İçeriğe atla

Demir takviyesi

Kontrol Edilmiş

Demir tuzları ve demir hapları olarak da bilinen demir takviyeleri, demir eksikliği anemisi de dahil olmak üzere demir eksikliğini tedavi etmek ve önlemek için kullanılan bir dizi demir formülasyonudur.[1][2] Demir emilimi zayıf olanlarda, menorajide, hamilelikte, hemodiyalizde veya demir miktarı düşük diyetle beslenenlerde tavsiye edilir.[2][3] Düşük doğum ağırlıklı bebeklerde de kullanılabilir.[2] Ağız yoluyla, damar içine enjeksiyonla veya kas içine enjeksiyonla alınırlar.[2] Faydaları birkaç gün içinde görülse de demir düzeylerinin normale dönmesi iki aya kadar sürebilir.[4]

Yaygın yan etkiler arasında kabızlık, karın ağrısı, koyu renkli dışkı ve ishal yer alır.[4] Aşırı kullanımla ortaya çıkabilecek diğer yan etkiler arasında aşırı demir yükü ve demir toksisitesi yer alır.[1][3] Ağızdan takviye olarak kullanılan demir tuzları arasında demir fumarat, demir glukonat, demir süksinat ve demir sülfat bulunur.[3] Enjekte edilebilir formlar arasında demir dekstran ve demir sukroz bulunur.[3] Kırmızı kan hücrelerinin yapımı için gerekli olan demiri sağlayarak çalışırlar.[4]

Demir hapları tıbbi olarak en az 1681'den beri kullanılmaktadır ve kullanımı kolay bir formülasyon 1832'de oluşturulmuştur.[5] Demir tuzu, Dünya Sağlık Örgütü'nün Temel İlaçlar Listesi'nde yer almaktadır.[6] Demir tuzları jenerik ilaç olarak ve reçetesiz olarak mevcuttur.[1] Yavaş salınımlı formülasyonlar mevcut olmasına rağmen önerilmez.[2]

Kaynakça

  1. ^ a b c Tarascon Pocket Pharmacopoeia 2015 Deluxe Lab-Coat Edition. Jones & Bartlett Learning. 2015. s. 217. ISBN 9781284057560.  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "Ric2015" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: )
  2. ^ a b c d e British National Formulary: BNF 69. 69. British Medical Association. 2015. ss. 660-664. ISBN 9780857111562.  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "BNF69" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: )
  3. ^ a b c d WHO Model Formulary 2008. World Health Organization. 2009. ss. 247-250. ISBN 9789241547659.  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "WHO2008" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: )
  4. ^ a b c "Iron Preparations, Oral". The American Society of Health-System Pharmacists. 22 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2017.  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "AHFS2017" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: )
  5. ^ Australian Drug Guide (İngilizce). Black Inc. 2006. ss. 378-379. ISBN 9781863951746. 18 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  6. ^ World Health Organization model list of essential medicines: 21st list 2019. Cenevre: World Health Organization. 2019. WHO/MVP/EMP/IAU/2019.06. License: CC BY-NC-SA 3.0 IGO. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Nitröz oksit (ilaç)</span>

Entonox markası altında satılan nitröz oksit, ağrı kesici olarak ve diğer anestezi ilaçları ile birlikte kullanılan solunan bir gazdır. Etki başlangıcı tipik olarak yarım dakika içindedir ve etki yaklaşık bir dakika sürer.

Hidralazin, yüksek tansiyon ve kalp yetmezliğini tedavi etmek için kullanılan bir ilaçtır. Ağız yoluyla veya damar içine enjeksiyon yoluyla verilir. Etkiler genellikle 15 dakika civarında başlar ve altı saate kadar sürer.

Prednisolon, belirli alerji türlerini, inflamatuar durumları, otoimmün bozuklukları ve kanserleri tedavi etmek için kullanılan bir steroid ilaçtır. Bu durumlardan bazıları adrenokortikal yetmezlik, yüksek kan kalsiyumu, romatoid artrit, dermatit, göz iltihabı, astım ve multipl sklerozu içerir. Ağız yoluyla alınabilir, damara enjekte edilebilir, topikal olarak cilt kremi veya göz damlası olarak kullanılabilir.

Daktinomisin, çeşitli kanser türlerini tedavi etmek için kullanılan bir kemoterapi ilacıdır. Buna Wilms tümörü, rabdomyosarkom, Ewing sarkomu, trofoblastik neoplazma, testis kanseri ve belirli yumurtalık kanseri türleri dahildir. Damar içine enjeksiyon yoluyla verilir.

Levotiroksin, tiroid hormonu tiroksininin (T4) üretilmiş bir şeklidir. Hashimoto hastalığı ve miksödem koma olarak bilinen ciddi bir form dahil olmak üzere tiroid hormon eksikliğini (hipotiroidizm) tedavi etmek için kullanılır. Ayrıca belirli tipteki tiroid tümörlerini tedavi etmek ve önlemek için de kullanılabilir. Kilo kaybı için endike değildir. Levotiroksin ağızdan alınır veya damardan enjeksiyonla verilir. Belirli bir dozun maksimum etkisinin ortaya çıkması altı hafta kadar sürebilir.

Difteri aşısı, Corynebacterium diphtheriae'nin neden olduğu bir hastalık olan difteriye karşı bir toksoid aşıdır. Kullanımı, 1980 ile 2000 yılları arasında dünya genelinde vaka sayısında %90'dan fazla azalma ile sonuçlanmıştır. İlk doz, altı haftalıkken dört hafta arayla iki ek dozla tavsiye edilir, daha sonra çocukluk döneminde yaklaşık %95 etkilidir. Çocukluk döneminde üç doz daha önerilir. Daha sonraki yaşamda daha fazla doz gerekip gerekmediği belirsizdir.

Akineton markası altında satılan Biperiden, Parkinson hastalığını ve bazı ilaca bağlı hareket bozukluklarını tedavi etmek için kullanılan bir ilaçtır. Tardif diskineziler için önerilmez. Ağız yoluyla, damar veya kas içine enjeksiyon yoluyla alınır.

Purinethol markası altında satılan merkaptopürin, kanser ve otoimmün hastalıklar için kullanılan bir ilaçtır. Spesifik olarak akut lenfositik lösemi (ALL), kronik miyeloid lösemi (KML), Crohn hastalığı ve ülseratif kolit tedavisinde kullanılır. Akut lenfositik lösemi için genellikle metotreksat ile birlikte kullanılır. Ağızdan alınır.

<span class="mw-page-title-main">Tramadol</span>

Tramadol, orta ila orta şiddetli ağrıyı tedavi etmek için kullanılan bir opioid ağrı kesici ilaçtır. Hızlı salımlı bir formülasyonda ağızdan alındığında, ağrının hafiflemesi genellikle bir saat içinde başlar. Enjeksiyon yoluyla da kullanılabilir. Parasetamol (asetaminofen) ile kombinasyon halinde veya ULTRACET gibi daha uzun etkili formülasyonlar olarak satılabilir.

Desferrioksamin olarak da bilinen ve Desferal markası altında satılan deferoksamin, demir ve alüminyumu bağlayan bir ilaçtır. Özellikle aşırı dozda demir, çoklu kan transfüzyonları veya altta yatan bir genetik durum nedeniyle hemokromatoz ve diyalizdeki kişilerde alüminyum toksisitesinde kullanılır. Kas, damar veya deri altına enjeksiyon yoluyla kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Pirantel</span> kimyasal bileşik

Pyrantel, bir dizi parazit solucan enfeksiyonunu tedavi etmek için kullanılan bir ilaçtır. Buna ascariasis, kancalı kurt enfeksiyonları, enterobiasis trichostrongyliasis ve trichinellosis dahildir. Ağızdan alınır.

Torsemid olarak da bilinen torasemid, kalp yetmezliği, böbrek hastalığı ve karaciğer hastalığı ve yüksek tansiyon nedeniyle oluşan aşırı sıvı yükünü tedavi etmek için kullanılan idrar söktürücü bir ilaçtır. Yüksek tansiyon için daha az tercih edilen bir tedavi yöntemidir. Ağız yoluyla veya damar içine enjeksiyon yoluyla alınır.

Oksamnikin, Schistosoma mansoni nedeniyle oluşan şistozomiyaz tedavisinde kullanılan bir ilaçtır. Ancak praziquantel genellikle tercih edilen tedavi yöntemidir. Ağızdan verilir ve tek doz olarak kullanılır.

Proklorperazin, mide bulantısı, migren ve anksiyeteyi tedavi etmek için kullanılan bir ilaçtır. Anksiyete için daha az tercih edilen bir ilaçtır. Ağız yoluyla, makattan, damara enjeksiyonla veya kas içine enjeksiyon yoluyla alınabilir.

Aprepitant, kemoterapinin neden olduğu bulantı ve kusmayı önlemek ve ameliyat sonrası bulantı ve kusmayı önlemek için kullanılan bir ilaçtır. Ondansetron ve deksametazon ile birlikte kullanılabilir. Ağızdan alınır veya intravenöz enjeksiyonla uygulanır.

Trastuzumab, meme kanseri ve mide kanserini tedavi etmek için kullanılan bir monoklonal antikordur. Özellikle HER2 reseptörü pozitif olan kanser için kullanılır. Tek başına veya diğer kemoterapi ilaçlarıyla birlikte kullanılabilir. Trastuzumab, damar içine yavaş enjeksiyon ve derinin hemen altına enjeksiyon yoluyla verilir.

Melfalan, multipl miyelom, yumurtalık kanseri, melanom ve AL amiloidozu tedavi etmek için kullanılan bir kemoterapi ilacıdır. Ağız yoluyla veya damar içine enjeksiyonla alınır.

Sefiksim, bir dizi bakteriyel enfeksiyonu tedavi etmek için kullanılan bir antibiyotik ilaçtır. Bu enfeksiyonlar orta kulak iltihabı, strep boğaz, pnömoni, idrar yolu enfeksiyonları, gonore ve Lyme hastalığını içerir. Gonore için tipik olarak sadece bir doz gereklidir. Amerika Birleşik Devletleri'nde belsoğukluğu için seftriaksonun ikinci basamak tedavisidir. Ağızdan alınır.

<span class="mw-page-title-main">Bendamustin</span> kimyasal bileşik

Bendamustin, kronik lenfositik lösemi (KLL), multipl miyelom ve Hodgkin dışı lenfoma tedavisinde kullanılan bir kemoterapi ilacıdır. Damar içine enjeksiyon yoluyla verilir.

Diloksanid, amip enfeksiyonlarını tedavi etmek için kullanılan bir ilaçtır. Enfeksiyonların yaygın olmadığı yerlerde, kişide semptom görülmediğinde paromomisin sonrası ikinci basamak tedavidir. Semptomatik kişilerde metronidazol veya tinidazol tedavisinden sonra kullanılır. Ağız yoluyla alınır.