İçeriğe atla

Dellingr

Dellingr (Eski Norsça'da muhtemelen "tan"[1] ya da "ışıldayan"[2]) İskandinav mitolojisinden bir tanrı. Dellingr, daha önceki geleneksel kaynaklardan 13. yüzyılda derlenen Büyük Edda ve 13. yüzyılda Snorri Sturluson tarafından kaleme alınan Nesir Edda 'da yer almaktadır. Her iki kaynakta da Dellingr, günü simgeleyen Dagr'ın babası olarak yer almaktadır. Büyük Edda'nın bazı yazmalarında geceyi simgeleyen Nótt'un üçüncü kocası olarak yer verilirken bazı yazmalarda Dünya'yı simgeleyen Jörð'nun kocası olarak yer almaktadır. Dellingr ayrıca efsanevi saga Hervarar saga ok Heiðreks 'de de yer almaktadır. Doktrinde Dellingr'ın tanı simgelediği düşünülmektedir.

Kaynakça

  1. ^ Bellows (1936:75).
  2. ^ Orchard (1997:32).

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Iðunn</span>

İskandinav mitolojisinde Iðunn, elma ve gençlikle ilişkilendirilen bir tanrıçadır. Bu elmalar İskandinav tanrılarına sonsuz gençlik ve güzellik sağlamaktadır. Iðunn, 13. yüzyılda daha önceki geleneksel kaynaklardan derlenen Şiirsel Edda'da ve 13. yüzyılda Snorri Sturluson tarafından yazılan Nesir Edda'da tasdik edilmiştir. Her iki kaynakta da, skaldik şiir tanrısı Bragi'nin karısı ve ayrıca Şiirsel Edda'da elmaların bekçisi ve ebedi gençliğin bahanesi olarak tanımlanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Saga</span> düz yazı türü

Saga, Orta Çağ'da Viking, Cermen ve İzlanda edebiyatında düz yazı anlatım türlerinden biridir. Geniş olarak ele alındığında "saga" terimi, her türlü düzyazı öykü veya tarihî anlatıyı kapsar. Daha dar anlamda ise yazarın, geçmişte yaşanan olayları, hayâl gücüyle yeniden kurguladığı ve okuyucularına estetik bir şekilde aktardığı tarihsel öykülerdir.

<span class="mw-page-title-main">Eir</span>

İskandinav mitolojisinde Eir sağlık yeteneğine sahip olan tanrıça ve/ya da valkyrie. Eir; Büyük Edda ve Nesir Edda'da, ayrıca 1300'lü yıllardan kalma Bergen, Norveç'teki bir runik yazı da dahil olmak üzere skaldik adlı şiirlerde de yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Fulla</span>

Cermen mitolojisinde Fulla ya da Volla bir tanrıçadır. İskandinav mitolojisinde Fulla, dişbudak kutuya eğilirken belindeki altın kemer ve ayağında tanrıça Frigg'e ait ayakkabı ile betinlenmiştir. Frigg sırları konusunda Fulla'ya güvenmektedir. Fulla, Büyük Edda, Nesir Edda ve skaldik şiirlerde yer almaktadır. Volla, 10. yüzyılda Eski Yüksek Almanca yazılmış anonim eser Merseburg Büyülü Sözleri'nde Phol'un tayının iyileşmesine yardım eden kişi ve Frigg'in kız kardeşi olarak geçmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Gerðr</span>

İskandinav mitolojisinde, Gerðr ; jötunn, tanrıça ve tanrı Freyr'in karısıdır. Gerðr Büyük Edda, Nesir Edda, Heimskringla ve skaldların şiirlerinde yer almaktadır. Gerðr, Gerd ya da Gerth şeklinde ingilizleştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Gefjon</span> İskandinav mitolojisinde tanrıça

İskandinav mitolojisinde Gefjon ya da Gefjun çift sürmek, Danimarka'nın adası Zealand, efsanevi İsveç kralı Gylfi, efsanevi Danimarka kralı Skjöldr, öngörü ve bakirelik ile ilişkilendirilen tanrıçadır. Gefjon; Büyük Edda, Nesir Edda, Heimskringla, skaldların eserleri ve çeşitli Latince çalışmaların Eski Norsça çevirilerinde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Hlín</span> etimoloji Bilginler sıkça koruyucusu sayılan tanrıçanın adının ardındaki anlamı açıklar.

İskandinav mitolojisinde Hlín tanrıça Frigg ile ilişkili olan tanrıçadır. Hlín; Büyük Edda, Nesir Edda ve skaldik şiirlerdeki kenninglerde yer almaktadır.

İskandinav mitolojisinde Fensalir, tanrıça Frigg'in yaşadığı bir yerdir. Fensalir, 13. yüzyılda önceki geleneksel kaynaklardan derlenen Şiirsel Edda'da ve 13. yüzyılda Snorri Sturluson tarafından yazılan Prose Edda'da onaylanmıştır.

İskandinav mitolojisinde Hvergelmir büyük bir kaynaktır. Hvergelmir, 13. yüzyılda önceki geleneksel kaynaklardan derlenen Şiirsel Edda'da ve 13. yüzyılda Snorri Sturluson tarafından yazılan Prose Edda'da kanıtlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Skidbladnir</span>

Skíðblaðnir, İngilizceleştirilmiş hali Skidbladnir veya Skithblathnir. 13. yüzyılda Snorri Sturluson tarafından yazılan Nazım ve Nesir Edda ile Heimskringla adlı kaynaklarda anlatılmaktadır. Üç kaynakta da bu geminin tüm gemilerin en iyisi olduğu söylenir. Nazım ve Nesir Edda'da bu geminin tanrı Freyr'e ait olduğundan bahsedilir. Skíðblaðnir bir kumaş parçası gibi katlanabilir ve küçültülerek birinin cebine sığdırılabilir.

Gandalf İskandinav mitolojisinde Şiirsel Edda'dan Völuspá şiirinde ve Nesir Edda'da yer alan 'Cüce Tally' adında bir Dvergr. Adı Eski İskandinav isimleri "gandr" ve "álfr"dan (elf) türemiştir, dolayısıyla büyülü bir asa kullanan koruyucu bir ruh.

Fjörgyn, İskandinav mitolojisinde yeryüzünün kişileştirilmesi ve Odin'in oğlu gök gürültüsü tanrısı Thor'un annesidir. Eril formu Fjörgynn, Odin'in karısı tanrıça Frigg'in babası olarak tasvir edilir. [1]

İskandinav mitolojisinde Æsir-Vanir Savaşı, Æsir ve Vanir topluluklarının tek bir panteon hâlinde birleşmesiyle sonuçlanan, iki tanrı grubu arasındaki bir çatışmadır. Savaş, İskandinav mitolojisinde önemli bir olaydır ve savaşla ilgili açıklamaları çevreleyen muhtemel tarihselliğin çıkarımları, bilimsel bir tartışma ve söylem meseleleri çerçevesindedir.

<i>Nesir Edda</i> İzlandada yazılmış 13. yüzyıl İskandinav edebiyat eseri

Nesir Edda ya da kısaca Edda, ayrıca Genç Edda, Snorri'nin Edda'sı olarak bilinir, 13. yüzyılın başlarında İzlanda'da yazılmış Eski Norsça edebiyat eseridir. Eserin genellikle bir dereceye kadar İzlandalı bilim insanı, hukukçu ve tarihçi Snorri Sturluson tarafından yaklaşık olarak 1220 yılında yazıldığı veya en azından derlendiği varsayılır. Kuzey Cermen halklarının mitlerinin asıl metni olan İskandinav mitolojisinin modern bilgisi için en eksiksiz ve en ayrıntılı kaynak olarak kabul edilir ve Şiirsel Edda olarak bilinen bir koleksiyonda günümüze ulaşan şiir versiyonları da dahil olmak üzere çok çeşitli kaynaklardan yararlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Nótt</span> İskandinav mitolojisinde geçen bir tanrıça

Nótt, İskandinav mitolojisinde gece teşhisi olan tanrıça. Nótt jötunn Narfi ve Nór'un kızı, Thor'un büyükannesidir. Yggdrasill ağacının altındaki vadilerde doğmuştur. Hayvanı, Alfödr'in Nott ve Dagr'a verdiği atlardan biri olan Hrímfaxi'dir. Anonim Eski Norsça şiirlerin 13. yüzyıldaki derlemesi niteliğindeki Manzum Edda ve 13. yüzyılda yazılan Nesir Edda'da Nótt, Narfi'nin kızı olarak geçer ve Hrímfaxi ile ilişkilendirilir. Nesir Edda'da Nótt'un evlilikleri ve soyağacından bahsedilir. Nótt; ilki Naglfari, ikincisi Annar, üçüncüsü ise Dellingr ile olmak üzere her birinden bir çocuğu olan üç evlilik yapmıştır. Bir özel isim olan nótt kelimesi, Eski Norsça edebiyatında da geçer.

<span class="mw-page-title-main">Dagr</span>

Dagr, İskandinav mitolojisinde gündüzün teşhisidir.

<span class="mw-page-title-main">Þorgerðr Hölgabrúðr ve Irpa</span>

Þorgerðr Hölgabrúðr ve Irpa, İskandinav mitolojisinde ilahi figürlerdir. Bunlar Jómsvíkinga destan, Njáls saga ve Þorleifs þáttr jarlsskálds ile birlikte görünürler. Daha önceki geleneksel kaynaklardan derlenen Nesir Edda'da karakterize edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Sumarr ve Vetr</span>

Sumarr ve Vetr İskandinav mitolojisinde kişileştirilmiş mevsimlerdir. Kişileştirilmiş Sumarr ve Vetr, 13. yüzyılda daha önceki geleneksel kaynaklardan derlenen Şiirsel Edda'da ve 13. yüzyılda Snorri Sturluson tarafından yazılan Nesir Edda'da yer almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Hugin ve Munin</span>

İskandinav mitolojisinde, Huginn ve Muninn, Midgard'ın her yerine uçan ve tanrı Odin'e bilgi getiren bir çift kuzgundur. Huginn ve Muninn, 13. yüzyılda daha önceki geleneksel kaynaklar olan Nesir Edda, Heimskringla ve 13. yüzyılda Óláfr Þórðarson tarafından derlenen Üçüncü Dilbilgisi İncelemesi'nden; ve skaldların şiirlerinden derlenen Manzum Edda'da aktarılmıştır. Kuzgunların isimleri bazen Hugin ve Munin olarak İngilizceleştirilir.

İskandinav mitolojisinde Geri ve Freki tanrı Odin'e eşlik ettiği söylenen iki kurttur. 13.yüzyılda daha önceki geleneksel kaynaklardan derlenen bir epik şiir koleksiyonu olan Şiirsel Edda'da,13.yüzyılda Snorri Sturluson tarafından yazılan Düzyazı Edda'da ve Skald ozanlarının şiirlerinde kanıtlanmıştır.Yunan,Roma ve Vedik mitolojisinde bulunan benzer figürlerle karşılaştırıldı.Nesir Edda kitabı Gylfaginning'de, tahtta oturan Yüksek Olan, Odin'in sofrasındaki tüm yiyecekleri kurtları Geri ve Freki'ye verdiğini ve Odin'in yiyecek gerektirmediğini, çünkü şarabın onun için hem et hem de içecek olduğunu açıklar.YÜksek Olan, daha sonra yukarıda belirtilen kıtayı Grímnismál şiirinden destek olarak alıntılar.  Düzyazı Edda kitabı Skáldskaparmál'ın 75.bölümünde, hem Geri hem de Freki'yi içeren, warglar ve kurtlar için bir ad listesi verilmiştir.Şamanların erk hayvanları kurtların esrimeye giren Berserk savaşçılarıyla bağlantılı oldukları düşünülür.