İçeriğe atla

Dekosalizasyon

Dekosalizasyon (Rusça: Расказачивание, Raskazachivaniye) Bolşevik politikasının sistematik baskılara karşı Kazaklar arasında ; Rus İmparatorluğu içinde özellikle Don ve Kuban bölgelerinde oluşan, 1919 ile 1933 yıllarında Kazakları hedefleyen etnik, siyasi ve ekonomik varlığını ortadan kaldırmaya çalışan gelişme.[1] Bu Sovyet liderleri tarafından ilk defa karar alınan "ortadan kaldırmak, yok etmek ve sınır dışı ile bütün nüfusu topraklarından ayırma" politikasıydı. Dekosalizasyon Kazaklara karşı yapılan bir soykırım olan[2][3][4][5][6] bir süreç olarak açıklayan araştırmacı Peter Holquist Sovyet rejiminin "sosyal bir düzenlemesi" olduğuna karar verdi.[7][8]

  1. ^ Nicolas Werth, Karel Bartošek, Jean-Louis Panné, Jean-Louis Margolin, Andrzej Paczkowski, Stéphane Courtois. The Black Book of Communism: Crimes, Terror, Repression. Harvard University Press, 1999. 0-674-07608-7 p. 98
  2. ^ Orlando Figes. A People's Tragedy: The Russian Revolution: 1891–1924. Penguin Books, 1998. 0-14-024364-X
  3. ^ Donald Rayfield. Stalin and His Hangmen: The Tyrant and Those Who Killed for Him Random House, 2004. 0-375-50632-2
  4. ^ Mikhail Heller & Aleksandr Nekrich. Utopia in Power: The History of the Soviet Union from 1917 to the Present.
  5. ^ Lethal Politics: Soviet Genocide and Mass Murder Since 1917. Transaction Publishers. 1990. ISBN 1-56000-887-3. 13 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2014. 
  6. ^ Soviet order to exterminate Cossacks is unearthed Webarşiv şablonunda hata: |url= value. Boş. University of York Communications Office, 21 January 2003
  7. ^ Making War, Forging Revolution: Russia's Continuum of Crisis, 1914-1921 - Peter Holquist - Google Boeken. 8 Mart 1917. ISBN 9780674009073. 28 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2014. 
  8. ^ Peter Holquist. "Conduct merciless mass terror": decossackization on the Don, 1919 4 Aralık 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi."

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Rus İç Savaşı</span> 1917den 1922ye kadar süren bir iç savaş

Rus İç Savaşı, 1917 Ekim Devrimi'nden sonra 1918-1922 yılları arasında Bolşeviklerle muhalifleri arasında yaşanan savaştır. Savaş Beyaz Ordu birliklerinin 1918 baharında Beyaz Terör saldırılarıyla başladı. Ana muharebe Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'ne bağlı Bolşevik Kızıl Ordusuyla komünizm karşıtlarının Beyaz Ordusu arasında geçti. Ancak savaşa Beyaz Ordu'ya finansal destek ile silah ve asker yardımında bulunan ABD, İngiltere, Fransa, Polonya ve Japonya da müdahil oldu. 1921 yılında Bolşevikler Beyaz Terör'ü ve destekçilerini yenerek tüm ülkeye hâkim oldular. 1922 yılında da Sovyetler Birliği kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">Macaristan Sovyet Cumhuriyeti</span>

Macaristan Sovyet Cumhuriyeti Macaristan'da Béla Kun'un liderliğinde kurulan komünist bir rejimdir. Rusya'daki Bolşeviklerin yaptığı Ekim Devriminin ardından Avrupa'da kurulan Marksist-Leninist politikaların uygulandığı ilk komünist hükûmettir. Ömrü sadece dört ay sürmüştür. Romanya'nın Budapeşte'yi işgaliyle düşmüştür. Bu devletin varisi Macaristan Krallığı'dır. Krallık (1920-1944) arasında hüküm sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Sovyet savaş suçları</span> Sovyetler Birliğinin gerçekleştirdiği katliamlar

Sovyet savaş suçları, 1919 ve 1991 arasında Kızıl Ordu ve NKVD tarafından işlenen savaş suçlarını ifade eder. Bazı durumlarda, bu suçlar, Sovyet lideri Josef Stalin'in emriyle işlendi. Diğer durumlarda ise, savaş esirlerine ve sivillere karşı partizan savaşı veya diğer ülkelerin SSCB ile silahlı çatışmaları sırasında Sovyet birlikleri tarafından herhangi bir emir alınmadan işlendi.

Tüm Rusya Kurucu Meclisi, Rusya’da 1917 Ekim Devriminden sonra toplanan ve demokratik seçimlerle seçilmiş olan yasama organı. 5-6 Ocak 1918 günlerinde sadece 13 saat toplanabilmiştir. Sovyet iktidarını tanımayı reddettiği için Bolşevikler tarafından lağvedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Demir Perde</span> Soğuk Savaş döneminde Avrupayı bölen düşünsel-politik çatışmayı ve fiziksel sınırı simgeleyen kavram

Demir Perde, II. Dünya Savaşı'nın sonu olan 1945 yılından Soğuk Savaş'ın sonu olan 1991 yılına kadar Avrupa'yı iki ayrı bölüme bölen ideolojik çatışma alanlarını ve fiziksel sınırları tanımlar.

<span class="mw-page-title-main">Rus İç Savaşı'nda bağımsızlık yanlısı hareketler</span>

Rus İç Savaşı'nda bağımsızlık yanlısı hareketler, Ekim Devrimi'nin ardından başlayan Rus İç Savaşı yıllarında eski Rus İmparatorluğu topraklarında Bolşevik olmayan ulus devlet tarzında şeklinde isteyen gruplardır. Ayrılıkçı görüşlere sahip bu grupların birçoğu İtilaf Devletleri tarafından askeri ve politik olarak desteklenmişlerdir. Bununla birlikte Beyaz Ordu'da İtilaf Devletlerini destekleyen bazı gruplar da bu hareketlere destek vermişlerdir, fakat sayısı sınırlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ukrayna Halk Cumhuriyeti</span>

Ukrayna Halk Cumhuriyeti veya Ukrayna Ulusal Cumhuriyeti, günümüzdeki Ukrayna'nın atası olarak kabul edilen, Haziran 1917'de Rusya Cumhuriyeti'nin bir parçası olarak ilan edilen, ardından 25 Ocak 1918'de bağımsızlığını ilan eden devlet. 1921'de Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ne dönüşmüş ve Sovyetler Birliği'nin kurucu üyesi olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Kazakistan'da 1932-1933 yıllarında yaşanan kıtlık</span> 1931–1933 yılları arasında Sovyet Kazakistanını etkilemiş kıtlık

Kazak felaketi olarak da bilinen 1930-1933 Kazak kıtlığı, Sovyet Kazakistan'da 1,3 milyonu etnik Kazak olan 1,5 milyon insanın öldüğü bir kıtlıktı. Tüm Kazakların tahmini %38 ila 42'si bu kıtlık sırasında öldü, bu oran 1930-1933 Sovyet kıtlığı tarafından öldürülen herhangi bir etnik grubun en yüksek yüzdesi. Diğer kaynaklar, 2 milyon ila 2.3 milyon kadarının öldüğünü belirtmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Agit treni</span>

Agit treni Rus İç Savaşı, Savaş komünizmi ve Yeni Ekonomi Politikası döneminde Bolşevik hükûmeti tarafından propaganda amaçlı lokomotif motoru ve özel tasarlanmış yardımcı donanımlar içeren trenlere, arabalara ve gemilere verilen isimdir. Parlak şekilde boyanmış olan bu trenler üzerinde, hükûmet şikayet ofisi, siyasi broşürler ve kitapçıklar, kütüphane kitapları ve taşınabilir bir film tiyatrosu vardı. Agit treni Sibirya, Rusya ve Ukrayna'daki raylarda yeni hükûmetin değerlerini ve programlarını yaymak için seferler yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kulak (köylü)</span>

Kulak veya Ukrayna'da kullanılan adıyla kurkuli veya Azerbaycan'da kullanılan adıyla qolçomaq, Rus İmparatorluğu'nun son yıllarında ve Sovyetler Birliği'nin ilk dönemlerinde varlıklı köylülere verilen ad. "Yumruk" veya "yumruğu sıkı insan" anlamına gelen "kulak" kelimesi, ilk olarak 1906'daki Stolipin reformu ile zenginleşen bağımsız çiftçiler için kullanıldı. Kulak, ilk başta en az 3,2 hektarlık toprağı mülkiyetinde bulunduran köylüler için kullanılmıştı. 1918'de kelimenin anlamı Moskova'dan gönderilen birliklere tahıl vermemek için direnen tüm köylüleri kapsayacak şekilde genişletildi. 1929-33 yılları arasında Josef Stalin liderliğinde gerçekleşen köylü sınıfının kolektivizasyonu girişimi çerçevesinde "komşularından birkaç inek veya beş altı dönüm arazi fazlası" olan köylüler "kulak" olarak damgalandı ve mülkiyet sahibi köylüler devrimin çekimser destekçileri olarak yaftalandı.

<span class="mw-page-title-main">Don Sovyet Cumhuriyeti</span>

Don Sovyet Cumhuriyeti (Rusça: Донская советская республика, trans. Donskaya Sovetskaya Respublika, kısa ömürlü Sovyet cumhuriyeti. 23 Mart 1918'de Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'ne bağlı olarak kurulmuş, yaklaşık 2 ay sonra yıkılmıştır.

Devrimci terör veya terör iktidarı, 1793'ten 1795'e kadar olan Fransız Devrimi sırasında ortaya çıkan Terör Dönemi'nde karşı-devrimcilere karşı kullanılan kuvvetin kurumsallaştırılmış uygulamasını ifade eden terim. Komünist terörizm terimi ise Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'ndeki Kızıl Terörü ya da Kızıl Kmerler iktidarının karşı devrimci kesimlere uyguladığı uygulamaları tanımlamak için kullanılmıştır. Tersine, Beyaz Terör gibi "gerici terör" ise devrimleri bastırmak için de kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Sovyet-Polonya Savaşı</span> Polonya ve SSCB arasında 20. yüzyılda yaşanmış savaş

Sovyet-Polonya Savaşı İkinci Polonya Cumhuriyeti, Ukrayna Halk Cumhuriyeti ve Sovyetler Birliği arasında, Batı Ukrayna ve Belarus'un bazı bölümlerinin kontrolünü elde etmek için yapılmış bir savaştır. Sovyet Rusya ve Ukrayna Sovyeti aynı komünist liderlik altında birleşmiş olsa da, teoride bağımsızlardı. Pratikte, 1918 yılına kadar Sovyetler Birliği'ne bağlı kaldılar. Birlik, 1922 yılında yasallaştırıldı.

Şahtı Duruşması veya resmi adıyla Donbass'taki Ekonomik Karşı Devrim Örneği, 18 Mayıs - 6 Temmuz 1928 tarihleri arasında Moskova'daki Sendika Evi'nde gerçekleşen duruşma. 1922 Sosyalist Devrimciler Duruşması'ndan sonra kayda geçen ilk önemli Sovyet açık duruşmasıdır. Çok sayıda yönetici ve endüstrisi uzman grubun Donbass'da gerçekleştirdiği sabotaj iddiaları duruşmaya konu oldu.

<span class="mw-page-title-main">Don Kazakları</span>

Don Kazakları veya Donlar, orta ve aşağı Don boyunca yerleşmiş Slav asıllı Kazak halk. Tarihsel olarak Don Kazakları, Don Kazak Ordusu denen, kimi zaman tamamen bağımsız, kimi zamansa özerk bir şekilde 16. yüzyıl sonundan 1918'e kadar günümüz Güney Rusya'sı ve Ukrayna'nın Donets bölgesinde hüküm sürmüş demokratik cumhuriyetlerde yaşamışlardır.

<span class="mw-page-title-main">Alaş Otonomu</span>

Alaş Otonomu 1917 ile 1919 yılları arasında, bugünkü Kazakistan Cumhuriyeti topraklarında bulunan bir Kazak devletiydi. Başkenti Semey, daha sonra "Alash-qala" olarak biliniyordu.

<span class="mw-page-title-main">Kuban Kazakları</span>

Kuban Kazakları veya Kubanlar, Rusya'nın Kuban bölgesinde yaşayan Slav Kazaklarına verilen isim. Kuban Kazaklarının çoğu, 18. yüzyılın sonlarında Batı Kuzey Kafkasya'ya yerleşen farklı büyük Kazak gruplarının torunlarıdır. 1649'dan itibaren Kazak Hetmanlığı sınırlarında, 1792'den itibaren ise Karadeniz Kazakları, Ukrayna'nın Zaporojya Kazakları ile aynı bölgede yaşamaya başladı.

<span class="mw-page-title-main">Montagnardlar</span>

La Montagne, Fransız Devrimi sırasında etkinlik gösteren siyasi bir gruptu. Parti üyelerine Montagnardlar denmekteydi bu isimlendirme Fransız Devrimi Ulusal Meclis'in en yüksek sıralarında oturmalarından kaynaklanmaktaydı. Dağlılar olarak da adlandırılmaktadırlar. Jakobenlerin içerisinden çıkmış bir oluşumdur.

<span class="mw-page-title-main">Dekulakizasyon</span> SSCBde varlıklı köylülere karşı uygulanmış politik baskı (1929-1932)

Dekulakizasyon, Sovyetler Birliği'nde Birinci Beş Yıllık Plan sırasında 1929-1932 döneminde milyonlarca kulak ve ailelerinin tutuklanması, sürgüne gönderilmesi veya idamı da dahil olmak üzere siyasi bir baskı kampanyasıydı. Sovyet hükûmeti, tarım arazilerinin kamulaştırılmasını kolaylaştırmak için kulakları Sovyetler Birliği'nin sınıf düşmanları olarak resmetti.

Sovyetler Birliği'nde görsellere sansür yaygındı. Görsel sansür, siyasi bağlamda, özellikle de Sovyetler Birliği hükûmetinin Sovyet tarihinden bazı kişileri silmeye çalıştığı ve görüntüleri değiştirmeyi veya filmi yok etmeyi içeren önlemler aldığı Josef Stalin'in siyasi tasfiyeleri sırasında istismar edildi. SSCB, özellikle Sovyet yasaları tarafından yasaklanan pornografiye erişimi kısıtladı.