İçeriğe atla

Dendropithecus

Dendropithecus
Yaşadığı dönem aralığı: 20-15 myö
Burdigaliyen-Serravaliyen[1] 
PreЄ
J
Dendropithecus macinnesi'nin çenesi
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Animalia
Şube:Chordata
Sınıf:Mammalia
Takım:Primates
Alt takım:Haplorhini
İnfra takım:Simiiformes
Familya:Dendropithecidae
Cins:Dendropithecus
Andrews ve Simons, 1977
Türler
  • D. macinnesi (Clark and Leakey, 1950) (tip tür)
  • D. ugandensis (Pickford vd., 2010)

Dendropithecus, 20 ila 15 milyon yıl önce Doğu Afrika'ya özgü soyu tükenmiş bir antropoid cinsi. Dendropithecus'un başlangıçta, boyut, diş yapısı ve iskelet adaptasyonlarındaki benzerliklere dayanarak modern gibonlarla ilişkili olduğu öne sürüldü.[2] Bununla birlikte, daha ileri çalışmalar, Dendropithecus'un türetilmiş hominoid özelliklerden yoksun olduğunu göstermiştir. Bunun yerine, bu takson ve modern primatlar arasında paylaşılan özellikler, tüm catarrhinler için ilkeldir. Dendropithecus artık herhangi bir modern primatla yakından ilişkili olamayacak kadar ilkel bir kök catarrhine olarak kabul ediliyor.[3]

Dendropithecus, vücut uzunluğu yaklaşık 60 santimetre (2,0 ft) olan ince bir primattı. Kollarının yapısı, kollarıyla ağaçların arasında sallanarak kollarını sallayabileceğini, ancak bu hareket biçiminde modern gibonlar kadar verimli olamayacağını gösteriyor. Bununla birlikte, dişleri, muhtemelen meyve, yumuşak yapraklar ve çiçeklerden oluşan gibon benzeri bir diyet önermektedir.[4]

Dendropithecus macinnesi, ilk olarak, 1977'de ayrı bir cins olarak tanınmadan önce, 1950'de yeni bir Limnopithecus, L. macinnesi türü olarak tanımlandı.[2] Esas olarak Uganda, Napak'tan gelen materyalden bilinen D. ugandensis, morfolojik olarak D. macinnesi'ye benzerdir, ancak tip türlerinden %15-20 daha küçüktür.[5] Ek bir tür, D. orientalis, 1990'da kuzey Tayland'daki orta Miyosen çökellerinden tanımlanmış, ancak 1999'da pliopithecid cinsi Dionysopithecus'a transfer edilmiştir.[6]

Kaynakça

  1. ^ "Dendropithecus". paleobiodb.org. 31 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2021. 
  2. ^ a b Andrews (1977). "A New African Miocene Gibbon-Like Genus, Dendropithecus (Hominoidea, Primates) with Distinctive Postcranial Adaptations: Its Significance to Origin of Hylobatidae". Folia Primatologica (İngilizce). 28 (3): 161-169. doi:10.1159/000155807. ISSN 0015-5713. 
  3. ^ Harrison, T., 2013. Catarrhine origins. In: Begun, D.R. (Ed.), A Companion to Paleoanthropology. Wiley-Blackwell, Oxford, pp. 376-396.
  4. ^ The Marshall Illustrated Encyclopedia of Dinosaurs and Prehistoric Animals. Londra: Marshall Editions. 1999. s. 291. ISBN 1-84028-152-9. 
  5. ^ Pickford, M., Musalizi, S., Senut, B., Gommery, D., & Musiime, E., 2010 – Small Apes from the Early Miocene of Napak, Uganda. Geo-Pal Uganda, 3: 1-111.
  6. ^ Begun, D.R. (2002). «The Pliopithecoidea». En Hartwig, W. C. The Primate Fossil Record. Cambridge University Press. pp. 222-240. 0521663156.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İnsan iskeleti</span>

İnsan iskeleti, insan vücudunun iç çerçevesidir. Doğumda yaklaşık 270 kemikten oluşur - bazı kemikler birbirine kaynaştıktan sonra bu toplam yetişkinlikte yaklaşık 206 kemiğe düşer. İskeletteki kemik kütlesi 21 yaş civarında maksimum yoğunluğa ulaşır. İnsan iskeleti, eksenel iskelet ve apendiküler iskelet olarak ikiye ayrılabilir. Eksenel iskelet, vertebral kolon, göğüs kafesi, kafatası ve diğer ilişkili kemiklerden oluşur. Eksenel iskelete bağlı olan apendiküler iskelet, omuz kuşağı, pelvik kuşak ve üst ve alt ekstremite kemiklerinden oluşur.

<span class="mw-page-title-main">İnsansılar</span> Eski Dünya maymunlarından bir primat üst familyası

İnsansılar veya insansı maymunlar (Hominoidea), Eski Dünya maymunlarından bir primat üst familyası. İnsansılar üst familyası iki familyaya bölünür: Gibongiller veya küçük insansı maymunlar (Hylobatidae) ve insangiller veya büyük insansı maymunlar (Hominidae).

<span class="mw-page-title-main">Catarrhini</span> insanlar da dahil olmak üzere Eski Dünya maymunlarının ve insansıların alt takımı

Catarrhini ya da Eski Dünya maymunları, köpeksi maymunlar ve insansılardan (Hominoidea) oluşur. Geoffroy 1812 yılında bu iki grubu bir araya getirerek Catarrhini, "Eski Dünya maymunları" adını vermiştir. Simiiformes alt takımındaki kız kardeşi Platyrrhini alt takımıdır. Bilimsel kanıtlara rağmen insansıların doğrudan maymun olarak tanımlanmasına karşı bazı dirençler olmuştur, bu nedenle "Eski Dünya maymunu" Cercopithecoidea veya Catarrhini anlamına gelebilir. Aslında insansıların maymun olduğu 18. yüzyılda Georges-Louis Leclerc tarafından zaten fark edilmişti. Linnaeus bunu 1758 yılında, bugün cadı makiler ve Yeni Dünya maymunları olarak tanıdığımız türlerle birlikte tek bir cins olan "Simia" içine yerleştirmiştir. Catarrhini'nin tamamı Afrika ve Asya'ya özgüdür.

<span class="mw-page-title-main">Gibongiller</span> İnsansı familyası

Gibongiller (Hylobatidae), Asya'ya özgü bir Eski Dünya maymunları familyası. İnsansılar üst familyası içinde insangillerin kardeş taksonu olmalarından dolayı küçük insansı maymunlar olarak da adlandırılırlar. Familya 18 türü kapsar.

<i>Orrorin</i> Soyu tükenmiş memeli cinsi

Orrorin, Homininae içerisinde yer alan, primatların soyu tükenmiş bir cinsidir. Her ikisi de Kenya'da yer alan Miyosen tarihli Lukeino Oluşumu ve Pliyosen tarihli Mabaget Oluşumu'ndan çıkarılan örneklerinden bilinir. İki ayak üzerinde durabilen ilk hominidlerden olabileceği için paleoantropolojik açıdan önemli görülür.

<i>Propliopithecoidea</i>

Propliopithecoidea, yaklaşık 32 ila 29 milyon yıl önce Erken Oligosen sırasında, Afrika ve Arabistan'da yaşayan Eski Dünya maymunlarının bir üst ailesidir. Fosilleri, Mısır, Umman ve Angola'da bulundu. Bilinen en eski Catarrhini üst familyalarından biridir.

<i>Protocetus</i> tarih öncesi balina cinsi

Protocetus atavus, Orta Eosen'de Mısır'da yaşamış bir ilkel balina türüdür. Protocetus, ilk keşfedilen protocetiddi. Fosilleri Mısır, Kahire yakınlarında Orta Lütesiyen tetis denizinde, kireç taşında bulunan bir kafatasına ve bir dizi ilişkili omur ve kaburgaya dayanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Thylacosmilinae</span> tarih öncesi keseli alt familyası

Thylacosmilinae, Güney Amerika'da Miyosen ve Pliyosen dönemleri arasında yaşayan modern keselilerle ilişkili, soyu tükenmiş bir metatherian yırtıcı alt familyasıdır. Büyük Amerikan Biyotik Değişiminden önce yaşayan diğer Güney Amerika yırtıcı memelileri gibi, bu hayvanlar da diğer kıtalardan Carnivora takımının birçok eteneli memelisinin ekolojik nişini işgal eden Sparassodonta takımına aitti. Familyanın en dikkate değer özelliği, Barbourofelis ve Smilodon gibi diğer kılıç dişli memelilerle dikkate değer bir yakınsak evrim olan, uzun, aşağı doğru uzanan dişleridir.

<i>Sivapithecus</i> Miyosen hominidi

Sivapithecus soyu tükenmiş bir büyük insansı maymun cinsidir. 12.2 milyon yıl öncesine tarihlenen, bu cinse atanan hayvanların fosil kalıntıları, şimdi genellikle geç Miyosen'e tarihlenir. İlk fosiller 19. yüzyılda Hint Yarımadası'nın Siwalik Tepelerinde ve Kutch'ta bulunmuştur.Bu cinsteki türlerden herhangi biri modern orangutanların atası olabilir.

<i>Dryopithecus</i> Avrupadan soyu tükenmiş büyük insansı maymun

Dryopithecus, Avrupa'nın orta - geç Miyosen döneminde yaşamış, soyu tükenmiş bir büyük insansı maymun cinsidir. 1856'daki keşfinden bu yana, cins, aralarındaki çok küçük farklılıklara dayalı olarak tek kalıntılardan tanımlanan, sayısız yeni tür ile taksonomik kargaşaya maruz kalmıştır ve holotip örneğinin parçalı doğası, fosil örneklerini ayırt etmeyi zorlaştırmaktadır. Şu anda tek bir tartışmasız tür vardır, D. fontani tip türü, ancak daha fazlası da olabilir. Cins, Afrika insansı maymunlarının grubu olan Homininae alt familyasında bir dal olarak Dryopithecini oymağında ya da kendisine özel bir alt familyada (Dryopithecinae) sınıflandırılır.

Pliobates cataloniae, fosilleri İber yarımadası'nda bulunan, gibonların ve insanlar gibi büyük insansı maymunların kardeş taksonu olduğu düşünülen bir kök-hominoid türüdür. Anatomisi gibon benzeridir; Bu keşiften önce, ata maymun bauplanının Proconsul gibi sağlam olduğu varsayılmıştı. Bu tür, ilkel, maymun benzeri özelliklerin ve daha gelişmiş maymun özelliklerinin mozaik özelliklerine sahiptir; bununla birlikte, modern maymunların doğrudan bir atası değil, daha ziyade atalarının morfotipini koruyan ve böylece kendi Pliobatidae ailesine yerleştirilen bir yan daldı.

Danuvius guggenmosi, Güney Almanya'da 11.6 milyon yıl önce, Orta - Geç Miyosen döneminde yaşamış soyu tükenmiş bir bazal hominid türüdür; ayrıca Danuvius cinsinin tek üyesidir. O sırada bölge muhtemelen mevsimsel iklime sahip bir ormanlıktı. Bir erkek numunenin yaklaşık 31 kg (68 lb) ve iki dişi numunenin 17 ve 19 kg ağırlığında olduğu tahmin edilmiştir. Hem cins hem de tür Kasım 2019'da tanımlanmıştır.

<i>Saadanius</i>

Saadanius, topluca Eski Dünya maymunları olarak bilinen köpeksi maymunlar ve insansı maymunlarının son ortak atasıyla yakından ilişkili olan, fosilleri Erken Oligosen'e tarihlenen bir primat cinsi. Cins, sadece 29 ila 28 milyon yıl öncesine tarihlenen tek bir kısmi kafatasından bilinen tek tür Saadanius hijazensis ile temsil edilir. 2009 yılında batı Suudi Arabistan'daki Mekke yakınlarında keşfedildi ve ilk olarak 2010 yılında hem yaşayan hem de fosil Eski Dünya maymunları ile karşılaştırıldıktan sonra tanımlandı.

<i>Altanius</i>

Altanius, Moğolistan'ın erken Eosen döneminde yaşamış, soyu tükenmiş bir primat cinsidir. Filogenetik ilişkisi sorgulanabilir olsa da, birçok kişi onu ya ilkel bir omomyid ya da hem adapoidlere hem de omomyidlere kardeş grubun bir üyesi olarak yerleştirmiştir. Cins, nispeten iyi bilinen, tam diş ve yüz özelliklerinden yaklaşık 10-30 g ağırlığında olduğu tahmin edilen bir tür olan Altanius orlovi ile temsil edilir.

<i>Kenyapithecus</i> Miyosen hominidi

Kenyapithecus wickeri, Louis Leakey tarafından 1961 yılında Kenya'da Fort Ternan adlı bir bölgede keşfedilen bir insansı fosilidir. Üst çene ve dişleri 14 milyon yıl öncesine tarihleniyordu. Bir teori, Kenyapithecus'un tüm büyük insansıların ortak atası olabileceğini belirtir. Daha yakın tarihli araştırmalar, Kenyapithecus'un bundan daha ilkel olduğunu ve Proconsul'un bir insansı olarak kabul edildiği zamandan sadece biraz daha modern olduğunu gösteriyor.

Branisella, yaklaşık 26 milyon yıl önce sırasında, şimdiki Bolivya'da olan Salla Formasyonundan, yalnızca Branisella boliviana türünü içeren, Yeni Dünya maymunlarının soyu tükenmiş bir cinsidir. Peru cinsi Canaanimico ile birlikte, keşfedilen en eski Yeni Dünya maymunu fosillerindendir.

<span class="mw-page-title-main">Primatların kökeni ve evrimi</span> Primatların jeolojik zaman boyunca kökeni ve çeşitlenmesi

Primatların kökeni ve evrimi, yaklaşık 55 milyon yıl önce küresel olarak ortaya çıkan "gerçek" primatların (Euprimates) kökenini ve evrimsel tarihini konu alır. Bilinen en eski gerçek primat, geç Paleosen döneminde Fas'ta yaşamış, Altiatlasius'tur.

<i>Eosimias</i> bazal antropoid cinsi

Eosimias, ilk olarak 1999 yılında Çin'in Jiangsu Eyaleti'nin güney şehri Liyang'da toplanan fosillerden keşfedilen ve tanımlanan bir erken primat cinsidir. Eosimiidae ailesinin bir parçasıdır ve bilinen üç türü içerir: Eosimias sinensis, Eosimias centennicus ve Eosimias dawsonae. Haplorhini'nin ortak atasınınkine benzer bir primat iskeleti hakkında bir fikir verir. Eosimias adı, Yunanca eos "şafak" ve Latince simius "maymun"dan gelen "şafak maymunu" anlamına gelecek şekilde tasarlanmıştır.

<i>Astrapotherium</i>

Astrapotherium, küçük bir file veya büyük bir tapire belli belirsiz benzeyen, soyu tükenmiş bir Güney Amerika memelisidir. Bununla birlikte, filler veya tapirlerle ilişkili değildi, bunun yerine soyu tükenmiş diğer Güney Amerika toynaklılarıyla ilişkiliydi. Fosilleri Erken Miyosen'den Orta Miyosen'e tarihlendirilmiştir. A. magnus türü fosil kalıntıları Arjantin'deki Santa Cruz Formasyonu'nda bulunmuştur. Arjantin ve Şili'deki Deseado, Sarmiento ve Aisol Formasyonlarında başka fosiller de bulunmuştur.

<i>Hylobates lar</i> Güneydoğu Asyalı insansı

Hylobates lar, gibon familyası Hylobatidae'ye ait, soyu tükenmekte olan bir primattır. İyi bilinen gibonlardan biridir ve genellikle esaret altında tutulur.