İçeriğe atla

Delta Eridani

Koordinat:Sky map 03sa 43d 14,90s; -09º 45' 48,2″
Delta Eridani
Irmak takımyıldızı'nın sınırlarını ve yıldızların konumlarını gösteren diyagram
δ Eridani'nin konumu (kırmızı daire içinde)
Gözlem verisi
Dönem J2000.0      Ekinoks J2000.0
TakımyıldızIrmak
Sağ açıklık (α)03sa 43d 14.90s[1]
Dik açıklık (δ)–09° 45′ 48.2″[1]
Görünür büyüklük (V)3,51[1]
Görünür büyüklük (B)4,43[1]
Sınıflandırma
Tayfsal sınıf
K1 III-IV[1]
U−B renk ölçeği+0,69[2]
B−V renk ölçeği+0,92[2]
R−I renk ölçeği+0,50[2]
Değişen yıldız tipişüpheli değişen[1]
Astrometri
Dikey hız ()-6,29 ± 0,10[1] km/s
Özdevinim (μ)RA: -93,10 ± 0,23[3] mys/y
Dec.: 743,38 ± 0,19[3] mys/y
Iraklık açısı (π)110,61 ± 0,22[3] mys
Uzaklık29[3] Iy
(8,9[3] pc)
Mutlak büyüklük (V)3,74[4]
Özellikler
Kütle (m)1,33 ± 0,07[5] M
Yarıçap (r)2,327 ± 0,029[5] R
Aydınlatma gücü3,58[4] L
Yüzey kütle çekimi (log g)3,9[6] cgs
Sıcaklık5.055[7] K
Metallik [Fe/H]0,12[3]
Dönüş hızı ()1,0[8] km/s
Yaş7-8 milyar
Katalog belirtmeleri
δ Eridani • 23 Eridani • BD-10 728 • FK5 135 • GC 4450 • GJ 150 • HD 23249 • HIP 17378 • HR 1136 • LHS 1581 • PPM 186110 • SAO 130686 • TYC 5303-1320-1

Delta Eridani (δ Eri, δ Eridani), Irmak takımyıldızı içinde yer alan ve yaklaşık olarak 29 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir yıldızdır. Tayf sınıfı K1III-IV olan turuncu altdevin görünen parlaklığı +3,51 kadirdir. Yıldızın geleneksel ismi olan Rana, Latince "kurbağa" anlamına gelir.[9] Gökada içinde Güneş'e göre 32,7 km/sn'lik bir hızla hareket eder. Gökada merkezinden uzaklığı, 24.100 ile 62.500 ışık yılı aralığında tahmin edilmektedir.[3]

Delta Eridani, Irmak takımyıldızının kuzey bölümünde kendisinden biraz daha parlak olan ε Eridani'nin 3° doğusunda yer alır. Bazen RS Canum Venaticorum değişeni olarak listelenir ama bu tanımlama muhtemelen hatalıdır ve şu an için şüpheli bir değişen yıldızdır. Delta Eridani, hidrojen yakan dönemin artık sonuna gelmiş ve helyum tüketmeye başlamış bir altdevdir. Genişleme sonucunda tıpkı bir ana kol yıldızı gibi sıcak olacaktır. Şimdiye kadar yapılan dikey hız araştırmaları, yıldızın yörüngesinde herhangi bir gaz devi tespit etmekte başarısız olmuştur.

Kaynakça

  1. ^ a b c d e f g "V* del Eri -- Variable of RS CVn type". SIMBAD. 16 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2013. 
  2. ^ a b c "Bright Star Catalogue". 28 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2013. 
  3. ^ a b c d e f g "Rana, an orange giant star in Eridanus". 1 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2013. 
  4. ^ a b "Extended Hipparcos Compilation (XHIP) (Anderson+, 2012)". 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2020. 
  5. ^ a b Bruntt, H.; Bedding, T. R.; Quirion, P.-O.; Lo Curto, G.; Carrier, F.; Smalley, B.; Dall, T. H.; Arentoft, T.; Bazot, M. (Temmuz 2010), "Accurate fundamental parameters for 23 bright solar-type stars", Monthly Notices of the Royal Astronomical Society, 405 (3), ss. 1907-1923, arXiv:1002.4268 $2, Bibcode:2010MNRAS.405.1907B, doi:10.1111/j.1365-2966.2010.16575.x 
  6. ^ Morell, O.; Kallander, D.; Butcher, H. R (1999). "The age of the Galaxy from thorium in G dwarfs, a re-analysis". Astronomy and Astrophysics. 259 (2). ss. 543-548. Bibcode:1992A&A...259..543M. 
  7. ^ Piau, L.; Kervella, P.; Dib, S.; Hauschildt, P. (Şubat 2011), "Surface convection and red-giant radius measurements", Astronomy and Astrophysics, cilt 526, s. A100, arXiv:1010.3649 $2, Bibcode:2011A&A...526A.100P, doi:10.1051/0004-6361/201014442 
  8. ^ Pizzolato, N.; Maggio, A.; Sciortino, S. (Eylül 2000), "Evolution of X-ray activity of 1-3 Msun late-type stars in early post-main-sequence phases", Astronomy and Astrophysics, cilt 361, ss. 614-628, Bibcode:2000A&A...361..614P 
  9. ^ "Constellations of Words - Eridanus (Rana)". 16 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2013. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Lambda Eridani</span> Irmak takımyıldızı içinde, yaklaşık 809 ışık yılı uzaklıkta bir yıldız

Lambda Eridani, Irmak takımyıldızı içinde yer alan ve yaklaşık olarak 809 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir yıldızdır. Tayf sınıfı B2 IV olan mavi altdev yıldızın görünen parlaklığı +4,25 kadirdir.

<span class="mw-page-title-main">Mu Eridani</span>

Mu Eridani, Irmak takımyıldızı içinde yer alan ve güneşten yaklaşık olarak 520 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir yıldızdır. Tayf sınıfı B5 IV olan mavi altdev yıldızın görünen parlaklığı +4,00 kadirdir.

<span class="mw-page-title-main">Nu Eridani</span>

Nu Eridani, Irmak takımyıldızı içinde yer alan ve yaklaşık olarak 674 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir yıldızdır. Tayf sınıfı B2 III olan mavi altdev yıldızın görünen parlaklığı +3,92 kadirdir.

Tau<sup>2</sup> Eridani Irmak takımyıldızında bir yıldız

Tau2 Eridani, Irmak takımyıldızı içinde yer alan ve yaklaşık olarak 187 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir yıldızdır. Tayf sınıfı K0 III olan sarı dev yıldızın görünen parlaklığı +4,75 kadirdir. Yıldızın geleneksel adı olan Angetenar, Arapça "Nehir bendi" anlamına gelir.

Tau<sup>3</sup> Eridani

Tau3 Eridani, Irmak takımyıldızı içinde yer alan ve yaklaşık olarak 89 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir yıldızdır. Tayf sınıfı A3 IV-V olan beyaz altdev yıldızın görünen parlaklığı +4,09 kadirdir.

Tau<sup>5</sup> Eridani

Tau5 Eridani, Irmak takımyıldızı içinde yer alan ve yaklaşık olarak 293 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir yıldızdır. Tayf sınıfı B9 V olan mavi altdevin görünen parlaklığı +4,30 kadirdir.

Tau<sup>9</sup> Eridani

Tau9 Eridani, Irmak takımyıldızı içinde yer alan ve yaklaşık olarak 327 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir yıldızdır. Tayf sınıfı B6 V+... olan mavi ana kol yıldızının görünen parlaklığı +4,62 kadirdir. α² CVn değişeni olan yıldızn parlaklığı, 29,04 saatlik süre içerisinde 4,57 ile 4,61 kadir aralığında değişmektedir.

Upsilon<sup>1</sup> Eridani

Upsilon1 Eridani, Irmak takımyıldızı içinde yer alan ve yaklaşık olarak 127 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir yıldızdır. Tayf sınıfı K0 III-IV olan turuncu dev yıldızın görünen parlaklığı +4,51 kadirdir.

Upsilon<sup>2</sup> Eridani

Upsilon2 Eridani, Irmak takımyıldızı içinde yer alan ve yaklaşık olarak 214 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir yıldızdır. Tayf sınıfı G8 IIIa olan sarı dev yıldızın görünen parlaklığı +3,81 kadirdir. Yıldız ayrıca; Theemim ve Beemin adlarıyla da bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Chi Eridani</span>

Chi Eridani, Irmak takımyıldızı içinde yer alan ve yaklaşık olarak 58 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir ikili yıldızdır. Birincil bileşen, tayf sınıfı G8IV olan sarı altdevdir ve görünen parlaklığı +3,70 kadirdir. İkincil bileşen ise muhtemelen zayıf bir kırmızı cücedir.

<span class="mw-page-title-main">15 Eridani</span>

15 Eridani, Irmak takımyıldızı içinde yer alan ve yaklaşık olarak 254 ışık yılı uzaklıkta bulunan ikili yıldızdır. Sistemin birincil bileşeni, tayf sınıfı K0III olan bir turuncu devdir ve görünen parlaklığı +4,87 kadirdir.

<span class="mw-page-title-main">45 Eridani</span>

45 Eridani, Irmak takımyıldızı içinde yer alan ve yaklaşık olarak 651 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir yıldızdır. Tayf sınıfı K3II-III olan turuncu parlak devin görünen parlaklığı +4,90 kadirdir.

<span class="mw-page-title-main">47 Eridani</span>

47 Eridani, Irmak takımyıldızı içinde yer alan ve yaklaşık olarak 986 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir yıldızdır. Tayf sınıfı M3III olan kırmızı dev yıldızın görünen parlaklığı +5,21 kadirdir.

<span class="mw-page-title-main">58 Eridani</span> yıldız

58 Eridani, Irmak takımyıldızı içinde yer alan ve yaklaşık olarak 43 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir yıldızdır. Tayf sınıfı G1.5V olan sarı ana kol yıldızının görünen parlaklığı +5,50 kadirdir. Bir solar analog olarak kabul edilir ve bu da Güneş ile benzer özelliklere sahip olduğu anlamına gelir. Nispeten yüksek bir özdevinime sahiptir. Büyük olasılıkla IC 2391 hareketli grubunun üyesidir ve uzayda ortak bir hareketi paylaşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">64 Eridani</span>

64 Eridani, Irmak takımyıldızı içinde yer alan ve yaklaşık olarak 290 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir RR Lyr tipi değişen yıldızdır. Tayf sınıfı A8IV olan beyaz altdevin görünen parlaklığı +4,78 kadirdir.

<span class="mw-page-title-main">4 Eridani</span>

4 Eridani, Irmak takımyıldızı içinde yer alan ve yaklaşık olarak 155 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir yıldızdır. Tayf sınıfı A5IV/V olan beyaz dev yıldızın görünen parlaklığı +5,45 kadirdir.

5 Eridani, Irmak takımyıldızı içinde yer alan ve yaklaşık olarak 361 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir yıldızdır. Tayf sınıfı B9.5V olan mavi ana kol yıldızının görünen parlaklığı +5,55 kadirdir.

22 Eridani, Irmak takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 493 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir yıldızdır. Tayf sınıfı B9III olan mavi parlak devin görünen parlaklığı +5,53 kadirdir. α² CVn değişeni olan yıldızın parlaklığı, 3,95 günlük süre içerisinde 5,47 ile 5,51 kadir aralığında değişmektedir.

<span class="mw-page-title-main">HD 10647</span>

HD 10647, Irmak takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 57 ışık yılı uzaklıkta bulunan sarı-beyaz F-tipi ana kol yıldızıdır. Yıldız, çok karanlık bir ortamda ve iyi gözlem koşullarında çıplak gözle gözlemlenebilir. Güneş'ten biraz daha sıcak ve parlak olan yıldız, 1,75 milyar yıllık yaşıyla oldukça gençtir. Gökada içinde Güneş'e göre 32,8 km/sn'lik bir hızla hareket eder. Gökada merkezinden uzaklığı, 19.000 ile 24.500 ışık yılı aralığında tahmin edilmektedir. 2003 yılında yörüngesinde bir güneşdışı gezegen keşfedilmiştir.

Chi<sup>1</sup> Orionis Avcı takımyıldızında bir yıldız

Chi1 Orionis, Avcı takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 28 ışık yılı uzaklıkta bulunan ikili yıldız sisteminin birincil bileşenidir ve G-tipi sarı anakol yıldızıdır. Diğer bileşen, 14,1 yıllık bir yörünge dönemine ve Güneş kütlesinin %15'ine sahip soluk bir yıldızdır. Tayf tipi M6 olarak tahmin edilmektedir. Birincil bileşenden ortalama uzaklığı 6,1 AU'dur fakat 3,3 AU ile 8,9 AU arasında değişen oldukça yüksek yörünge dışmerkezliğine sahiptir.