İçeriğe atla

Deniz uçağı

DHC-6 Twin Otter tipi bir deniz uçağı
Bir deniz uçağı Haliç'e inerken (Mayıs 2013)
Bir deniz uçağı Haliç'ten kalkarken (Nisan 2013)

Deniz uçağı; su yüzeyinde iniş, kalkış ve manevra yapabilen hava taşıtı. Yüzen uçak ve uçan bot olmak üzere başlıca iki tür deniz uçağı vardır.

Tarihçe

İlk deniz uçağı 1910 yılında Fransız pilot Henri Fabre tarafından inşa edilmiştir.[1]

Çeşitleri

"Deniz uçağı" terimi genellikle iki çeşit hava/deniz taşıtını tanımlamak için kullanılmaktadır: flotorlu ve tekneli

  • Flotorlu deniz uçağı: Bu çeşit uçaklarda uçağın gövdesine tekerlekli iniş takımı yerine flotor denilen ince uzun şamandıralar veya dubalar monte edilmiştir.[2]
  • Tekneli deniz uçağı : Bu çeşit uçaklar sandal benzeri bir gövdeye sahiptir, ana şamandıra ve gövde birleşik tek parça halindedir.[2] Daha sonraları bu taşıtlara içeri çekilebilir tekerlekli iniş takımı eklenerek hem denizde hem karada manevra yapabilen amfibik hava taşıtları ortaya çıkmıştır.[2]

Türkiye'de deniz uçakları

Askeri alanda deniz havacılığının ilk uçağı 1914 yılı Nisan ayı başlarında, İstanbul’a getirilen bir Curtiss F-2 tipi deniz uçağı olmuştur.[3] Sivil alanda deniz uçakları ile tarifeli seferler ilk kez 1924 yılında İstanbul, Büyükdere Limanında İtalyan Aero Espresso Havayolları şirketi ile İstanbul-Atina-Brindisi ve İstanbul-Atina-Rodos güzergahlarında Dornier Wal tipi uçaklarla yapıldı ve 1936 yılına kadar devam etti.[4][5] Deniz uçağı ve deniz uçuculuğu konusunda son yıllarda gelen talepler üzerine Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü tarafından 23 Ağustos 2007 tarihinde deniz uçakları ile ilgili bir düzenleme yapılması ve standartların belirlenmesi amacıyla bir genelge yayınlanmıştır.[6] Deniz Uçakları ile Hava Taşımacılığı İşletmeciliği Yönetmeliği ise 2 Ekim 2011 tarihinde resmi gazetede yayınlanmıştır.[7] Deniz uçağıyla havayolu taşımacılığı ilk kez 16 Mart 2012 tarihinde 19 kişilik çift motorlu Twin Otter tipi uçak ile başlamıştır.[8] Deniz uçağıyla ilk tarifeli uçuş ise İstanbul-Alaçatı arasında 28 Haziran 2012 tarihinde gerçekleşmiştir.[9]

Galeri

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ İlk uçaklar[] THY Skylife, erişim 14 Mart 2013
  2. ^ a b c Seaplane 6 Nisan 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Merriam-Webster, erişim 15 Mart 2013, (İngilizce)
  3. ^ TÜRK DENİZ HAVACILIK TARİHİ 25 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Deniz Hava Üs Komutanlığı, erişim 15 Mart 2013
  4. ^ Haliç'ten Alaçatı 30 Ağustos 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., hurriyet.com.tr, 17 Haziran 2012
  5. ^ Büyükdere’de bir havalimanı vardı 16 Ocak 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., hurriyet.com.tr, 6 Ocak 2008
  6. ^ Deniz Uçağı Tip İntibak Eğitimi ve Genel Tedbirler Genelgesi 12 Ocak 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü, erişim 15 Mart 2013
  7. ^ DENİZ UÇAKLARI İLE HAVA TAŞIMA İŞLETMECİLİĞİ YÖNETMELİĞİ 5 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., resmigazete.gov.tr, erişim 14 Mart 2013
  8. ^ Haliç-Alaçatı arası 9 Mayıs 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., sabah.com.tr, 16 Nisan 2012
  9. ^ ilk tarifeli uçuşu İstanbul-Alaçatı arasında gerçekleşti. 16 Ağustos 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., hurriyet.com.tr, 28 Haziran 2012

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Uçak</span> Motorlu hava taşıtı

Uçak veya tayyare; hava akımının başta kanatlar olmak üzere kanat profilli parçaların alt ve üst yüzeyleri arasında basınç farkı oluşturması sayesinde havada tutunarak yükselebilen, uçma özellikli motorlu bir hava gemisi ve hava taşıtıdır. Pistonlu ya da jet motorlu, sabit kanatlı ve havadan ağır pek çok hava taşıtı uçak kategorisine dahildir. Günümüzde en temel uçak tipleri, yolcu uçağı, savaş uçağı, kargo uçağı olarak bilinirken, farklı coğrafi şartlara göre özelleştirmiş uçaklar da mevcuttur.

<span class="mw-page-title-main">Pegasus Hava Yolları</span> Türk hava yolu şirketi

Pegasus Hava Yolları, İstanbul merkezli bir düşük maliyetli havayolu şirketidir. Uyguladığı “low cost” modeli ile uygun fiyatlı, seyahat etme imkânı, bunun yanı sıra da ancak ek ücretlerle elde edilebilen temel hizmetler sağlamaktadır. Kısa ve orta menzilli hatlarda, noktadan noktaya uygun ücretle ulaşım imkânı sunan havayoludur.

Atlasglobal, önceki adıyla Atlasjet, merkezi İstanbul'da bulunan Türk havayolu şirketiydi. 14 Mart 2001 tarihinde Öger Holding A.Ş. tarafından kurulmuştur. İç ve dış hatlarda tarifesiz seferlerle yolcu ve yük taşımacılığı yapmak üzere ruhsatlandırılan Atlasglobal, ilk uçuşunu 1 Haziran 2001 tarihinde gerçekleştirmiştir. 2015'te adını değiştirmiştir. 12 Şubat 2020 tarihinde tüm uçuşlarını durdurup 14 Şubat 2020 tarihinde iflas başvurusunda bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Freebird Hava Yolları</span> Türkiye merkezli havacılık şirketi

Gözen Holding iştiraklerinden Freebird Airlines Türkiye ve Malta tescillerine sahip uluslararası bir havayolu şirketidir. Başta Avrupa olmak üzere dünyanın birçok ülkesinden tatil destinasyonlarına tarifeli ve charter seferler düzenler.

<span class="mw-page-title-main">Havacılık</span>

Havacılık, insanlar tarafından üretilmiş hava taşıtlarıyla uçmak ya da uçmak için gerekli olan makinelerin tasarımıyla veya bakımlarıyla uğraşmak demektir. Daha genel bir anlamda, havacılık terimi, hava taşıtı ile ilgili olan tüm eylemleri, endüstrileri, kurumları kapsamaktadır. Ticari havacılık, sivil havacılık, genel havacılık, askerî havacılık, deniz havacılığı, kara havacılığı, ultralight havacılık, sanal havacılık gibi türleri bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Rule</span> Hava aracının kendi gücüyle yerde hareketi

Rule veya taksi; bir hava taşıtının kendi gücünü kullanarak yerdeki yolculuğu. Bu hareket genellikle tekerlekleri üzerinde olabileceği gibi bazı hava taşıtları için kızakları ya da dubaları üzerinde olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Genel havacılık</span>

Genel havacılık, askeri olmayan ve belli bir tarifeli hava taşımacılığı hariç her türlü uçuşu kapsar ve yelken kanat ile yapılan bir uçuştan Boeing 747 ile yapılan tarifesiz bir kargo taşımacılığına kadar olan çok geniş bir alanı kapsar. Gelecekte uçuşların büyük çoğunluğunun bu şekilde olması beklenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Yolcu uçağı</span>

Yolcu uçağı, genel anlamda sadece yolcu taşıma amacına yönelik olarak üretilmiş uçak. Yolcuların yanı sıra yolculara ait bagajların ve kısmen diğer malzemelerin nakliyesinde de kullanılırlar. Yolcu uçağı tabiriyle daha çok havayolları tarafından kullanılan yüksek kapasiteli ve performanslı uçaklar kastedilir. Bununla birlikte hafif uçaklar da az sayıda yolcunun çoğunlukla kısa mesafelere ulaştırılmasında kullanılırlar.

<span class="mw-page-title-main">Samsun Çarşamba Havalimanı</span> Havalimanı

Samsun Çarşamba Havalimanı Samsun'un Çarşamba ilçesinde yer alan sivil kategorideki havalimanıdır. 1994-1998 yılları arasında inşa edilip, 15 Aralık 1998'de Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel ve Başbakan Mesut Yılmaz tarafından resmi açılışı yapılmıştır. Havalimanındaki ilk seferler ise 11 Ocak 1999 tarihinde düzenlenmiştir. Havalimanının pisti beton olup, uzunluğu 3.000 metredir.

<span class="mw-page-title-main">Türk Hava Yolları</span> Türkiyenin bayrak taşıyıcı hava yolu

Türk Hava Yolları, Türkiye'nin ulusal, bayrak taşıyıcı hava yolu şirketidir. Merkezi İstanbul'da bulunan şirketin uçuş ağı Avrupa, Orta Doğu, Uzak Doğu, Kuzey Afrika, Orta Afrika, Güney Afrika, Okyanusya, Kuzey ve Güney Amerika'ya kadar uzanmaktadır. 2015 yılında 61,2 milyon, 2018 yılında 75,2 milyon, 2019 yılında 74,3 milyon, 2020 yılında 28 milyon, 2021 yılında 44,8 milyon yolcu taşımıştır.

<span class="mw-page-title-main">Lövye</span>

Lövye, hava taşıtlarını kontrol etmeye yarayan kumanda kolu. Lövye; kanatçık ve irtifa dümeni gibi kumanda yüzeylerinin hareket ettirilmesinde kullanılır. Kanatçık başlıca olarak uçağın yuvarlanma ekseninde yatış yapmasını; irtifa dümeni ise yunuslama hareketlerini sağlar.

<span class="mw-page-title-main">Hakikî hava sürati</span>

Hakikî hava sürati ya da gerçek hava sürati (TAS), bir hava taşıtının içinde hareket ettiği hava kütlesine nazaran sürati. TAS, İngilizce true airspeed kavramının akronimidir. İçinde bulunduğu hava kütlesi ile birlikte aynı yönde ve hızda hareket eden bir nesnenin hakikî hava sürati sıfırdır.

<span class="mw-page-title-main">Asgarî emniyet irtifâsı</span>

Asgarî emniyet irtifası (MSA), bir hava taşıtının iniş ve kalkış haricinde alçalabileceği minimum irtifa. MSA kısaltması İngilizce minimum safe altitude kavramının akronimidir.

<span class="mw-page-title-main">Otomatik pilot</span>

Otomatik pilot, bir hava aracı, deniz aracı veya uzay aracının yolunu bir insan operatör tarafından sürekli manuel kontrol gerektirmeden kontrol etmek için kullanılan bir sistemdir. Otomatik pilotlar operatörlerin yerini almaz. Bunun yerine, otomatik pilot operatörün aracı kontrol etmesine yardımcı olarak operatörün operasyonların daha geniş yönlerine odaklanmasına imkan sağlar.

<span class="mw-page-title-main">Hava kuvvetleri</span> Bir ordunun, hava savaşından ve hava savunmasından sorumlu silahlı hizmet dalı

Hava kuvvetleri ya da bazı ülkelerde anıldığı ismiyle hava ordusu, en geniş anlamda, ana olarak hava savaşı yürütmek üzere kurulmuş ve ülkenin havadan savunulmasını sağlamak için uçak, helikopter gibi hava araçlardan ve bunlarla ilgili yer hizmetlerinden, kuruluşlarından oluşturulan teşkilattır. Daha spesifik olarak, hava kuvvetleri bir ordunun; kara kuvvetleri, donanması ve diğer askeri kuvvetlerinden farklı olarak hava savaşından sorumlu silahlı hizmet dalıdır. Tipik olarak, hava kuvvetleri, ülkenin hava sahasının kontrolünü sağlamak, kontrol stratejik ve taktik bombardıman görevleri yürütmek ve kara ve deniz kuvvetlerine destek sağlamaktan sorumludur.

<span class="mw-page-title-main">Yer sürati</span>

Yer sürati (GS), uçuştaki herhangi bir hava aracının yeryüzü üzerindeki izdüşümünün hızı. GS kısaltması İngilizce ground speed kavramının akronimidir. Havacılıkta yer süratinin hava sürati ile ilişkisinin anlaşılabilmesi için öncelikle şu süratlerin bilinmesi gerekir:

IFF, II. Dünya Savaşı esnasında ABD'de askerî amaçlarla üretilmiş bir transponder sistemi. IFF kısaltması İngilizce Identification friend or foe sözcüklerinin akronimidir. Aslen askerî amaçlar için üretilen sistem günümüzde pek çok ülkede gerek askerî gerekse sivil uçakların yer birimlerindeki ikincil radarlar (SSR) ve diğer taşıtlardaki transponder sistemleri tarafından tespiti için kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Seabird Airlines</span>

Seabird Airlines İstanbul, Türkiye merkezli bir deniz havayolu şirketidir. Şirket yolcularını deniz kıyısındaki iskeleden alıp yine gideceği yerdeki deniz kıyısına bırakmaktadır. Haliç, Alaçatı, Bozcaada ve Gemlik lokasyonlarında istasyonları bulunmaktadır.

Yaklaşma, havacılıkta hava taşıtlarının piste inişine yakın safhasına verilen bir terimdir.

<span class="mw-page-title-main">Air Moldova</span>

Air Moldova, Kişinev merkezli Moldova 'nın ulusal havayolu' dur. Genelde Kişinev Uluslararası Havalimanı 'ndaki üssünden Avrupa içindeki varış noktalarına tarifeli ve aktarmalı seferler yürütmektedir.