İçeriğe atla

Decennalia

Decennalia (Latince decennium "onyıl"; decem 'on' ve annus 'yıl') Antik Roma'da bir hükümdarın hakimiyetinin onuncu yılının kutlandığı törenler ve şenliklerdir.

İlk olarak Augustus ile birlikte MÖ 27 yılında kutlanmaya başlayan Decennalia, onun ardılı Tiberius zamanında da iki kez (MS 24 -decennalia prima- ve MS 34 -decennalia altera-) kutlanmıştır. Bu şekilde bir gelenek haline gelen Decennalia şenlikleri, 3. yüzyıldan itibaren şayet bir imparator döneminde ikinci kez kutlanırsa vicennalia olarak da anılmaya başlamıştır. (Latince: vicennium 'yirmi yıl').

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Entomoloji</span> böcekleri inceleyen bilim dalı

Entomoloji böceklerin bilimsel çalışmasıdır ve zoolojinin bir dalıdır. Geçmişte böcek terimi daha az spesifikti ve tarihsel olarak entomolojinin tanımı, örümceğimsiler, çok bacaklılar ve kabuklular gibi diğer eklembacaklı gruplarındaki hayvanların incelenmesini de içerirdi. Bu daha geniş anlam, gayriresmi kullanımda hala karşılaşılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Kemiriciler</span> memeli takımı

Kemiriciler, yaşadıkları çevreye uyum bakımından çok başarılı olan bir memeli takımıdır.

Latince, anno Domini (AD) ve Mesih'ten sonra (MS), Jülyen ve Gregoryen takvimlerinde yılları etiketlemek veya numaralandırmak için kullanılır. Geleneksel olarak İsa'nın doğum tarihini tanımlar. İsa'nın efendi olarak tanımlanmasının nedeni, Hristiyanlıkta İsa'nın Tanrı'nın özünden olduğu yani Tanrı ve Tanrı'nın oğlu olduğu inancıdır. Latincede “Anno Domini” “Efendinin yılı” demektir, daha uzun yazılım şekli ise “Anno Domini Nostri Iesu Christi” buda “Efendimiz İsa’nın yılında” demektir. Hristiyan kronolojisi “0” yani sıfır yılını kullanmıyor. İsa'nın doğduğu yılı 1 olarak kabul ediyor. Örnek: 2022 yılı İsa'nın 2021 yıl önce doğduğunu belirtir.

<span class="mw-page-title-main">Rostra</span>

Rostra, Roma Forumu'nda yer alan, hatiplerin (orator) toplanan insanlara konuşma yaptığı Curia'nın yanında bulunan bir platformdur. İsmini, ön tarafını süsleyen MÖ 260 tarihli Mylae Deniz Muharebesi'nde ele geçen gemilerin pruvalarının (rostrum) bu alana getirilip sergilenmesinden almıştır. Destekleyici dikey yerleri ve büyük tahta çivi delikleri hâlâ görülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Lucius Annaeus Seneca</span>

Lucius Annaeus Seneca, Romalı düşünür, devlet adamı, oyun yazarı. Roma Stoası döneminin kurucu filozofları arasındadır. Sokrates’in bilgi görüşü ve Kinikler’in doğaya uygun yaşama ideali Seneca'nın üzerinde oldukça büyük bir etki yaratmıştır. Ona göre felsefe, ruhu geliştirip aydınlatan, yaşama düzen veren, karşısına çıkan sorulara cevap vermekte aracı olacak başlıca disiplindir ve bunu elde etme amacı gören araç ise akıldır.

<span class="mw-page-title-main">Monumentum Ancyranum</span> Res Gestae Divi Augustinin Ankarada bulunan kopyası

Monumentum Ancyranum veya Ankara Anıtı; Res Gestae Divi Augusti'nin Ankara'daki Augustus Tapınağı'nın duvarlarına kazınmış olan ve metnin dünya üzerinde bilinen en eksiksiz kopyasıdır. İlk Roma İmparatoru olan Augustus'un yaptığı işleri anlatan yazıt, 14 Ekim 1972 tarihinde tapınakla birlikte tescillenerek birinci derece kültür varlığı ilan edilmiştir. Orijinali kayıp olmakla birlikte; diğer kopyaları Isparta'daki Antiokheia ve Apollonia antik kentlerinde bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Vezüv Yanardağı</span> Napolinin doğusundaki etkin bir yanardağ

Vezüv yanardağı Napoli'nin doğusunda bulunan, 1281 m yüksekliğindeki aktif bir yanardağdır.

<span class="mw-page-title-main">Gaius Plinius Secundus</span> Romalı subay ve yazar (23 - 79)

Gaius Plinius Secundus Maior ya da Büyük Plinius veya Yaşlı Plinius Como doğumlu, Romalı tarihçi, bilgin, avukat, yazar, doğa bilimci, komutan ve filozoftur. Naturalis Historia adlı kitabın yazarı olmasıyla tanınır. Gençlik yıllarında 10 yılı aşkın bir süre Roma ordusu'nda görev yapmıştır. Vespasianus döneminde Galya, Afrika ve İspanya'da praetorluk (vekillik) yapmıştır. Savaş, retorik, hitabet, gramer ve tarih alanlarında da kitaplar yazmıştır ancak o kitapları günümüze ulaşamamıştır. Günümüze ulaşabilmiş olan en önemli eseri Naturalis Historia adlı eser olup, 37 kitaptan oluşmaktadır; eserini Titus'a ithaf etmiştir. Vezüv Yanardağı'nın patlaması sırasında Stabiae'da hayatını kaybetmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Dominatus</span>

Dominatus, İmparator Diokletian'ın kendisini imparator ilan ettiği MS 284 yılıyla Roma İmparatorluğu'nun Doğu ve Batı olarak ikiye ayrılmasından sonra Batı İmparatorluğunun tarih sahnesinden kesin olarak çekildiği MS 476 yılı arasında kalan, despotik son dönemlerini tanımlamak için kullanılan terim. Principate döneminden farklı olarak, bu dönemde Antik Roma'nın cumhuriyetçi geleneklerinin çoğunlukla sonlandırıldığı, princeps gibi cumhuriyetçi unvanla gizlenen güçlü lider yerine direkt Roma senatosuna ve halka karşı açık bir hükümdarlık sergileyebilen daha despotik bir imparatorların olduğu yönetim benimsenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Cermanya</span> Cermenlerin Kuzey ve Orta Avrupada yerleşim kurdukları tarihsel bölge

Cermanya, antik çağda Cermenler adı verilen boyların Kuzey ve Orta Avrupa'da yerleşim kurdukları tarihsel bölge.

<span class="mw-page-title-main">Dikilitaş (Sultanahmet)</span> Sultanahmet Meydanının güneyindeki Antik Mısır yapımı dikilitaş

Dikilitaş ya da Theodosius Dikilitaşı, Sultanahmet Meydanı'nın güney tarafında, Yılanlı Sütun'un yanında bulunan bir Antik Mısır dikilitaşıdır. MS 390 yılında Roma imparatoru I. Theodosius tarafından Mısır'dan getirilerek şimdiki yerine dikilmiştir.

Astronomik yıl numaralandırma, MS türü yıl numaralandırmayı temel alan ancak onluk tam sayı yıl numaralarını daha yakından izleyen bir numaralandırma yöntemidir. 0 yılını da içeren bu yöntem daha önceki yılları '-' işaretiyle belirtmektedir. Bu yöntem, MÖ gibi dönem belirteçlerini içermemektedir. Böylece, MÖ 1 yılı 0, MÖ 2 yılı -1 ve MÖ n yılı olarak gösterilmektedir. MS 1 ve sonraki yıllar yalnızca sayıyla ya da '+' işaretiyle birlikte gösterilmektedir. Sıfır sayısı hesaplama kolaylığı açısından önem taşımaktadır. Şöyle ki; astronomide iki zaman dilimi arasındaki yıl farkı bu iki dönemin sona erdiği yılların farkı alınarak bulunabilmektedir.

Geleneksel Kore takvimi diğer Doğu Asya ülkelerinin takvimlerine benzer biçimde Çin takvimine dayanan bir ay-güneş takvimidir. Tarihler, Kore'nin meridyenleri esas alınarak hesaplanır.

<span class="mw-page-title-main">Laodikya</span> Türkiyede bir antik kent

Laodikeia, veya Lykos'un kıyısındaki Laodikeia, Lycus nehri kenarında (Çürüksu) kurulmuş bir antik kenttir.

Prokopius, Filistin kökenli Bizanslı tarihçi. İmparator I. Justinianus döneminde yapılan savaşlarda General Belisarius'a eşlik etmiş ve 6. yüzyılın en önemli tarihçisi olmuştur. Justinianus'un Savaşları, I. Justinianus'un Binaları ve Gizli Tarih isimli kitapları yazmıştır. Antik dünyanın son büyük tarihçisi olarak anılır.

<span class="mw-page-title-main">Kurşunlu, İnegöl</span>

Kurşunlu. Bursa'nın İnegöl ilçesine bağlı bir mahalledir. Nüfusu 5000 kişi dolayında olan Kurşunlu Mahallesi İnegöl'e yaklaşık 20 km uzaklıktadır. Mahallenin başlıca geçim kaynağı tarım ve hayvancılık'dır. Ayrıca Kurşunlu Mahallesi sınırları içinde Çilek Genç Odası, Çilek Mobilya, Freşa Maden Suyu Fabrikaları ve Uludağ Mermer Fabrikası bulunmaktadır. Yine Kınık Maden Suyu ve CP Piliç Fabrikalarına yakın bir mesafede bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Bizans takvimi</span>

Bizans takvimi, "'Konstantinopolis'in Yaratılış Dönemi'" ya da "'Dünya Dönemi'" olarak da bilinir takvimi Doğu Ortodoks Kilisesi tarafından 691'dan 1728'e kadar Rum Ortodoks Patrikhanesi olarak kullanıldı. Ayrıca bu takvim 988 ile 1453 yılları arasında Doğu Roma İmparatorluğu'nun ve aynı zamanda 988 ile 1700 yılları arasında Rusya'nın resmî takvimi olmuştur.

<i>Ab urbe condita</i> Latince deyim

Ab urbe condita anlamı "Şehrin (Roma) kuruluşundan bu yana olan" Latince bir deyiştir ki burada şehrin kuruluşu MÖ 753'tür. AUC ise bazı Roma tarihçileri tarafından belirli Roma yıllarını ayırt etmek için kullanılan bir takvim sistemidir. Rönesans editörleri, bazen kitaplarına yayınlanma yıllarını AUC sisteminde yazarlardı, bu da Romalıların AUC sistemini kullandıkları algısını yaratmıştır. Oysaki Roma zamanlarında takvim sistemi bundan çok daha farklıdır.

<span class="mw-page-title-main">Arcus Novus</span>

Arcus Novus Roma'da antik Via Lata üzerinde konumlanmış antik bir kemerdir.

<span class="mw-page-title-main">Yeni Ahit'in Metin Tarihi</span>

Yeni Ahit'in Metin Tarihi, Yunanca ve diğer dillerde günümüze ulaşan çok sayıda el yazmasının aktarılmasıdır. Yeni Ahit'in el yazısı aktarılması, diğer tüm eski edebi eserlerden daha iyi ve daha kapsamlıdır. En eski metin tanıkları, yazarların orijinal metinlerinin çıkış zamanına çok yakındır.