İçeriğe atla

Dengir Mir Mehmet Fırat

Dengir Mir Mehmet Fırat
Türkiye Büyük Millet Meclisi
21, 22, 23, 25, 26. Dönem Milletvekili
Görev süresi
23 Haziran 2015 - 16 Mayıs 2018
Seçim bölgesiHaziran 2015 – Mersin
Kasım 2015 – Mersin
Görev süresi
2 Mayıs 1999 - 23 Nisan 2011
Seçim bölgesi1999 – Adıyaman
2002 – Mersin
2007 – Adana
Kişisel bilgiler
Doğum 8 Ağustos 1943(1943-08-08)[1]
Mersin, Türkiye[2]
Ölüm 12 Temmuz 2019 (75 yaşında)
Bayındır Söğütözü Hastanesi, Kızılırmak, Çankaya, Ankara, Türkiye
Ölüm nedeni Akciğer kanserinin yayılımına bağlı beyincik tümörü[5]
Defin yeri Karşıyaka Mezarlığı,[3] Ankara
Partisi Adalet Partisi
(1973-1980)
Doğru Yol Partisi
(1983-1995)
Fazilet Partisi
(1999-2001)
Adalet ve Kalkınma Partisi
(2001-2014)
Halkların Demokratik Partisi
(2015-2019)[4]
Çocuk(lar) 2
Bitirdiği okul Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi
Mesleği Avukat, çiftçi, ihracatçı ve siyasetçi

Dengir Mir Mehmet Fırat (8 Ağustos 1943, Mersin – 12 Temmuz 2019, Ankara) Türk avukat, çiftçi, ihracatçı ve siyasetçidir. 5 dönem milletvekilliği yapmış olan Fırat; DYP ve AK Parti'nin kurucularından, eski genel başkan yardımcılarındandı. DYP'den bir, AK Parti ve HDP'den ikişer dönem milletvekili seçildi.

Hayatı

İlk orta ve lise öğrenimini Mersin'de tamamladıktan sonra Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ni bitirdi. Çiftçilik, Serbest Avukatlık, İhracatçılık, Akdeniz İhracatçılar Birliği Yönetim Kurulu Üyeliği, Adalet ve Kalkınma Partisi Kurucu Üyeliği ve Genel Başkan Yardımcılığı, XXI. Dönem Adıyaman, XXII.ve XXV. Dönem Mersin, XXIII. Dönem Adana Milletvekilidir. Alman asıllı Kristen (Zozan) Fırat ile evlidir ve iki çocuk babasıdır.[6]

Dedesi Hacı Bedir Fırat Ağa Kavi aşiretine mensuptur. I. ve II. dönem Malatya, III. dönem Kars milletvekilidir. Amcası Hüseyin Fehmi Fırat üç dönem milletvekilliği ve Demokrat Parti Genel İdare Kurulu Üyeliği yapmıştır. Halasının oğlu Mehmet Sırrı Turanlı XI. dönem Adıyaman milletvekilliği ve Adıyaman senatörlüğü yapmıştır.[7]

Adalet Partisi Kâhta ilçe başkanlığı, Doğru Yol Partisi kurucu üyeliği, Kâhta ilçe başkanlığı ve MKYK üyeliği yaptı. 1973 genel seçimlerinde Adalet Partisi'nden, 1995 genel seçimlerinde Doğru Yol Partisi'nden Adıyaman milletvekili adayı oldu. 1999'da Fazilet Partisine geçti, milletvekili oldu. Rahşan Affı'na destek verdi, 21 Aralık 2000'de yapılan oylamada kabul oyu verdi.[8] 2000 yılında Fazilet Partisi'nden cumhurbaşkanlığına aday olacağını açıklamasına rağmen aday olmamıştır.[9]

The New York Times'da yer alan "Atatürk devrimleri toplumda travma yarattı, dini yaşama biçimleri bir gecede ortadan kaldırıldı" şeklindeki sözlerinden dolayı büyük tepki topladı.[10][11]

Dengir ismi Kürtçede "büyük ses";[12] Mîr ise Kürtçede "Bey"[13] anlamına gelir. Mir Mehmet, Fırat'ın 19 göbek önceki dedesinin ismidir. Kürt kökenli olan Fırat,[14][15][16] Dengir Mir Mehmet Fırat'ın dedesi Mustafa Kemal Atatürk tarafından madalya verilmiştir. Soyadı benzerliğinden dolayı, Şeyh Said'in torunlarıyla karıştırılsa da Şeyh Said'in torunlarıyla bir ilgisi yoktur.[17][18]

Türk Tarih Kurumu'nun eski başkanı Prof. Yusuf Halaçoğlu'nun Anadolu Aşiretleri adlı kitabında, Fırat'ın mensup olduğu Rişvan Aşireti'nin Kürt değil, Türk olduğu öne sürülmüştür.[6]

2015 yılında Halkların Demokratik Partisi'ne katılmış ve 2015 seçimleri için milletvekili adayı olmuş[19] ve seçilmiştir.

22 Haziran 2015 tarihinde Halkların Demokratik Partisi tarafından 30 Haziran 2015'te yapılacak TBMM başkanlık seçimleri için TBMM başkan adayı olarak gösterildi.[20] Seçimde 1. turda 81, 2. turda 80 ve 3. turda 78 oy alarak seçimi kaybetmiştir. 4. tura, 3. turda 4. olduğu için; yani 1. veya 2. olamadığı için katılamamıştır.[21] 21 Kasım 2015 tarihinde Halkların Demokratik Partisi tarafından 22 Kasım 2015'te yapılacak TBMM başkanlık seçimleri için TBMM başkan adayı olarak gösterildi.[22] 12 Temmuz 2019'da Ankara'da akciğer kanseri tedavisi gördüğü bir hastanede 75 yaşında ölmüştür.

Kaynakça

  1. ^ Dengir Mir Mehmet Fırat 7 Ağustos 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Türkiye Büyük Millet Meclisi 23. Dönem Milletvekili, TBMM.gov.tr, erişim tarihi: 25 Eylül 2008.
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2021. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2021. 
  4. ^ "DENGİR MİR MEHMET FIRAT". www.akparti.org.tr. 15 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2021. 
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2021. 
  6. ^ a b "Türk veya Kürt kökenli olmak önemli mi?" 23 Ocak 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Sonsayfa, 04 Aralık 2009, erişim tarihi: 9 Ocak 2013
  7. ^ Yeni Meclis’in aile fotoğrafı 23 Kasım 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Aksiyon, 27 Ağustos 2007, erişim tarihi: 25 Eylül 2008.
  8. ^ "20 Aralık 2000, TBMM" (PDF). 15 Şubat 2023 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  9. ^ Dengir Mir Mehmet Fırat Baba'ya bir rakip daha 23 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Hürriyet, 29 Mart 2000, erişim tarihi: 28 Eylül 2008.
  10. ^ Fırat AKP'lileri bile çileden çıkardı: Bu laflar gerici, Radikal, 23 Haziran 2008, erişim tarihi: 27 Eylül 2008.
  11. ^ AKP'li Fırat: Atatürk devrimleri travma yarattı, Radikal, 23 Haziran 2008, erişim tarihi: 27 Eylül 2008.
  12. ^ Hükümet... YÖK... Ve sistem4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Sabah, 3 Ocak 2003, erişim tarihi: 27 Eylül 2008.
  13. ^ Kürtçe-Türkçe online sözlük[], erişim tarihi: 27 Eylül 2008.
  14. ^ AKP'de Gül'e yakın isimlere veto 24 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Radikal, 6 Haziran 2007, erişim tarihi: 27 Eylül 2008.
  15. ^ Erdogan Striking Nationalist Tones 15 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Der Spiegel Online International, 12 Eylül 2008, erişim tarihi: 16 Aralık 2008.
  16. ^ Kurdish Problem forces Erdogan to shift to the right 20 Şubat 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Central Asia-Caucasus Institute Silk Road Studies Program, 21 Kasım 2008, erişim tarihi: 16 Aralık 2008.
  17. ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2021. 
  18. ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2021. 
  19. ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2015. 
  20. ^ "HDP'nin Meclis Başkanı adayı Dengir Mir Mehmet Fırat". NTV. 22 Haziran 2015. 24 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2015.  |yayımcı= dış bağlantı (yardım)
  21. ^ "Meclis Başkanı belli oldu". S Haber. 1 Temmuz 2015. 12 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2015.  |yayımcı= dış bağlantı (yardım)
  22. ^ "şte HDP'nin Meclis başkanı adayı". Son Dakika Türk. 22 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2015.  |yayımcı= dış bağlantı (yardım)

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Mehmet Ali Şahin</span> 24. Türkiye Büyük Millet Meclisi başkanı

Mehmet Ali Şahin, Türk avukat ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Cemil Çiçek</span> 25. Türkiye Büyük Millet Meclisi başkanı

Cemil Çiçek ; Türk avukat, siyasetçi ve eski TBMM başkanı. 2011-2015 yılları arasında TBMM Başkanlığı görevini sürdürmüştür. 2007-2011 yılları arasında Recep Tayyip Erdoğan tarafından kurulan 60. Türkiye Hükûmetinde başbakan yardımcısı olarak yer aldı. Bu görevinden önce 2002-2007 yılları arasında Abdullah Gül tarafından kurulan 58. Türkiye Hükûmetinde ve Erdoğan tarafından kurulan 59. Türkiye Hükûmetinde Adalet Bakanı olarak yer aldı.

<span class="mw-page-title-main">Köksal Toptan</span> 23. Türkiye Büyük Millet Meclisi başkanı

Köksal Toptan, Türk avukat, siyasetçi ve devlet adamı.

<span class="mw-page-title-main">Ertuğrul Kürkcü</span> Türk siyasetçi

Ertuğrul Kürkcü, Türk sosyalist aktivist, yayıncı ve yazar. Halkların Demokratik Partisi (HDP) Onursal Başkanı, Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi (AKPM) Onursal Üyesi ve İlerici Enternasyonal Danışma Kurulu Üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">İsmail Kahraman</span> 27. Türkiye Büyük Millet Meclisi başkanı

İsmail Kahraman, Türk avukat ve siyasetçi, 27. Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı.

Bedir Fırat, Kürt asıllı Türk siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Tuğrul Türkeş</span> Türk siyasetçi

Yıldırım Tuğrul Türkeş, Türk ekonomist ve siyasetçidir. Milliyetçi Hareket Partisinin kurucusu Alparslan Türkeş'in oğludur.

<span class="mw-page-title-main">Barış ve Demokrasi Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti (2008–2014)

Barış ve Demokrasi Partisi, Türkiye'de 2008 yılında kurulmuş sosyal demokrat ve sosyal liberal görüşlü, Türkiye'de faaliyet gösteren siyasi partidir. Genel merkezi Ankara'nın Çankaya ilçesinin Balgat semtinde olan partinin amblemi sarı zemin üzerine, yeşil meşe ağacıdır. Parti milletvekilleri Haziran 2014'te aldığı kararla Halkların Demokratik Partisine katılmıştır. 11 Temmuz 2014 tarihinde ise isim değişikliği yapıp Demokratik Bölgeler Partisi adını almıştır.

Hüseyin Fehmi Fırat, Kürt asıllı Türk siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Ayhan Bilgen</span> Türk siyasetçi

Ayhan Bilgen, Türk gazeteci ve siyasetçidir. Halkların Demokratik Partisinden eski Kars belediye başkanıdır.

Ayhan Fırat, Türk siyaset adamı.

<span class="mw-page-title-main">Halkların Demokratik Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti

Halkların Demokratik Partisi, 15 Ekim 2012 tarihinde kurulan ve Türkiye'de faaliyet gösteren siyasi partidir. Parti tüzüğüne göre resmî kısaltması "HDP" şeklindedir. Simgesi gövde bölümü iki adet elden oluşan ağaç tasviridir. Eş genel başkanları Cahit Kırkkazak ve Sultan Özcan'dır.

Ali Haydar Konca, Kürt asıllı Türk siyasetçi, avukat ve eski bürokrat.

<span class="mw-page-title-main">Haziran-Temmuz 2015 TBMM Başkanlığı seçimi</span> TBMMnin 26. başkanını belirleyen seçim

Haziran-Temmuz 2015 TBMM Başkanlığı seçimi, 25. dönem Türkiye Büyük Millet Meclisinin Başkanını belirlemek için 1. ve 2. turları 30 Haziran 2015'te; 3. ve 4. turları 1 Temmuz 2015 tarihinde yapılan seçimdir. Seçim sonucunda İsmet Yılmaz TBMM Başkanı oldu.

<span class="mw-page-title-main">Kasım 2015 TBMM Başkanlığı seçimi</span> TBMMnin 27. başkanını belirleyen seçim

Kasım 2015 TBMM Başkanlığı seçimi, 26. dönem Türkiye Büyük Millet Meclisinin Başkanını belirlemek için 1., 2. ve 3. turları 22 Kasım 2015'te yapılan seçimdir.

Erkan Bülent Haberal, Türk siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Dirayet Taşdemir</span> Türk politikacı

Dirayet Taşdemir, Kürt siyasetçi ve Halkların Demokratik Partisi (HDP) milletvekili. 25, 26 ve 27. dönem Ağrı milletvekilidir.

Nevzat Ceylan, Türk siyasetçi ve 25, 26 ve 27. dönem Adalet ve Kalkınma Partisi Ankara milletvekilidir.

TBMM 27. dönem milletvekilleri listesi, Türkiye Büyük Millet Meclisinin 27. döneminde görev yapan, 24 Haziran 2018 tarihinde seçilen milletvekillerinin listesidir.

Mehmet Yavuz Demir, Türk siyasetçi ve TBMM 27. dönem Adalet ve Kalkınma Partisi Muğla milletvekilidir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.