İçeriğe atla

Den

Hor-Den, Dewen ve Udimu olarak da bilinen Den, Mısır'ın Birinci Hanedanlığı döneminde hüküm süren Erken Hanedan Dönemi firavununun adıdır. Bu dönemin arkeolojik olarak en iyi kanıtlanmış hükümdarıdır. Den'in krallığına refah getirdiği söylenir ve hükümdarlığına sayısız yenilik atfedilir. "Yukarı ve Aşağı Mısır'ın Kralı" unvanını ilk kullanan ve çift taç (kırmızı ve beyaz) takan ilk kişi olarak tasvir edilir. Abidos yakınlarındaki Umm El Qa'ab'daki mezarının zemini kırmızı ve siyah granitten yapılmıştır. Uzun saltanatı boyunca, daha sonraki hükümdarlar tarafından kullanılan saray ritüellerinin ve kraliyet âdetlerinin birçoğunu o kurdu ve ardılları tarafından büyük saygı gördü.

Eski Mısır tarihçisi Manetho onu “Oúsaphaîdos” olarak adlandırdı ve 20 yıllık bir saltanatı olduğunu söyledi.[1] Torino Kraliyet Listesi ise hasar görmüştür ve bu nedenle Den'in saltanatının süresi hakkında bilgi sağlayamamıştır. Mısırbilimciler ve tarihçiler genellikle Palermo Taşı üzerindeki yazıtlara dayanarak Den'in 42 yıllık bir saltanatı olduğuna inanırlar.[2]

Sepati, Den'in Abydos kral listesindeki adı.

Saltanat

  • 4. yıl: Altın sayılan ilk yıl.
  • 5. yıl: 2. büyükbaş hayvan sayımı.
  • 6. yıl: ...(bölüm hasarlı)... Rehyt'in.
  • 7. yıl: 3. büyükbaş hayvan sayımı.[3]
  • 18. yıl: Wer-Wadjet için bir heykel yapımı.
  • 19. yıl: Setjet halkının savurganlığı.
  • 20. yıl: Mafdet-fetiş'in yaratılması; Sentj sütunlarının yükseltilmesi.
  • 21. yıl: Tjesem halkının cezalandırılması.
  • 22. yıl: Semer-Netjeru'nun kraliyet toprağına ziyaret; Hebsed'in ilk kutlaması.[4]
  • 28. yıl: Ptah tapınağına ziyaret.
  • 29. yıl: Iuntju halkının cezalandırılması.
  • 30. yıl: Yukarı ve Aşağı Mısır kralının ortaya çıkışı; Hebsed'in 2. kutlaması.
  • 31. yıl: Rehyts ilçeleri üzerinden doğu ve batı kanallarının inşası için planlama.
  • 32. yıl: Djet festivalinin 2. kutlaması.
  • 33. yıl: Kutsal kale Isut-Netjeru (“tanrıların tahtları”) için iplerin gerilmesi (bir temel atma töreni[5]).
  • 34. yıl: Seshat'ın baş rahibi tarafından ilahi kale Isut-Netjeru'nun kraliyet sarayı için iplerin gerilmesi.
  • 35. yıl: Kutsal kale Isut-Netjeru'daki kutsal göllerin açılışı; kraliyet su aygırı avı.
  • 36. yıl: Nenj-nesw (Heracleopolis Magna) ve tanrı Heryshaf'ın gölünde ikamet edilmesi.
  • 37. yıl: Şah-Setni'ye yelken gezisi; Wer-Ka şehrinin kuruluşu/yıkımı.
  • 38. yıl: Tanrı Sed için bir heykelin yapılması.
  • 39. yıl: Yukarı ve Aşağı Mısır kralının ortaya çıkışı; Apis-Bull'un 1. yarışı.
  • 40. yıl: Tanrıçalar Seshat ve Mafdet için bir heykelin yapılması.
  • 41. yıl: Aşağı ve... kralının ortaya çıkışı.[6][7]

Kaynakça

  1. ^ William Gillian Waddell: Manetho (The Loeb Classical Library, Volume 350). Harvard University Press, Cambridge (Mass.) 2004 (Reprint), 0-674-99385-3, page 33–37.
  2. ^ Wolfgang Helck: Untersuchungen zur Thinitenzeit. (Ägyptologische Abhandlungen, Volume 45), Harrassowitz, Wiesbaden 1987, 3-447-02677-4, page 124, 160 - 162 & 212 - 214.
  3. ^ Toby A. H. Wilkinson: Royal Annals of Ancient Egypt: The Palermo Stone and its Associated Fragments. Taylor and Francis, London 2000, 978-0-7103-0667-8, page 248-252.
  4. ^ Toby A. H. Wilkinson: Royal Annals of Ancient Egypt: The Palermo Stone and its Associated Fragments. Taylor and Francis, London 2000, 978-0-7103-0667-8, page 202&203.
  5. ^ after Siegfried Schott: Altägyptische Festdaten. Verlag der Akademie der Wissenschaften und der Literatur, Mainz/Wiesbaden 1950, page 59–67.
  6. ^ Siegfried Schott: Altägyptische Festdaten. Verlag der Akademie der Wissenschaften und der Literatur, Mainz 1950, (Akademie der Wissenschaften und der Literatur Mainz - Abhandlungen der Geistes- und Sozialwissenschaftlichen Klasse 1950, Vol. 10, ISSN 0002-2977
  7. ^ Toby A. H. Wilkinson: Royal Annals of Ancient Egypt: The Palermo Stone and its Associated Fragments. Taylor and Francis, London 2000, 978-0-7103-0667-8, page 108–176.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Nefertiti</span> Antik Mısır Kraliçesi, Akhenaton un Eşi

Neferneferuaten Nefertiti (Nfr nfrw itn Nfrt jy.tj) veya yaygın haliyle Nefertiti, Mısır kraliçesi, Mısır Firavunu IV. Amenhotep'in eşidir. Adının tam hâli "Aten'in güzeller güzeli, güzel geldi" anlamına gelir.

<span class="mw-page-title-main">Thoth</span>

'Thoth ( ; Koinē GreekThṓth, Coptic Thōouttan alınmıştır. Eski bir Mısır tanrısıdır. Sanatta, genellikle kutsal olan hayvanlar olan ibis veya babun başlı bir adam olarak tasvir edildi. Dişi muadili Seshat', karısı Ma'at' idi. Ayın, bilgeliğin, bilginin, yazının, hiyerogliflerin, bilimin, sihrin, sanatın ve yargının tanrısıydı. Yunan karşılığı Hermes'tir.

<span class="mw-page-title-main">Ankhesenamen</span> Tutankhamunun eşi, Akhenaton ve Nefertitinin kızı

Ankhesenamun Mısır 18. Hanedan döneminde firavun Akhenaton'un ve muhtemelen Nefertiti'in kızıdır. Sonradan Tutankhamun'un Büyük Kraliyet Eşi olmuştur. Ankhesenpaaten doğumlu Mısır Firavunu Akhenaten ve Büyük Kraliyet Karısı Nefertiti'nin bilinen altı kızından üçüncüsüydü. Üvey kardeşi Tutankhamun'un Büyük Kraliyet Karısı oldu. Adındaki değişiklik, babasının ölümünden sonra yaşadığı süre boyunca eski Mısır dinindeki değişiklikleri yansıtıyor. Gençliği, ebeveynlerinin saltanatının antik kabartmalarında ve resimlerinde iyi belgelenmiştir. Ankhesenamun ve kocası Tutankhamun aynı babayı, ancak farklı anneleri paylaştılar. Tutankhamun'un annesinin mumyasının, babası Akhenaten'in öz kız kardeşi ve büyükbabası Amenhotep III'ün kızı olduğu DNA analizi ile tespit edildi. Şimdiye kadar annesinin adı belirsizdir, ancak mumyası bilim insanları tarafından gayri resmi olarak Genç Hanımefendi olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Mitanni</span> MÖ 1500 ile MÖ 1300 yılları arasında Kuzey Mezopotamyada hüküm sürmüş bir devlet

Mitanniler, ,ayrıca Hani-Gelbat veya Hani-Rabbat olarak adlandırılır) MÖ 1500 ile MÖ 1200 yılları arasında Anadolu'da hüküm sürmüş bir devlettir. Mitanni'ler Hititler'in yıkılışından sonra bölgesel bir güç oldu. Son krallarının adı II. Şattuara idi. Kayıprenins JiaŞ-Jiara efsanevî bir kişiliğe sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">I. Ahmose</span> Mısırın Yeni krallık döneminin ilk hanedanı olan 18. Hanedanın kurucusu

I. Ahmose, Mısır'ın altın çağı olarak kabul edilen Yeni krallık döneminin ilk hanedanı olan 18.Hanedanın kurucusudur. Hiksoslara karşı savaşırken öldürülen firavun Seqenenre Tao'nun oğlu ve on yedinci hanedanlığın son firavunu Kamose'nin erkek kardeşiydi. Babasının 7 yaşında ölümü ve kardeşinin 3 sene süren hükümdarlığından sonra 10 yaşında tahta geçti.

<span class="mw-page-title-main">Palermo Taşı</span>

Palermo Taşı Antik Mısır'ın Eski Krallık döneminden kalma Kraliyet Yıllıkları olarak bilinen bir dikili taşın geniş bir parçasıdır. Bu parça Mısır ilk hanedan döneminden Beşinci Hanedan dönemine kadar olan Mısır firavunlarının isim kayıtlarını içermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Walter Heitler</span> Alman fizikçi

Walter Heinrich Heitler kuantum elektrodinamiği ve kuantum alan kuramı konularına katkıda bulunmuş Alman fizikçidir. Değerlik bağlanma teorisi ile, kimyayı kuantum mekaniğinin içine sokmuştur.

Barad ya da Kaprobarada, Kuzey Suriye'de antik bir yerleşim. Erken Bizans döneminde önemli bir merkezdi. 5. ve 6. yüzyılda en parlak dönemini yaşadığı bilinen yerleşimin bu döneminden günümüze kilise, manastır ve konut harabeleri kalmıştır.

Ağız Açma Ritüeli Antik Mısır'da bir çeşit yeniden canlandırma ve kurban etme seromonisidir. Ritüelin nasıl ilerlemesi gerektiği aşamaları ile belirlenmiştir. Belirlenen bu aşamalar çeşitli büyüsel-ritüel bölümlerden oluşur. Ağız Açma Ritüeli Heykel, Tapınak, Uşabti ve gübre böceklerine uygulanmanın yanı sıra, mumyalama işleminin de bir aşamasını oluşturmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Khayu</span> Mısır firavunu

Khayu, Palermo Taşı'nda Aşağı Mısır'da hüküm süren bir tarih öncesi Mısır firavunu olarak bahsedilen kişidir. Böyle bir hükümdarın başka bir kanıtı olmadığından sözlü gelenekle korunan efsanevi bir kral olabilir, hatta tamamen hayali bile olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Hotepsekhemwy</span> Mısır Firavunu

Hotepsekhemwy veya Hotepsekhemui, 2. hanedanın kurucusu olan erken dönem Mısır firavununun adıdır. Saltanatının kesin uzunluğu bilinmemektedir; Eski Mısır tarihçisi Manetho, "Boëthôs" saltanatının 38 yıl sürdüğünü bildirirken, Turin Kral Listesi 95 yıl gibi imkansız bir yıl öneriyor. Mısırbilimciler her iki ifadeyi de yanlış yorumlama veya abartı olarak görürler. Hotepsekhemwy'ye 25 veya 29 yıllık bir saltanat tahmini yapılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Hedju Hor</span>

Hükümdarlığının MÖ 3250 civarında olduğu sanılmaktadır, ancak Nil Deltası bölgesinde bulunan yazıtlardan ve Tura'dan gelen çanak çömlek parçalar haricinde hakkında neredeyse hiçbir şey bilinmemektedir. Aşağı Mısır'ın ilk firavunu veya sonuncusu olduğu tahmin edilmektedir; ya da 0 Hanedanı üyesi olduğu düşünülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Ny-Hor</span>

Ny-Hor, Hanedan Öncesi Dönem'den olası bir firavundur. Mısırbilimci Werner Kaiser'e göre adı "Avcı" anlamına gelir. MÖ 31. yüzyılda hüküm sürmüş olabilir.

Ankhkheperure-Merit-Neferkheperure/Waenre/Aten Neferneferuaten Onsekizinci Hanedanlık döneminde Amarna Dönemi'nin sonlarına doğru hüküm süren bir kadın firavuna atıfta bulunmak için kullanılan bir isimdir. Cinsiyeti, adında ve sıfatında bulunan kadınsı izlerle doğrulanır. Kendinden önceki firavun Smenkhare de Ankhkheperure ön adını kullandığı için Neferneferauten'e ait kalıntılarda karmaşa yaşanır. Ancak daha sonra Neferneferauten'in kartuşlarında Ankhkheperure'nin yanında Neferneferatuen'i de kullanmasıyla, kalıntılar bir önceki firavun Smenkhare'den ayırt edilmiş oldu. Meritaten ya da daha büyük olasılıkla firavun Akhenaton'un eşi Nefertiti olduğu ileri sürülür. Eğer bu kişi tek firavun olarak hüküm süren Nefertiti ise, Mısırbilimci ve arkeolog Dr. Zahi Hawass tarafından, Amarna'nın düşüşü ve başkentin geleneksel Thebes şehrine geri taşınmasıyla onun saltanatının damgasını vurduğu teorisi öne sürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Sekhemib-Perenmaat</span>

Sekhemib-Perenma'at, 2. Hanedanlık döneminde hüküm süren erken hanedandan bir Mısır kralının Horus adıdır. Sekhemib, selefi, halefi veya yardımcı hükümdarı Seth-Peribsen'e benzer şekilde, arkeolojik kayıtlarla iyi bir şekilde kanıtlanmıştır, ancak ölümünden sonra herhangi bir belgede yer almamaktadır. Saltanatının kesin uzunluğu bilinmiyor ve mezar yeri henüz bulunamadı.

Tjesh veya Tesh olarak da bilinen Thesh, Palermo Taşı'na göre Aşağı Mısır'da hüküm süren Hanedanlar öncesi bir Mısır kralıdır. Bu hükümdarın başka bir kanıtı olmadığı için, sözlü gelenekle korunmuş efsanevi bir kral olabilir veya tamamen hayali olabilir.

Neheb, Palermo Taşı'na göre, Aşağı Mısır'da hüküm süren Hanedanlar Öncesi bir Mısır kralının adıdır. Böyle bir hükümdarın başka bir kanıtı olmadığı için, sözlü gelenekle korunmuş efsanevi bir kral olabilir veya tamamen hayali olabilir.

Wazner Palermo Taşı'na göre Aşağı Mısır'da hüküm süren Hanedanlar Öncesi bir Mısır kralının adıdır. Böyle bir hükümdarın başka bir kanıtı olmadığı için, sözlü gelenekle korunmuş efsanevi bir kral olabilir veya tamamen hayali olabilir.

Mekh, Palermo Taşı'na göre Aşağı Mısır'da hüküm süren Hanedanlar Öncesi bir Mısır kralının ismidir. Böyle bir hükümdarın başka bir kanıtı olmadığı için, sözlü gelenekle korunmuş efsanevi bir kral olabilir veya tamamen hayali olabilir.

<i>Wolfgang Rihm</i> Besteci

Wolfgang Rihm, Karlsruhe'de yaşayan Alman çağdaş klasik müzik bestecisi ve akademisyendi. Savaş sonrası Avrupa'nın etkili bestecilerinden biriydi ve "oradaki en özgün ve bağımsız müzik seslerinden biri"ydi ve aralarında birkaç operanın da bulunduğu 500'den fazla eser besteledi.