İçeriğe atla

Deliller Hanı

Koordinatlar: 37°54′25″K 40°14′10″D / 37.90694°K 40.23611°D / 37.90694; 40.23611
Deliller Hanı
Harita
Eski ad(lar)Hüsrev Paşa Hanı
Diğer ad(lar)Kervansaray Otel
Genel bilgiler
TürHan
Koordinatlar37°54′25″K 40°14′10″D / 37.90694°K 40.23611°D / 37.90694; 40.23611
Teknik ayrıntılar
Kat sayısıİki katlı

Deliller Hanı ya da Hüsrev Paşa Hanı, Diyarbakır'ın Sur ilçesinde yer alan tarihî bir handır. Deliller Hanı, 1603 tarihli bir vakfiyede Mardin Kapusu Menzil Hanı şeklinde adlandırılmaktadır.[1] Günümüzde otel olarak işletildiği için Kervansaray Otel olarak bilinmektedir.

Geçmişi ve mimarisi

1527 yılında hana adını veren şehrin ikinci valisi[2] Divane Hüsrev Paşa tarafından yapılmıştır.[3] Yapının "Deliller Hanı" adını almasının sebebi, hacı adaylarına rehberlik yapan delillerin burada konaklamasıdır.[4] Açık avlulu ve kapalı iki bölümden meydana gelen yapı,[4] yapı malzemesi olarak avlu cephelerinde, kemer ve ayaklarda, batı cephesinde siyah-beyaz kesme taş; diğer üç cephede ise moloztaş kullanılmış; tonoz ve kubbeler tuğla ya da taştan örülmüştür.[2] Girişin sağında ve solunda olmak üzere beşik tonozlu, siyah-beyaz taş sıralarının biçimlendirdiği, yan yana sıralanmış 16 adet dükkân yer almaktadır.[2] Bu yönüyle Osmanlı şehir hanı görünümündedir.[4] Ortada bulunan avlunun etrafında yer alan revak ve odalardan oluşmaktadır.[5] Daha önce binek hayvanlarının gecelediği, 6–7 m yüksekliğinde ahır olarak yapılmış bölüm, günümüzde kapalı restoran olarak kullanılmaktadır.[5] Han, 1950'li yıllarda onarım görmüş ve bu onarımlarda, beden duvarları, avlu cepheleri, oda içleri onarılmıştır.[2] 1982 yılında Vakıflar Genel Müdürlüğü'nün kararı ile restore edilerek turistik amaçlı kullanılmaya başlamıştır.[2]

Kaynakça

  1. ^ Yıldırım, Mücahit. "Kültürel turizm ve kültürel mirası koruma: Diyarbakır Hasan Paşa Hanı örneği". 20 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2020. 
  2. ^ a b c d e Köprülü, İdris. "DIYARBAKıR DELILLER HANı'NıN OTEL OLARAK DÜZENLENMESI" (PDF). 20 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2020. 
  3. ^ "DELİLLER HANI". Kültür Portalı. 22 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2020. 
  4. ^ a b c "DELİLLER HANI - TDV İslâm Ansiklopedisi". islamansiklopedisi.org.tr. 22 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2020. 
  5. ^ a b Aksu, Recep (2017). Diyarbakır ve çevresinde kültür turizmi. Diyarbakır: Dicle Üniversitesi. s. 199-200. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Hasan Paşa Hanı</span> Diyarbakırda bir han

Hasan Paşa Hanı, Diyarbakır'da Ulu Camii'nin doğu girişinin karşısında, Gazi Caddesi'nin üzerinde yer alan tarihî han. Hanın iki kitabesinden öğrenildiğine göre, Diyarbakır'ın Osmanlılar tarafından alınmasından sonra üçüncü vali olan Sokollu Mehmet Paşa'nın oğlu Hasan Paşa tarafından 1572 ve 1575 yılları arasında yaptırılmıştır.

Suluhan, Ankara'nın Altındağ ilçesinde Ulus'ta bulunan tarihi bir handır.

<span class="mw-page-title-main">Diyarbakır Kalesi</span> Diyarbakırın Sur ilçesini çevreleyen şehir surları

Diyarbakır Kalesi veya Diyarbakır surları, Diyarbakır'ın Sur ilçesinde yer alan tarihî bir yapı. İç kale ve dış kale olmak üzere iki bölümden oluşmaktadır. Surlardaki ana girişler Dağ Kapı, Urfa Kapı, Mardin Kapı ve Yeni Kapı 'dır. Yaklaşık dokuz bin yıllık olan surlar, Çin Seddi'nin ardından dünyadaki en uzun ve geniş savunma duvarıdır. 2000'de yapıyı Dünya Mirası Geçici Listesi'ne dahil eden UNESCO, 2015'te ise Dünya Mirası olarak tescil etti. Ayrıca Diyarbakır'ın çok eski yapısı olan Keçi Burcu da Sur ilçesinde yer almaktadır. Surlar, İç ve Dış Kale olmak üzere iki bölümden oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Fatih Paşa Camii</span> Diyarbakırda yer alan bir cami

Fatih Paşa Camii, Türkiye'nin Diyarbakır şehrinde yer alan bir camidir. Şehrin ilk Osmanlı Valisi Bıyıklı Mehmed Paşa tarafından 1516-1520 tarihleri arasında inşa ettirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Sülüklü Han</span> Diyarbakırda tarihi bir yapı

Sülükü Han ya da Kazancılar Hanı, Diyarbakır'ın merkez ilçelerinden olan Sur'da yer alan tarihî bir handır. 1683'te Hanilioğlu Mahmut Çelebi ve onun kız kardeşi Atike Hatun tarafından inşa edilen han, siyah bazalt taştan yapılmıştır. Sülüklü Han, adını avludaki kuyunun içinden tedavi amaçlı çıkarılan sülüklerden almıştır. Zamanında üç katlı ve her katında on sekiz odanın olduğu bir yapı olan hanın zemin katı ahır olarak kullanılmıştır fakat han, günümüzde tek katlıdır. Üst katların dinlenme oddası, alt katların ise ahır olarak kullanıldığı Sülüklü Han, Türk Kurtuluş Savaşı sırasında süvari birliklerin karargâhı olarak kullanılmıştır. Günümüzde kafeterya olarak işletilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Gazi Köşkü</span> Diyarbakırda bir yapı

Gazi Köşkü veya Atatürk Köşkü, Diyarbakır'da yer alan iki katlı tarihî bir köşktür. 15. yüzyıldan kalma yapı, Akkoyunlu eseri olarak bilinir. Önceleri Semanoğlu Köşkü olarak bilinen köşk, I. Dünya Savaşı esnasında 16. Kolordu Komutanı Mustafa Kemal Atatürk tarafından karargâh olarak kullanılmıştır. 14 Mart 1916 tarihinde Diyarbakır'a gelen Atatürk, 27 Mart 1917 tarihine kadar bu köşkte kalmıştır. Diyarbakır Belediyesince 1937'de satın alınarak Atatürk'e armağan edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Nebî Camii</span> Diyarbakırda yer alan bir cami

Nebî Camii, Diyarbakır'ın Sur ilçesinde yer alan tarihî bir camidir. 15. yüzyılda Akkoyunlular döneminde yaptırılmış olan cami ayrıca Peygamber Camii olarak da bilinir.

<span class="mw-page-title-main">İskender Paşa Camii (Diyarbakır)</span> Sur, Diyarbakırda cami

İskender Paşa Camii, Diyarbakır'ın Sur ilçesinde yer alan camidir. Diyarbekir Eyaleti'nin 12. Osmanlı Valisi Çerkes İskender Paşa'nın emriyle 1551 ya da 1554 yılında caminin yapımına başlanmış ve 1557'te tamamlanmıştır. Bazı kaynaklarda caminin mimarı olarak Mimar Sinan'ın kaydedildiği ifade edilmekteyse de bu konuda netlik söz konusu değildir.

<span class="mw-page-title-main">Melek Ahmed Paşa Camii</span> Diyarbakırda yer alan bir cami

Melek Ahmed Paşa Camii, Diyarbakır'ın Sur ilçesinde yer alan tarihî bir camidir. Plan ve mimarisinde Mimar Sinan'ın etkisi görülen cami, 16. yüzyılda Melek Ahmed Paşa tarafından yaptırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Hadım Ali Paşa Camii</span> Diyarbakırda yer alan bir cami

Hadım Ali Paşa Camii (Mizgefta Elî Pasha), Diyarbakır'ın Sur ilçesinde yer alan tarihî bir camidir. Aynı ada sahip mahallede yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Hüsrev Paşa Camii</span> Sur, Diyarbakırda cami

Hüsrev Paşa Camii, Diyarbakır'ın Sur ilçesinde yer alan tarihî bir camidir. Aynı ada sahip mahallede yer almaktadır. Divane Hüsrev Paşa tarafından yaptırılmıştır. Evliya Çelebi, 1655'te geldiği Diyarbakır'ın eserlerini anlatırken Hüsrev Paşa Camii'nin Mardin Kapısı yakınında kalabalık cemaate sahip "şirin" bir ibadet yeri olduğunu belirtmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Hazreti Süleyman Camii</span> Sur, Diyarbakırda cami

Hazreti Süleyman Camii ya da bilinen diğer adlarıyla Kale Camii, Nasiriyye Camii, Meşhed Camii veya Murtaza Paşa Camii, Diyarbakır'ın Sur ilçesinde yer alan tarihî bir camidir. İnaloğulları Beyliği tarafından inşa edilen cami ayrıca içerdiği türbe mezarlardan ötürü 27 Sahabe Türbesi olarak da bilinir. Günümüzdeki cami, İnaloğulları ve Osmanlı dönemlerinin izlerini taşımaktadır.

<span class="mw-page-title-main">İç Kale</span> Diyarbakırda tarihî bir yer

İç Kale, Diyarbakır kentinin ilk yerleşim yeri olarak kabul edilen yerdir. Kentin kuzeydoğusunda, Dicle Nehri'nin 100 m kadar yükseğinde yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Nasuh Paşa Camii</span> Sur, Diyarbakırda cami

Nasuh Paşa Camii, Diyarbakır'ın Sur ilçesinde yer alan tarihî bir camidir.

Ali Paşa Medresesi, Diyarbakır'ın Sur ilçesinde yer alan tarihî bir medresedir.

Kadı Camii, Diyarbakır'ın Sur ilçesinde yer alan bir camidir. Akkoyunlu dönemine ait bir yapıdır.

<span class="mw-page-title-main">Atatürk Konutu ve Demiryolları Müzesi</span>

Atatürk Konutu ve Demir Yolları Müzesi , Ankara'nın Altındağ ilçesinde bulunan tarihî bir ev ve demir yolu müzesidir.

<span class="mw-page-title-main">Kayseri Ulu Camii</span> Tarihî cami

Kayseri Ulu Camii, Türkiye'nin Kayseri ilinde şehir merkezinde bulunan, 12. yüzyılın ortalarına doğru inşa edilmiş camidir.

Şah Sultan, Osmanlı Padişahı III. Mustafa'nın kızı, III. Selim'in üvey kız kardeşiydi.

Sinan Paşa Külliyesi, Çorum'da Sinan Paşa tarafından 1506-1507 yılları arasında yapılmıştır.