İçeriğe atla

De Trinitate

De Trinitate
Andrei Rublev'in Üçlemesi olarak bilinen resim.
YazarAugustinus
ÜlkeAntik Roma
DilLatince
KonuTeslis
TürlerTeoloji, Mistik, Felsefe

De Trinitate/Üçlü-Birlik Üzerine

Tarihi

De Trinitate, Augustinus tarafından yazılan ana teolojik tezlerden birisi olmakla birlikte Kartaca piskoposu olan Aurelius’un ricası üzerine 399 senesinde yazılmaya başlanıp 421 senesinde tamamlanmıştır.[1]

İçerik

Tezin ilk 7 cildinde Augustinus Kutsal Metinler’i ve felsefi kavramları kullanarak Kutsal Üçlü Birlik’in varlığını kanıtlamaya çalışmaktadır.[2] Geri kalan 8 ciltte ise Tanrı’nın iç yaşamı üzerine bir inceleme yürütmüştür. Yani bu ciltler: Üçlü Birlik içinde nasıl olur da 3 kişi de birbirleri ile bir bağ içerisinde bulunmaktadır ve nasıl olur da Üçlü-Birlik’in imgesi her insanın ruhuna bir şekilde mühürlenmiştir gibi soruların irdelenmesini konu edinmiştir.[3]

Kutsal Metin aracılığıyla Üçlü-Birlik’in varlığının kanıtlanması yöntemi Augustinus’u Kutsal Metnin ne anlama geldiğini açıklamaya itmiştir. Öyle ki Oğul’un Baba tarafından ve Kutsal Ruh’un da Oğul ve Baba tarafından birlikte gönderildiğini de bu vesileyle açıklayacaktı. Üçlü-Birlik'i savunan inancın karşıtları ise bir gönderen ve bir de gönderilenin var olup olmadığını ve gönderilecek olanın gönderenden daha eksik olup olmadığı fikirlerini tartışmaya açmışlardı. Augustinus ise, Oğul’un (yani gönderilenin) et ve kandan yaratılmış olması nedeniyle daha eksik olduğu izlenimi vermesine rağmen esasen Baba ile aynı özden gelmesi nedeniyle ondan daha eksik olabileceği fikrini reddetmiştir.[4]

5 ve 7. ciltlerde Augustinus neden Ousia kavramını töz yerine Essentia (öz) şeklinde çevirdiğini açıklamıştır.[4] Ayrıca söz konusu Üçlü-Birlik olduğunda ‘kişi’ terimini Sabelyancılar gibi maske ya da rol şeklinde yorumlanmasına neden olabilecek olmasından dolayı yanıltıcı bulmuştur.[5]

8 ve 15. ciltlerde Augustinus dünyada Üçlü-Birlik’in varlığını aramış ve nihayetinde onu kendi iç dünyasında bulmuştur. Daha açık olmak gerekirse; kendi hafızasında, zekasında ve iradesinde, yani Üçlü-Birlik’in adeta mühürlenmiş (iz bırakmış) şekilde bulunduğu zihninde aradığı cevabı bulmuştur.[6]

Kaynakça

  1. ^ T. Clark, Mary (2001). The Cambridge companion to Augustine. Cambridge University Press. s. 92. ISBN 0 521 65018 6. 
  2. ^ Marmion, Declan (2010). An Introduction to the Trinity (İngilizce). Rik Van Nieuwenhove. Cambridge: Cambridge University Press. s. 86. ISBN 978-1-139-77917-3. OCLC 818817542. 
  3. ^ İdem. s. 90. 
  4. ^ a b İdem. s. 87. 
  5. ^ The Cambridge companion to Augustine. s. 96. 
  6. ^ An Introduction to the Trinity. s. 90. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Augustinus</span> Filozof, yazar ve doktor

Augustinus ya da Aurelius Augustinus, Aziz Augustinus ya da Hippo'lu Augustinus olarak da bilinen Hristiyan filozof ve tanrıbilimci.

<span class="mw-page-title-main">Teslis</span> Baba, Oğul ve Kutsal Ruh üçlüsün­den oluşan Tanrı inancını ifâde eden kavram

Teslis, Kutsal Üçleme ya da Üçlü Birlik, tek olan Tanrı'nın Kutsal Kitap'ta kendisini bildirdiği her biri eşit yücelikte, özünde tek, ezeli ve ebedi olan üç benliğini konu edinen ve Hristiyan kiliselerinin çoğunluğu tarafından inanılan ana akım Hristiyan dininin merkezindeki inanç esasıdır. Baba Tanrı, Oğul Tanrı ve Kutsal Ruh üç farklı benlik (hipostaz) olarak aynı özü paylaşmaktadırlar (Homoousia). Tek öz Tanrı'nın birliğini üç benlik ise Tanrı'nın kimliğini anlatmaktadır ve benliklerin hem birbirinden farklılıklarını hem de özde çözülmez birliklerini ifade eder. Böylece tüm yaratım ve lütuf süreci Tanrı'nın üç ilahi benliğinin ortak eylemi olarak görülür. Her benlik, Üçlü Birlik'te kendilerine özgü nitelikleri tezahür ettirir ve böylece her şeyin "Baba'dan çıkıp gelmiş" "Oğul aracılığıyla" ve "Kutsal Ruh'un gücüyle" gerçekleştiğini kanıtlar.

<span class="mw-page-title-main">Tertullianus</span> Yazar, filozof ve teolog

Tertullianus, MS 160-225 yılları arasında yaşamış olan Kilise Babası.

<span class="mw-page-title-main">Thomas Aquinas</span> İtalyan filozof ve teolog (1225–1274)

Thomas Aquinas veya diğer adıyla Aquinolu Thomas, bilgi felsefesi, metafizik, siyaset ve ruhun ölümsüzlüğü konularındaki yorumlarıyla skolastik düşünceye önemli katkılar sağlamış Dominikan rahip. 1322'de Aziz ilân edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Bonaventura</span>

Bonaventura fransisken Kardinal, mistik, Skolastik felsefenin düşünürlerinden Fransisken tanrıbilimci. 1482'de Papa IV. Sixtus tarafından Aziz ilan edilmiştir. 1588 Papa V. Sixtus tarafından Kilise Doktoru ilan edilmiştir. Yortusu 15 Temmuzdadır.

<span class="mw-page-title-main">Kutsal Ruh</span>

Kutsal Ruh, Yahudilikte Tanrı'nın evren veya yaratıkları üzerindeki ilahi gücü, kalitesi ve etkisine atıfta bulunur. İznik Hristiyanlığı'nda Kutsal Ruh, Üçlü Birliğin üçüncü kişisidir. İslam'da Kutsal Ruh, ilahi eylemin veya iletişimin bir aracısı olarak hareket eder.

<span class="mw-page-title-main">Ariusçuluk</span> Ariusun geliştirdiği kuramsal öğreti

Ariusçuluk ya da Arianizm, ilk olarak İskenderiye, Mısır'dan bir Hristiyan papaz olan Arius, atfedilen kristolojik bir doktrindir. Arian teolojisi, İsa Mesih'in Tanrı'nın Oğlu olduğunu, Tanrı'nın Oğlu'nun her zaman var olmayıp içinde doğmuş olması farkıyla Baba Tanrı tarafından doğurulduğunu savunur. Baba Tanrı tarafından zaman, dolayısıyla İsa, Baba Tanrı ile birlikte ebedi değildi.

Üçleme ile aşağıdakilerden biri kast edilmiş olabilir:

<span class="mw-page-title-main">Origenes</span>

Origenes veya Origen, İskenderiye'de Hristiyan bir ailede doğmuş ve kendini hadım etmesine bile neden olacak düzeyde münzevi (sofu) bir kişiliğe sahip olmasıyla tanınan ve Patristik felsefenin en önemli temsilcilerinden sayılan bir Kilise Babası'dır.

<span class="mw-page-title-main">Basileios</span>

Kayserili Basil veya Büyük Basil, Ariusçu'lara karşı Kilise'nin resmî öğretilerini savunmasıyla öne çıkan Kilise Babası'dır. Kaisareia piskoposu ve Kapadokya metropoliti olmuş ve birçok kitap yazmıştır.

<span class="mw-page-title-main">I. Athanasios (İskenderiye piskoposu)</span>

İskenderiyeli Athanasios, 4. yüzyılda yaşamış önemli ilahiyatçı, İskenderiye Piskoposu, Kilise Babası ve azizdir. Ortodoks Hristiyanlığın oluşumunda önemli katkıları olduğu için "ortodoksluğun babası" olarak da adlandırılır. Hristiyan teolojisi üzerinde önemli bir etki bırakmış ve Hristiyan doktrininin şekillenmesinde katkı sağlamıştır. Kıpti Kilisesi tarafından İskenderiye'nin 20. Papası kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Nissalı Gregor</span>

Nissalı Gregor, Kapadokya bölgesindeki Nissa adlı antik kentin piskoposu.

<span class="mw-page-title-main">Hipostatik Birlik</span> Hristiyan teoloji konsepti

Hipostatik birlik, ana akım Kristoloji'de İsa'nın bir hipostazdaki insanlığını ve tanrısallığını betimlemek için kullanılan bir teknik terimdir.

<span class="mw-page-title-main">Poitiersli Hilaire</span>

Poitiersli Hilaire Ariusçuluk'a karşı İznik İnancı'nı ile tanınan bir Kilise Babası ve Doktoru. 1851 yılında Papa IX. Pius tarafından Kilise Doktoru ilan edilmiştir. Yortusu 13 Ocak.

<span class="mw-page-title-main">Anversli Hadewijch</span>

Hadewijch 13. yy şairi ve Aşağı Ülkelerden (Anvers) gelen Hristiyan mistik.

<span class="mw-page-title-main">Nasıralı Beatris</span>

Nasıralı Beatris Flaman Sistersiyen rahibe ve mistik. Katolik Kilisesi'nde Kutsanmış olarak bilinir. Bayramı 29 Temmuz'dur.

Hristiyan teolojisinden bir terim olan Homooussia özellikle İznik Konsil'inde İsa'yı Baba Tanrı ile “varoluşta bir ya da “özde bir” olduğunu anlatmak için kullanılmıştır. Aynı terim daha sonra Kutsal Ruh'a içinde kullanılmış, O'nunda Baba ve Oğul ile ‘özde bir’ olduğu belirtilmiştir. Bu kavramlar daha sonra İznik Hristiyan teolojisinin köşetaşları olmuş ve Tanrı'nın Üçlü-Birlik şeklinde anlaşılması doktrinin en önemli teolojik konsteptleri olmuşlardır.

Sabelliyanizm, Tanrı’yı bir Tanrı’nın üç ayrı kişiliğinin ya da hipostazının sevgi ile birliği olarak görmek olan Triniteryan bakış açısının aksine; Baba, Oğul ve Kutsal Ruh’u aynı Tanrı’nın üç farklı kipi ya da vecdi olarak görme inancıdır.

İskenderiye’li Theognostus 3. yüzyılın sonlarında bir Hristiyan ilahiyatçısıydı. Yunan tarihçi Sideli Filipus, Pierius'tan sonra İskenderiye'deki İlahiyat Okulu'na başkanlık ettiğini söylüyor. Origenes'in bir müridi olmasına rağmen, Kilise’nin tarihi hakkındaki kitaplarda Eusebios ya da Hieronymus onun hakkında hiçbir bahsetmede bulunmaz.

<span class="mw-page-title-main">Ruusbroeck</span>

Jan van Ruusbroeck,, Felemenk asıllı bir katolik rahip ve mistik bir yazardı. Ölümünden sonra, naaşı korunmuş ve hatırası Gronendaal’da korunmuştur. 1783’te naaşı Brüksel’deki Aziz Gudule kilisesine taşınmış ancak Fransız devrimi sırasında kaybolmuştur. 1 Aralık 1908’de Papa X. Pius tarafından Kutlu ilan edilmiştir.