İçeriğe atla

Demokratik Eylem Partisi (Bosna-Hersek)

Demokratik Eylem Partisi
Stranka demokratske akcije
KısaltmaSDA
KurucuAliya İzzetbegoviç
Genel başkanBakir İzzetbegoviç[1]
Slogan(lar)"Snaga naroda!"
"Halkın gücü!"
Kuruluş tarihi26 Mayıs 1990
MerkezSaraybosna, Bosna-Hersek
Gençlik koluSDA Gençlik Derneği
İdeoloji
Siyasi pozisyonMerkez sağdan[21] Sağa[22]
Uluslararası üyelikUluslararası Demokrat Birliği
Avrupa üyeliğiAvrupa Halk Partisi (gözlemci)[23]
Resmî renklerYeşil
Marş"Ja sin sam tvoj, zemljo"
"Ben senin oğlunum, ülkem"
Temsilciler Meclisi
9 / 42
Halklar Meclisi
2 / 15
Federasyon Temsilciler Meclisi
26 / 98
Federasyon Halklar Meclisi
13 / 80
Ulusal Meclis
1 / 83
İnternet sitesi
Parti bayrağı
 Bosna-Hersek

Demokratik Eylem Partisi (BoşnakçaStranka demokratske akcije, SDA), Bosna-Hersek'te muhafazakâr[3][4][5][6][7][8][9] ve Boşnak bir siyasi partidir.[24]

Tarih

26 Mayıs 1990 tarihinde Saraybosna'da "Müslüman kültürel-tarihi çevrenin partisi" olarak kuruldu. Alija Izetbegović'in Bosna ve Hersek'te İslami ve ulusal parti fikrinin gerçekleşmesiydi. Partinin kuruluşunda imamlar da dahil olmak üzere Bosna Hersek İslam Cemaati'nin çok sayıda mensubu görev almıştır. Başkanlığına seçilen Aliya İzzetbegoviç, Ömer Behmen liderliğindeki Müslüman milliyetçi İslamcılar ile Adil Zülfikarpašić liderliğindeki sol görüşlü Müslümanlar arasındaki anlaşmazlıkları çözmeye çalıştı.[11] Partinin kökleri, Yugoslavya Krallığı'ndaki muhafazakar bir Müslüman parti olan eski Yugoslav Müslüman Örgütü'ne dayanmaktadır. Yugoslav Müslüman Örgütü, 1906'da Avusturya-Macaristan döneminde kurulan muhafazakar bir Müslüman parti olan Muslimanska Narodna Organizacija'nın (Müslüman Ulusal Örgütü) halefiydi.

1990'ların başında Yugoslavya'nın dağılmasının ardından seçimlerde hatırı sayılır bir başarı elde etti. Ljiljan gazetesini kurdu. Bosna-Hersek'teki Boşnak nüfusu arasındaki en güçlü siyasi parti olmaya devam etmektedir.

Slovenya, Kosova, Kuzey Makedonya, Hırvatistan ve Sırbistan'ın Sancak bölgesinde şubeleri bulunmaktadır. Bosna-Hersek dışındaki hedeflerinden biri, tüm Balkan bölgesindeki Boşnakların ve diğer Müslüman Güney Slavların çıkarlarını temsil etmek ve savunmaktır. Karadağ'da Boşnak Partisi'ni oluşturmak için daha küçük Boşnak ve Slav Müslüman partilerle birleşti.

Parti, Avrupa Halk Partisi'nin gözlemci üyesidir.

Başkanlar

Portre İsim
(Doğum-Ölüm)
Görev Dönemi Notlar Kay.
Görev Başlangıcı Görev Bitişi Gün
1 Alija Izetbegović
(1925-2003)
26 Mayıs 1990 13 Ekim 2001 11 yıl, 140 gün [25]
2 Sulejman Tihić
(1951-2014)
13 Ekim 2001 25 Eylül 2014 12 yıl, 347 gün Görevdeyken öldü. [26]
3 Bakir Izetbegović
(d. 1956)
25 Eylül 2014 Görevde10 yıl, 8 gün 26 Mayıs 2015 tarihine kadar kadar Geçici Başkan. [27]

Seçimler

Parlamento seçimleri

Bosna-Hersek Sosyalist Cumhuriyeti Meclisi
Yıl # Oy Sandalye Hükûmet
1990 1. 711,075
86 / 240
Hükümet
Bosna-Hersek Parlamenterler Meclisi
Yıl # Oy % TM ± HM± Hükûmet
1996 1. 909,970 37.92
19 / 42
Yeni
5 / 15
Yeni Hükümet
1998[a]1. 583,895 33.83
13 / 42
azalış 6
3 / 15
azalış 2 Hükümet
2000 1. 279,548 18.76
8 / 42
azalış 5
2 / 15
azalış 1 Muhalefet
2002 1. 269,427 21.92
10 / 42
artış 2
4 / 15
artış 2 Hükümet
2006 2. 238,475 16.89
9 / 42
azalış 1
3 / 15
azalış 1 Hükümet
2010 3. 214,300 13.05
7 / 42
azalış 2
3 / 15
SabitHükümet (2010-2012)
Muhalefet (2012-2014)
2014 1. 305,715 18.73
10 / 42
azalış 3
3 / 15
SabitHükümet
2018 1. 281,754 17.01
9 / 42
azalış 1
3 / 15
SabitHükümet
2022 1. 273,545 17.23
9 / 42
Sabit 0
2 / 15
azalış 1 Muhalefet
  1. ^ Birlik ve Demokrasi Koalisyonu'nun bir parçası olarak yarıştı (SDA, SBiH, LS ve GDS).

Cumhurbaşkanlığı seçimleri

Bosna-Hersek Cumhurbaşkanlığı
Seçim # Aday Oy % Temsilci Sonuç
1996 1. Alija Izetbegović730,59280.0%BoşnaklarEvet
1998 1. Alija Izetbegović511,54186.8%BoşnaklarEvet
2002 1. Sulejman Tihić192,66137.2%BoşnaklarEvet
2006 2. Sulejman Tihić153,68327.5%BoşnaklarHayır
2010 1. Bakir Izetbegović162,83134.8%BoşnaklarEvet
2014 1. Bakir Izetbegović247,23532.8%BoşnaklarEvet
2018 1. Šefik Džaferović212,58136.6%BoşnaklarEvet
2022 2. Bakir Izetbegović214,41237.3%BoşnaklarHayır

Kanton seçimleri

Notlar

  • 1998 seçimlerinde SDA, Birlik ve Demokrasi Koalisyonu'nda Bosna-Hersek Partisi, Liberal Demokrat Parti ve Sivil Demokrat Parti ile birlikte ana partiydi.

Kaynakça

  1. ^ "Bakir Izetbegović is the new president of the Party of Democratic Action". klix.ba. 22 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2018. 
  2. ^ Šedo 2013, s. 31.
  3. ^ a b c Nordsieck, Wolfram (2018). "Bosnia-Herzegovina". Parties and Elections in Europe. 1 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2018. 
  4. ^ a b Eralp 2012, s. 28.
  5. ^ a b Babić 2014, s. 128.
  6. ^ a b Farmer 2010, s. 126.
  7. ^ a b Krieger 2012, s. 102.
  8. ^ a b Tottoli 2014, s. 81.
  9. ^ a b Filipović & 28 July 2000.
  10. ^ [3][4][5][6][7][8][9]
  11. ^ a b Perica 2004, s. 87.
  12. ^ Babić 2014, p. 128.
  13. ^ Farmer 2010, p. 126.
  14. ^ Krieger 2012, p. 102.
  15. ^ Tottoli 2014, p. 81.
  16. ^ Filipović 28 July 2000
  17. ^ [11][12][13][14][15][16]
  18. ^ "Stav SDA o novoj metodologiji proširenja Evropske unije". ba.n1info.com (Boşnakça). N1. 7 Şubat 2020. 7 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  19. ^ Gallagher, Tom (2 Eylül 2003). The Balkans After the Cold War: From Tyranny to Tragedy. Routledge. ISBN 9781134472406. 
  20. ^ Dyker, David; Vejvoda, Ivan (19 Eylül 2014). Yugoslavia and After: A Study in Fragmentation, Despair and Rebirth. ISBN 9781317891352. 
  21. ^ Nardelli, Alberto; Dzidic, Denis; Jukic, Elvira (8 Ekim 2014). "Bosnia and Herzegovina: the world's most complicated system of government?". The Guardian. 4 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2023. 
  22. ^ Arnautović, Suad (2018). "The Presidentialisation of Political Parties in Bosnia and Herzegovina: A Mitigated Presidentialism". Passarelli, Gianluca (Ed.). The Presidentialisation of Political Parties in the Western Balkans. Palgrave Macmillan. s. 87. ISBN 978-3-319-97352-4. 
  23. ^ Šedo 2013, s. 92.
  24. ^ James, Ron (2003). Frontiers and ghettos: State Violence in Serbia and Israel. University of California Press. s. 218. ISBN 9780520236578. 11 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2018. 
  25. ^ "Alija Izetbegović biografija". sda.ba (Boşnakça). 19 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2022. 
  26. ^ E.G. (25 Eylül 2014). "Preminuo Sulejman Tihić, predsjednik SDA" (Boşnakça). Klix.ba. 26 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2014. 
  27. ^ N.N. (26 Mayıs 2015). "Bakir Izetbegović izabran za novog predsjednika SDA" (Boşnakça). Klix.ba. 26 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2015. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Aliya İzzetbegoviç</span> Bosna-Hersekin ilk cumhurbaşkanı

Aliya İzzetbegoviç, 1992'de yeni bağımsızlığını kazanan Bosna-Hersek cumhurbaşkanlığı konseyinin ilk başkanı olan Boşnak siyasetçi, avukat, İslam filozofu ve yazardı. 1996 yılına kadar bu görevi yürüttükten sonra 2000 yılına kadar görev yapan Bosna Hersek Cumhurbaşkanlığı üyesi oldu.

<span class="mw-page-title-main">Bosna-Hersek Federasyonu</span> Federasyon

Bosna-Hersek Federasyonu (Federacija Bosne i Hercegovine, Федерација Босне и Херцеговине,

<span class="mw-page-title-main">Bakir Izetbegović</span>

Bakir Izetbegović, Bakir İzzetbegoviç Boşnak siyasetçi. Bosna-Hersek Kurucu Cumhurbaşkanı Alija Izetbegovic'in oğludur. Demokratik Eylem Partisi (SDA) Başkanı. 2010-2018 yılları arasında Bosna-Hersek Cumhurbaşkanlığı Boşnak Üyesi olarak görev yaptı. Bu süre içerisinde 2012, 2014, 2016 ve 2018 yıllarında olmak üzere dört kez Bosna-Hersek Cumhurbaşkanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Hasan Muratović</span>

Hasan Muratović Boşnak akademisyen ve siyasetçi.

Bosna-Hersek, İsveç'in başkenti Stockholm'da yapılan 2016 Eurovision Şarkı Yarışması'na katılımını onaylamıştır. Bulgaristan'ın şarkı ve temsilcisi, ülkenin kamusal yayın kuruluşu Radio-televizija Bosne i Hercegovine (BHRT) tarafından düzenlenen Görevlendirme doğrultusunda Stockholm'de Bosna-Hersek'i temsil eden kişi belirlenmiştir. Bosna-Hersek'i Ana Rucner, Dalal Midhat-Talakić ve Deen, "Ljubav je" adlı şarkıyla temsil etmişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Yugoslav Müslüman Örgütü</span>

Yugoslav Müslüman Örgütü, Yugoslavya Krallığı'nda muhafazakâr bir Boşnak siyasi partiydi. Parti, 16 Şubat 1919 tarihinde Mehmed Spaho tarafından kurulmuş olup Avusturya-Macaristan dönemindeki Müslüman Ulusal Örgütü'nün yerini aldı. Parti, Bosna'daki siyasi hayatta ve İslami dini kurumlarda önemli bir etkiye sahipti ve Yugoslavya'daki Müslümanların Türkiye'ye göç etmelerini engellemeye çalışmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Bosna-Hersek Sosyal Demokrat Partisi</span> Bosna Hersekte sosyal-demokratik siyasi parti

Bosna-Hersek Sosyal Demokrat Partisi Bosna-Hersek'te sosyal-demokrat bir siyasi partidir.

<span class="mw-page-title-main">Bosna Hersek İslam Birliği</span>

Bosna Hersek İslam Birliği Bosna-Hersek'teki Müslümanların dini bir kuruluşudur. Ayrıca Balkanlar'daki, özellikle Sırbistan, Hırvatistan, Slovenya, Karadağ, Macaristan ve Boşnak diasporasındaki Müslümanların en yüksek temsilci organı olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Bosna-Hersek'te İslam</span>

İslam, Bosna-Hersek'teki en yaygın dindir. Osmanlı İmparatorluğu'nun Bosna-Hersek fetihleri sonucu 15. ve 16. yüzyıllarda yerel nüfus İslam ile tanıştı. Müslümanlar, Bosna-Hersek'teki en büyük dini topluluktur (%51), diğer iki büyük grup, hepsi Bosnalı Sırplar olarak tanımlanan Doğu Ortodoks Hristiyanları (%31) ve neredeyse tamamı Bosnalı Hırvatlar olarak tanımlanan Katolikler'dir (%15).

<span class="mw-page-title-main">Bosna-Hersek-Türkiye ilişkileri</span> Bosna Hersek ve Türkiye Cumhuriyeti arasındaki siyasi ilişkiler

Bosna-Hersek-Türkiye ilişkileri, Bosna-Hersek ile Türkiye arasındaki karşılıklı ilişkileri ifade eder. Bosna-Hersek bir güneydoğu Avrupa ülkesi iken, Türkiye İstanbul çevresindeki Balkan yarımadasında küçük bir Avrupa kesimi olan bir Küçük Asya ülkesidir. İki ülke arasındaki diplomatik ilişkiler 29 Ağustos 1992'de başladı. Bosna-Hersek'in Ankara ve İzmir'de iki elçilik misyonu ve İstanbul'da bir konsolosluk misyonu varken, Türkiye'nin Saraybosna’da bir elçilik ve Mostar’da bir konsolosluk misyonu var.

<span class="mw-page-title-main">Bağımsız Sosyal Demokratlar İttifakı</span> Bosna Hersekte faaliyet yürüten bir ayrılıkçı ve milliyetçi Sırp siyasi partisi

Bağımsız Sosyal Demokratlar İttifakı, Bosna Hersek'te faaliyet yürüten bir ayrılıkçı ve milliyetçi Sırp siyasi partisi. 1996 yılında Sırp Cumhuriyeti'nde Milorad Dodik önderliğinde kuruldu. Dodik günümüzde Bosna-Hersek cumhurbaşkanlığının Sırp üyesi olarak görev yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Bosna-Hersek başbakanları listesi</span>

Bosna-Hersek Bakanlar Konseyi Başkanı Bosna-Hersek hükûmetinin başkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Jovan Divjak</span> Boşnak general

Jovan Divjak (Sırpça ;Јован Дивјак, Bosna Savaşı sırasında 1994 yılına kadar Bosna ordusunun ana kurmay Komutan Yardımcısı olarak görev yapan bir Bosnalı ordu generaliydi.

<span class="mw-page-title-main">Sırp Demokratik Partisi (Bosna-Hersek)</span>

Sırp Demokratik Partisi Bosna-Hersek'te bir Sırp siyasi partisidir.

Demokratik İlerleme Partisi 26 Eylül 1999 tarihinde Bosna-Hersek'te kurulan merkez sağ Sırp siyasi partidir. Sırp Cumhuriyeti entitesindeki en büyük üçüncü partidir.

Cumhuriyetçi Parti 1994 yılında Bosna-Hersek'te kurulmuş bir siyasi partiydi. Laik bir politika benimsemedi lakin pek çok Boşnak'tan destek alamadı.

<span class="mw-page-title-main">Denis Bećirović</span> Bosna-Hersek Cumhurbaşkanlığı Başkanı

Denis Bećirović Boşnak akademisyen ve siyasetçi. Mevcut Bosna-Hersek Cumhurbaşkanlığı Boşnak üyesi ve Sosyal Demokrat Parti başkan yardımcısı. Daha öncesinde 2006-2018 yılları arasında Temsilciler Meclisi üyesi, 2019-2022 yılları arasında da Halklar Meclisi üyesiydi.

Bosna-Hersek Partisi Bosna-Hersek'te bulunan bir Boşnak milliyetçisi siyasi partidir. Parti, Bosna-Hersek Federasyonu ve Sırp Cumhuriyeti gibi etnik oluşumların elinde devam eden iktidara hararetle karşı çıkmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Adnan Terzić</span> Eski Bosna-Hersek Başbakanı

Adnan Terzić, Boşnak bir siyasetçi. 23 Aralık 2002'den 11 Ocak 2007'ye kadar Bosna-Hersek Bakanlar Kurulu Başkanı olarak görev yaptı.

Müslüman Boşnak Örgütü Bosna-Hersek'te bulunan ve ağırlıklı olarak liberal olan bir siyasi partiydi. Eski Demokratik Eylem Partisi üyeleri Adil Zulfikarpašić ve Muhamed Filipović tarafından kurulmuştur.