günther, 1870
    • Hippocampus barbouri Jordan & Richardson, 1908
    • Hippocampus bargibanti Whitley, 1970 (Batı Büyük Okyanus bölgesi (Endonezya, Filipinler, Papua Yeni Gine, Solomon Adaları)
    • Hippocampus biocellatus Kuiter, 2001
    • Hippocampus borboniensis Duméril, 1870
    • Hippocampus breviceps Peters, 1869 (güney ve doğu Avustralya)
    • Hippocampus camelopardalis Bianconi, 1854
    • Hippocampus capensis Boulenger, 1900
    • Hippocampus colemani Kuiter, 2003
    • Hippocampus comes Cantor, 1850
    • Hippocampus coronatus Temminck & Schlegel, 1850
    • Hippocampus denise Lourie & Randall, 2003
    • Hippocampus erectus Perry, 1810 (Amerika'nın doğu sahilleri, Yeni İskoçya ve Uruguay arası)
    • Hippocampus fisheri Jordan & Evermann, 1903
    • Hippocampus fuscus Rüppell, 1838 (Hint Okyanusu)
    • Hippocampus grandiceps Kuiter, 2001
    • Hippocampus guttulatus Cuvier, 1829
    • Hippocampus hendriki Kuiter, 2001
    • Hippocampus hippocampus (Linnaeus, 1758) (Akdeniz ve Atlantik Okyanusu)
    • Hippocampus histrix Kaup, 1856 (Hint Okyanusu, Basra Körfezi, Kızıl Deniz ve Uzak Doğu)
    • Hippocampus ingens Girard, 1858 (Amerika'da Büyük Okyanus sahili)
    • Hippocampus jayakari Boulenger, 1900
    • Hippocampus jugumus Kuiter, 2001
    • Hippocampus kelloggi Jordan & Snyder, 1901
    • Hippocampus kuda Bleeker, 1852
    • Hippocampus lichtensteinii Kaup, 1856
    • Hippocampus minotaur Gomon, 1997
    • Hippocampus mohnikei Bleeker, 1854
    • Hippocampus montebelloensis Kuiter, 2001
    • Hippocampus multispinus Kuiter, 2001
    • Hippocampus procerus Kuiter, 2001
    • Hippocampus queenslandicus Horne, 2001
    • Hippocampus reidi Ginsburg, 1933 (Karayip mercan kayalıkları)
    • Hippocampus semispinosus Kuiter, 2001
    • Hippocampus sindonis Jordan & Snyder, 1901
    • Hippocampus spinosissimus Weber, 1913
    • Hippocampus subelongatus Castelnau, 1873
    • Hippocampus trimaculatus Leach, 1814
    • Hippocampus whitei Bleeker, 1855 (doğu Avustralya)
    • Hippocampus zebra Whitley, 1964
    • Hippocampus zosterae Jordan & Gilbert, 1882 (Meksika Körfezi ve Karayip)

Ayrıca

Armacılıkta, denizatı bir atın ön tarafı ve bir balığın arka tarafının birleşiminden oluşmuş bir yaratık olarak resmedilir. Wight Adası Arması'nın sağ tarafı, Newcastle upon Tyne şehir armasının her iki tarafı veya Avustralya'daki Newcastle Üniversitesi'nin armasında kullanılmaktadır.

Denizatı Waterford Crystal'in(en) önemli bir logosudur ve illüstratör William Wallace Denslow tarafından sıklıkla kullanılır.

Deniz atı, Deniz atı doğumu

Kitaplar

  • Sara A. Lourie, Amanda C.J. Vincent and Heather J. Hall: Seahorses: An Identification Guide to the World's Species and their Conversation. London: Project Seahorse, 1999
  • John Sparks: Battle of the Sexes: The Natural History of Sex. London: BBC Books, 1999

Kaynakça

  1. ^ En küçük deniz atının resimleri Hippocampus denise 9 Nisan 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Denizatı Projesi internet sitesinde
  2. ^ Jones, Adam G. (14 Ekim 2003). "Male Pregnancy" (HTML). Current Biology. Cilt 13 (20 bas.). ss. R791. 21 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ekim 2006. 
  3. ^ "Seahorse Crusader Amanda Vincent" 20 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Nova televizyon programında

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Orkinos</span>

Orkinos, Ton balığı olarak da bilinir, uskumrugiller (Scombridae) familyasından Thunnus, Euthynnus ve Katsuwonus cinslerini oluşturan boyu 4,3 metre, ağırlığı 800 kilograma ulaşabilen göçmen balık türlerine verilen ad.

<span class="mw-page-title-main">Bakalyaro</span> bir balık türü

Bakalyaro, Gadidae familyasından, orta boylu, yumuşak vücutlu bir balık türü. Mezgit ile birlikte Merlangius cinsine aittir.

<span class="mw-page-title-main">Bayağı yayın balığı</span>

Bayağı yayın balığı, Siluridae familyasından Avrupa'nın ikinci büyük tatlı su balığıdır. Yassı ve geniş kafası, geniş ağzı, dudaklarından sarkan iki uzun anteni ve çenesinden sarkan daha kısa dört anteni, kuyruğuna kadar uzanan alt-yüzgeci ve kafasının yakınında bulunan daha küçük bir sırt-yüzgeci vardır. Bayağı yayın balığı çok iyi duyma kabiliyetine sahiptir. Seksen yaşına kadar yaşayabilir.

<span class="mw-page-title-main">Kaya balığı</span>

Kaya balığı, oldukça geniş bir balık türü ailesi olan 200'den fazla cinsi ve 2.000'den fazla türü bulunan Gobiidae familyasından bir balıktır. Çoğunluğu tipik olarak 10 cm büyüklüğünde olup, göreceli olarak oldukça küçüktürler. Bu türden Trimmatom nanus ve Cüce kayabalığı, dünya üzerinde bilinen en küçük omurgalı türlerindendir ve büyüdüklerinde boyları 1 cm'nin (3/8) altında olur. Gobioides ve Periophthalmodon cinsleri gibi bazı kaya balığı türleri ise 30 cm (1 ft) uzunluğa kadar ulaşabilir veya bu boyu da aşabilirler. Az sayıda insan için bir gıda olarak önemi bulunmasına rağmen, özellikle morina, mezgit balığı, barramundi, yassı balıklar kadar ticari açıdan önemi olan balıklardır. Pek çok ülkede önemli bir av türüdürler. Brachygobius gibi bazı kaya balığı türlerine ise, akvaryumlarda beslemek için yoğun ilgi gösterilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kedi balığı</span> 34 familyayı ve dünyaca 2400 balık türünü kapsayan balık takımı

Siluriformes (Yayıngiller), kemikli balıklar üst sınıfına ait, 34 familyayı ve dünyaca 2400 balık türünü kapsayan bir balık takımı. Siluriformes balıkları genelde yassı yapılı tatlı su balıklarıdırlar. Sadece birkaç türleri denizde, çoğu tatlısuda yaşar.

<span class="mw-page-title-main">Kel balık</span> Amiiformes takımının günümüze kadar nesilini korumayı başaran tek türü

Kel balık, Amiiformes takımının günümüze kadar nesilini korumayı başaran tek türüdür ve Amiidae familyasının Amia cinsine aittir.

<span class="mw-page-title-main">Yapraklı deniz ejderi</span>

Yapraklı deniz ejderi, denizatı ile ilgili olan bir tuzlu su (deniz) balığıdır. Phycodurus cinsinin tek üyesidir. Bu canlılar güney ve batı Avustralya sularının yerlisidir ve genellikle sığ, ılık sularda kalırlar. Adları görünümlerinden gelir, uzun yaprak görünümlü çıkıntılar tüm vücutlarından çıkmaktadır. Bu çıkıntılar itici amaçla kullanılmazlar, yalnızca kamuflaj için kullanılırlar. Yapraklı deniz ejderi, boynunun kabarık kısmındaki göğüs yüzgeci ve kuyruğun sonuna yakın olan sırt yüzgeci ile ilerler. Bu küçük yüzgeçler neredeyse saydamdır ve su üzerinde sakince ilerlerken yüzgeçlerini ince ince dalgalandıkları için zor fark edilirler, bu nedenle suda yüzen bir deniz yosununu andırırlar.

<span class="mw-page-title-main">Bayağı yunus</span>

Bayağı yunus, yunusgiller (Delphinidae) familyasının tipik cinsi Delphinus'u oluşturan iki yunus türünün ortak adıdır.

<span class="mw-page-title-main">La Plata yunusu</span>

La Plata yunusu Güney Amerika'nın güneydoğusunda Atlas Okyanusu kıyılarında bulunan bir yunus türüdür. Taksonomik olarak nehir yunusları grubunun bir üyesi olan La Plata yunusu, tatlısuda yaşayan diğer üç nehir yunusu türünün aksine okyanusta ve tuzlusu haliçlerinde yaşar.

<span class="mw-page-title-main">Pantropik benekli yunusu</span> Memeli türü

Pantropik benekli yunusu Stenella cinsindeki beş yunus türünden biridir ve dünya üzerindeki tüm ılıman ve tropik okyanuslarda bulunur. Bu yunus türü ton balığı avlama yöntemleriyle milyonlarcası öldürülünce soyu tükenme tehdidi altına girmiştir. 1980'lerde Doğu Büyük Okyanus'ta yunuslara zarar vermeyen ton balığı avlama yöntemleri kullanılmaya başlanmıştır. Bu yunus türüne ayrıca dar ağızlı yunus da denmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Pigme denizatı</span>

Pigme denizatı, Batı Büyük Okyanus bölgesinde yaşarlar. 1.4 cm ila 2.7 cm boylarıyla dünyanın en küçük denizatı türlerindendir. Gri üzerine kırmızı yumrucuklu ya da sarı üzerine turuncu yumrucuklu olabilirler. Denizden 10-40 metre derinlikteki kayalıklarda ve mercanların üzerinde yaşarlar. Mükemmel kamuflajları ve küçük boyları sayesinde yaşadıkları mercandan ayırmak kolay değildir. Ancak rastlantı sonucu görülebilmektedirler. Pigme denizatlarında çiftleşme sırasında diğer denizatı türleri gibi yumurtalarını erkeğe aktarır ve erkek yumurtaları açılıncaya kadar kesesinde taşır. Ortalama bir erkek 6 ile 16 yavru arası doğum yapar.

<span class="mw-page-title-main">Kambur balina</span>

Kambur balina, oluklu balinagiller (Balaenopteridae) familyasından bir balina türü.

<span class="mw-page-title-main">Balina</span> çeşitli türlerden oluşan büyük plasentalı deniz memelileri

Balina yaşamını tamamen suda sürdüren ve yaygın olarak dünya okyanuslarında bulunan farklı çok sayıda türden oluşan plasentalı deniz memelileridir. Cetacea infra takımı içinde genellikle yunusları ve musurları hariç tutarak oluşturulmuş formel olmayan bir gruplamada yer alırlar. Balinalar, yunuslar ve musurlar çift toynaklılarla birlikte Cetartiodactyla takımında yer alırlar. En yakın akrabaları olan su aygırlarından 55 milyon yıl kadar önce ayrılmışlardır. Balinaların iki parvo takımı dişsiz balinalar (Mysticeti) ve dişli balinalar (Odontoceti) birbirlerinden yaklaşık 34 milyon yıl kadar önce ayrılmışlardır. Yaşayan ve balina olarak kabul edilen familyalar şunlardır: Balaenopteridae, Balaenidae, Cetotheriidae, Eschrichtiidae, Monodontidae, Physeteridae, Kogiidae ve Ziphiidae.

<span class="mw-page-title-main">Sarawak yunusu</span>

Sarawak yunusu ya da Fraser yunusu Pasifik Okyanusu'nun derin sularında ve kısmen Hint Okyanusu ile Atlantik Okyanusu'nda yaşayan, Yunusgiller familyasından bir yunustur.

<span class="mw-page-title-main">Pasifik beyaz yanlı yunusu</span>

Pasifik beyaz yanlı yunusu, yunusgiller (Delphinidae) familyasından Lagenorhynchus cinsindeki altı yunus türünden biridir. Çok hareketli olan bu yunus türü Kuzey Pasifik Okyanusu'nun serin ve ılık sularında bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Cüce ispermeçet balinası</span>

Cüce ispermeçet balinası Physeteroidea ailesinin bilinen üç türünden birisidir. Genellikle denizlerde görünmezler ve en kaybolmamış bilgiler gövdelerinin araştırmalarından gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kedi köpekbalığıgiller</span>

Kedi köpekbalığıgiller (Scyliorhinidae), Carcharhiniformes takımından bir köpek balığı familyasıdır. 17 cinse yerleştirilmiş yaklaşık 160 tür ile en büyük köpekbalığı familyalarından biridir. Çoğu zeminden beslenen hayvan gibi gibi, kedi köpekbalıkları bentik omurgasızlar ve daha küçük balıklarla beslenir. İnsanlara zararlı değildirler.

<span class="mw-page-title-main">Chimaera monstrosa</span>

.

<span class="mw-page-title-main">Syngnathiformes</span>

Syngnathiformes trompet balıklarını ve denizatlarını içeren ışın yüzgeçli balıkların bir takımıdır.