İçeriğe atla

Deimos (uydu)

Koordinatlar: 12°30′N 358°12′W / 12.5°K 358.2°B / 12.5; -358.2 (Swift)
Deimos
Deimos'un Mars Reconnaissance Orbiter tarafından elde edilen artırılmış-renkli görüntüsü (2009)
Keşif
KeşfedenAsaph Hall
Keşif tarihi12 Ağustos 1877
Adlandırmalar
MPC belirtmesiMars II
Adın kaynağı
Δεῖμος
SıfatlarDeimian[1]
Yörünge özellikleri
Dönem 23 Eylül 2012 (JD 2456191.5)
Enberi23455,5 km
Enöte23470,9 km
Yarı büyük eksen
23463,2 km[2] (6,92 Mars yarıçapı)
Dış merkezlik0,00033[2]
1,263 g[2]
(30,312 sa)
1,3513 km/s[3]
Eğiklik0,93° (Mars'ın ekvatoruna)
1,791° (yerel Laplace düzlemine)[2]
27,58° (tutuluma)
Doğal uydusuMars
Fiziksel özellikler
12,89[4]
Boyutlar15 km × 12,2 km × 11 km[5]
Ortalama yarıçap
6,2±0,18 km[6]
(0,97316 mDünya)
495,1548 km2
(0,970755 µDünya)[]
Hacim999,78 km3
(0,922979 nDünya)[]
Kütle1,4762×1015 kg[3]
(0,247179 nDünya)
Ortalama yoğunluk
1,471±0,166 g/cm3[6]
0,003 m/s2[3]
(306 µg)
5,556 m/s
(20 km/sa)[3]
Eş zamanlı[2]
Albedo0,068±0,007[6]
Sıcaklık≈ 233 K
  Wikimedia Commons'ta ilgili ortam

Deimos (sistematik tanım: Mars II), Mars'ın iki doğal uydusunun daha küçük ve en dışta olanıdır, diğeri Phobos'tur. Deimos'un ortalama yarıçapı 6,2 km'dir (3,9 mil) ve Mars'ın yörüngesinde attığı bir tur 30,3 saat sürer. Deimos, Mars'tan 23.460 km (14.580 mi), Mars'ın diğer ayı olan Phobos'tan çok daha uzakta. Adını, Antik Yunan tanrısı ve korku ve terörün kişileştirilmesi olan ve aynı zamanda Ares ve Afrodit'in oğlu ve Phobos'un ikiz kardeşi olan Deimos'tan almıştır.

Mars'ın uydusu Deimos.
Deimos'un Mars önünden geçişi.

Keşif

12 Ağustos 1877'de, yaklaşık 07.48 UTC'de Washington DC'deki Birleşik Devletler Deniz Gözlemevi'nde Asaph Hall III tarafından keşfedildi. (Çağdaş kaynaklarda 1925 öncesi kullanılarak "11 Ağustos 14.40" Ortalama Saati verilmiştir. Bir güne öğlen saatlerinde başlamak bir astronomik kural, bu nedenle gerçek yerel ortalama saati elde etmek için 12 saat eklenmelidir.) Hall ayrıca Phobos'u 18 Ağustos 1877'de, saat 09.14 GMT'de, kasıtlı olarak Mars uydularını aradıktan sonra keşfetti.

Fiziksel Özellikleri

Deimos, Mars'ın diğer uydusu Phobos gibi, C veya D tipi bir asteroidinkine benzer tayf, albedos ve yoğunluklara sahiptir. (15 × 12,2 × 11 km, Phobos'un boyutunun %56'sını oluşturuyor.) Deimos, C-tipi asteroitler ve karbonlu kondrit göktaşları gibi, karbonlu malzeme bakımından zengin kayalardan oluşur. Kraterlidir, ancak yüzey, kraterlerin regolit ile kısmen doldurulmasından kaynaklanan Phobos'unkinden belirgin şekilde daha pürüzsüzdür. Regolit oldukça gözeneklidir ve yalnızca 1.471 g/cm3'lük bir radar tarafından tahmin edilen yoğunluğa sahiptir.

Deimos'tan kaçış hızı 5,6 m/s'tir. Bu hız, teorik olarak dikey bir sıçrama gerçekleştiren bir insan tarafından elde edilebilir. Deimos'un görünen büyüklüğü 12.45'tir.

Kaynakça

  1. ^ Harry Shipman (2013) Humans in Space: 21st Century Frontiers, s. 317
  2. ^ a b c d e "HORIZONS Web-Interface". NASA. 21 Eylül 2013. 23 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2013. 
  3. ^ a b c d "Mars: Moons: Deimos". NASA Solar System Exploration. 30 Eylül 2003. 12 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2013. 
  4. ^ "Mars' Moons". 12 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2023. 
  5. ^ "Deimos". 8 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2014. 
  6. ^ a b c "Planetary Satellite Physical Parameters". Jet Propulsion Laboratory (Solar System Dynamics). 13 Temmuz 2006. 1 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2008. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Mars</span> Güneş Sisteminde Güneşe en yakın 4. gezegen

Mars, Güneş Sistemi'nin Güneş'ten itibaren dördüncü gezegeni. Roma mitolojisindeki savaş tanrısı Mars'a ithafen adlandırılmıştır. Yüzeyindeki yaygın demir oksitten dolayı kızılımsı bir görünüme sahip olduğu için "Kızıl Gezegen" olarak da bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Asteroit</span> yörüngeleri çoğunlukla Mars ile Jüpiter gezegenleri arasında kalan gökcisimleri

Asteroit,, iç Güneş Sistemi'nde yörüngede dönen ve meteoroitlerden daha büyük, fakat cüce gezegenlerden daha küçük olan bir küçük güneş sistemi cismidir. Atmosferi olmayan metalik veya kayalık cisimlerdir. Asteroitlerin boyutları ve şekilleri, cüce gezegenler de dahil olmak üzere önemli ölçüde farklılık gösterir.

<span class="mw-page-title-main">Satürn</span> Güneş Sisteminin 6. gezegeni

Satürn veya Eski Türkçedeki adıyla Sekentir ya da Sekendiz, Güneş'e en yakın altıncı gezegen ve Jüpiter'den sonra Güneş Sistemi'ndeki en büyük ikinci gezegendir. Ortalama yarıçapı Dünya'nın yaklaşık dokuz buçuk katı olan bir gaz devidir. Dünya'nın ortalama yoğunluğunun yalnızca sekizde birine sahiptir, ancak Dünya'dan 95 kat daha büyüktür. Satürn, neredeyse Jüpiter büyüklüğünde olmasına rağmen, Jüpiter'in kütlesinin üçte birinden daha azına sahiptir. Satürn, Güneş'in etrafında 9,59 AU (1.434 milyon km) mesafede 29,45 yıllık bir yörünge periyoduyla dolanır.

<span class="mw-page-title-main">Jüpiter</span> Güneş Sisteminde yer alan en büyük gezegen

Jüpiter, Güneş Sistemi'nin en büyük gezegenidir. Güneş'ten uzaklığa göre beşinci sırada yer alır. Adını Roma mitolojisindeki tanrıların en büyüğü olan Jüpiter'den alır. Büyük ölçüde hidrojen ve helyumdan oluşmakta ve gaz devi sınıfına girmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Satürn'ün doğal uyduları</span> Vikimedya liste maddesi

Satürn'ün doğal uyduları, sadece onlarca metre çapındaki minik uydulardan, Merkür gezegeninden daha büyük olan muazzam Titan'a kadar çok sayıda ve çeşitlidir. Satürn, halkalarında gömülü olmayan ve yörüngeleri doğrulanmış 146 uyduya sahiptir ve ayrıca milyonlarca gömülü küçük uydu ve daha küçük sayısız halka taneciklerini içeren yoğun halkaları vardır. Yedi Satürn uydusu, elips şekline sahip olabilecek kadar büyüktür, ancak bunlardan sadece Titan ve muhtemelen Rhea şu anda hidrostatik dengededir. Satürn'ün uyduları arasında özellikle dikkat çekici olanlar; azot bakımından zengin, Dünya benzeri bir atmosfere, kurumuş nehir ağları ve hidrokarbon göllerinden oluşan bir manzaraya sahip, Güneş Sistemi'ndeki ikinci en büyük uydu olan Titan, güney kutup bölgesinden gaz ve toz jetleri çıkan Enceladus ve tezat oluşturan siyah ve beyaz yarım küreleriyle İapetus'dur.

<span class="mw-page-title-main">Phobos (uydu)</span> Marsın iki uydusundan biri

Phobos Mars'ın iki uydusundan biridir. Yunancada Phobos Korku anlamına gelir. Mars'ın diğer uydusu Deimos'dan hem daha büyüktür, hem de Mars'a daha yakındır. Güneş Sistemi'ndeki tüm diğer uydular içinde gezegenine en yakın konumlanmış uydudur. Yörüngesi Mars yüzeyinden sadece 6000 km yüksekliktedir ve ortalama çapı 22 km'dir.

<span class="mw-page-title-main">Europa (uydu)</span> Jüpiterin Uydusu

Europa, Jüpiter'in yörüngesinde bulunan dört Galilei uydusunun en küçüğüdür. Galileo Galilei tarafından keşfedilen dört büyük uydudan gezegene yakınlık açısından ikinci sırada bulunur, bu nedenle Jüpiter'in "II" numaralı uydusu olarak adlandırılmıştır. Jüpiter'in bilinen 80 uydusu arasında gezegene en yakın altıncı uydudur ve ayrıca Ay'dan biraz küçük olan 3.100 kilometrelik çapı ile Güneş Sistemi'ndeki altıncı en büyük uydudur. 1610 yılında Galileo Galilei tarafından keşfedildi ve adını Girit Kralı Minos'un Fenikeli annesi ve Zeus'un sevgilisi olan Europa'dan aldı.

<span class="mw-page-title-main">Triton (uydu)</span>

Triton, Neptün gezegeninin en büyük doğal uydusudur. 10 Ekim 1846'da İngiliz gök bilimci William Lassell tarafından keşfedilen ilk Neptün uydusuydu. Güneş Sistemi'nde, gezegeninin tersi yönünde bir yörüngeye sahip tek büyük uydudur. Ters yön yörüngesi ve Plüton'a benzer kompozisyonu nedeniyle Kuiper kuşağından yakalanan bir cüce gezegen olduğu düşünülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">İapetus (uydu)</span>

Iapetus, tahmini 1469 km çap ile Satürn'ün üçüncü, Güneş Sistemi'nin 11. büyük uydusudur. İsmini Yunan Mitolojisi'nde bir Titan olan Iapetos'tan alır. Giovanni Domenico Cassini tarafından 1671 yılında keşfedildi.

<span class="mw-page-title-main">Yörüngeler listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Yörünge çeşitleri aşağıda listelenmiştir:

<span class="mw-page-title-main">Mars'ın uyduları</span>

Mars'ın uyduları Phobos ve Deimos adında iki küçük uydu olup nasıl oluştukları ve Mars'ın yörüngesine ne zaman geçtikleri bilinmemektedir. Fakat Mars'ın kütleçekim alanına kapılmış asteroitler oldukları düşünülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Asaph Hall</span> Amerikalı gökbilimci (1829 – 1907)

Asaph Hall, Amerikalı astronomdur. 1877 yılında Mars'ın uyduları Deimos ve Phobos'u keşfiyle ünlenmiştir. Ayrıca, Satürn'ün dönüşünü, Mars'ın kütlesini ve diğer gezegenlere ait uydularla çift yıldızların yörüngelerini tespit etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kerberos (uydu)</span> Plütonun uydusu ve dört uydudan biridir

Kerberos, en uzun ekseninde yaklaşık 19 kilometre boyunda olan Plüton'un küçük bir doğal uydusudur. Plüton'un keşfedilen dördüncü doğal uydusuydu ve varlığı 20 Temmuz 2011'de ilan edildi. Temmuz 2015'te New Horizons uzay aracı tarafından Plüton ve diğer dört uydusuyla birlikte görüntülendi. Kerberos'un New Horizons görevinde elde edilen ilk görüntüsü 22 Ekim 2015'te kamuoyuna açıklandı.

<span class="mw-page-title-main">Doğal uydu</span> bir gezegenin yörüngesinde dönen gök cismi

Doğal uydu, en yaygın kullanımıyla, bir gezegenin, cüce gezegenin veya küçük bir Güneş Sistemi cisminin yörüngesinde dönen astronomik bir cisimdir.

<span class="mw-page-title-main">Styx (uydu)</span> Plütonun en küçük doğal uydusu

Styx, Plüton'un en küçük doğal uydusudur. Keşfiyle 11 Temmuz 2012'de açıklanan Styx, New Horizons uzay aracı tarafından Temmuz 2015'te, Plüton ve gezegenin diğer uydularıyla birlikte görüntülenerek tek bir fotoğrafı çekildi. Gezegene en yakın ikinci uydu olup keşfi Temmuz 2011'de açıklanan Kerberos'un ardından gezegenin keşfedilen beşinci uydusudur. En uzun ekseninin uzunluğu yaklaşık 16 km olan Styx'in yörünge periyodu 20,1 gündür.

<span class="mw-page-title-main">Hyperion (uydu)</span> Satürnün uydusu

Hyperion, Satürn'ün doğal uydusudur. William Cranch Bond, George Phillips Bond ve William Lassell tarafından 1848 yılında keşfedildi. Düzensiz şekli, kaotik dönüşü ve açıklanamayan sünger benzeri görünümü ile dikkat çekicidir. Keşfedilen ilk yuvarlak olmayan uydudur.

<span class="mw-page-title-main">Tutulma</span>

Tutulma, bir astronomik objenin geçici olarak önüne engel gelerek kapanması sonucu oluşur ki bu ya önüne başka bir cisim gelmesi ya da gözlemci ve objenin arasına başka bir cisim gelmesi ile olur.

<span class="mw-page-title-main">Fobos programı</span>

Fobos programı, Sovyetler Birliği tarafından Mars ve uyduları, Phobos ve Deimos'u incelemek için fırlatılan iki sondadan oluşan insansız bir uzay göreviydi. Phobos 1, 7 Temmuz 1988'de, Phobos 2 ise 12 Temmuz 1988'de, her biri bir Proton-K roketiyle fırlatıldı.

Phobos 2, Sovyetler Birliği tarafından tasarlanan son uzay sondasıydı. Mars, Phobos ve Deimos'un uydularını keşfetmek için tasarlandı. 12 Temmuz 1988'de fırlatıldı ve 29 Ocak 1989'da yörüngeye girdi.

<span class="mw-page-title-main">Moloz yığını</span>

Moloz yığını, astronomide yerçekiminin etkisi altında bir araya gelen çok sayıda moloz parçasından oluşan bir gök cismini tanımlamaktadır. Moloz yığınlarının yoğunluğu, onları oluşturan çeşitli parçalar arasında bulunan büyük boşluklar nedeniyle düşüktür.