İçeriğe atla

Demirhindi

Demirhindi
Biyolojik sınıflandırma
Âlem: Plantae
Bölüm: Magnoliophyta
(Kapalı tohumlular)
Sınıf: Magnoliopsida
(İki çenekliler)
Takım: Fabales
Familya: Fabaceae
(Baklagiller)
Alt familya: Caesalpinioideae
Oymak: Detarieae
Cins: Tamarindus
Tür: T. indica
Tamarindus indica
L.

Demirhindi (Arapça تمر هندي temr hindi «Hint hurması») (Tamarindus indica), baklagiller (Fabaceae) familyasından Afrika kökenli olmakla birlikte öteden beri bütün tropikal ülkelerde, özellikle de Hindistan ve Mısır'da yetiştirilen ağaç türü.

Demirhindi, 20–25 m boyunda büyük bir ağaçtır. Çiçekleri, dalların ucunda sarı ya da kırmızımsı salkımlar halinde bulunur. Yaprakları yem olarak kullanıldığı gibi kaynatılarak içilen suyu solucan düşürücü olarak da kullanılır. Meyveleri yenebilir ve iç yumuşatıcıdır; ayrıca reçel ve içit yapımında da yararlanabilir.

Kullanımı

Demirhindi meyvesi
Demirhindinin yapısı

Demirhindi ağacının olgunlaşmış meyveleri baharat olarak kullanılır. Tadı ekşi olan bu baharat çok besleyicidir. Birçok yemeğe, salatalara, çorbalara, turşulara katılır. Üzerine toz şeker serpiştirilerek çiğ olarak da tüketilebilir. Ayrıca içki üretiminde, reçel ve şerbet yapımında da kullanılır.

Demirhindi meyvesinin müshil ve iç yumuşatıcı bir etkisi vardır. Tahriş edici olmadığından tehlikesizce ve kolaylıkla kullanılabilir. 20-60 gramı müshil etkisi gösterir. Çoğu zaman macun halinde alınır ve demirhindi macunu yapmak için 3 gr papatya tozu, 30 gr sinameki, 50 gr demirhindi yeterince şeker şurubuyla karıştırılır.[]

Afrika, Asya ve Latin Amerika mutfaklarında yemeklere verdiği ekşi tadı ve koyu rengi ile yer almaktadır.

Demir hindi Asya ülkelerinde çoğunlukta yemeklerde kullanılır.[1] Bir süre (2-3 saat) ılık suda bekletilince yumuşayan ve kullanımı kolaylaştığı gibi siyaha yakın bir renk veren Demir hindi baharatının suyu sınırlı ölçüde kullanılır.[2] osmanlı saray mutfağında şerbetlerde ve yemeklerde kullanılmıştır.[3] Şerbetlerde ve şuruplarda (demir hindi şerbeti)[4] kullanımı için uzun süre (kısık ateşte 2-3 saat) kaynatmak ve bazı dinlendirme ve ayrıştırma işlemleri gerekir. En çok kullanılan ülke mutfakları ise Arap ülkeleri ve Asya ülkeleridir. Şerbet yapımında Osmanlı şerbetleri en çok kullanıldığı ülke ise Türkiyedir.

Kaynakça

  1. ^ "Demirhindi Şerbetinin Biyoaktivitesinin Belirlenmesi.pdf". Google Docs. 23 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2021. 
  2. ^ "Osmanlilarda_Serbet_Kulturu_ve_Tatlihane.pdf". Google Docs. 23 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2021. 
  3. ^ "OSMANLI_SARAY_MUTFAGI.pdf". Google Docs. 23 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2021. 
  4. ^ "Erbil'in Şamlı seyyar demirhindi şerbetçisi". Anadolu Ajansı. 6 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2021. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kızılcık</span>

Kızılcık, kızılcıkgiller (Cornaceae) familyasından bir ağaç türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Nar</span> Kınagiller familyasından bir bitki türü

Nar, kınagiller (Lythraceae) familyasından, içinde küçük çekirdekleri ve meyve gövdesini oluşturan yüzlerce tanecik bulunan, hafif ekşi ve bazen tatlı tadı olan, ılıman iklimlerde yetişen bir meyve türü.

<span class="mw-page-title-main">Limon</span> turunçgillerden bir meyve

Limon, yıl boyunca büyümeyi sürdüren, küçük bir ağaç türü ve bu ağacın meyvesidir. Halk dilinde suluzırtlak, cıcık ve zıvrak da denilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kiraz eriği</span>

Kiraz eriği, gülgiller (Rosaceae) familyasından Doğu Avrupa, Güneybatı ve Orta Asya'ya özgü bir ağaç türü.

<span class="mw-page-title-main">Turunç</span>

Turunç, sedef otugiller ailesi içinde bir alt grup olan turunçgillerden olan bütün Akdeniz'e kıyı ülkelerde, Güneydoğu Asya kıyılarında yetişen, kışın yaprağını dökmeyen ağaca ve bu ağacın portakala benzeyen, fakat suyu acımtırak olan meyvesine verilen addır.

<span class="mw-page-title-main">Yenibahar</span> Baharat

Yenibahar, Büyük Antiller, Meksika'nın güneyi ve Orta Amerika'ya özgü, Pimenta dioica ağacının kurutulmuş meyvesinden elde edilen bir baharattır. Günümüzde dünyanın sıcak bölgelerinde kültivasyonu yapılır.

<span class="mw-page-title-main">Hint cevizi</span>

Hint cevizi ya da Muskat (Myristica), portakal ağacına benzeyen, anavatanı Banda Adaları olan bir tropik ağaç cinsi ve baharat olarak kullanılan meyvesi. Hindistan cevizi ile ad benzerliği dışında ilgisi yoktur.

<i>Waffle</i> iki desenli, şekilli tabak arasında pişirilen hamur veya hamur bazlı yiyecekler

Waffle, Belçika asıllı bir hamur tatlısıdır. Üzerinde erimiş çikolata (pralin), krem şanti ve taze meyveler ile servis yapılan waffle, Belçika'da "Brüksel usulü" olarak adlandırılır. Yine Belçika'nın bir kenti olan Liège ise waffle hamurunun tek başına fırından çıktığı haliyle yenmesine verilen addır. Hamuru biraz daha altın sarısındadır, kremalize olan şekerin gevrekliği hamurun üstünde tadılabilir. Belçika usulü waffle hamuru dikdörtgen, Liège usulü ise uçları erimiş dikdörtgen görünümündedir. Her ikisi de kare şeklindeki derin çukur gözenekleri ile meşhurdur. Bu gözeneklerin derinlikleri 1 cm'yi bulur.

<span class="mw-page-title-main">Şerbet</span> tatlı içecek

Şerbet, şekerli, ballı, güllü, baharatlı veya meyve aromalı ferahlatıcı içecek veya tatlı yapımında kullanılan şekerli sıvı.

<span class="mw-page-title-main">Türk mutfağı</span> Türk gastronomi geleneğine dahil bütün yiyecek ve içecekler

Türk mutfağı, Türkiye'nin ulusal mutfağıdır. Orta Asya, Selçuklu ve Beylikler ile Osmanlı kültürünün mirasçısı olan Cumhuriyet Dönemi Türk Mutfağı hem Balkan ve Orta Doğu mutfaklarını etkilemiş hem de bu mutfaklardan etkilenmiştir. Ayrıca Türk mutfağı yörelere göre de farklılıklar gösterir. Karadeniz mutfağı, Güneydoğu mutfağı, Orta Anadolu mutfağı gibi birçok yöreler kendilerine ait zengin bir yemek haznesine sahiptirler.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan Ulusal Mutfağı</span> Azerbaycanın ulusal mutfağı

Azerbaycan mutfağı Azerbaycan'ın ulusal mutfağıdır. Avrupa ve Orta Doğu mutfaklarını etkilemiş hem de bu mutfaklardan etkilenmiştir. Ayrıca Azerbaycan mutfağı yörelere göre de farklılıklar gösterir.

<span class="mw-page-title-main">Yunan mutfağı</span>

Yunan mutfağı, Yunanistan'ın ulusal mutfağıdır. Yüzlerce yıllık Yunan kültürünün mirasçısı mutfaktır. Balkan ve Akdeniz mutfaklarının bir parçasıdır. Girit mutfağını da kapsar. Zeytinyağlı yiyecekler ağırlıklıdır. Batı Anadolu Türk mutfağıyla çok büyük benzerlikler taşır.

<span class="mw-page-title-main">Tayland mutfağı</span>

Tayland mutfağı Tayland'ın milli mutfağıdır. Birden fazla Güneydoğu Asya geleneğini harmanlamıştır ve hafif hazırlanmış, güçlü aromatik unsurlar ihtiva eden yemekleriyle tanınır. Tayland mutfağında baharatlar çok yaygın kullanılmaktadır. Diğer Asya mutfaklarında olduğu gibi Taylandlı şefler de yemeklerde denge, detay ve çeşitliliğe çok önem verirler. Tayland yemeklerinde, her bir yemekte ya da tüm sofrada, ekşi, tatlı, tuzlu ve acı olmak üzere dört ana lezzetin dengesi gözetilir.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı mutfağı</span> Osmanlıdaki mutfak, yemek ve sofra kültürü

Osmanlı mutfağı Osmanlı dönemindeki mutfak kültürüdür. Kökeni Selçuklu mutfağına dayanır. Osmanlı Mutfağı'nı, Osmanlı saray mutfağı ve Osmanlı halk mutfağı şeklinde ikiye ayırmak doğru olacaktır. Halk mutfağı, saray mutfağı kadar gösterişli olmamasına rağmen lezzet ve çeşitlilik yönünden oldukça zengin bir menüye sahip olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Tatar mutfağı</span> Tatarlara özgü yemek kültürü

Tatar mutfağı, başta Rusya içindeki Tataristan olmak üzere farklı ülkelerde ve coğrafi bölgelerde yaşamakta olan Tatarların yemek kültürüdür.

Acetomel sirke ve bal karışımından elde edilen bir şurup. Eskiden yaygın olarak meyvelerin bozulmasını önlemek için kullanılırdı, ancak modern yemek yapımında pek kullanılmıyor. Meyvelere tatlı-ekşi bir tat verdiği için Acetomel şuruplu ayva, armut ve üzümlere aceto-dolce denilirdi.

<span class="mw-page-title-main">Fujian mutfağı</span>

Fujian mutfağı ya da Çin'de daha yaygın kullanımda olan kısa ismi ile Min mutfağı, Çin'in Fujian Eyaleti'nin bölgesel mutfağıdır. Çin'in "Sekiz Büyük Mutfağı" 'ndan birini oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Macar mutfağı</span> Macaristanın mutfak gelenekleri

Macar mutfağı, Macaristan ulusunun ve onun birincil etnik grubu olan Macarların mutfağının karakteristik özelliklerini ortaya koyar. Geleneksel Macar yemekleri öncelikle et, mevsim sebzeleri, meyveler, ekmek, süt ürünleri ve peynirlere dayanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ukrayna mutfağı</span>

Ukrayna mutfağı, Ukrayna halkının uzun yıllar biriktirdiği çeşitli yemek pişirme geleneklerinin bir koleksiyonudur. Mutfak, bileşenlerinin geldiği zengin koyu topraktan (chornozem) büyük ölçüde etkilenir ve çoğu zaman birçok bileşeni içerir.

<span class="mw-page-title-main">Lohuk</span>

Lohuk (çevirme) veya çevirme tatlısı bir çeşit ağda tatlısıdır. Yunanistan kralı Otto'nun saray şekercisi Alman asıllı Friedrich Unger, 1835'te İstanbul'u ziyaret etmiş ve yazdığı Conditorei des Orients yemek kitabında sakız, meyve, çiçek, yemiş kullanılarak yapıldığını yazmıştır. Lohuk, esasında tıbbî bir ilâçtı. Bol şeker veya balla yapıldığından, zamanla hoş, lezzetli bir şekerleme olarak yapılmaya başlamıştır. Osmanlı'da merheme de lohuk denir.