İçeriğe atla

Dedeağaç

Dedeağaç
Αλεξανδρούπολη
Ἀλεξανδρούπολις
Aleksandrupolis
Yunanistan üzerinde Dedeağaç
Dedeağaç
Dedeağaç
ÜlkeYunanistan Yunanistan
BölgeDoğu Makedonya ve Trakya
İdari BölgeEvros
İdare
 • Belediye BaşkanıIoannis Zamboukis (Değişim Hareketi)
Yüzölçümü
 • Toplam642,2 km²
Rakım11 m
Nüfus
 (2011)
 • Toplam61.702
Zaman dilimiUTC+02.00 (DAS)
 • Yaz (YSU)UTC+03.00 (DAYS)
Alan kodu25510
Plaka koduΕΒ
Resmî site
www.alexpolis.gr

Dedeağaç (YunancaΑλεξανδρούπολη/Ἀλεξανδρούπολις, BulgarcaДедеагач), Yunanistan'ın Ege Trakyası'ndaki Meriç vilâyetinin merkezi olan bir liman şehridir.[1]

İpsala Gümrük Kapısı'ndan 30 dakika (40 km)[2] kadar uzaklıkta yer alan yerleşim biriminde küçük bir havaalanı ve bir sağlık bilimleri fakültesi bulunur.

Kentin en işlek caddesi "Dimokratias"tır. Cadde üzerinde birçok kafe, banka ve alışveriş dükkânı bulunmaktadır.

Kuruluşu

Çağdaş dönemde Dedeağaç şehri, "Dedeağaç" adıyla bir balıkçı köyü olarak Osmanlı İmparatorluğu döneminde XIX. yüzyılda kurulmuştur. Kuruluşu sebebiyle, Dedeağaç'ın adı Bulgarca, Makedonca gibi birçok civar dilinde Dedeagaç şeklindedir. 1920'ye dek Yunancada da şehrin adı Dedeagaç (Δεδεαγάτς) şeklinde olmuştur. 1920 yılında Yunanistan kralı Aleksandros'un şehri ziyareti sonrasında şehrin Yunanca adı Aleksandrupolis (Ἀλεξανδρούπολις) olarak değiştirilmiştir. Kral I. Aleksandros Trakya'nın Yunanlar tarafından işgal edilen yerlerini gezerken 8 Temmuz 1920'de uğradığı Dedeağaç'ta, Dedeağaç isminin Yunancada Aleksandroupolis (Aleksandros'un şehri) olarak değiştirildiği ilan edildi.[3]

Kentin MÖ 340 - 339 yılları arasında İskender tarafından kurulduğu görüşü kaynaklandırılmaya muhtaçtır.[] MÖ 340'ta II. Philippos topraklarını genişletmek amacı ile Byzantion'a gitti. Babası İskender'i henüz 16 yaşında iken kral naibi olarak yerine bırakmıştır. Bu sırada yerel kabileler ayaklanmıştır. İskender ordusuyla gidip bu ayaklanmayı başarıyla bastırdı. Kabilelerden aldığı bu toprakların üzerine kendi isminde bir kent kurmuştur.[4]

Edirne Vilayet Matbaası Müdürü Şevket Dağdeviren'in yazdığı 1892 tarihli salnameye göre;

Dedeağaç sancağı, Dedeağaç, Enez ve Sofulu kazalarıyla Ferecik ve Mekri nahiyelerinden oluşur. Sancağın toplamda 3 kazası, 12 nahiyesi ve 168 köyü vardır. Dedeağaç kazası ise Dedeağaç kasabası, Şahinler, Doğanca, Hisar ve Semadirek nahiyeleriyle 41 köyden oluşur. Dedeağaç kasabası 427 ev ve 2101 nüfuslu bir ticaret merkezidir.[5]

Nüfus

Dedeağaç Kazası Nüfus Cetveli 1892[5]
Kadın Erkek Toplam
İslam 3.827 4.243 8.070
Rum 1.363 1.798 3.161
Ermeni 29 255 284
Yahudi 15 26 41
Bulgar 4.243 4.758 9.001
Çingene 358 331 689
Toplam9.83511.41121.246
1923 Yılında Batı Trakya Nüfusu[6]
Türk Yunan Bulgar Yahudi Ermeni
Dedeağaç 11.744 4.800 10.227 253 449
Yıllara göre şehir nüfus verileri
2001 48,885
1991 36,994
1981 35,999

Kaynakça

  1. ^ "Yunanistan Dedeağaç tatil önerisi". www.istanbul.com. 11 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2014. 
  2. ^ "Dedeağaç". www.gezecegiz.com. 9 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2015. 
  3. ^ Kargakos, Sarantos I. (2000). Αλεξανδρούπολη: Μια νέα πόλη με παλιά ιστορία [Alexandroupoli: A New City with an Old History] (in Greek). Athens: Privately printed. OCLC 47927958
  4. ^ Oğuz Tekin - Ege ve Yunan Tarihi []
  5. ^ a b Kazancıgil, Dr. Ratip - Gökçe, Nilüfer Dağdevirenzade M. Şevket Bey'in Edirne Tarihi ve Balkan Savaşı Anıları Türk Kütüphaneciler Derneği Edirne Şubesi Yayınları No: 41 Edirne 2005
  6. ^ Öksüz 2004, 255.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kırcaali</span> Güney Bulgaristanda kent

Kırcaali, Güneydoğu Bulgaristan'da, Kırcaali ilinin ve Kırcaali beldesinin merkezi. Eylül 2022 verilerine göre nüfusu 51.841 kişidir. Şehirde tren istasyonu bulunmaktadır. Kırcaali'den Hasköy ve Gümülcine (Yunanistan) yönlerine karayolları uzanır. Kırcaali Barajı da şehrin yakınında bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Semadirek</span> Yunanistana bağlı ada

Semadirek ya da İslamterek, Yunanistan'ın Meriç iline bağlı, güneybatısındaki Gökçeada'dan 37 km, kuzeyinde Yunanistan ana karasındaki en yakın noktadan 48 km uzaklıkta, Türk-Yunan deniz hududunun sadece birkaç mil batısında kalan bir ada ve bu adanın en büyük yerleşim merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">İskeçe</span> Yunanistandaki bir yer

İskeçe, Ege Trakyası'ndaki aynı adlı vilâyetin merkezi olan şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Dimetoka</span> Yunanistanın Batı Trakya bölgesi, Meriç ilçesi, Dimetoka belediyesine bağlı kent

Dimetoka, Yunanistan'da, Batı Trakya'da, Evros (Meriç) ilinin (nomos) sınırları içinde bir ilçedir.

<span class="mw-page-title-main">Sofulu, Yunanistan</span>

Sofulu veya Sufli, Yunanistan'da, Batı Trakya'da, Evros (Meriç) ilinin (nomos) sınırları içinde, Meriç nehri kıyısında ve dolayısıyla Türkiye sınırına komşu bir ilçe merkezidir.

Svilengrad veya Osmanlı döneminde kullanılan adıyla Cisr-i Mustafapaşa, Bulgaristan'ın Türkiye ve Yunanistan sınırında ve Meriç Nehri kıyısında bulunan, Hasköy iline bağlı Svilengrad ilçesinin merkezidir. 2005 nüfusu yaklaşık 20.000 kişidir. Ahalisinin ekseriyeti gümrük ve sınır operasyonları ile ilgili işlerde ve transit yolculara hizmet veren otel, kafe ve barlarda çalışmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Makedonya (Yunanistan)</span>

Makedonya,, aynı zamanda Ege Makedonyası, Yunanistan'ın kuzeyinde, tarihî Makedonya'nın günümüzde Yunanistan sınırlarında kalan kısmını kapsayan coğrafî bir bölgedir.

<span class="mw-page-title-main">Edirne</span> Edirne ilinin merkezi olan şehir

Edirne, Türkiye'nin Edirne ilinin merkezi olan şehir. Marmara Bölgesi'nin Trakya kesiminde, Yunanistan ve Bulgaristan sınırında yer almaktadır. Edirne, 1363'ten 1453'e kadar Osmanlı İmparatorluğu'nun başkentiydi. 2020 sayımına göre toplam nüfusu 180.901'dir.

<span class="mw-page-title-main">Vodina</span> Yunanistanın Orta Makedonya bölgesi, Alakilise ilçesi, Vodina belediyesine bağlı yerleşim yeri

Vodina ya da diğer adıyla Edessa, Yunanistan'ın Makedonya bölgesinde bir şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Ortaköy, Hasköy</span> Bulgaristanın Hasköy ili, Ortaköy ilçesine bağlı kent

Ortaköy veya İvaylovgrad, Bulgaristan'ın Hasköy İlinin bir kasaba ve civarıyla birlikte ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Makedonya (antik krallık)</span> Krallık

Makedonya Krallığı veya Makedonya İmparatorluğu, Eski Yunan ve Klasik Yunan zamanlarında bulunan bir krallıktır.Ayrıca Helenistik Dönem Yunanistan'ının baskın devletiydi. Krallık başlangıçta Argead hanedanı tarafından yönetilmekteydi. Ardından Antipatrid ve Antigonif hanedanları tarafından yönetildiler. Antik Makedonlar'ın evi olarak Yunan yarımadasının kuzeydoğusunda ön krallıklardandı. Batıda Epir,kuzeyde Paenoia (devlet) ile, doğuda Trakya ile güneyde ise Teselya ile sınırlarını paylaşıyordu.

<span class="mw-page-title-main">Aleksandros (Yunanistan kralı)</span> Yunanistan Kralı

I. Aleksandros, 1917-1920 arasında hüküm süren Yunanistan kralı.

<span class="mw-page-title-main">Ferecik</span> Yunanistanın Batı Trakya bölgesi, Meriç ilçesi, Dedeağaç belediyesine bağlı kent ve eski belediye

Ferecik Yunanistan'ın Batı Trakya'daki Evros ilinin güneyinde, çok yakınındaki Meriç nehrinin ve deltasının paralelinde ve batı şeridinde yer alan yerleşim. 2001 nüfusu 9,839. Via Egnatia yolu ile Dedeağaç (Alexandroupolis) - Kavala ve Selanik'e bağlanır. Türkiye'nin sınır kasabası Enez'e kuzey-kuzeybatı yönünde 20 km mesafededir.

<span class="mw-page-title-main">Lazistan Sancağı</span>

Lazistan Sancağı, Osmanlı Devleti'nde önce Trabzon Eyaletine, sonra Trabzon Vilayeti'ne bağlı idari birimlerden biridir. 1920 yılında ise bağımsız hale getirilmiştir. Sancağın idari merkezi önce Batum, 1878 yılında Batum Rusya'ya geçtikten sonra Rize kenti idi.

Trakya'nın İşgali, İtilaf Devletleri kuvvetlerince I. Dünya Savaşı'ndan sonra gerçekleştirilmiştir. Mondros Ateşkes Antlaşması'ndan sonra, Edirne-İstanbul demiryolunu kontrol etmek üzere bir Fransız alayı Trakya'ya yerleşmiş bulunuyordu. Fransız generali Franchet d'Espèrey ile Yunanistan Başbakanı Venizelos arasında imzalanan antlaşma ile Kuleliburgaz-Hadımköy hattı Yunan ordusunun işgaline terk edilmişti. 14 Ocak 1919 tarihinde Hadımköy'den Kuleli ve Burgaz'a kadar bütün demiryolu istasyonları Yunanlar tarafından işgal edildi.

<span class="mw-page-title-main">Edirne Vilayeti</span>

Edirne Vilayeti Osmanlı Devleti vilayetidir. 1877'den önce 8 sancağı vardı. Vilayet 93 ve Balkan Harbinden sonra küçülmüştür. Dedeağaç, Gümülcine sancakları Yunanistan'ın Filibe ile Slimia Bulgaristan'ın olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı Rumları</span>

Osmanlı Rumları Osmanlı Devletinde yaşayan Rumlara verilen isimdir. Kuruluşundan itibaren pek çok Rum topluluğu Osmanlı sınırları içindeki İç Anadolu (Kapadokya), Ege ve Karadeniz bölgelerinde yaşamıştır ve devletin son dönemlerine kadar önemli rol oynamışlardır. Bugün büyük çoğunluğu Rum Kırımı ve Mübadele'den dolayı Yunanistan'da yaşamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Şevket Dağdeviren</span>

Mustafa Şevket Dağdeviren, Türk siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Dedeağaç Sancağı</span>

Dedeağaç Sancağı veya 1878-1884 yılları arasında Dimetoka Sancağı, Osmanlı İmparatorluğu'nun sancaklarından biriydi. Sancağın merkezi Dedeağaç idi.

<span class="mw-page-title-main">Makri</span>

Makri veya Megri, Yunanistan'ın Doğu Makedonya ve Trakya Bölgesi'ne bağlı Dedeağaç belediyesinde bulunan bir köydür. Köy Ege Denizi kıyısında Dedeağaç'ın 12 km batısında yer almaktadır. Köyün nüfusu 2001 yılı itibarı ile 1,642'dir.