İçeriğe atla

Değirmen (kitap)

Değirmen
YazarSabahattin Ali
ÜlkeTürkiye
DilTürkçe
TürÖykü
Yayım1935
YayımcıYKY (günümüz)
Sayfa137
OCLC918205140

Değirmen, Sabahattin Ali'nin 1935 tarihli ilk öykü kitabı. Kitabın ismi aynı ada sahip öyküden gelmektedir. 3 kısımdan oluşan kitapta toplamda 16 adet öykü bulunmaktadır. Yazarın 1927 ile 1934 yılları arasındaki hikâyelerini içerir. Kitap ön sözünde Sabahattin Ali'nin kendisine yönelik eleştirel düşünceleri yer alır.[1] Yayımlandığı yıllarda edebiyat çevrelerinin dikkatini çekmiştir. Orhan Şaik Gökyay Değirmen başlığı altındaki yazısında Sabahattin Ali'nin edebi yönüne dikkat çekerek Değirmen'in yayımlandığını okuyucularına duyurdu. İlk kısımda romantik bir anlatımın olduğunu ve tat alarak okunacak satırların olduğunu belirtti. Nurullah Ataç da Orhan Şaik gibi Değirmen başlıklı yazısında Bir Gemici Hikâyesi ve Candarma Bekir adlı hikâyeleri yazan muharririn gerçek bir sanatkâr olduğunu belirtti. Aynı zamanda Birdenbire Sönen Kandilin Hikâyesi adlı hikâyeyi çok beğendiğini ifade ederek Edgar Allan Poe'nun Usher Konağının Yıkılışı, Karakedi ve M. Waldemar gibi iç ürperten hikâyeleri sevenlerin hoşuna gideceğini söyledi.[2]

İçerik listesi

Öyküler
DeğirmenKazlar
Kurtarılamayan ŞaheserBir Firar
KırlangıçlarKanal
ViyolonselCandarma Bekir
Birdenbire Sönen Kandilin HikâyesiSarhoş
Bir Delikanlının HikâyesiBir Cinayetin Sebebi
Bir Gemici HikâyesiBir Siyah Fanila İçin
Bir Orman HikâyesiKomik-i Şehir

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Değirmen, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2002, s. 9, ISBN 9750806603 
  2. ^ Hacer, Gülşen (2013). "Değirmen Motifi Üzerine Karşılaştırmalı Bir İnceleme". A. Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 50. s. 78-90. 4 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2017. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sabahattin Ali</span> Türk yazar, şair, gazeteci ve öğretmen (1907–1948)

Sabahattin Ali, Türk yazar ve şair. Edebî kişiliğini toplumcu gerçekçi bir düzleme oturtarak yaşamındaki deneyimlerini okuyucusuna yansıttı ve kendisinden sonraki Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatını etkileyen bir figür hâline geldi. Daha çok öykü türünde eserler verse de romanlarıyla ön plana çıktı; romanlarında uzun tasvirlerle ele aldığı sevgi ve aşk temasını, zaman zaman siyasi tartışmalarına gönderme yapan anlatılarla zaman zaman da toplumsal aksaklıklara yönelttiği eleştirilerle destekledi. Kuyucaklı Yusuf (1937), İçimizdeki Şeytan (1940) ve Kürk Mantolu Madonna (1943) romanları Türkiye'deki edebiyat çevrelerinin takdirini toplayarak hem 20. yüzyılda hem 21. yüzyılda etkisini sürdürdü.

<span class="mw-page-title-main">Sait Faik Abasıyanık</span> Türk hikâye ve roman yazarı, şair (1906–1954)

Sait Faik Abasıyanık, Türk hikâye ve roman yazarı, şair. Türk hikâyeciliğinin önde gelen yazarlarından birisi olan Sait Faik, çağdaş hikâyeciliğe yaptığı katkılar nedeniyle Türk edebiyatının köşe taşlarından biri olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Behçet Çelik</span> Türk yazar

Behçet Çelik, modern Türk yazar.

Tahsin Yücel,, Türk akademisyen, öykü ve roman yazarı, denemeci, eleştirmen ve çevirmendir.

<span class="mw-page-title-main">Hikâye</span> gerçek ya da tasarlanmış olayları ilgiyi çekecek bir biçimde anlatan, genellikle beş on sayfadan oluşan düzyazı türü

Hikâye ya da öykü, gerçek ya da gerçeğe yakın bir olayı aktaran kısa, düzyazı şeklindeki anlatıdır. Kısa oluşu, yalın bir olay örgüsüne sahip olması, genellikle önemli bir olay ya da sahne aracılığıyla tek ve yoğun bir etki uyandırması ve az sayıda karaktere yer vermesiyle roman ve diğer anlatım türlerinden ayrılır.

Orhan Hançerlioğlu, Türk yazar ve araştırmacı.

<span class="mw-page-title-main">Selim İleri</span> Türk yazar, senarist, eleştirmen

Ali Selim İleri, Türk yazar, senarist, eleştirmen.

<span class="mw-page-title-main">Murathan Mungan</span> Türk yazar

Murathan Mungan, Türk yazar, oyun yazarı ve şairdir.

<span class="mw-page-title-main">Orhan Şaik Gökyay</span> Türk edebiyat tarihi ve dil araştırmacısı, şair, öğretmen (1902 - 1994)

Orhan Şaik Gökyay, Türk edebiyat tarihi ve dil araştırmacısı, şair, öğretmen.

Zeliha Sevim Burak, Türk yazardır.

<i>Büyümenin Türkçe Tarihi</i>

Büyümenin Türkçe Tarihi, Metis Yayınlarınca 2007 yılında yayımlanan, Murathan Mungan'ın hazırladığı seçki kitabıdır.

<i>Semaver</i> (kitap)

Semaver, Türk yazar Sait Faik Abasıyanık'ın Nisan 1936'da yayınlanan ilk kitabı. Eser, Sait Faik'in babasının maddi yardımıyla basılabilmiştir. Kitap, daha sonraki yıllarda Varlık Yayınları tarafından pek çok kez yayınlandı. Faik, bu kitabına ilk yazdığı öykü olan İpekli Mendil'i de aldı.

Sabahattin Engin, Türk eğitimci ve oyun yazarı. Hisarcılar akımının temsilcilerinden biridir.

Türk edebiyatı'nda hem sözlü hem yazılı, manzum ve mensur hikâye geleneğine sahip olmasına rağmen Tanzimat'tan sonra farklı yapısal özellikler taşıyan bir anlatı türü olarak yeni bir hikâye tarzı oluşmuştur. Giritli Ali Aziz Efendi tarafından 1796-97'de yazılan ve ilk defa 1852 tarihinde basılan Muhayyelât, Batı tesiri olmadan gerçekçi anlatıma olan yakınlığı noktasında modern Türk hikâyesinin başlangıcı sayılmaktadır. Bunun dışında, XIX. yüzyılda basımları yapılarak yaygınlık kazanmış olan meddah hikâyeleri "yeni hikâyeye" zemin hazırlayan eserler olarak görülmektedir. 1875-1890 yılları arasında Ahmed Midhat Efendi'nin devam eden Letâif-i Rivâyât serisinin dışında Mehmet Celal'in Venüs, Cemile gibi uzun hikâyeleri ile Nabizâde Nâzım'ın ilk dönem hikâyeleri bulunmaktadır. Samipaşazade Sezai'nin Küçük Şeyler adlı eseri Türk edebiyatında modern anlamda kısa hikâyenin başlangıcı kabul edilmektedir. Halid Ziya Uşaklıgil'in 1888'de yazdığı Bir Muhtıranın Son Yaprakları ile Bir İzdivacın Tarih-i Muaşakası adlı çalışmaları Avrupaî tarzda ilk hikâyeler kabul edilmektedir.

Çağlayan, Orhan Şaik Gökyay'ın Ekim 1925-Mayıs 1926 tarihleri arasında Balıkesir'de çıkardığı dergi. Dil Devrimi öncesine ait harflerle on beş günde bir sayı olmak üzere toplamda on beş sayı çıkmıştır. Dergi kapağında "Edebî, İlmî Mecmua" tabiri vardır. Saman kağıdına Balıkesir Karesi Matbaası tarafından basılmıştır ve arka ve ön kapak dahil edilmeden on altı sayfalık bir içeriğe sahiptir. Çeşitli kütüphanelerde dergi sayıları mevcuttur.

<i>Küçük Şeyler</i> Samipaşazade Sezainin 1891de yayımlanan hikâye kitabı

Küçük Şeyler, Samipaşazade Sezai'nin 1891'de yayımlanan hikâye kitabıdır. Kısa hikâyenin, Batı edebiyatındaki hikâyelerle benzer özellikler gösteren Türk edebiyatındaki ilk örneği olarak kabul edilmektedir. Edebiyat tarihçilerinin kısa değerlendirmeleri dışında pek fazla dikkat çekmemiş, ilk baskısından sonra bir daha basılma imkânı bulamamıştır. Yeni harflerle de ayrı bir basımı yapılmamış, yazarın bütün eserlerini bir araya toplayan Zeynep Kerman tarafından okuyucuya ulaştırılmıştır. Günümüzde farklı yayınevleri tarafından günümüz Türkçesiyle Küçük Şeyler adıyla yayımlanmaktadır. Eserin 1891 tarihli Matbaa-i Ebüzziya basımı nüshası İstanbul Büyükşehir Belediyesi Atatürk Kitaplığı'nda yer almaktadır.

Sırça Köşk, Sabahattin Ali'nin 1947 tarihli öykü kitabı. Kitap içerisinde bulunan Sırça Köşk adlı öykü/masalın politik mesajlar taşımasından dolayı Tek parti döneminde Bakanlar Kurulu tarafından toplatıldı. Kitapta yazarın 1944 ile 1947 yılları arasında basılmış hikâyeleri toplanmıştır. 13 hikâye klasik şekilde yazılırken dördü masal biçimindedir. Klasik olarak yazılan hikâyeler arasından Çirkince (1947) dışındakiler yer olarak şehirde geçmektedir. Bu, daha çok kırsal kesimi ele alan Sabahattin Ali'nin öykücülüğündeki bir değişime işaret etmektedir. Böylelikle yazar şehir yaşamını da hikâye konuları arasına katmıştır. Dekolman gibi öyküleri ile beraber hastane ve doktorları da ele almıştır.

Yeni Dünya, Sabahattin Ali'nin 1943 tarihli öykü kitabı. Yazarın 1936 ile 1942 yılları arasında gazete ve dergilerde yayımlanmış 13 hikâyesinden oluşmaktadır. Kitap yazarın hikâye alanında önemli bir yetkinliğe ulaştığının göstergesi olması bakından önemlidir. İçerik olarak kasaba ve köy yaşamı dışında düşkün kadınları ele alan hikâyeler önemli bir yer tutar. Daha önce yazdığı Kanal (1934) ve Ses (1937) adlı hikâye sonrasında Hasanboğuldu (1942) adlı hikâye folklorik ve şairane kişiliğini birleştirerek ortaya koyduğu eserlerdendir. Kitabın dikkat çeken bir başka özelliği ise Sabahattin Ali‟nin gözlemci gerçekçilikten süreç dahilinde uzaklaşarak eleştirel gerçekliğe yönelmesidir. Asfalt Yol (1936) ve Bir Konferans (1941) bu bağlamdaki eserlerdir.

Kağnı, Sabahattin Ali'nin 1936 tarihli öykü kitabı. İçerik olarak 1932 yılında yayımlanmış olan Bir Skandal haricinde yazarın 1935 ile 1936 yılları arasında yayımladığı 13 hikâyesini içermektedir. Hikâyelerin ana temasında köylüler, işçiler ve mahpuslar vardır. 1935 tarihli Değirmen adlı öykü kitabı ile yazarda başlayan gerçeklik eğilimi Kağnı ile devam eder. Anlatım daha yalın, dil ise daha sade olmaya başlar. Hikâyeler duygu ve izlenimden çok olay ve gözleme dayanmaktadır.

Ses, Sabahattin Ali'nin 1937 tarihli son öykü kitabı. Yazarın 1936 ile 1937 yılları arasında yazdığı hikâyeleri içerir. Bir önceki eseri olan Kağnı'daki biçimsel ve anlatımsal özellikler bu kitapta devam eder. Köstence Güzellik Kraliçesi (1936) adlı hikâye dışındakiler köylü, jandarma ve işçiler eksenindedir. Sıcak Su (1936), Ses (1937), Köpek (1937) ve Mehtaplı Bir Gece (1937) adlı hikâyeler ise yazarın öne çıkan zirve eserlerindendir.