İçeriğe atla

Demre Çayı

Demre Çayı
Genel bilgiler
AğızAkdeniz
Ağız rakımı0 m
Uzunluk65 km
Havza alanı1000 km²
Debi1,7 m³/sn (1978)

Demre Çayı, Antalya'nın batısında, Finike, Kaş ilçeleri arasındaki alanın sularını Akdeniz'e taşıyan akarsu. Demre Ovası'ndan, Demre ilçe merkezi doğusundan denize ulaşır.

Su toplama havzası 1000 km², uzunluğu 65 km'dir. Akım düzensizdir, 2000 m yüksekliğindeki dağlardan gelen cılız, çoğu yazın kuruyan zayıf dereler tekne şekilli Kasaba Polye'sinde birleşmesiyle oluşur. Batı Toroslar'daki; Akdağ, Alacadağ, Katrandağ, Kuhu Dağı, Gülmez ve Susuz Dağı'nın sularını toplar. Akdağ'ın batı ve güneyinin sularını toplayan Kıbrıs Dere, Asas Dağı, Katran Dağı ve Sidek Polyesi'nin sularını taşıyan Felenk Çayı, Alacadağ ve Gülmez Dağı nın sularını Sakar Dere ve Alakilise Deresi, Demre Çayı'nın kollarıdır.[1] Bu derelerin birleşimiyle oluşan Demre Çayı dar ve uzun bir boğaza girer. Demre Boğazı denilen 20 km uzunluğundaki bu alanı geçtikten sonra Demre Ovası'nda Akdeniz'e dökülür. Yaz mevsiminde suları denize ulaşılamayacak kadar azalır.[2]

Kasaba Polyesi kapalı havza iken Demre Çayı tarafından kapılarak drenajına dahil edilmiştir.[1] 1978 yılında akım ortalaması 1,7 m³/sn olarak ölçülmüştür.

Zamanımızdan 6000 yıl önce deniz yükselmesi durmuş, 2000-3000 yıl önce taşınan alüvyonlar Demre Ovası'nı doldurmaya başlamıştır. Ada halinde bulunan Kara Tepe ve Kumdağı Tepe kara haline gelmiştir. Çay, deltada özellikle Myra antik şehri yakınlarında olmak üzere pek çok yatak değişikliği yapmıştır. Dolgu arazide yapılan kazılarda Noel Baba Kilisesi'ne ait yapı kalıntılarına 3–4 m derinlikte ulaşılmıştır.[3]

Kaynakça

  1. ^ a b KESER, Yard. Doç. Dr. Nurdan. "DEMRE ÇAYININ PALEOCOĞRAFİ DÖNEM VADİ DEĞİŞİKLİKLERİ VE BEYMELEK LAGÜNÜ'NÜN JEOMORFOLOJİK EVRİMİ". dergipark.gov.tr/. 8 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2018. 
  2. ^ KARADOĞAN, Doç. Dr. Sabri. "TÜRKİYE'NİN AKARSULARI VE VADİLERİ" (PDF). 17 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2018. 
  3. ^ ÖNER, Doç. Dr. Ertuğ. "DEMRE ÇAYI DELTASININ JEOMORFOLOJİK GELİŞİMİ VE MYRA ANTİK KENTİ, LİMANI VE ST. NİCHOLAUS KİLİSESİ". academia.edu. 8 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2018. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Küçük Menderes</span> Türkiyede bir nehir

Küçük Menderes, Ege yöresinde Bozdağlar'dan doğan bir nehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Birikinti ovası</span>

Birikinti ovası, genel olarak alüvyon materyalin birikmesiyle oluşur. Temel oluşturucu süreç akarsu aşındırması erozyon ve akarsu biriktirme süreçleridir. Ancak dalgalar ve buzulların aşındırma, biriktirme süreçleriylede oluşabilir. Örneğin: Kuzey Almanya ovası buzulların yığdırdığı lösler ile kaplı polderler ve geest adı verilen alçak platoda hafifçe engebelendirilmiş tekdüze büyük bir ovadır. Ülkenin hemen hemen en verimli toprakları bu bölgededir.

<span class="mw-page-title-main">Manavgat Nehri</span>

Manavgat, antik adıyla Melas, Toroslar'da doğarak Antalya'da Akdeniz'e dökülen nehir. Uzunluğu 93 km'dir. Batı Toros sıradağları arasından doğan kolların birleşmesiyle oluşur. Güney batıya yönelerek dar ve dik yamaçlı kanyonlar arasından geçer, ünlü Manavgat Şelalesi'ni meydana getirir ve Manavgat ilçe merkezinin doğusunda alüvyal bir kıyı ovasından denize dökülür.

<span class="mw-page-title-main">Asi Nehri</span> Nehir

Asi Nehri, Lübnan'daki Bikâ Vadisi'nin doğu kısmından doğar ve Türkiye'nin Hatay ilinden Akdeniz'e dökülür. Asi Nehri'nin toplam uzunluğu 556 km olup, 366 km Suriye'de, 98 km Türkiye'de, 40 km Lübnan'dadır. 52 km'si Türkiye-Suriye sınırını oluşturur. Antakya ile Akdeniz'e doğal su yolu bağlanmış olan Asi Nehri'nin ortalama su debisi 30 m³/sn dir. Kış mevsimi ile ilkbaharda taşkınlar nedeniyle pek çok su baskını yaşanmıştır.

Osmaniye ilinin Düziçi ilçesi Düldül Dağı eteklerinden doğup Aslantaş Barajı ve böylece Ceyhan Nehri'ne dökülen bir çaydır. Sabun Çayı, Düziçi Ovasının büyük bir bölümünü sulamaktadır. Oldukça temiz olan bu suda balık bulunmakta ve çevresinde bol miktarda piknik yapılmaktadır. Su çok temiz kaynaklardan beslenmekte ve Düziçi Ovasının büyük bir bölümünü sulamaktadır. Ama bu sulama yetersiz kalmakta Üreticiler ürünlerini zamanında ve yeterince sulayamadıkları için ekili dikili alanlar her geçen yıl biraz daha azalmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Alakır Çayı</span> Antalya da akarsu

Alakır Çayı Antalya ilinin sınırları içinde bulunan Bey Dağları'ndan çıkıp Akdeniz'e dökülen bir akarsudur. Debisi 4,5 m³/s ve uzunluğu 62 km olan çay Alakır Barajı'nı beslemektedir. Çayın üzerinde Romalılar devrinden kalma Kırk Göz Kemeri vardır.

<span class="mw-page-title-main">Bartın Çayı</span> Karadenize dökülen akarsu

Bartın Çayı, Antik Partenios, MÖ yıllarda Parthenios adı ile anılan ve kente adını veren Bartın Irmağı'dır.Kastamonu ve Karabük'te bulunan Ilgaz Dağları'nda doğar, kuzeye doğru akar, şehir merkezinde Gazhane Burnu'nda birleşen Kocaçay ve Kocanazçay'ının oluşturduğu ırmak, 15 Km. akarak Boğaz mevkiinde Karadeniz'e ulaşır.

<span class="mw-page-title-main">Çarşamba Çayı</span> Konya da akarsu

Çarşamba Çayı, Konya ilinde bulunan bir akarsu. Bozkır ilçesi sınırları içerisinde Karacahisar köyü yakınlarında doğar, Mavi Boğaz'da Beyşehir Gölü'nden gelen kanal ile birleşir. Çumra ilçesinde kollara ayrılır ve Karakaya'da bataklıklarda sonlanır. Üzerinde Apa Barajı yer alır. 105 km uzunluğundadır. Konya ilinin tarımsal sulamasında önemli bir yer tutmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Akdağlar</span>

Ak Dağlar, Türkiye'de Akdeniz bölgesinde eski Likya bölgesi olarak gösterilen Antalya'da yükselmektedir. Bey Dağları'nın kolu olan Akdağlar Yüksek Tekellioğulları Dağları'nın, Kıyı Beydağları ve Merkezi Beydağları boyunca uzanan sıradağlardır. MÖ 1. yüzyılda yaşayan Amasyalı Strabon'unda bahsettiği Akdağlar'da çoklu zirveler ve ana zirvenin 5 sivriden oluştuğu ve Roma antik yollarının da bulunduğu bölgedir. Fethiye - Kaş arasında heybetle yükselen Akdağlar kütlesi uzaktan bakıldığında ulaşılmaz gibi görünür. Oysa Beydağları'nın bir kolu olan Akdağlar, 3 bin metrelere varan doruklarının hemen altındaki yeşil alanlarıyla yaylacıların yurdudur. Kuzey-güney doğrultusunda uzanan Teke Yarımadası’nın bu karlı dorukları, zirvelerindeki düzlükleriyle yaz ayları boyunca yerleşime elverişli. Akdağlar’ın en yüksek noktası olan 3 bin 14 metrelik Uyluk Tepe zirvesine çıktığınızda, altınızda uzanan vadilerdeki Yörük çadırlarını görebilir.

<span class="mw-page-title-main">Köprüçay</span> Akdeniz Bölgesinde nehir

Köprüçay, eskiden Eurimedon, Isparta Sütçüler yakınlarında Toros dağlarından doğan, dar ve derin kanyonlardan geçerek Serik yakınlarında Akdeniz'e dökülün akarsu. Antik zamanlarda adı Eurymedon'dur. Köprü Çayı'n; havza alanı 2.357 km2, yıllık debisi 3065 hm³, uzunluğu 178 km, ağız yüksekliği 0 m (Akdeniz), kaynak rakımı 2.151 m'dir.

<span class="mw-page-title-main">Kocaçay</span> Türkiyede akarsu

Kocaçay, Balıkesir ili topraklarında, Madra Dağı'ndan doğup, Manyas Kuşgölü'ne dökülen akarsu.

<span class="mw-page-title-main">Çekerek Çayı</span> Yeşilırmakın kolu

Çekerek Çayı, Yeşilırmak'ın kollarından biri. Sivas Çamlıbel Dağları'ndan doğar, Akdağ'dan gelen dereleri alır. Sulusaray'da ovada akarken Alan Dağı'nı geçtiği yerlerde dar derin vadiler oluşturur. Çorum Çayı'nın katılmasıyla iyice büyür. Kayabaşı Ovası'nda Tokat tarafından gelen Yeşilırmak'ın ana kolu ile birleşerek Yeşilırmak'ı oluşturur. İlkbahar ve sonbaharda taşıdığı su artmakta ve nehir kabarmaktadır.

Akhisar Ovası, Türkiye'nin batısında, Ege bölgesinin Ege bölümünde yer almakta ve bu bölümün, Marmara bölgesi sınırı ile İç Batı Anadolu sınırına yakın kuzeydoğu köşesine tekabül etmektedir

<span class="mw-page-title-main">Demre Ovası</span>

Demre Ovası, Antalya ili, Demre Çayı'nın oluşturduğu ova. Teke Yarımadası'nın güneyinde, Kaş ile Finike ilçeleri arasında bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Eşen Çayı</span> Antalya ve Muğla da akarsu

Eşen Çayı (Xanthos), Muğla-Antalya sınırını oluşturan akarsu. Kaynağını Akdağlar'dan alır, Seki Yaylasını geçer, Ören'de güçlü kaynaklarla beslenir, Önce Akçay, daha sonra da Karaçay ile birleşerek denize ulaşır. Karaçay Saklıkent Kanyonu'nu oluşturan akarsudur. Çevrede Kocaçay adı da kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Yanarsu Çayı</span> Dicle Nehrinin sol kolu

Yanarsu Çayı, Dicle'nin kolu olan çaydır. Eski adı Garzan Çayı'dır.

<span class="mw-page-title-main">Finike Ovası</span> Finikede bir ova

Finike Ovası, Teke Yarımadasının güneydoğusunda yer alan ova. Doğu bölümüne Kumluca Ovası, batı bölümüne Turunçova adı da verilmektedir.Doğu-batı uzunluğu 15 km, kuzey-güney genişliği 5–7 km olan ovanın büyüklüğü 120 km2'dir. Kıyıdan itibaren yüksek ve engebeli yapıya sahip Teke Yarımadası için önemli bir düzlük alandır. Güneyi sınırını Akdeniz'in oluşturduğu kıyı ovasını asıl şekillendiren Bey Dağları'ndan doğan Alakır Çayı ve Akçay akarsularının alüvyonlarıdır.

Elmalı Ovası, Antalya ili, Elmalı ilçesinin içinde bulunduğu karstik ova. Büyüklüğü 200 km'ye yakın ova kuzeyde Karagöl'e, güneyde Avlan Gölü'ne, GB'da Gömbe'ye doğru uzanır.

<span class="mw-page-title-main">Alacadağ</span>

Alacadağ, Teke Yarımadası'nda, Antalya ili topraklarında bulunan kırık yapılı dağ. Demre–Finike ile sınırında, GB–KD uzanımlı, 2328 m yüksekliğindedir. Bey Dağları'nın denize doğru uzanan parçası gibidir fakat Akçay ile bu dağlardan ayrılır. Kuzey-güney uzunluğu 30 km, doğu-batı genişliği 20 km'dir.

Kasaba Polyesi, Antalya ili sınırlarında karstik oluşumlu polye ovasıdır. Kaş sınırlarında, ilçe merkezinin kuzeydoğusunda, 4–5 km genişlik, 15 km uzunluğa sahiptir. Adını merkezi konumdaki Kasaba köyünden alır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.