İçeriğe atla

Deniz yılanı

Deniz yılanı
Pelamis platurus
Biyolojik sınıflandırma
Üst âlem: Eukaryota
Âlem: Animalia
Alt âlem: Eumetazoa
(Grup) Bilateria
Üst şube: Deuterostomia
Şube: Chordata
Alt şube: Vertebrata
İnfa şube: Gnathostomata
Üst sınıf: Tetrapoda
Sınıf: Reptilia
Alt sınıf: Diapsida
İnfra sınıf: Lepidosauromorpha
Üst takım: Lepidosauria
Takım: Squamata
Alt takım: Serpentes
Familya: Elapidae
Boie, 1827

Deniz yılanı, hayatlarının tamamını veya çoğunu denizde geçiren elapidae ailesine dahil zehirli yılanlardır. Karasal atadan evrimleşmiş olmalarına rağmen, çoğu geniş ölçüde tamamen akuatik yaşama adapte olmuş ve hatta karada hareket edebilme yeteneğini tamamen kaybetmişlerdir. Deniz yılanları Hint Okyanusu'ndan Büyük Okyanus'a kadar ılık sahil sularında bulunurlar. Tamamının yüzgeç benzeri bir kuyruğu bulunur ve çoğu onlara yılan balığı benzeri bir görüntü kazandıran yandan basık bir vücuda sahiptirler. Ancak balıklardan farklı olarak deniz yılanlarının solungaçları bulunmaz ve nefes alabilmek için düzenli olarak yüzeye çıkmak zorunda kalırlar. Yine de hava soluyan omurgalılar arasındaki en noksansız sucul canlılardır.[1] Bu gruba dahil olan türlerden bazıları bütün yılanlar arasındaki en güçlü zehire sahiptirler. Bazıları uysal yaradılışlı ve sadece provoke edildiklerinde ısırırlarken iken bazıları da daha fazla agresiftir. Şu ana kadar, deniz yılanı olarak tanımlanan 62 türü kapsayan 17 cins bulunmaktadır.

Notlar

  1. ^ Parker HW, Grandison AGC. 1977. Snakes -- a natural history. Second Edition. British Museum (Natural History) and Cornell University Press. 108 pp. 16 plates. LCCCN 76-54625. ISBN 0-8014-1095-9 (cloth), ISBN 0-8014-9164-9 (paper).

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Koy</span>

Koy, göl, deniz veya okyanusların karaların içine doğru yaptığı görece sığ girintidir.

<span class="mw-page-title-main">Yılan</span> pullular alt takımı

Yılanlar, Pullular takımına ait uzun, ayaksız etçil sürüngenlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Omurgalılar</span> kordalılar alt şubesi

Omurgalılar, hayvanlar aleminin kordalılar şubesine ait bir alt şubedir.

<span class="mw-page-title-main">Göçmen balıklar</span>

Göçmen balıklar, düzenli periyotlarla göç eden bazı balık türlerine denir. Balıkların büyük bir kısmı, örneğin alabalıklar oldukça küçük ve sınırlı bir bölge içinde yer değiştirdikleri halde yılan balıkları gibi bazıları uzun yolculuklar yaparlar. Bir göçte tipik olarak göçün başladığı yere dönüş vardır ve çoğunlukla göç yumurtlamak veya besin bulmak amacıyla yapılır.

<span class="mw-page-title-main">Denizatı</span> Deniz Canlısı

Denizatı, yılan iğnesinin de dahil olduğu Syngnathidae familyasından Hippocampus cinsine ait olan balıklardır. Tüm dünyada ılıman ve tropikal sularda bulunurlar.

<span class="mw-page-title-main">Pantropik benekli yunusu</span> Memeli türü

Pantropik benekli yunusu Stenella cinsindeki beş yunus türünden biridir ve dünya üzerindeki tüm ılıman ve tropik okyanuslarda bulunur. Bu yunus türü ton balığı avlama yöntemleriyle milyonlarcası öldürülünce soyu tükenme tehdidi altına girmiştir. 1980'lerde Doğu Büyük Okyanus'ta yunuslara zarar vermeyen ton balığı avlama yöntemleri kullanılmaya başlanmıştır. Bu yunus türüne ayrıca dar ağızlı yunus da denmektedir.

<i>Bothrops asper</i>

Bothrops asper Orta Amerika'da ve Güney Amerika'nın kuzeyinde bulunan zehirli bir Yeni Dünya engereği türüdür. B. asper iki metreden daha fazla uzunluğa ulaşabilir, oldukça hızlıdır, çok kolay heyecanlanır ve son derece zehirlidir. Bu yılanlar düşük rakımlı bölgelerde çoğunlukla insanların yaşadığı yerlerde geniş ölçüde yayılmışlardır ve yaşadığı bölgelerdeki yılan ısırığı vakalarının temel sorumlusudur. Isırıktan sonra hayatta kalanların büyük çoğunluğu da nekroz sonucu organ kaybına maruz kalır. Türün şu ana kadar herhangi bir alttürü tanımlanmamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Su mokaseni</span>

Su mokaseni, Birleşik Devletler'in doğusunda bulunan zehirli bir Yeni Dünya engereği türüdür. Acı veren ve potansiyel olarak ölümcül bir ısırığa sahip büyük bir yılandır. Bu tür dünyanın tek yarı sucul engereğidir. Genellikle su yakınlarında dingin, sığ göllerde ve akarsularda bulunur. Birçok yılan türü gibi yüzebilir, zaman zaman körfez ve haliçlere girer ve bariyer adalar ile anakara arasında yüzer. Tehdit hissettiğinde olduğu yerde davetsiz misafire doğru ağzını açıp içteki beyaz yüzeyi açığa çıkarır. Yaygın isimlerinin çoğu yılanın bu özelliğini işaret eder.

<span class="mw-page-title-main">Çıngıraklı yılanlar</span>

Çıngıraklı yılanlar (Crotalinae), engerekgillerin Asya ve Amerika'da bulunan bir alt familyasıdır. Bu alt familya, başın her iki tarafında, burun deliği ve göz arasında bulunan çukur şeklindeki ısı sensörü organlarının varlığı ile ayrılırlar. Çıngıraklı yılanlar tanımlanmış 18 cinsi ve 150 türü bulunur. Bunlardan 7 cins ve 54 türü Eski Dünya'da, 11 cins ve 97 tür Yeni Dünya'dadır. Bunlar ayrıca Amerika kıtasında bulunan tek engerek alt familyasıdır. Bu alt familyanın tip cinsi Crotalustur, bunun tip türü C. horridustur.

<i>Laticaudata semifasciata</i>

Kara kuşaklı deniz yılanı, Elapidae ya da Hydrophiidae familyasında denizlerde yaşayan yılan türüdür. Laticauda, Hydrophiidae üyeleri içinde deniz yaşamına en az adapte olmuş cinstir. Genel olarak Geniş şeritli mavi deniz yılanı olarak bilinir. Bu türü Reinwardt 1837 yılında keşfetmiştir. Tıpkı karayılanlarında olduğu gibi ventralinde geniş pullar bulunur ve bir tane az gelişmiş kuyruk yüzgeci vardır. Laticulada kıyıya yakın ve kısa zamanlı olarak karada yaşarlar çünkü karada hareket etmeleri kolaydır. Dillerinin etrafını çevreleyen tuz bezleri, deniz suyunca hayvanın ozmotik dengesini sağlamasına yardımcı olur. Tüm yılanlar gibi karnivordurlar. Gerçek deniz yılanları genelde balıklarla, çoğunlukla da belirli balık türleriyle beslenirler. Akciğerleri yüzünden nefes almak için yüzeye çıkmaları gerekmektedir. Deniz yılanlarında deri ile oksijen alınımı olduğu kanıtlanmıştır. Deniz yılanları dünyada en çok bulunan ve tüm zehirli sürüngenlerin %70’ini oluşturan, geniş yayılım gösteren bir gruptur.

<span class="mw-page-title-main">Kırbaç yılanıgiller</span>

Kırbaç yılanıgiller (Colubridae), kolubridler veya su yılanıgiller bir yılan familyasıdır. Tüm dünyadaki yılan türlerinin üçte ikisi kapsayan geniş bir familya olan kırbaç yılanları Antarktika haricinde bütün kıtalarda bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Crotalus atrox</span>

Batı elmas sırtlı çıngıraklı yılanı veya baklava sırtlı ABD ve Meksika'da bulunan bir çukur engerek türüdür. Meksika'nın kuzeyinde yılan ısırığı sonucu meydana gelen ölümlerin birinci ve ABD'de doğulu elmas sırtlının ardından ikinci sorumlusudur. Şimdiye kadar tanınmış herhangi bir alt türü bulunmamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Atractaspididae</span>

Atractaspididae Afrika ve Orta Doğu'da bulunan bir yılan familyasıdır. Tanımlanmış 12 cinsi bulunmaktadır.

<i>Sarı karınlı deniz yılanı</i>

Sarı karınlı deniz yılanı tropikal okyanus sularında bulunan bir deniz yılanı türüdür. Pelamis cinsinde yer alan tek türdür.

<span class="mw-page-title-main">İhtiyozor</span> soyu tükenmiş sürüngen takımı

İhtiyozorlar, Mezozoik dönemde yaşamış deniz sürüngenleriydi. Köpekbalıklarına veya yunuslara benzerlerdi. Bazıları korunmuş derinin izlenimlerine sahip birçok ihtiyozor fosili bulundu. Bunlar, Ichthyosaurus gibi gelişmiş ihtiyozorların, üçgen bir sırt yüzgeci, iki çift kürek benzeri yüzgeç ve bir köpekbalığınınki gibi çatallı, dikey bir kuyruğa sahip olduğunu göstermektedir. Uzun, çıtçıtlı çeneler ve konik dişler, ihtiyozorların balık ve kalamar yediğini gösterir. Küçük ihtiyozorlar sadece yaklaşık 3 ft uzunluğundayken, Triyas ve erken Jura'dan dev ihtiyozorlar 65 ft uzunluğa ulaştı ve onları pliosaur devlerinden sonra en büyük ikinci deniz sürüngenleri haline getirdi. İhtiyozorlar Kretase'de zaten nadirdi ve Mesozoyik'in sonuna kadar hayatta kalamadı.

<span class="mw-page-title-main">Pullular</span> sürüngen takımı

Pullular, sürüngenler (Reptilia) sınıfınının keler ve yılanlar ile Amphisbaenia'dan oluşan, en büyük takımı. Derilerinin boynuzsu pullarla kaplı olmasıyla ayrıt edilirler. Hepsinde deri değişimi vardır. Pullar periyodik olarak bütün ya da parça parça (kelerlerde) değiştirilir. Dilleri genelde çataldır. Yılanlar ve bazı kelerler bacaksız olup, üye körelmesi genel bir eğilimdir. Kloakları enine yarık, erkeklerin çiftleşme organları çift olup hemipenis adını alır. Çoğu yumurtalarken, bazıları canlı doğurur.

<span class="mw-page-title-main">Yılan ısırığı epidemiyolojisi</span>

Çoğu yılan ısırığı zehirli olmayan yılanlardan kaynaklanır. Dünyada kabaca 3000 yılan türü bulunur, bunların sadece %15 kadarının insanlar için tehlikeli olduğu kabul edilir. Yılanlar Antarktika dışında bütün kıtalarda bulunur. En çeşitli ve yaygın bulunan yılan ailesi, yaklaşık 700 türü zehirli olan kırbaç yılanlarıdır (Colubridae). Bu yılanların çoğu insanlar için tehlike oluşturabilecek kadar zehir üretemez, ancak familyanın en az beş cinsi insan ölümlerine sebep olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">İlium</span> kalça kemiğinin en büyük ve en üstünde bulunan parçasıdır. Kemikli balıklar dışında memeliler ve kuşlar gibi çoğu omurgalıda bulunur.

İlium kalça kemiğinin en büyük ve en üstünde bulunan parçasıdır. Kemikli balıklar dışında memeliler ve kuşlar gibi çoğu omurgalıda bulunur. Bazı yılan türlerinin ilium olarak kabul edilen küçük bir kemiği olmasına rağmen, yılanlar hariç tüm sürüngenlerde ilium bulunur.

<i>Basilosaurus</i> arkaik balina cinsi

Basilosaurus, küçük arka ayaklara sahip bir Orta Eosen arkaik balinasıdır. Modern balinalarınki gibi küçük pelvis, omur sütununa olan bağlantısını kaybetmiştir. Ön ayakları da küçüktür ve sadece dalgalı yüzmenin kontrolünde işlev görebilirdi. Bu yüzden, Basilosaurus, bir balina kuyruğuna sahip olmalıdır ve kendisi ile birlikte modern deniz memelilerinin hareket tarzı nihayet evrimleşmişti. Basilosaurus fosilleri; ABD, Fas, Pakistan, Ürdün, Tunus ve Mısır'da bulundu.

<span class="mw-page-title-main">Deniz yaşamı</span>

Deniz yaşamı veya okyanus yaşamı, denizler ve okyanusların tuzlu sularında veya kıyı haliçlerinin acı sularında yaşayan bitkiler, hayvanlar ve diğer organizmalardır. Deniz yaşamı, gezegenin doğasını temelden etkiler. Deniz canlıları, oksijen üretir ve karbon tutarlar. Deniz yaşamı kıyı şeritlerini kısmen şekillendirir ve korur. Hatta bazı deniz organizmaları yeni habitatların oluşmasına yardımcı olur.