İçeriğe atla

Delphi (programlama dili)

Embarcadero Delphi
Orijinal yazar(lar)Borland (1995–2021)
Geliştirici(ler)Embarcadero Technologies (2009–günümüz)
Güncel sürümRAD Studio 12 Athens / 9 Kasım 2023 (10 ay önce) (2023-11-09)
Geliştirme durumuAktif
İşletim sistemiMicrosoft Windows
ErişilebilirlikAlmanca, Fransızca, İngilizce ve Japonca.
TürTümleşik geliştirme ortamı
LisansÖzel mülk yazılım
Resmî sitesiembarcadero.com/products/delphi

Delphi, Object Pascal'ı temel alan bir olaya dayalı programlama dili ve masaüstü, mobil, web ve konsol yazılımları için tümleşik geliştirme ortamıdır (IDE). Delphi, 2008 yılından beri Embarcadero Technologies tarafından geliştirilmektedir.

Delphi'nin derleyicileri Windows, macOS, iOS, Android ve Linux (sadece x64)[1] için kodlar üretebilir.[2]

Delphi, Code Insight kod editörü, Error Insight gerçek-zamanlı hata yakalama ve diğer özelliklere sahiptir. Başlıca özellikleri; refactoring; VCL (yerel Windows) ve FMX (çoklu-platform, her platform için kısmi yerel); mobil platformlar dahil tüm platformlar için entegre edilmiş debugger; kaynak kod kontrolü (SVN, git ve Mercurial); üçüncü-parti bileşenleri destekleyen RAD Studio'nun bir parçasıdır. Çok güçlü veritabanı desteğine sahiptir. Delphi, derleme hızı açısından dikkat çekici bir hıza sahiptir.[3]

C# ve Swift gibi yaygın dillerin aksine, bir milyon satırlık Delphi projesi saniyeler içerisinde derlenebilir. 170,000 satırdan oluşan test projesini saniyeler içinde derlemiştir.[4][5] Aktif geliştirilmeye devam edilmektedir ve her altı ayda bir yeni özellikler ve düzenlemeler ile yeni sürümü yayınlanmaktadır.

Özgün Delphi Borland tarafından hızlı uygulama geliştirme aracı olarak Windows platformu için geliştirilmiştir ve Turbo Pascal'ın yerini almıştır. Delphi var olan dile tam nesne merkezli programlama özellikleri eklemiş ve dilin kullanımı, geliştirilmesi ve desteklenmesi artmıştır. Modern dil özelliklerinden sayılan jenerikler ve anonim metodların yanı sıra string tipleri ve yerel COM port desteği ile özellikleri geliştirilmiştir.

2006 yılında, Borland'ın yazılım geliştirme araçları CodeGear firmasına transfer edilmiş, daha sonra firma Embarcadero Technologies tarafından 2008 yılında satın alınmıştır. 2015 yılında Embarcadero, Idera[6] firması tarafından satın alındı fakat Embarcadero markası adı altında ürünlerin geliştirilmesine devam edildi.

29 Ağustos 2016'da Embarcadero Delphi Ürün Müdürü[7] Marco Cantu, yazdığı blog yazısı ile Delphi'nin Linux'a doğrudan desteğinin verildiğini duyurdu. "Delphi, 25 yılını dolduran Linux'u tebrik etmeye geliyor" isimli yazısında Cantu, birkaç görsel paylaştı. Projenin kod adının Godzilla olduğunu ve PlatformAssistant Sunucusu ile Ubuntu işletim sisteminde derlenmiş Pascal kodlarını paylaştı.[1]

Tarihçe

Borland Delphi

Delphi (daha sonra Delphi 1 olarak bilinir) 16-bit Windows 3.1 için 1995'te piyasaya sürüldü ve Hızlı Uygulama Geliştirme (RAD) araçları olarak bilinenlerin ilk örneklerinden biriydi.

Kaynakça

  1. ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 1 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2016. 
  2. ^ "Feature Matrix" (PDF). 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 17 Ocak 2016. 
  3. ^ "Performance Comparison from Delphi 2010 to XE6 (Part 2)". Riversoft AVG. 26 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2016. 
  4. ^ "The Delphi Geek: Built For Speed". 23 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2016. 
  5. ^ "Discussion on Hacker News about Delphi being alive". Hacker News. 2 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2016. 
  6. ^ "IDERA Announces Intent to Acquire Embarcadero, Expands Position in Database Management and Developer Tools Markets". 14 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2016. 
  7. ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Pascal (programlama dili)</span> yüksek seviyeli programlama dili

Pascal bilgisayar programlama dili pek çok öğrenciye bilgisayar programlamayı öğreten ve çeşitli versiyonları bugün hâlâ yaygın olarak kullanılmaya devam eden en önemli programlama dillerinden biridir. İlk Macintosh işletim sisteminin çoğu ve TeX Pascal ile yazılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">GNU Compiler Collection</span>

GNU Compiler Collection, GNU Projesi tarafından üretilen ve çeşitli programlama dillerini destekleyen bir derleyici sistemidir. GCC, GNU araç zincirinin önemli bir parçasıdır. Henüz tamamlanmamış GNU işletim sisteminin resmî derleyicisi olmanın yanı sıra, diğer birçok modern Unix benzeri işletim sistemleri tarafından standart derleyici olarak benimsenmiştir. GCC, çok çeşitli işlemci mimarilerine taşınmış; ticari, perakende ve kapalı kaynak yazılım geliştirme ortamlarında yaygın bir araç olarak konuşlanmıştır. Windows'ta GCC kodlarını derlemek ve çalıştırmak için Cygwin, MinGW ve Tiny C Derleyici (TCC) gibi derleyiciler kullanılabilir.

Borland, çeşitli programlama dillerinde yazılan kodları derleyerek çalıştırılabilir hale getiren derleyicileri ve bu derleyicileri kullanan Tümleşik Geliştirme Ortamları'nı üreten ABD merkezli yazılım şirketidir. 1991'de dBase'nin yaratıcısı olan Ashton Tate satın almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Lazarus (yazılım)</span>

Lazarus açık kaynak kodlu Free Pascal derleyicisi tarafından geliştirilip, desteklenen çoklu platform görsel programlama tümleşik geliştirme ortamıdır. Pascal ve Object Pascal geliştiricileri için hızlı geliştirme ortamı, Delphi benzeri bir ortam sağlamayı amaçlar.

<span class="mw-page-title-main">OpenGL</span> grafik uygulama geliştirme arabirimi

OpenGL, gelişmiş donanım desteğini kullanarak hem iki hem de üç boyutlu grafikleri ekrana çizmek için kullanılan ücretsiz bir grafik uygulama geliştirme arabirimidir. Windows, Linux, MacOS ve Solaris gibi birçok işletim sisteminde yaygın olarak ve Playstation 3 başta olmak üzere bazı oyun konsollarınca desteklenir. Donanım tarafında ise SGI, ATI, Nvidia veya Intel gibi büyük üreticiler her ekran kartında OpenGL desteği sunar.

<span class="mw-page-title-main">NetBeans</span> Vikimedya kategorisi

NetBeans, Oracle tarafından geliştirilen bir Java geliştirme ortamıdır (IDE) ve ücretsiz olarak dağıtılmaktadır. Özellikle kullanıcı arayüzü tasarımında sağladığı kolaylıklardan dolayı tercih edilmektedir. Henüz Eclipse kadar popüler olmasa da popülerliği giderek artmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Tümleşik geliştirme ortamı</span> yazılım geliştirmek için kullanılan yazılım ortamı

Tümleşik geliştirme ortamı, bilgisayar programcılarının hızlı ve rahat bir şekilde yazılım geliştirebilmesini amaçlayan, geliştirme sürecini organize edebilen birçok araç ile birlikte geliştirme sürecinin verimli kullanılmasına katkıda bulunan araçların tamamını içerisinde barındıran bir yazılım türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Code::Blocks</span>

Code::Blocks, özgür açık kaynak kodlu bir C++ tümleşik geliştirme ortamıdır. wxWidgets tabanlı tamamen özelleştirilebilir arabirimiyle, GNU/Linux, Microsoft Windows, MacOS platformlarında sorunsuzca kullanılabilmektedir. Gelişmiş plugin desteğiyle kod yazımı esnasında ihtiyaç duyabileceğiniz birçok yardımcı fonksiyon sunar ve kod üzerinde tam bir hakimiyet kurmanıza olanak tanır.

Microsoft Visual Studio, Microsoft tarafından geliştirilen bir tümleşik geliştirme ortamıdır (IDE). Microsoft Windows, Windows Mobile, Windows CE, .NET Framework, .NET Compact Framework ve Microsoft Silverlight tarafından desteklenen tüm platformlar için yönetilen kod ile birlikte yerel kod ve Windows Forms uygulamaları, web siteleri, web uygulamaları ve web servisleri ile birlikte konsol ve grafiksel kullanıcı arayüzü uygulamaları geliştirmek için kullanılır.

VCL, Delphi, C++ Builder ve Kylix yazılım geliştirme ortamlarında kullanılmak üzere Borland tarafından Object Pascal kullanılarak geliştirilmiş bileşen tabanlı bir yazılım kütüphanesidir.

<span class="mw-page-title-main">Unreal Engine</span> video oyunu motoru

Unreal Engine, Epic Games tarafından geliştirilen ve ilk olarak 1998 yılında yayınlanan Unreal isimli birinci şahıs nişancı oyununda kullanılan oyun motoru. Esas olarak birinci şahıs nişancı oyunları için geliştirilmesine karşın, sonraları çeşitli türlerdeki oyunlarda kullanıldı. C++ ile yazılmış kodu sayesinde yüksek derecede taşınabilirliğe sahiptir ve günümüzde birçok oyun geliştirici tarafından kullanılan bir araç haline gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">C++Builder</span>

C++Builder, hızlı uygulama geliştirme (RAD) ortamıdır, Borland ve şu anki sahibi olan Embarcadero Technologies tarafından geliştirilmektedir, yazılan programlar C++ programlama dilinde yazılır. C++Builder, Visual Component Library ve IDE olarak yazılan, Delphi ile C++ derleyicisini birleştirir. Daha önceki ilk sürümlerde, C++Builder ile birlikte Delphi'de de büyük gelişmeler olmuştur. Fakat yine de son sürümler Delphi ile birlikte eşzamanlı olarak yayınlanmıştır. Delphi'deki birçok gelişmiş bileşen, ufak değişiklikler yaparak ya da hiçbir değişiklik yapmadan, C++Builder ile kullanılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Free Pascal</span>

Free Pascal derleyicisi özgür bir Pascal ve Object Pascal derleyicisidir.

<span class="mw-page-title-main">CodeLite</span>

Codelite (IDE), tamamen açık kaynak üzerine oluşturulmuş, güçlü, hafif, kullanımı kolay, Windows, Mac OS X ve Linux üzerinde çalışabilen bir C/C++ Tümleşik Geliştirme Ortamı'dır. Son derece kullanıcı dostu bir arayüze sahip olan Codelite bu basitliğine rağmen profesyonel kullanıcıların isteklerini geri çevirmeyecek düzeydedir. Codelite MinGW C/C++ Derleyici'si ile entegre gelmektedir. Bilgisayarınıza kurulumdan sonra size düşen sadece kod yazmaktır. Açık kaynak felsefesi üzerine kurulduğu için ücretsizdir.

<span class="mw-page-title-main">MonoDevelop</span>

MonoDevelop Linux, OS X ve Windows işletim sistemleri için geliştirilmiş bir açık kaynak tümleşik geliştirme ortamıdır. .NET framework ile Windows uygulamaları geliştirenlerin, alternatif olarak Mono kullanarak geliştirme yapmalarına olanak tanımaktadır. Linux ve Mac OS X için .NET teknolojilerini kullanma olanağı sunar.

<span class="mw-page-title-main">Android yazılımı geliştirme</span>

Android yazılım geliştirmesi Android işletim sistemi için yeni uygulamaların oluşturulduğu süreçtir. Uygulamalar genellikle Android yazılım geliştirme kiti (SDK) kullanılarak Java programlama dilinde geliştirilir; ancak diğer geliştirme ortamları da mevcuttur. Google, Android uygulamaları Kotlin, Java ve C++ dilleri kullanılarak Android yazılım geliştirme kiti (SDK) kullanılarak yazılabilir" ve diğer dilleri kullanmak da mümkün olduğunu belirtiyor. Go, JavaScript, C, C++ veya Assembly gibi Java sanal makinesi (JVM) dışı tüm diller, muhtemelen kısıtlı API desteğiyle araçlar tarafından sağlanabilecek JVM dil kodunun yardımına ihtiyaç duyar.

GNU araç zinciri, GNU Tasarısı tarafından üretilen geniş bir programlama araçları yığınıdır. Bu araçlar, yazılım uygulamaları ve işletim sistemi geliştirmede kullanılan bir araç zinciri oluşturur.

Turbo Pascal, Borland tarafından geliştirilen bir Pascal programlama dili derleyicisidir.

<span class="mw-page-title-main">Kaynak kodu düzenleyicisi</span> yazılım kaynak kodunu düzenlemede uzmanlaşmış metin editörü

Kaynak kodu düzenleyicisi, bilgisayar programının kaynak kodunu düzenlemek için özel olarak tasarlanmış bir metin düzenleyici programıdır. Bağımsız bir uygulama olabileceği gibi bir tümleşik geliştirme ortamı (IDE) veya web tarayıcısı içine de yerleştirilebilir. Kaynak kodu düzenleyicileri temel bir programlama aracıdır, çünkü programcıların temel işi kaynak kodu yazmak ve düzenlemektir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.