Denali Borough - Turkipedia

Denali ili
İl
Denali Borough


Ülke	ABD
Eyalet	Alaska
Merkez	Healy
Yüzölçümü
• Toplam	33.090 km²
Nüfus (2020)
• Toplam	1.585
• Yoğunluk	0.048/km²
Zaman dilimi	UTC-09.00 (Alaska)
• Yaz (YSU)	UTC-08.00 (Alaska)

Denali ili veya Denali Borough, Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Alaska eyaletinin İç Alaska coğrafi bölgesinde Kızılderili Alaska Atabasklarınca meskun olan bir ili. Borough terimi diğer eyaletlerden farklı olarak Alaska'da yaklaşık county-equivalent terimi ile benzerdir. İlin yönetim merkezi Healy'dir.

Adı, Denali (Mount McKinley) dağının adından gelir. O da Atabask dillerinde "büyük biri" anlamına gelir. Dağa Ahtnalar Dghelaayce’e^[1] adını verirler.

Coğrafya

Toplam alanı 33.086 km² olup, 33.021 km² kara ve 64 km² de sudur.

Nüfus

2000 sayımına göre nüfusu 785 hane, 452 aile ve 1.893 kişidir. Amerika yerlisi % 4.75, Beyaz % 85.74, Siyah % 1.43, Asyalı % 1.53, Pasifik adalı % 0.37, diğerleri % 0.95, iki ya da çok ırklı % 5.23, Latin kökenli % 2.48 dir.

Yerli Halk

Yörede Batı Ahtnalarının (Tsaay Hwt’aene) Cantwell/Denali Band kabile teşkilatı bulunur. Cantwell (Yidateni Na’) ile Denali (Dghelaayce’e) yörelerinde yaşarlar.

Tarih

Ekonomi

İlin batısında Denali Milli Parkı ve Korunağı yer alır. Neredeyse bütün bölge sakinleri bu parktaki karayolunun 70 millik şeridinde yaşarlar. ilin ticari ve ulaşım ihtiyaçları Fairbanks'deki işletmeler tarafından sağlanır.

Yöredeki en büyük ilk işverenler :^[2]

Usibelli Coal Mine Inc
Denali Borough School District
Aramark Sports LLC
Golden Valley Elec Assn Inc
Alaska Hotel Properties LLC
State of AK (excludes U of A)
BAE Systms Technology Soltn & Serv Inc
Tekstar Inc
Denali Borough
Alaska Geographic Association
Totem Enterprises Inc

Yerli Yapılanması

ANCSA Yapılanması

ABD'nin Alaska'yı 1867 yılında Ruslardan satın almasından bu yana 100 yıldır çözülemeyen yerlilerinin (Eskimo ve Kızılderililerin) toprak taleplerini çözmek üzere ABD Kongresinde 18 Aralık 1971 tarihinde başkan Richard Nixon tarafından imzalanarak yürülüğe giren ve ABD tarihinin en büyük toprak talebini karşılayan yasa olan Alaska Yerli Talepleri Çözümleme Yasası (ANCSA) gereği ayrılan 12 coğrafi bölgeden (geographic region) biri de Ahtna Bölgesi (Ahtna Bölgesi ) coğrafi bölgesidir. Bu bölgede 8 Haziran 1972 tarihinde Ahtna, Incorporated adlı bölge şirketi (regional corporation) kurulmuş ve buna bağlı olarak da 11 tane köy şirketi (village corporation) oluşturulmuştur. İlde 1 tanesi bulunmaktadır. Bölge şirketi arazinin yeraltı hakkına, köy şirketleri de yerüstü hakkına sahiptir.

Yöredeki Ahtna, Incorporated^[3] bölge şirketine bağlı köy şirketleri ve bulunduğu yerler:

Yedetena Na Corporation : Cantwell, Chistochina

Eğitim

Yörede tek okul bölgesi (School District) bulunmaktadır.

Denali Borough Borough Okul Bölgesi (İngilizce Denali Borough Borough School District):^[4] Merkezi Healy'dedir. Bölgeye bağlı okullar : Anderson School, Cantwell School, Tri-Valley School, Denali PEAK, Homeschool-Correspondence

Flora ve Fauna

Milli Parklar ve Koruma alanları

Denali Milli Parkı ve Korunağı (part)
- Denali Wilderness (part)

Kasaba ve köyleri

Anderson
Cantwell
Ferry
Healy
McKinley Park

Sınır komşuları

Yukon-Koyukuk Census Area

Fairbanks North Star Borough

Yukon-Koyukuk Census Area

Southeast Fairbanks Census Area

Denali Borough'

Matanuska-Susitna Borough

Dipnotlar

^ John E. Smelcer (2009, Ahtna Noun Dictionary^[] (= Mt. McKinley/Denali Dghelaayce’e [Gall-eye-kek-eh] (ce’e means ―large or big) )
^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Eylül 2010.
^ "Ahtna, Incorporated resmi web sitesi". 28 Eylül 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Eylül 2010.
^ "Denali Borough Borough Borough School District resmi web sitesi". 27 Ekim 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Eylül 2010.

Dış bağlantılar

Denali Borough resmi web sitesi26 Nisan 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Denali</span>

Denali, eski adıyla McKinley Dağı, Alaska'da Denali Borough ilçesinde 6.195 m yüksekliğinde Kuzey Amerika'nın en yüksek dağı.

Alaska Yerli Talepleri Çözümleme Yasası, Alaska'da yerlilerin toprak taleplerini çözmek üzere ABD Kongresi'nde 18 Aralık 1971 tarihinde başkan Richard Nixon tarafından imzalanarak yürürlüğe giren ve ABD tarihinin en büyük toprak talebini karşılayan yasa.

North Slope ili veya North Slope Borough, Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Alaska eyaletinin Alaska North Slope denilen coğrafi bölgesinin büyük bir kısmında yer alan ve bir Eskimo halkı olan İnyupiklerlerce meskun olan bir ilsi. Borough terimi diğer eyaletlerden farklı olarak Alaska'da yaklaşık county-equivalent terimi ile benzerdir. Yönetim merkezi Barrow'dur.

Northwest Arctic ili veya Northwest Arctic Borough, Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Alaska eyaletinin Eskimo halklarından İnyupiklerlerce meskun olan bir ili. Borough terimi diğer eyaletlerden farklı olarak Alaska'da yaklaşık county-equivalent terimi ile benzerdir. Alaska'nin ikinci büyük ili olup yönetim merkezi Kotzebue'dür.

Lake and Peninsula ili veya Lake and Peninsula Borough, Amerika Birleşik Devletleri'ne bağlı Alaska eyaletinin Eskimo halklarından Yupik ve Supiklerce meskun olan bir ili. Borough terimi diğer eyaletlerden farklı olarak Alaska'da yaklaşık county-equivalent terimi ile benzerdir. İlin yönetim merkezi King Salmon'dur ve Alaska'da ayrıksı bir özellik olarak bu ile değil komşu Bristol Bay Borough iline aittir.

Bristol Bay Borough ili veya Bristol Bay Borough, Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Alaska eyaletinin Eskimo halklarından kısmen Yupiklerce meskun olan bir ili. Borough terimi diğer eyaletlerden farklı olarak Alaska'da yaklaşık county-equivalent terimi ile benzerdir. Alaska'nın en küçük ilidir. İlin yönetim merkezi Naknek'dir.

<span class="mw-page-title-main">Aleutians East Borough</span> Alaska eyaletinde bölge

Aleutians East ili veya Aleutians East Borough, Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Alaska eyaletinin Aleutlarca meskun olan bir ili. Borough terimi diğer eyaletlerden farklı olarak Alaska'da yaklaşık county-equivalent terimi ile benzerdir. İlin yönetim merkezi Sand Point'dir.

Kodiak Island ili veya Kodiak Island Borough, Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Alaska eyaletinde büyük ölçüde Kodiak Takımadası'ndan oluşan ve Eskimo halklarından Supiklerce meskun olan bir ili. Borough terimi diğer eyaletlerden farklı olarak Alaska'da yaklaşık county-equivalent terimi ile benzerdir. İlin yönetim merkezi Kodiak'tır.

Kenai Peninsula ili veya Kenai Peninsula Borough, Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Alaska eyaletinin Kızılderili Atabask halklarından Denağinalar ve Eskimo halklarından Supiklerce meskun olan bir ili. Borough terimi diğer eyaletlerden farklı olarak Alaska'da yaklaşık county-equivalent terimi ile benzerdir. İlin yönetim merkezi Soldotna'dır.

Matanuska-Susitna ili veya Matanuska-Susitna Borough, Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Alaska eyaletinin Kızılderili Atabask halklarından Denağinalarca meskun olan bir ili. Borough terimi diğer eyaletlerden farklı olarak Alaska'da yaklaşık county-equivalent terimi ile benzerdir. İlin yönetim merkezi Palmer'dir.

Fairbanks North Star ili veya Fairbanks North Star Borough Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Alaska eyaletinin İç Alaska coğrafi bölgesinde Kızılderili Alaska Atabasklarınca meskun olan bir ili. Borough terimi diğer eyaletlerden farklı olarak Alaska'da yaklaşık county-equivalent terimi ile benzerdir. İlin yönetim merkezi Fairbanks'tır.

Yukon–Koyukuk Census Area, Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Alaska eyaletinin İç Alaska coğrafi bölgesinde Kızılderili Alaska Atabasklarınca meskun olan bir sayım bölgesi. Örgütlenmemiş borough olduğu için bir yönetim merkezi de yoktur. En gelişmiş şehri Galena'dır.

Southeast Fairbanks Census Area, Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Alaska eyaletinin İç Alaska coğrafi bölgesinde Kızılderili Alaska Atabasklarınca meskun olan bir sayım bölgesi. Örgütlenmemiş borough olduğu için bir yönetim merkezi de yoktur. En gelişmiş şehri Deltana ile Tok'tur.

Valdez-Cordova Census Area, Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Alaska eyaletinin Kızılderili Atabasklarca meskun olan bir sayım bölgesi. Örgütlenmemiş borough olduğu için bir yönetim merkezi de yoktur. En gelişmiş şehri Valdez ile Cordova'dır.

Yakutat City and Borough, Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Alaska eyaletinin Kızılderili Na-Dene halklarından olan Tlingitlerce meskun olan bir birleşik şehir-ilçesi. Yakutat City için oluşturulmuştur.

Hoonah–Angoon Census Area, Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Alaska eyaletinin Kızılderili Na-Dene halklarından Tlingitlerce meskun olan bir sayım bölgesi. Örgütlenmemiş borough olduğu için bir yönetim merkezi de yoktur. En gelişmiş şehri Angoon ile Gustavus'tur.

City and Borough of Sitka, Amerika Birleşik Devletleri'ne bağlı Alaska eyaletinin Kızılderili Na-Dene halklarından olan Tlingitlerce meskun olan bir birleşik şehir-ilçesi. Ana şehri Sitka'dır.

Prince of Wales – Hyder Census Area, Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Alaska eyaletinin Kızılderili Na-Dene halklarından Tlingitlerce ve Haydalarca meskun olan bir sayım bölgesi. Örgütlenmemiş borough olduğu için bir yönetim merkezi de yoktur. En gelişmiş şehri Craig ile Metlakatla'dır. Metlakatla, Alaska'da federal olarak tanınan tek Kızılderili Rezervasyonudur.

Ketchikan Gateway ili veya Ketchikan Gateway Borough, Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Alaska eyaletinin Kızılderili Na-Dene halklarından Tlingitlerce meskun olan bir ili. Borough terimi diğer eyaletlerden farklı olarak Alaska'da yaklaşık county-equivalent terimi ile benzerdir. İlin yönetim merkezi Ketchikan'dır.

İç Alaska, Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Alaska eyaletinin topraklarının çoğunu kapsayan coğrafi bölge. Büyük ölçüde yaban olan bölgenin ana yerli halkı Alaska Atabaskları grubundan Kızılderililerdir.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.