İçeriğe atla

Dejenere sanat

Joseph Goebbels, Emil Nolde'nin solda asılı iki resminin olduğu Dejenere Sanat Sergisi'ni geziyor, 1938

Dejenere sanat (Almanca: Entartete Kunst), 1920'lerde Almanya'daki Nazi Partisi tarafından modern sanatı tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Adolf Hitler'in diktatörlüğü sırasında, uluslararası üne sahip sanatçıların birçok eseri de dahil olmak üzere Alman modernist sanatı, devlete ait müzelerden kaldırıldı ve bu tür sanatların Alman olmayan, Masonluk, Yahudi veya Komünist olarak görülüp, "Alman duygusuna hakaret" olduğu gerekçesiyle Nazi Almanyası'nda yasaklandı. Dejenere sanatçı olarak tanımlananlar, öğretmenlik görevlerinden ihraç edilme, sanatlarını sergilemeleri veya satmaları yasaklanma ve bazı durumlarda sanat üretme yasağı gibi yaptırımlara maruz kaldılar.

Dejenere Sanat, 1937'de Münih'te Naziler tarafından düzenlenen, düzensizce asılmış ve sanatla alay eden metin isimleri eşliğinde 650 modernist sanat eserinden oluşan bir serginin adıydı. Kamuoyunu modernizme karşı kışkırtmak için tasarlanan sergi, daha sonra Almanya ve Avusturya'daki diğer birçok şehri gezip dolaştı.

Modern sanat tarzları yasaklanırken, Naziler, geleneksel tarzda ve ırksal saflık, militarizm ve itaat gibi "kan ve toprak" değerlerini yücelten resim ve heykelleri desteklediler. Benzer kısıtlamalar, tonal olması ve herhangi bir caz etkisinden arınmış olması beklenen müziğe de getirildi; onaylanmayan müzik, dejenere müzik olarak adlandırıldı. Filmler ve oyunlar da sansürlendi.[1]

Kaynakça

  1. ^ "The Collection | Entartete Kunst". MoMA. 17 Kasım 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2010. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Mustafa Horasan, Türk ressamdır.

<span class="mw-page-title-main">Modernizm</span>

Modernizm veya çağdaşlık, 19. yüzyılın sonlarında ve 20. yüzyılın başlarında Batı toplumunda sanayileşme, kentleşme ve teknolojik ilerlemenin getirdiği hızlı değişimlere bir yanıt olarak ortaya çıkan kültürel ve sanatsal bir harekettir. Hareket, yenilik arzusu ve geleneksel sanat, edebiyat ve felsefe biçimlerinin reddedilmesiyle karakterize edilir.

<span class="mw-page-title-main">Dışavurumculuk</span> Duyguların ve iç dünyanın ön plana çıkarıldığı 20. yüzyıl sanat akımı

Dışa vurumculuk (ekspresyonizm), doğanın olduğu gibi temsili yerine duyguların ve iç dünyanın ön plana çıkarıldığı 20. yüzyıl sanat akımı. Politik istikrarsızlık ve ekonomik çöküntü ortamında Almanya'da pozitivizm, naturalizm ve empresyonizm akımlarına karşı olarak ortaya çıkmıştır. 19. yüzyıl gerçekçilik ve idealizmine karşıt anti-natüralist öznelliğe sahip bir bakış açısı içerir. Ayrıca kuzeyli, Cermen halk sanatı biçimleri ve kabile sanatları da etkilendiği diğer kaynaklardır. Dışa vurumcu sanatın amacı, sanatçının duyguları ve iç dünyasını renk, çizgi, düzlem ve kütle aracılığıyla dışa vurmasıdır. Bu duyguları daha iyi yansıtabilmek için sanatçı geleneksel kuralların dışına çıkarak gerçeğin biçimini bozma yöntemini kullanır ve sanatçının öznel duygularına dayanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Paul Klee</span> Alman kökenli İsviçreli ressam (1879 – 1940)

Paul Klee, Alman kökenli İsviçreli ressam. İlk olarak oryantalizmi öğrenen Klee, kendisine özgü tarzı ile dışavurumculuk, kübizm, gerçeküstücülük gibi pek çok akımda etkili oldu. Sanatçı renk teorisi hakkında çok fazla tecrübe sahibiydi ve bu tecrübelerini yazdı. Çalışmaları ressamın çocuksu perspektifini, mizah anlayışını, kişisel hislerini, inançlarını ve müzikselliğini yansıttı. Klee ve Rus ressam arkadaşı Wassily Kandinsky, Bauhaus okulunda eğitmenlik yapmalarıyla da ünlendiler.

<span class="mw-page-title-main">Alfred Döblin</span> Alman hekim ve yazar (1878-1957)

Alfred Bruno Döblin Alman romancı, deneme yazarı ve doktor. En tanınmış romanı Berlin Alexanderplatz (1929). Çeşitli edebi akımlarda ve stilde üretken olan Döblin, Alman edebiyatındaki modernizmin en önemli yazarlarından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Max Beckmann</span> Alman ressam (1884-1950)

Max Beckmann, Alman ressam, çizer, baskıcı, heykeltıraş ve yazar. Çoğunlukla dışavurumcu olarak sınıflandırılsa da ressam hem terimi hem de hareketi reddetti. 1920'lerde dışavurumculuğun bir kolu olan akımın içe dönük duygusallığını terse çeviren Yeni Nesnellik hareketinin içinde yer aldı.

<span class="mw-page-title-main">Otto Dix</span>

Wilhelm Heinrich Otto Dix,, Alman ressam ve gravürcü. Weimar Cumhuriyeti'ndeki sosyal hayat hakkında yaptığı sert ve acımasız betimlemelerle tanınan Dix, George Grosz ile birlikte Yeni Nesnellik akımının öncülerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Ernst Ludwig Kirchner</span>

Ernst Ludwig Kirchner, Alman dışavurumcu ressam ve grafiker. Kirchner, dışavurumculuğun ortaya çıkmasında büyük etkisi olmuş Die Brücke (Köprü) isimli ressamlar grubunun kurucularından biriydi. I. Dünya Savaşı'na gönüllü olarak katılan sanatçı sağlığının bozulması sebebiyle terhis edildi.

Jean Auguste Dominique Ingres, Fransız ressam. Neoklasisizm tarzına uymaktaydı ve sağlığında adı duyulmuştu.

documenta

documenta her beş yılda bir Almanya'nın Kassel şehrinde yer alan modern ve çağdaş sanat sergisidir. 1955 yılında Kassel'de yer alan Bundesgartenschau (Federal Bahçıvanlık Gözterisi'nin bir parçası olarak sanatçı, öğretmen ve küratör Arnold Bode tarafından kurulmuştur. Nazizm'in kültürel karanlığından Almanya'yı kurtarıp çağdaş sanat seviyesine bir an önce ulaştırmak hedeflenmiştir. İlk documenta'da Picasso ve Kandinsky gibi güncel sanat üzerinde çok etkisi olduğu düşünülen birçok sanatçı bulunmuştur. Son dönemlerde documentalarda tüm kıtalardan sanat eserleri sergilenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Albert Bitran</span> Fransız ressam (1931 – 2018)

Albert Bitran ressam ve heykeltıraş.

Mustafa Pancar Türk ressam.

<span class="mw-page-title-main">Karl Schmidt-Rottluff</span> Alman ressam (1884-1976)

Karl Schmidt-Rottluff Alman dışavurumcu ressam ve grafiker; Die Brücke isimli sanatçı grubunun dört kurucusundan birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Paul Troost</span>

Paul Ludwig Troost, Alman bir mimardı. 1930'dan bu yana Adolf Hitler'in favori ustası olan Troost, Neo-klasik tarzda olan Führerbau ve Münih'teki Haus der Kunst'un tasarımlarıyla Nazi mimarisinin tarzını etkiliyordu.

<span class="mw-page-title-main">Lyonel Feininger</span>

Lyonel Charles Feininger, Alman asıllı Amerikalı ressam ve ekspresyonizmin önde gelen savunucularından biri. Karikatür ve karikatür bandı alanlarında da çalıştı. ABD'nin New York şehrinde doğan ve büyüyen Feininger, 16 yaşında sanat eğitimi almak için Almanya'ya gitti. 1894 yılında kariyerine karikatürist olarak başladı ve bu alanda oldukça başarılı oldu. Ayrıca 20 yıl boyunca ABD ve Almanya'daki dergiler ve gazeteler için reklam karikatüristliği yaptı. 36 yaşındayken güzel sanatlara geçti ve resim yapmaya başladı. 1928 ile 1950'ler arasında fotoğraf sanatında da çok sayıda eser üretti ancak bunları sadece yakın çevresiyle paylaştı. Piyanist ve besteci de olan Feininger, birçok piyano eseri ve füg besteledi.

<span class="mw-page-title-main">Otto Nagel</span> Otto Nagel, 27 Eylül 1984de doğan Alman ressamdı

Otto Nagel Alman ressamdı.

<span class="mw-page-title-main">Adolf Ziegler</span>

Adolf Ziegler, Alman ressam ve politikacıydı. Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi tarafından, Partinin Alman modern sanatçılarının çoğu tarafından "yozlaşmış sanat" olarak tanımladığı yapıtların tasfiyesini denetlemekle görevlendirildi. Hitler'in en sevdiği ressamdı.

Nazi Almanyası'nda sansür aşırıydı ve iktidardaki Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi tarafından sıkı bir şekilde uygulandı, ancak özellikle Joseph Goebbels ve Reich Halkı Aydınlatma ve Propaganda Bakanlığı tarafından uygulandı. Nazi Almanyası içindeki sansür, gazete, müzik, edebiyat, radyo ve filmi içeren tüm kitle iletişim biçimlerinin kontrolünü içeriyordu. Aynı kurum, yalnızca Nazi fikirlerini ve mitlerini ilerletmeye adanmış kendi literatürünü de üretti ve yaydı. Yahudi karşıtlığı, Jud Süß ve The Eternal Jew gibi 1940 filmleri de dahil olmak üzere çalışmalarının merkezinde yatıyordu. Bakanlık, 1934 Der Sieg des Glaubens ve 1933'te yapılan İradenin Zaferi gibi ilk filmlerin sponsoru oldu, Adolf Hitler kültünü destekledi ve filmlerin bilinen tüm kopyaları Hitler'in emriyle yok edildi. Birleşik Krallık'ta 1990'larda bir kopyası ortaya çıkıncaya kadar kaybolmuş sayıldılar. 1934'te Hitler tarafından Uzun Bıçaklar Gecesi'nde öldürülen Ernst Roehm'in öne çıkan rolü nedeniyle Naziler tarafından yasaklandı.

<span class="mw-page-title-main">Nazi yağması</span>

Nazi yağması, Almanya'nın iktidardaki Nazi Partisi adına hareket eden ajanlar tarafından Üçüncü Reich döneminde Avrupa ülkelerinin organize yağmalanması sonucunda sanat eserlerini ve diğer eşyaları çalınması olayına denir. Yahudi mülklerinin yağmalanması, Holokost'un önemli bir parçasıydı. Yağma, 1933'ten, Alman Yahudilerinin mülklerine el konulmasından başlayarak, II. Dünya Savaşı'nın sonuna kadar, özellikle de Kunstschutz olarak bilinen askeri birimler tarafından yapıldı, ancak çoğu yağma savaş sırasında elde edildi. Altın, gümüş ve paranın yanı sıra, resimler, seramikler, kitaplar ve dini hazineler dahil olmak üzere büyük öneme sahip kültürel öğeler çalındı. Bu öğelerin çoğu, Savaşın hemen ardından Müttefikler adına Anıtlar, Güzel Sanatlar ve Arşivler programının ajanları tarafından kurtarılmış olsa da, çoğu hala kayıp. Öğeleri hak sahiplerine, ailelerine veya kendi ülkelerine iade etmek amacıyla, hala hesaba katılmamış olan Nazi yağmasını tespit etmek için uluslararası bir çaba gerçekleştirilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Neue Slowenische Kunst</span>

Neue Slowenische Kunst, kısaca NSK, Slovenya'nın Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti'nın bir parçası olduğu 1984'te Slovenya'da kurulmuş tartışmalı bir politik sanat kolektifidir.