İçeriğe atla

Demirözü

Demirözü
Harita
İlçe sınırları haritası
ÜlkeTürkiye
İlBayburt
Coğrafi bölgeDoğu Karadeniz Bölgesi
İdare
 • KaymakamAli Ekber Ateş
 • Belediye başkanıArslan Gürer (AK Parti)
Yüzölçümü
 • Toplam584 km²
Rakım1654 m
Nüfus
 (2018)
 • Toplam8.657
 • Kır
5,255
 • Şehir
3.593
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
Posta kodu69000
İl alan kodu458
İl plaka kodu69

Demirözü, Bayburt ilinin bir ilçesi.

Tarihçe

Yerleşimin eski adı Kısanta'dır. 1530 yılı Osmanlı tahririnde Kısanta adıyla Bayburd kazasına bağlı bir köy olarak görülmektedir.[2] 1642 yılı avarız defterine göre yerleşimde, 48'i Hristiyan ve 2'si Müslüman olmak üzere toplam 50 hane bulunmaktadır.[3] 19. yüzyıl başlarında yerleşim Gümüşhane sancağının Koğans (Kovans) nahiyesine bağlı görülmektedir. 1837 yılında köyde 42'si Hristiyan ve 2'si Müslüman olmak üzere toplam 44 hane bulunmaktadır. 1876 yılı Trabzon Vilayet Salnamesinde Kovans nahiyesine bağlı tamamı Hristiyan (Ermeni) olan 58 hanede 22 erkek yaşamaktadır. Aynı yıl içerisinde yerleşim Kovans nahiyesinden ayrılarak Bayburd kazasına bağlanmıştır.[4]

Türkiye Cumhuriyetinin kuruluşundan sonra 1935[5] ve 1940 yılı[6] nüfus sayımlarında Kısanta adıyla Pulur nahiyesine bağlı bir köy olarak görülen yerleşim, 1945 yılı nüfus sayımından itibaren[7] Pulur nahiyesinin merkez köyü olmuştur. Köyün Kısanta olan adı 1959 yılında, "yabancı kökten geldiği ve iltibasa yol açtığı" gerekçesiyle 7267 sayılı kanunla Demirözü olarak değiştirilmiş ve 1960 yılı nüfus sayımından itibaren yeni adıyla kayıtlarda yer almaya başlamıştır.[8] Bayburt'a bağlı bucak merkezi statüsündeki yerleşim, 4 Temmuz 1987 tarihinde Gümüşhane ilinin ilçesi olmuştur.[9] 21 Haziran 1989 tarihinde Bayburt ilinin kurulmasıyla da yeni kurulan bu ilin ilçesi olmuştur.[10]

2008 yılında Çiftetaş[11] ve Güneşli[12] köyleri ilçeye mahalle olarak bağlanmıştır.

Ekonomi

İlçenin geçimi tarım ve hayvancılığa dayanır. İlçede sanayiye yönelik değirmen ve değişik küçük atölyeler bulunmaktadır.

Nüfus

Yıl Toplam ŞehirKır
1990[13]13.3192.45210.867
2000[14]13.4772.06111.416
2007[15]9.5701.9157.655
2008[16]9.0302.1446.886
2009[17]8.7992.1376.662
2010[18]8.6882.1586.530
2011[19]8.5302.1306.400
2012[20]8.2812.0956.186
2013[21]8.1562.0746.082
2014[22]9.7333.9625.771
2015[23]8.6653.4595.206
2016[23]10.7455.3445.401
2017[23]7.8352.6055.230
2018[23]8.6572.2106.447
2019[23]9.2473.7225.525
2020[23]8.8483.5935.255

Coğrafya

Doğal güzellikler

Yakup Abdal Tabiat Parkı Göleti ve Mesire Alanı
Demirözü Barajı'nda Yer Alan Gezi Teknesi

Demirözü Barajı[24]'nın ve Yakup Abdal Köyü Tabi Parkı[25]'nın kenarına kurulmuş mesire alanları bulunmaktadır. Demirözü Barajı'nda tekne turları da gerçekleştirilmektedir. Yakup Abdal köyündeki tabiat parkında mesire alanı ise doğal çam ormanları arasında yer almaktadır.

Kültür

Tarihi yapıtlar

  • Gökçedere Beldesi'nde - Ferahşad Bey Camii ve Medresesi[26]
  • Çatalçeşme Köyü'nde - Çatalçeşme Camii[27]
  • Akyaka Köyü'nde - Akyaka Camii (Kiliseden camiye çevrilmiştir)[28]

Müzeler

  • Beşpınar köyünde - Kenan Yavuz Etnografya Müzesi[29]

Genel seçimler

YılPartiOy Oranı
1991RP%41
1995RP%43
1999FP%28
2002AK Parti%34
2007AK Parti%62
2011AK Parti%68
Haziran 2015AK Parti%68
Kasım 2015AK Parti%82

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2012. 
  2. ^ "387 Numaralı Muhâsebe-i Vilâyet-i Karaman ve Rûm Defteri (937/1530) II" (PDF). Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı. Devlet arşivleri. 1997. s. 173. 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 1 Mayıs 2022. 
  3. ^ İnbaşı, Mehmet (2007). "Bayburt Sancağı (1642 Tarihli Avariz Defterine Göre)". Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 10 (2). DergiPark. s. 116. 26 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2022. 
  4. ^ Özger, Yunus (2007). "XIX. Yüzyılda Bayburt (1830-1900)" (PDF). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı-Doktora Tezi. atauni.edu.tr. ss. 118,203. 1 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 30 Nisan 2022. 
  5. ^ Başbakanlık İstatistik Genel Direktörlüğü (1937). "1935 Genel Nüfus Sayımı: Köyler Nüfusu" (PDF). mku.edu.tr. 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020. 
  6. ^ "1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1944, s. 287" (PDF). 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 10 Mart 2022. 
  7. ^ Başbakanlık İstatistik Genel Müdürlüğü (1948). "1945 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020. 
  8. ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1963). "1960 Genel Nüfus Sayımı: İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020. 
  9. ^ "Kanunlar" (PDF). Resmî Gazete. 4 Temmuz 1987. 21 Ekim 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2022. 
  10. ^ "Kanun" (PDF). Resmî Gazete. 21 Haziran 1989. 2 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2022. 
  11. ^ "Bayburt Demirözü Çiftetaş Mahallesi Nüfusu". Nufusune.com. 23 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2020. 
  12. ^ "Bayburt Demirözü Güneşli Mahallesi Nüfusu". Nufusune.com. 23 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2020. 
  13. ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  14. ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  15. ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  16. ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  17. ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  18. ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  19. ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  20. ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
  21. ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
  22. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
  23. ^ a b c d e f
  24. ^ "Demirözü Sulama Barajı | Tekne Turu | Olta balıkçılığı | Bayburt". www.demirozubaraji.com. 23 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2021. 
  25. ^ "Korunan Alanlar - Yakup Abdal Tabiat Parkı". yakupabdal.tabiat.gov.tr. 31 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2021. 
  26. ^ "BAYBURT KÖYLERİNDEKİ CAMİ KİTABELERİ". Süleyman ÇİĞDEM. 2017. 
  27. ^ "Akkoyunlu Dönemi Eseri Olarak Bilinen Bir Osmanlı Camii" (PDF). Yunus Özger. []
  28. ^ "Tarihi köy ilgi bekliyor". bayburtgundem. bayburtgundem. 2011. 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  29. ^ "Kenan Yavuz Etnografya Müzesi". 6 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Yozgat</span> Yozgat ilinin merkezi olan şehir

Yozgat eski ismi Bozok, Yozgat ilinin merkezi olan şehirdir. Yozgat İç Anadolu'nun merkezinde bulunan başkent Ankara'ya 217 kilometre uzaklıktadır. Yozgat il merkezinin 2021 yılı itibarıyla nüfusu 108.024'dür.

<span class="mw-page-title-main">Bayburt</span> Bayburt ilinin merkezi olan şehir

Bayburt, Doğu Karadeniz'de bulunan ve Çoruh Nehri'ne yaslanan Türkiye'nin bir şehri ve Bayburt ilinin merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Ümraniye</span> İstanbul ilçesi (Anadolu Yakası)

Ümraniye, İstanbul ilinin ilçelerinden biridir. İstanbul'un nüfus bakımından en kalabalık beşinci, Anadolu Yakası'nın Pendik'in ardından en kalabalık ikinci ilçesidir. İlçe 35 mahalleden oluşur. 22 bin hektarlık bir yerleşim alanına sahiptir. Batıdan Üsküdar, güneyden Ataşehir, doğudan Sancaktepe, kuzeydoğudan Çekmeköy ve kuzeybatıdan Beykoz ilçeleriyle çevrilidir.

<span class="mw-page-title-main">Ağrı</span> Ağrı ilinin merkezi olan şehir

Ağrı veya eskiden Karakilise, Türkiye'nin Doğu Anadolu Bölgesi'nde bulunan Ağrı ilinin merkezi olan şehir. Ayrıca tarihte birden fazla isim değişikliği yaşamıştır. Karakilise, Ararat, Karaköse ve son olarak Ağrı Dağı'ndan esinlenilerek Ağrı ismi verilmiştir. Bu şehrin rakımı 1.632 m'dir.

<span class="mw-page-title-main">İliç</span> Erzincanın ilçesi

İliç, Erzincan ilinin batısında yer alan bir ilçesi. Kuzeyinde Refahiye, doğuda Kemah, güneydoğusunda Tunceli'nin Ovacık ilçesi, güneyinde Kemaliye, batısında ise Sivas'ın Divriği ve İmranlı ilçeleri ile çevrilidir. 2023 nüfus istatistiklerine göre toplam nüfusu 10,044 olan İliç, Erzincan'ın en kalabalık dördüncü ilçesi konumundadır. İlçeye bağlı 4 mahalle, 58 köy ve 23 mezra bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Refahiye</span> Erzincan ilinin ilçesi

Refahiye, Erzincan iline bağlı bir ilçedir.

<span class="mw-page-title-main">Tercan</span> Erzincanın ilçesi

Tercan, Erzincan ilinin dokuz ilçesinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Aşkale</span> Erzurum ilçesi

Aşkale, Erzurum'un ilçelerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Pasinler</span> Erzurumun ilçesi

Pasinler Erzurum ilinin bir ilçesidir. Pasinler bölgede Hasankale olarak da adlandırılır. Erzurum il merkezine 37 km uzaklıktadır. Tarihi İpek Yolu'nun üzerindedir. Kalesi, şifalı kaplıcaları, maden suları ve patatesi ile ünlüdür. İlçe merkezine 4 km uzaklıkta bulunan Serçeboğazı mahallesinin hemen girişinde diüretik maden suyu bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Şenkaya</span> Erzurumun ilçesi

Şenkaya, Erzurum ilinin bir ilçesi ve bu ilçenin merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Ladik</span> Samsunun ilçesi

Ladik, Samsun ilinin bir ilçesi ve bu ilçenin idari merkezidir. Ladik merkezinde kahvehaneleri ve dükkânların çevrelediği bir merkez bulunmaktadır. Kaymakamlık binası 1943 yılında yaşanan depremle yerle bir olmuştur. O zamandan bu zamana kadar eserler hâlâ dikkat çekmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Şirvan, Siirt</span> Siirtin ilçesi

Şirvan, Siirt ilinin bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Gürpınar</span> Van ilinin bir ilçesi

Gürpınar,, Türkiye'nin Van ilinin bir ilçesidir. Van ilinin güneyinde bulunan ilçe, yüzölçümü olarak Şanlıurfa ilinin Siverek ilçesinin ardından ülkenin en büyük ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Yenice, Çanakkale</span> Çanakkale ilçesi

Yenice, Çanakkale ilinin bir ilçesidir. Çanakkale'nin en doğusundaki ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Köse</span> Gümüşhane ilçesi

Köse, Gümüşhane ilinin bir ilçesidir. Etrafı Kelkit, Gümüşhane merkez ve Bayburt ile çevrilidir.

<span class="mw-page-title-main">Baskil</span> Elazığ ilçesi

Baskil, Doğu Anadolu Bölgesi'nde Elazığ iline bağlı bir ilçe ve ilçenin merkezi olan şehirdir. Elazığ ilinden karayolu ile Malatya ilinden ise düzenli aralıklarla feribot seferleri ile ulaşım sağlanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Hilvan</span> Şanlıurfanın ilçesi

Hilvan, Şanlıurfa iline bağlı bir ilçedir.

<span class="mw-page-title-main">Bayburt'un ilçeleri</span> Vikimedya liste maddesi

Bayburt ilinin ilçeleri,

<span class="mw-page-title-main">Gümüşhane'nin ilçeleri</span> Vikimedya liste maddesi

Gümüşhane ilinin ilçeleri,

<span class="mw-page-title-main">Tutak</span> Ağrı ilinin ilçesi

Tutak, Ağrı iline bağlı bir ilçedir.