İçeriğe atla

Defter-i Hakani binası

Binanın ön cephesinden bir görünüm (Kasım 2013)

Defter-i Hakani, Osmanlı döneminde tapu kayıtlarının tutulduğu ve kütük defterlerinin saklandığı merkezdir. İstanbul, Sultanahmet meydanında yer alan ve 1908-1910 yılında inşası tamamlanan yapı Birinci Ulusal Mimarlık Akımı'nın öncülerinden Mimar Vedat Tek tarafından projelendirilmiştir.[1] Yakın tarihte Sultanahmet Tapu Müdürlüğü Binası olarak bilinen Defter-i Hakani Binası, inşa edildiği günden itibaren son zamanlara kadar “Tapu ve Kadastro Müdürlüğü” olarak işlev görmüş ancak 2020 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı'na devredilerek, Ayasofya'daki eserlerin sergilenmesi için müze amacıyla kullanılması kararı alınmıştır.[2]

Mimarisi

Planı

Dört katlı yapı simetrik, dikdörtgen bir plan şemasına sahiptir. Genel plan şeması olarak; yapının tam ortasında bulunan giriş aksından sağa ve sola ayrılan iki geniş orta koridor ve bu koridor etrafına sıralanan mekanlardan oluşmaktadır. Başta giriş aksı olmak üzere, onun hemen yanında yer alan akslar ve yapının en uç bölümleri asal yapıdan öne çıkarılarak cepheye hareket kazandırılmıştır.

Cephe özellikleri

Tıpkı plan şemasında olduğu gibi simetrik yapıda olan ön cephe Neo-klasik tarzda düzenlenmiştir. Öne çıkarılan bölümler dışında giriş aksı asal yapıdan yüksekte tutulmuştur. Yatayda iki adet silme yapıyı cephe boyunca sarmaktadır.

Zemin katta bütün yapı cepheleri boyunca basık kemerli düşey dikdörtgen formlu pencereler kullanılmıştır. Birinci katta ise ön cephede dışa doğru yapılan çıkmalarda devam eden bu pencere tipi, çıkmaların olmadığı ön cephe duvarlarında ve yan cephelerde yerini sade, düşey dikdörtgen formlu pencerelere bırakmıştır. İkinci katta, tıpkı zemin katta olduğu gibi hem ön cephede hem de yan cephede, kat boyunca sivri beşik kemerli düşey dikdörtgen formlu pencereler kullanılmıştır. Dördüncü kat olan son katta ise ön cephede dışa doğru yapılan çıkmalarda ikinci katta kullanılan sivri beşik kemerli pencereler, çıkmaların olmadığı ön cephe duvarlarında ve yan cephelerde yerini sade, düşey dikdörtgen formlu pencerelere bırakmıştır.

Cephede süsleme

Kesme taş ile kaplanan yapının cephelerinde özellikle pencere üst ve altlarında çini süsleme kullanılmıştır. Bunun yanı sıra taş oyma-kabartma tekniğine yapı genelinde kullanılan hakim teknik olmuştur.[3]

Kaynakça

  1. ^ Ümmügülsüm ERDOĞAN, Ebru EYNALLI (2015). "Mimar Vedat TEK". Restorasyon Yıllığı Dergisi. Vakıflar Genel Müdürlüğü İstanbul I. Bölge Müdürlüğü. s. 46-45. 8 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2021. 
  2. ^ Arkeofili (2020). "Ayasofya'daki Eserler Tapu ve Kadastro Binasına Taşınacak". Arkeofili. 9 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ Aslı SABUNCU (2019). "Eski Bir Tarzda Modern, Modern Bir Tarzda Eski: Mimar Vedat Tek". Aslı Sabuncu Art Consultancy. 8 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İskenderpaşa Camii (Beykoz)</span>

İskender Paşa Camii, İstanbul'un Beykoz ilçesinde yer alan bir külliyedir. Kanlıca İskelesi'nin önündeki küçük meydanda bulunmaktadır. I. Süleyman (Kanuni) ve II. Selim dönemlerinin devletin ileri gelenlerinden "Mağusa Fatihi" olarak tanınan Gazi İskender Paşa tarafından yaptırılmıştır. Kanlıca Camii olarak da bilinir. İskender Paşa'nın 967/ 1559 tarihli vakfiyesi ile belirtilen bu mescidi, Mimar Sinan'ın tezkirelerinde "Kanlıca'da merhum İskender Paşa" ve "Camii İskender Paşa der Kanlıca" şeklinde kayıtlıdır. Caminin harim kapısı üzerindeki kitabede görülen 967/ 1559-60 tarihi külliyenin tamamlanma tarihi olarak kabul edilebilir. Yapıların tasarımı Mimar Sinan'a aittir.

<span class="mw-page-title-main">Soğukçeşme Sokağı</span>

Soğukçeşme Sokağı İstanbul'un Sultanahmet semtinde yer alan, üzerinde tarihsel evlerin bulunduğu küçük bir sokaktır. Ayasofya ve Topkapı Sarayı arasında yer alan bu sokak trafiğe kapalıdır. Soğukçeşme Sokağı adını yine bu sokakta bulunan, III. Selim dönemine ait 1800 tarihli mermer bir Türk çeşmesinden almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Şişli Camii</span> İstanbul, Türkiyede bir cami

Şişli Camii, İstanbul, Türkiye'de, Şişli ilçesinde bulunan bir camidir. Halâskârgazi Caddesi ile Abide-i Hürriyet Caddesi'nin kesişmesiyle oluşan bir adacıkta konumlanır.

Sağlık Müzesi, İstanbul'da Sultanahmet'te bulunan bir müzedir.

<span class="mw-page-title-main">Kürkçü Hanı</span>

Kürkçü Hanı, İstanbul'un Mahmutpaşa semtinde yer alan han. Fatih bölgesinin Eminönü semtinde bulunan 15. Yüzyıl han yapılarından bir tanesidir. Dayahatun Mahallesi’ndeki Mahmut Paşa Yokuşu’nda bulunan Çakmakçılar ve Çarkçılar sokaklarının arasındaki bölgede 129 numarada yer almaktadır. İki adet girişi bulunur. Çarkçılar sokağı tarafındaki lokasyonu dolayısıyla Büyük Yeni Han ile komşudur. Ticaret hanıdır. Vezir Mahmut Paşa tarafından mimar Atik Sinan'a yaptırılmıştır

<span class="mw-page-title-main">Vedat Tek</span> Türk mimar (1873–1942)

Mehmet Vedat Tek, Türk mimar. 20. yüzyılın başlarındaki çalışmalarıyla tanınmakta ve Birinci Ulusal Mimarlık Akımı'nın Mimar Kemalettin Bey ile birlikte en önde gelen iki isminden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Şebinkarahisar Atatürk Evi Müzesi</span>

Şebinkarahisar Atatürk Evi Müzesi, Mustafa Kemal Atatürk’ün 11 Ekim 1924’te Şebinkarahisar’ı ziyareti esnasında bir gece kaldığı geleneksel Şebinkarahisar evlerindendir. Yapım tarihi kesin bilinmemekle beraber 19. yüzyılın sonunda veya 20. yüzyılın hemen başında yapıldığı tahmin edilmektedir. Evin gerçek sahibi Tüfekçizade Mustafa Ertem’dir.

Kapu Camii, Konya'da 17. yüzyıl Osmanlı dönemine ait tarihi cami. Şehirdeki Osmanlı camileri arasındaki en büyük camidir. Merkez Karatay ilçesi, Sarraflar caddesi üzerindeki caminin mülkiyeti Vakıflar Genel Müdürlüğü'ne ait olup, Karatay Müftüğülüğü'ne bağlı olarak faal durumdadır.

<span class="mw-page-title-main">Kastamonu Hükûmet Konağı</span>

Kastamonu Hükûmet Konağı, Kastamonu'da bulunan, 1902 yılında hizmete açılan bir idari yönetim binasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Aziziye Camii</span> Konya, Türkiyede bir cami

Aziziye Camii, Konya'da 17. yüzyıl Osmanlı dönemine ait tarihi camidir.

<span class="mw-page-title-main">Taş Eserler Müzesi</span> Müze

Taş Eserler Müzesi, Lefkoşa'nın kuzeyinde yer alan tarih müzesidir. Haydarpaşa Mahallesi'nde bulunur. Müzede, tarihî taş eserler sergilenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Dündar Bey Medresesi</span> Selçuklu mimari mirası

Dündar Bey Medresesi Isparta ilinin Eğirdir ilçesinde yer alan tarihi bir medresedir. Medrese Eğirdir'in merkezindedir.

<span class="mw-page-title-main">Othta Eklesia</span>

Othta Eklesia, tarihsel Klarceti bölgesinde Gürcü Ortodoks manastırı. 10. yüzyılda kurulmuş olan manastır bugün Türkiye sınırları içinde, Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı Tekkale köyünde yer alır. Othta Eklesia Manastırı Tekkale Manastırı, Dört Kilise Manastırı olarak da bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Hüsrev Paşa Camii</span> Sur, Diyarbakırda cami

Hüsrev Paşa Camii, Diyarbakır'ın Sur ilçesinde yer alan tarihî bir camidir. Aynı ada sahip mahallede yer almaktadır. Divane Hüsrev Paşa tarafından yaptırılmıştır. Evliya Çelebi, 1655'te geldiği Diyarbakır'ın eserlerini anlatırken Hüsrev Paşa Camii'nin Mardin Kapısı yakınında kalabalık cemaate sahip "şirin" bir ibadet yeri olduğunu belirtmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Hasan Rıza Paşa Çeşmesi (Osmanağa)</span> İstanbul, Kadıköyde yer alan tarihî bir çeşme

Hasan Rıza Paşa Çeşmesi ya da Rıza Paşa Çeşmesi, İstanbul'un Kadıköy ilçesindeki bir çeşmedir. Hasan Rıza Paşa tarafından 1845 ya da 1846 yılında yaptırıldı. 1970'lerden itibaren tahrip edilmeye başlayan çeşme, işlevini de yitirdi. 2014'te tamamlanan restorasyon çalışmasıyla birlikte tekrar faaliyete geçti.

<span class="mw-page-title-main">Mısırlı Osman Ağa Çeşmesi (Kadıköy)</span> İstanbul, Kadıköyde yer alan tarihî bir çeşme

Mısırlı Osman Ağa Çeşmesi ya da kısaca Osman Ağa Çeşmesi, İstanbul'un Kadıköy ilçesinde yer alan bir çeşmedir. Üzerindeki kitâbesine göre Bâbüssaâde Ağası Mısırlı Osman Ağa tarafından 1621 ya da 1622'de yaptırılsa da bu kitâbenin bu çeşmeye ait olmayabileceği ihtimali de ortaya atılmıştır. Bir müddet sonra teknesi çukurda kalan ve işlevini de yitiren çeşme, 1980'lerde yapılan çalışmayla imar hattına taşındı ve kot farkı giderildi. Zaman içerisinde ön cephesine, dinlenme taşları ile onları birbirine bağlayan tekne ağzı taşı eklendi. 2020'de yapılan restorasyon çalışmasıyla birlikte tekrar faaliyete geçti.

<span class="mw-page-title-main">Amasya Sabuncuoğlu Tıp Ve Cerrahi Tarihi Müzesi</span>

Amasya Sabuncuoğlu Tıp Ve Cerrahi Tarihi Müzesi; Amasya ilinde yer alan ve eski bir bimarhanede yer alan müzedir.

Aziziye Hamamı, İstanbul'un Kadıköy ilçesindeki bir hamamdır. Rasimpaşa Mahallesi'nde, Yeldeğirmeni semtindeki Recaizade Sokak'ta konumlanır.

<span class="mw-page-title-main">Sarı Köşk (Üsküdar)</span> İstanbulun Üsküdar ilçesinde, Beylerbeyi Sarayı kompleksindeki tarihî bir köşk

Sarı Köşk, İstanbul'un Üsküdar ilçesindeki Beylerbeyi Sarayı kompleksinde yer alan bir köşktür. Günümüzde, Türkiye cumhurbaşkanı tarafından çalışma ofisi olarak kullanılır.

Taş Mağaza, Çorum'un il merkezinde yer alan tarihi bir yapıdır. Osmanlı dönemine ait yapı bodrum, birinci kat ve çatı katından oluşmaktadır ve dikdörtgen bir yapıya sahiptir. Pencereleri yuvarlak kemerli, birinci kat ve asma katın alt kısmı sarı kesme taş, üst kısmı tuğladır. Kestane saçaklı, beşik çatılı ve Türk tarzı tuğlalarla örtülüdür.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.