İçeriğe atla

Deniz Lisesi

Koordinatlar: 40°52′31″K 29°05′11″D / 40.87528°K 29.08639°D / 40.87528; 29.08639
Deniz Lisesi
Harita
Kuruluş29 Ekim 1852[1]
Kapanış31 Temmuz 2016 (OHAL kapsamında alınan kararlarla kapatılmıştır)
Ülke Türkiye
ŞehirHeybeliada, İstanbul
TürüAskerî lise
Eğitim diliTürkçe
Yabancı dil(ler)İngilizce, Almanca
Koordinat40°52′31″K 29°05′11″D / 40.87528°K 29.08639°D / 40.87528; 29.08639

Deniz Lisesi veya eski adıyla Bahriye Mektebi, Türkiye Cumhuriyeti Millî Eğitim Bakanlığı bünyesindeki yabancı dil ağırlıklı liselerin fen bilimleri alanı programı uygulayan, Deniz Harp Okulu'na öğrenci yetiştiren bir askeri lisedir. 31 Temmuz 2016 tarihinde Olağanüstü Hal kapsamında çıkartılan kanun hükmündeki kararname ile kapatılmıştır. 2017 itibarıyla Deniz Harp Okulunun hazırlık bölümü olarak hizmet vermektedir.

Tarihçe

İlk kez Kaptan-ı Derya Cezayirli Hasan Paşa'nın girişimi sonucu, bugünkü Deniz Harp Okulu ve Deniz Lisesi'nin çekirdeğini oluşturan okul, Kasımpaşa Tersanesi'nde "Mühendishane-i Bahr-ı Hümayun" adıyla 1773 yılında kurulmuştur. Lise, 1782-1783 yılları arasında donanmanın yeni gereksinmeleri göz önünde tutularak Camialtı'nda Cezayirli Gazi Hasan Paşa tarafından yeni bir mühendishane binası yaptırılmış, bu okul ise 1795 yılında Halıcıoğlu'ndaki Kara Mühendishanesi; Mühendishane-i Amire ile birleştirilmiştir. Fakat 1834 yılında giderek artan öğrenci mevcudunun bir bölümünü oluşturan Gemi Seyir kısmı Heybeliada'da bulunan ve II. Mahmud'un yaptırdığı Kalyoncu Kışlası'na taşınmıştır. Daha sonra, halen Kasımpaşa Deniz Hastanesi’nin bulunduğu yerdeki Cezayirli Gazi Hasan Paşa Konağı satın alınmış, burada 1838 yılında tamamlanan 400 öğrenci kapasiteli yeni bir Deniz Mühendishanesi yapılarak tüm okulun yeniden bir arada eğitim ve öğretime başlaması sağlanmıştır.

1839 yılında çıkan Tanzimat Fermanı'ndan sonra okulun eğitim ve öğretiminde çeşitli yenilikler yapılmış, adı "Mekteb-i Bahriye-i Şahane" olarak değiştirilen okul 1851-1852 eğitim yılında ikinci kez ve yine Heybeliada'da Kalyoncu Kışlası'na taşınmış, 1853 yılında 4 sınıflı "İdadi" (lise) kısımları açılmıştır. 1928 yılında ise Bahriye Mektebi'nin adı Deniz Harp Okulu ve Deniz Lisesi Komutanlığı olarak değiştirilmiştir. II. Dünya Savaşı sırasında ve 1941-1946 yılları arasında Deniz Harp Okulu ve Deniz Lisesi eğitimi Mersin'de sürdürülmüş, 1946-1947 eğitim ve öğretim yılında tekrar Heybeliada'ya taşınmıştır.

Lise, 1963 yılında Deniz Harp Okulu'ndan ayrılmış, 1963-1964 eğitim yılında Deniz Eğitim ve Öğretim Komutanlığı'na ait binanın bir bölümünde öğretime başlamıştır. Bu bina 1971 yılında Deniz Lisesi Komutanlığı'na bırakılmıştır. Deniz Harp Okulu'nun 1985 yılında Tuzla'daki tesislere yerleşmesinden sonra Deniz Lisesi Komutanlığı, Deniz Harp Okulu ve Deniz Eğitim Komutanlığı'na ait binalarda konuşlanmıştır. Deniz Lisesi Komutanlığı aşağı komplekste yeni eğitim öğretim binalarının inşasının tamamlanmasını müteakip 9 Şubat 2004 tarihinden itibaren hazırlık sınıfı yukarı komplekste lise sınıfları aşağı komplekste olacak şekilde öğretim faaliyetlerine bir süre devam etmiştir. Ancak yukarı okul kompleksinin deniz astsubayların İngilizce eğitim alacakları bir yer olması nedeniyle uzun bir süreden sonra ilk defa tüm sınıflar aşağı okulda okumaya başlamışlardır. Okul ada ekonimisi içinde önemli bir konuma sahip olmuştur.[2] 2016 yılından yaşanan darbe girişiminden sonra ilan edilen OHAL kapsamındaki "Kanun Hükmündeki Kararname" gereğince 31 Temmuz 2016 tarihinde diğer askeri liselerle birlikte kapatıldı.[3] 2017 yılı itibarıyla, Deniz Harp Okulu'nun Hazırlık Bölümü olarak hizmet vermektedir.

Resim galerisi

  • 1773 tarihli binanın denizden görünüşü
    1773 tarihli binanın denizden görünüşü
  • Heybeliada ve okul yerleşkesi
    Heybeliada ve okul yerleşkesi
  • Okul ve pansiyonu
    Okul ve pansiyonu

Ayrıca bakınız

Kaynakça

ile ilgili metin bulabilirsiniz.
  1. ^ "Heybeliada Deniz Lisesi Tarihçesi". 16 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2021. 
  2. ^ "Heybeliadalılar İçin Deniz Lisesi'nin Kapatılması Ne Anlama Geliyor?". Bianet. 27 Temmuz 2017. []
  3. ^ "Milli Savunma Bakanlığı bünyesinde Milli Savunma Üniversitesi kuruldu". aa.com.tr. Anadolu Ajansı. 1 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2016. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Deniz Harp Okulu</span> Türk Deniz Kuvvetlerine muvazzaf subay yetiştiren lisans düzeyindeki okul, bahriye

Deniz Harp Okulu (DHO) ya da geleneksel adıyla Bahriye; 1773 yılında Cezayirli Gazi Hasan Paşa tarafından Kasımpaşa, İstanbul'da Tersane Hendesehanesi adıyla kurulmuş olan ve 1985'ten itibaren Tuzla, İstanbul'da bulunan Türk Deniz Kuvvetleri'ne muharip subay yetiştiren askeri eğitim kurumu. Mezuniyet törenleri her yıl 31 Ağustos'ta yapılan Deniz Harp Okulu'nda, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı bağlısı birliklerde görev yapmak üzere subay yetiştirilmektedir. Okulda endüstri, elektrik-elektronik, bilgisayar, makine ve gemi inşa mühendisliği bölümleri vardır. Ayrıca okulun Pusula adında bir de öğrenci dergisi mevcuttur. Okulun komutanlığını Tuğamiral Ramazan Özoğul yapmaktadır. Öğrencilere bahriyeli denmektedir.

Işıklar Jandarma Astsubay Meslek Yüksekokulu (JAMYO), Bursa'da, Jandarma Genel Komutanlığına astsubay yetiştirmek için ön lisans düzeyinde eğitim ve öğretim yapan iki yıl süreli bir askerî okuldur. 18 Aralık 2017 tarihinde alınan karar ile daha önce Türk Silahlı Kuvvetleri Kara ve Hava harp okullarına öğrenci yetiştiren okul, İçişleri Bakanlığına bağlı Jandarma ve Sahil Güvenlik Akademisi Komutanlığına devredilerek Işıklar Jandarma Astsubay Meslek Yüksek Okulu adını almıştır. Okul eğitime 5 Ocak 2018 tarihinde diğer okuldan yapılan nakille bin 700 öğrencisi ile başlamıştır. Eylül 2018'den itibaren Işıklar Jandarma Astsubay Meslek Yüksekokulu, her yıl bin 500 yeni öğrenci alarak eğitimine devam etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kuleli Askerî Lisesi</span> İstanbulda eski bir askerî lise

Kuleli Askerî Lisesi ya da günümüzdeki resmî adıyla Millî Savunma Üniversitesi Yabancı Diller Yüksekokulu Kuleli Yerleşkesi, İstanbul Boğazı kıyısında, Anadolu yakasında yer alan askerî okul. Bugünkü yerleşkede harp okullarını kazanan subay adayları, 1 yıl yabancı dil eğitimi almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Vefa Lisesi</span> 1872 yılında kurulan eğitim kurumu

Vefa Lisesi ya da eski adıyla Vefa İdadisi, 1872 yılında İstanbul'da kurulan, günümüzde Anadolu lisesi statüsündeki ortaöğretim kurumu.

<span class="mw-page-title-main">Kara Harp Okulu</span> Türk Kara Kuvvetlerine muvazzaf subay yetiştiren lisans seviyesinde eğitim veren askerî okul, harbiye

Kara Harp Okulu (KHO) ya da geleneksel adıyla Harbiye; Ankara'da bulunan ve Türk Kara Kuvvetlerinin muvazzaf subay kaynağı olan, lisans seviyesinde eğitim veren askerî okuldur.

Maltepe Askerî Lisesi, Kara Harp Okulu Maltepe Yerleşkesi Komutanlığı İzmir ili Güzelbahçe ilçesinde Kara Kuvvetleri Komutanlığına subay yetiştiren Kara Harp Okuluna ve Türk Silahlı Kuvvetlerinin ihtiyaçları doğrultusunda üniversitelerin belirlenen bölümlerine daha sonra silahlı kuvvetlerde çalışmak üzere öğrenci temini için lise düzeyinde eğitim ve öğretim yapan, dört yıl süreli fen bilimleri alan programı uygulayan Türkiye'deki askerî liselerden biriydi. 4 kilometrekarelik alana kurulmuş olan Maltepe Askerî Lisesi Türkiye'nin en büyük lisesi, dünyanın da en büyük ikinci lisesiydi. Büyük yüzölçümü ve içinde barındırdığı spor tesisleriyle Türkiye'deki 27 üniversitenin kampüsünden büyüktü.

Mühendishane-i Bahr-i Hümâyûn (Türkçe: İmparatorluk Deniz Mühendishanesi) (Osmanlıca: مهندسخانۂ بحرئ همايون Osmanlı İmparatorluğu döneminde, 1773 yılında III. Mustafa zamanında tersane ve donanmanın geliştirilmesi ve de tersane halkının eğitilmesi amacıyla açılmış teknik okuldur. Okulda sınıflara ilk defa tahta ve sıra konulmuştur. Bir okul matbaası kurulmuş ve ders kitapları basılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mühendishane-i Berrî-i Hümâyûn</span> Osmanlı İmparatorluğu’nda askeri mühendislik eğitimi veren okul

Mühendishane-i Berrî-i Hümâyûn, İstanbul'da 1795 yılında kurulan; Osmanlı ordusu için topçu ve istihkâm subayı yetiştiren askerî okul. III. Selim devrinde yeniden yapılanmanın en önemli kurumlarından biri olarak 1795‘te Hasköy’de açılmıştır. 1773’te kurulan Mühendishâne-i Bahrî-i Hümâyun’dan sonra imparatorluğun ikinci mühendishanesidir. Örneklerini, Fransa’da Mouradgea D’Ohsson’un ve özellikle Viyana’da Ebûbekir Râtib Efendi’nin gözlemlediği askerlik ve mühendislik akademilerinden almıştır. Kuruluş sebebi Nizâm-ı Cedîd ordusunun teşkil edilmesiyle bağlantılıdır. İlk dönemiyle ilgili belgelerde Fünûn-i Harbiyye Tâlimhânesi, Mekteb-i Fünûn-i Harbiyye veya Mühendishâne-i Sultânî gibi isimlerle, ardından da Mühendishane-i Berrî-i Hümâyûn olarak anılmıştır.

İTÜ Denizcilik Fakültesi, 3 Temmuz 1992'de kurulmuştur. İçerisinde deniz ulaştırma işletme mühendisliği ve gemi makineleri işletme mühendisliği bölümleri vardır. Sembolik kurulma tarihi 1884'tür.

<span class="mw-page-title-main">Askerî lise</span>

Askerî lise, askerî eğitim, öğretim ve pozitif bilim dersleri vererek harp okuluna, subay adayı, asteğmen, askerî öğrenci yetiştirmek üzere kurulan askerî eğitim vermiş kurum. Harp akademisi ve askerî kolej'in bir biçimidir.

TSK nın Kara, Deniz ve Hava Harp Okullarında yetiştirmediği sınıf ve branşlardaki açığı kapatmak için askerî lise ve lise çıkışlı olmak şartı ile sınavla seçilen öğrenciler yurt içi ve yurt dışındaki fakülte ve yüksek okullarda askeri öğrenci olarak öğrenim görürler. Bu görevi yürütmek maksadı ile Ankara Cebeci'de Fakülte ve Yüksek Okullar Komutanlığı kurulmuş olup daha sonra bu uygulamadan vazgeçilmiş ve sadece Bando Sınıfına yönelik subay ihtiyacının karşılanmasında kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Cezayirli Gazi Hasan Paşa</span> 155. Osmanlı sadrazamı

Cezayirli Gazi Hasan Paşa, 18. yy'ın ikinci yarısında Kaptan-ı derya ve sadrazam olarak görev yapan Palabıyık lakaplı Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı ordusu</span> Osmanlı İmparatorluğu’nun askeri gücü

Osmanlı İmparatorluğu'nun silahlı kuvvetleri kara ordusu, donanma ve tayyare bölüklerini içermekteydi.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı İmparatorluğu'nda eğitim</span> Osmanlı Devletinde eğitim sistemi

Osmanlı İmparatorluğu'nda eğitim. İslam eğitim sisteminin temel kurumu olan medrese, Osmanlılar dönemininde de eğitimin temeli olmuş, Osmanlı İmparatorluğu'na uygun biçimsel gelişmeler göstermiştir. Medrese sıbyan mektebinden sonra orta, lise, yüksek okul ve üniversite eğitimi veren, İslami kimliği nedeniyle yalnızca Müslümanların devam ettiği bir eğitim kurumu özelliğindedir. İmparatorluk sınırlarındaki Müslümanların eğitimi ulema adı verilen dindar topluluk tarafından İslam dininin hükümlerine göre denetlenmekteydi. II. Mahmut dönemine kadar İslami örgütlenme yürütülmüştür. Bu dönemde batı biçimi kurumlar oluşturulmadan önce, memur yetiştirmek amacıyla Acemi Oğlanlar Ocağı ve Enderûn Mektebi; sivil halkın eğitimi amacıyla Sıbyan Mektepleri ve Medreseler kurulmuş idi. İlk medrese 1331'de kurulan İznik Orhaniyesi'dir.

<span class="mw-page-title-main">Erzincan Askerî Lisesi</span> Erzincanda eğitim vermiş eski askerî lise

Erzincan Askerî Lisesi Erzincan'da eğitim vermiş eski askerî lise.

<span class="mw-page-title-main">Kara Harp Enstitüsü</span> Karacı kurmay subay yetiştiren askerî okul

Kara Harp Enstitüsü, karacı kurmay subay yetiştirmek ve yüksek lisans eğitimi vermek üzere teşkil edilen, Milli Savunma Üniversitesine bağlı askerî eğitim kurumudur.

<span class="mw-page-title-main">Deniz Harp Enstitüsü</span> Denizci kurmay subay yetiştiren askerî okul

Deniz Harp Enstitüsü, Milli Savunma Üniversitesi bünyesinde denizci kurmay subay yetiştirmek ve lisansüstü eğitim vermek üzere teşkil edilen deniz akademisi ve askeri eğitim kurumu.

Türkiye'deki askerî eğitim kurumları, askerî eğitim ve pozitif bilim dersleri vererek Türk Silahlı Kuvvetleri bünyesindeki askeri ve harp okullarına astsubay ve subay öğrenci yetiştiren askerî eğitim kurumlarıdır. Cumhuriyet tarihinden önce ilk askeri lise 1789 yılında Padişah II. Mahmud zamanında "Harbiye-i Umumiye" adıyla temelleri atılmış 1839'da ilk lise olan Kuleli Askerî Lisesi açılmıştır. Selimiye Askerî Ortaokulu ve Erzincan Askerî Ortaokulu gibi Türkiye'nin farklı şehirlerinde askeri ortaokullar 27 Mayıs Darbesi'nden sonra çıkarılan kararname ile kapatıldı. 2016 yılında yaşanan 15 Temmuz Darbe Girişimi sonrası çıkarılan kararname ile de askeri liseler kapatıldı, tüm askeri eğitim kurumların düzen ve eğitimleri Genelkurmay Başkanlığı'dan alınarak Milli Savunma Üniversitesi'ne bağlandı. Askeri okullarla birlikte Kara, Deniz, Hava, Jandarma, Gülhane Askeri Tıp Akademisi'de (GATA) ve Sağlık Astsubay Meslek Yüksek okulları da kapatıldı. Kapatılmasına yönelik oluşan kamuoyu baskısı sonrası "Kapatılan askeri liselerin binaları ne olacak?" sorusu üzerine dönemin Milli Savunma Bakanı Fikri Işık'ın yanıtı "Benim şahsi düşüncem Kuleli'nin de deniz ve hava lisesinin de yine eğitim yuvası olarak devam etmesi" oldu. Ancak okul ve liseler açılmadı. Cumhurbaşkanı R. Tayyip Erdoğan okullara gerek olmadığını savunmuştur. Türk Silahlı Kuvvetleri'nin geleceği açısından okulların yeniden açılması görüşü emekli subaylar tarafından sık sık dillendirilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Hava Lisesi</span> 1957–1974 yılları arasında Hava Harp Okuluna öğrenci yetiştiren askerî lise

Hava Lisesi, 1957 yılında Hava Harp Okuluna öğrenci yetiştirmek için Manisa'da kurulan, daha sonra İzmir'e taşınan ve 1974 yılında kapatılan askerî lise. Ardılı olarak tekrar "Hava Lisesi" adıyla 2008 yılında Bursa'da açılan Işıklar Askerî Hava Lisesi, 2016 yılında çıkarılan 669 sayılı KHK hükmü uyarınca diğer askerî liselerle birlikte kapatılmıştır.

Cezayirli Gazi Hasan Paşa Anıtı, İstanbul'un Beyoğlu ilçesi Kasımpaşa semtinde Kasımpaşa İskelesi karşısındaki anıttır. Cezayirli Gazi Hasan Paşa'yı yanında aslan ile tasvir eden anıt Haluk Tezonar tarafından 1985'te yapılmıştır. Hasan Paşa, Osmanlı'da donanma komutanlığı yapmış olup anıt Osmanlı'da donanma komutanlığı olarak kullanılan Kalyoncu Kışlası binasının karşısındadır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.