İçeriğe atla

Deliilyas, Altınyayla

Deliilyas
Belde
Harita
Türkiye'de bulunduğu yer
Türkiye'de bulunduğu yer
ÜlkeTürkiye
İlSivas
İlçeAltınyayla
Coğrafi bölgeİç Anadolu Bölgesi
İdare
 • Belediye başkanıHayati Akbulut (CHP)
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
İl alan kodu346
İl plaka kodu58
Posta kodu58480

Deliilyas, Sivas'ın Altınyayla ilçesine bağlı kasabadır. Yörede "Dellez" (Deli ve Ellez kelimelerinin bileşimi) olarak da bilinir.[1]

Tarihçe

29 Kasım 1965'te belediye statüsü alarak beldeye dönüştü.[2]

1965 yılında kurulan Deliilyas belediyesinin ilk belediye başkanı İsmail Hakkı Akbulut'tur.[3]

Sonradan Başören, Serinyayla ve Yassıpınar köyleri Deliilyas'a mahalle olarak bağlandı.

Köyün adı

İlyas (Ellez) adlı bir kişi tarafında kurulduğuna dair birbirine benzer üç öykü anlatılmaktadır.[4]

Coğrafi konumu

Deliilyas; Altınyayla ilçesine 8 km, Sivas iline 85 km ve Altınyayla ilçesinin kuzeyinde yer alır. Tipik bir Anadolu bozkır köyü görünündedir. T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından 2009 yılında ağaçlandırma çalışmaları yapılmış ve orman alanları oluşturulmuştur. Kasabada İç Anadolu Bölgesi'nin sahip olduğu karasal iklim hüküm sürmektedir. Arazinin çoğunluğu dağlıktır ve az kısmı yayladır. Kuzeyinde Kepez dağı, güneyinde Tonus Ovası bulunmaktadır.

Önemli Kişiler

Ana madde: Orhan Akbulut

Orhan Akbulut (d. 1934, Sivas) Türk siyasetçi ve yüksek ziraat mühendisi. Sivas ili Altınyayla ilçesine bağlı Deliilyas köyünde doğmuştur. 1977-1980 yılları arasında 16.dönem milletvekili olarak TBMM'de görev yapmıştır.[5]

Celal Oğlan Ağıdı

Yüzden fazla dörtlükten oluşan ağıdın bazı kısımları bestelenmiş ve ulusal çapta ilgi görmüştür. Celal Kulmaç adlı kişi'nin düğününe çok az bir zaman kala 1947 (kimi kaynaklara göre 1946)[6] yılında ölümü üzerine nişanlısı tarafından günlerce okunmuştur.[7] Derlenebilen kısım aslında söylenmiş olan ağıdın ancak bir bölümüdür. Ağıdın farklı biçimleri derlenmiştir.[8]

İskender Dede Yatırı

Bostanbaşı denilen mevkide köyün en yüksek yeri olan bir tepenin arkasındaki bir çukurda bulunan taş yığını şeklindeki bir mezardır. Bu taş yığını ziyarete gelenler tarafından bırakılarak oluşmuştur. Ziyaretçi tarafından aile fertlerinin sayısı kadar taş koyulur.[9]

Nüfus

1990: 2,488
2000: 2,169'dir.

Kaynakça

  1. ^ Altınyayla İlçesi Tarihi ve Coğrafyası (Köyleri ve İlçe Merkezi), Altınyayla - Şehit Nurullah Çakır Çok Programlı Anadolu Lisesi, Araştırma Dökümanı (Sayfa: 23), Erişim Tarihi: 11 Nisan 2022
  2. ^ "Kararnameler" (PDF). Resmî Gazete. 8 Aralık 1965. 4 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2021. 
  3. ^ Türkçebilgi, Deliilyas maddesi 9 Ağustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Erişim tarihi: 09 Ağustos 2021
  4. ^ Sivas Efsaneleri, Kutlu Özen, 2001, Dilek Matbaası (Sayfa: 25-26)
  5. ^ Cumhuriyet Halk Partisi Meclis Grubu, Orhan Akbulut[] - Özgeçmiş bölümü, Erişim Tarihi: 30 Kasım 2021
  6. ^ Celal Oğlan 16 Nisan 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Deliilyas Belediyesi Resmi Web Sitesi, Erişim Tarihi: 04 Nisan 2022
  7. ^ Sivas Efsaneleri, Kutlu Özen, 2001, Dilek Matbaası (Sayfa: 19)
  8. ^ Öyküleriyle Ağıtlar - Cilt:2, İpek Mendil Dane Dane 25 Ocak 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Ahmet ÖZDEMİR, Kültür Bakanlığı Yayınları, 1994
  9. ^ Altınyayla Yöresinde Ziyaret Fenomeni İle İlgili İnanç Ve Uygulamalar, Gaziosmanpaşa Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Yıl 2016, Cilt 4, Sayı 2, Sayfa: 95 - 122, 01.12.2016

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Şarkışla</span> Sivasın ilçesi

Şarkışla, Sivas ilinin bir ilçesidir. Kuzeyinde Yıldızeli, doğusunda Sivas merkez ve Altınyayla, güneyinde Kayseri'nin Pınarbaşı ilçesi, güneybatısında Gemerek ve batısında ise Yozgat'ın Akdağmadeni ilçesi bulunur. 2021 istatistiklerine göre toplam nüfusu 37,708 olan Şarkışla, merkez dışında Sivas'ın en kalabalık ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Kopuz</span> telli çalgı aleti

Kopuz, Türk ve Altay halk kültüründe bir çalgı. Komus da denir. Bağlamanın atası olan müzik aletidir. Türkler’de önemi büyüktür. Bağlama ve kopuz kutsal sayılır. Bu kelimeyle ilişkili olan kobzamak, kopzatmak gibi fiiller çalgı çalmayı ifade eder.

Müzik mitolojisi, müzikle ilgili mitleri araştırır. Bunlar genellikle müziğin ortaya çıkışı, müzik aletlerinin oluşumu ve müzisyenlere gelen ilham konularında yoğunlaşır.

<span class="mw-page-title-main">Kangal</span> Sivasın ilçesi

Kangal, Sivas ilinin bir ilçesidir. Kuzeyde Sivas'ın Merkez, Hafik, Zara, Ulaş ilçeleri, güneyde Gürün ile Malatya'nın Kuluncak ve Hekimhan ilçeleri, doğuda Divriği, batıda Altınyayla ve Kayseri'nin Pınarbaşı ilçeleriyle sınırdır.

<span class="mw-page-title-main">Altınyayla, Sivas</span> Sivasın ilçesi

Altınyayla, Sivas ilinin bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Gemerek</span> Sivasın ilçesi

Gemerek, Sivas ilinin bir ilçesidir. Şarkışla İlçesine bağlı bir bucak iken 1953 yılında İlçe olmuştur. 2'si belediye, 35'i Köy olmak üzere 38 yerleşim biriminden oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Serinyayla, Altınyayla</span>

Serinyayla, Sivas ilinin Altınyayla ilçesine bağlı bir mahalledir. Eski adıyla Beydiğin olarak da bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Akkoca, Yıldızeli</span> Sivas ilinin Yıldızeli ilçesine bağlı bir köy

Akkoca, Sivas ilinin Yıldızeli ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Yolkaya, Yıldızeli</span>

Yolkaya, Sivas ilinin Yıldızeli ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Konakyazı, Şarkışla</span>

Konakyazı, Sivas ilinin Şarkışla ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Aydoğan, İmranlı</span> Sivas ili, İmranlı ilçesine bağlı bir köy

Aydoğan, Sivas ilinin İmranlı ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Şeyhhalil, Yıldızeli</span>

Şeyhhalil, Sivas ilinin Yıldızeli ilçesine bağlı bir köydür.

Karakura ; acıklı, kötücül bir ruhun adı. Bazı inanışlara göre yeni doğum yapmış lohusa kadınları korkutan ve ciğerlerini alıp götürdüğüne inanılan ruh, hayali yaratık. İnsanlara korkulu kâbusları ve karabasanları gönderen odur. Adıyla çocuklar korkutulur.

<span class="mw-page-title-main">Cemel, Şarkışla</span>

Cemel, Sivas ilinin Şarkışla ilçesine bağlı bir beldedir.

<span class="mw-page-title-main">Baharözü, Ulaş</span>

Baharözü, Sivas ilinin Ulaş ilçesine bağlı bir köydür.

Uzuh – Türk ve Altay mitolojilerinde, efsanelerde, masallarda ve halk anlatılarında bahsedilen dev insanlar. Uzuğ veya Uğuz olarak da bilinirler. “Ucugulu” veya “Uzunbuluk” adıyla da anılırlar. Çok eski devirlerde yaşamış, iri cüsseli, azman varlık. Güneş onların fırını olacak kadar uzun ve büyüktürler. Yiyecekleri güneşe kaldırıp öyle pişirirler. Devasa halılar dokurlar. Bin yıldan fazla yaşarlar. Çınar kadar boyları olduğu ve üç yüz yıl yaşadıkları da söylenir. Başı bulutlara kadar uzanır. Normal insan boyu ancak onun topuğu kadardır. Ölmüş bir uzuhun bir tek kemiğinden koca bir köprü yapılabilir. Bu betimlemelere uygun bir insan ancak Dinozorlar çağına uygun olabilir. Irmakları bir adımda geçer. Nuh tufanının suları ancak dizkapağına gelir. Daha sonra yok olup gitmişlerdir.

Orhan Akbulut Türk siyasetçi ve yüksek ziraat mühendisi. Sivas ili Altınyayla ilçesine bağlı Deliilyas köyünde doğmuştur. 1977-1980 yılları arasında 16.dönem milletvekili olarak TBMM'de görev yapmıştır.

Emlek yöresi, Sivas ili, Şarkışla ilçesinde bir bölge. Kendine özgü kültürel bir bütünlüğe sahip olup özellikle de halk ozanları ve aşıklık geleneği ile tanınmaktadır. Halk inanışları açısından oldukça zengindir. Halk ağzında yanlışlıkla Arapça kökenli "Emlak" sözcüğü ile karıştırılarak bu biçimi ile de kullanılır; ancak etimolojik köken olarak gerçekte hiçbir bağlantısı yoktur.

İlbeyli yöresi, Sivas il merkezi ile Şarkışla ilçesi arasında kalan kendine özgü kültürel bir bütünlüğe sahip olan bir bölgedir. Halk inanışları açısından oldukça zengin bir birikime sahiptir. Bölgedeki köylerin önemli bir kısmı coğrafi konum olarak Şarkışla'ya daha yakın olsa da idari olarak Sivas merkeze bağlıdırlar.

Kale, Sivas ilinin Altınyayla ilçesine bağlı bir mahalledir. Geçmişte köy iken, önce Belediye kurularak Belde statüsüne kavuşmuş daha sonra ilçeye bağlı bir mahalle haline getirilmiştir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.