Değişen Yıldızlar Genel Kataloğu

Değişen Yıldızlar Genel Kataloğu (General Catalogue of Variable Stars, GCVS olarak kısaltılır) Samanyolu Gökadası'ndaki^[a] değişen yıldızların bir listesidir. Boris Kukarkin ve Pavel Parenago'nun editörlüğünde, 10.820 yıldız içeren ilk baskısı 1948 yılında SSCB Bilimler Akademisi tarafından yayımlandı.^[1] İkinci ve üçüncü baskılar ise 1958 ve 1968 yıllarında yayımlandı. Toplam 28.435 yıldız içeren dördüncü baskı 1985-1987 yılları arasında üç cilt halinde yayımlanmıştır.^[2]^[3] Daha sonra referans tablolarını içeren dördüncü cilt ve ekstragalaktik (Samanyolu dışında) değişen yıldızları içeren beşinci cilt olmak üzere iki cilt daha yayımlandı.^[3]

Kataloğun en güncel versiyonu olan GCVS 5.1, resmi internet sitesinde mevcuttur ve 2023 yılına kadar güncellenmiştir. Dördüncü baskıda listelenen değişen yıldızlar için güncellenmiş koordinatları ve daha yakın zamanlarda keşfedilenlerle birlikte toplam 86.000'den fazla değişen yıldızı içermektedir.^[4] Kataloğun 2004 tarihli daha eski bir versiyonu Combined General Catalog of Variable Stars (GCVS4.2; VizieR veritabanı numarası II/250) adı altında VizieR astronomik katalog hizmetinde mevcuttur.

Notlar

^ Dördüncü baskıda ekstragalaktik değişen yıldızların bir listesi de yer alıyordu, fakat beşinci baskıda artık bu liste güncellenmiyor.

Kaynakça

^ Kulikovskij, P. G. (Haziran 1978), "B. V. Kukarkin, 1909 October 30 - 1977 September 15", Quarterly Journal of the Royal Astronomical Society, cilt 19, ss. 247-248, Bibcode:1978QJRAS..19..247K
^ Schweitzer, Emile. "The names and catalogues of variable stars". Association Française des Observateurs d'Etoiles Variables. Vialle, Jacques tarafından çevrildi. 19 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2023.
^ ^a ^b Samus, N. N.; Durlevich, O. V.; Kazarovets, R. V. (March 1997), "The General Catalog of Variable Stars (GCVS)", Baltic Astronomy, cilt 6, ss. 296-299, Bibcode:1997BaltA...6..296S, doi:10.1515/astro-1997-0229.
^ "GCVS Introduction". General Catalogue of Variable Stars. 19 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2023.

Dış bağlantılar

GCVS internet sitesi
General Catalogue of Variable Stars (Samus+, 2007-2017) at the VizieR service

İlgili Araştırma Makaleleri

SU Ursae Majoris, Büyük Ayı takımyıldızı yönünde bulunan kataklizmik değişen yıldızdır. SU UMa, cüce nova değişenlerinin bir alt sınıfı olan SU Ursae Majoris değişenlerinin prototipidir. Parlaklığı, 19 günlük bir süre içerisinde 10,8 kadir ile 14,96 kadir aralığında değişkenlik gösterir.

34 G. Sagittarii, Yay takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 3.018 ışık yılı uzaklıkta bulunan A-tipi beyaz bir üstdev ve α Cygni tipi bir değişen yıldızdır.

Pi Eridani, Irmak takımyıldızı içinde yer alan ve yaklaşık olarak 477 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir yıldızdır. Tayf sınıfı M1 III olan kırmızı dev yıldızın görünen parlaklığı +4,44 kadirdir.

Pi³ Orionis (π³ Ori, π³ Orionis), Avcı takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 26 ışık yılı uzaklıkta bulunan F-tipi sarı-beyaz bir anakol yıldızıdır ve çıplak gözle kolayca görülebilir. Geleneksel ismi Tabit, Arapça ﺛﺎﺑﺖ Sabit "yerinde duran" anlamına gelir. Pi³ Orionis, Avcı'nın elinde tuttuğu kalkanın en parlak yıldızıdır.

Omicron¹ Orionis, Avcı takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 635 ışık yılı uzaklıkta bulunan M-tipi bir kırmızı dev yıldızdır. Omicron¹ Ori, SRB tipi yarıdüzenli değişen bir yıldızdır ve parlaklığı 4,65-4,88 kadir arasında değişkenlik gösterir.

Bu liste Karina Takım Yıldızındaki dikkate değer yıldızlar listesi olup, azalan parlaklığa göre sıralanmıştır.

Bu liste Kertenkele Takım Yıldızındaki dikkate değer yıldızlar listesi olup, azalan parlaklığa göre sıralanmıştır.

Bu liste Tilkicik Takımyıldızı'ndaki dikkate değer yıldızlar listesi olup, azalan parlaklığa göre sıralanmıştır.

Alfa<sup>2</sup> Canum Venaticorum değişeni

Alfa² Canum Venaticorum değişeni, değişen yıldızların bir türüdür. Bu yıldızlar, sınıfları B8p ile A7p aralığındaki kimyasal olarak tuhaf ana kol yıldızlarıdır. Güçlü manyetik alanlara ve güçlü silikon, stronsiyum veya krom tayf çizgilerine sahiptirler. Parlaklıkları genellikle 0,5 ile 160 günlük bir süre boyunca 0,01 ile 0,1 kadir aralığında değişkenlik gösterir.

UY Scuti, Kalkan takımyıldızı bölgesinde bulunan parlak bir kırmızı üstdev yıldızdır. Yarıçapına göre bilinen en büyük yıldızlardan biri olarak kabul edilir ve aynı zamanda büyüklüğü 8,29 ile 10 arasında değişkenlik gösteren zonklayan bir yarıdüzenli değişen yıldızdır. 1.708 R_⊙ (1,188 × 10⁹ km; 7,94 AU) yaklaşık yarıçapıyla Güneş'ten 5 milyar kat fazla hacme sahiptir. Dünya'dan yaklaşık olarak 9.500 ışık yılı uzaklıkta yer alır.

HD 97048 veya CU Chamaeleontis, Bukalemun takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 520 ışık yılı uzaklıkta bulunan A-tipi bir yıldızdır.

Alfa Herculis veya Res'ül Cedi, Herkül takımyıldızında bulunan bir çift yıldızdır. Dünyadan 360 ışık yılı uzaklıkta yer almaktadır. Çıplak göze tek bir ışık noktası olarak görünen bu, bir teleskopla birkaç bileşene çözülebilir. En parlak bileşen parlaklıkta değişken olmasına rağmen, 3.08 birleşik görünür büyüklüğe sahiptir.

YZ Ceti, Balina takımyıldızında bulunan bir yıldızdır. Dünyadan 12 ışık yılı uzaklıkta yer almakta olup nispeten yakın bir yıldız olmasına rağmen çıplak gözle görülememektedir. Parlaklıkta aralıklı dalgalanmalara maruz kalan bir parıltılı yıldız olarak sınıflandırılır. YZ Ceti, Güneş'in kütlesinin yaklaşık yüzde 13'ü ve yarıçapının %17'si kadardır.

Alfa Cephei veya Alderamin, Kral takımyıldızında bulunan bir yıldızdır. Dünyadan 49 ışık yılı uzaklıkta yer almakta olup bir ikinci büyüklükte bir yıldızdır.

HD 87643, bir yansıma bulutsusuna gömülü olan B[e] sınıfı ikili yıldızdır.

V354 Cephei, Samanyolu içinde bulunan bir kırmızı üstdev yıldızdır. Güneş'ten 8.900 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir düzensiz değişendir. Tahmininen 685 güneş yarıçapı büyüklüğe sahiptir. Güneş Sisteminin merkezine yerleştirilseydi, Mars ve Jüpiter'in yörüngeleri arasına kadar uzanırdı.

Alfa Cassiopeiae veya α Cassiopeiae, ayrıca Schedar olarak da adlandırılır, kuzey takımyıldızı Kraliçe'de ikinci kadirden bir yıldızdır.

<span class="mw-page-title-main">Yavaş zonklayan B-tipi yıldız</span> değişen yıldız türü

Eskiden 53 Persei değişeni olarak bilinen yavaş zonklayan B tipi yıldız (SPB), bir tür zonklayan değişen yıldızdır. Ayrıca, uzun periyotlu zonklayan B yıldızı (LPB) olarak da adlandırılabilirler. Adından da anlaşılacağı gibi, yaklaşık yarım gün ile beş gün arasında değişen periyotlarla zonklayan spektral tipi B2 ila B9 ana kol yıldızlarıdır, fakat bu aralık içinde çoğu üye yıldızın birden fazla salınım periyoduna sahip olduğu bulunmuştur. Hem ışık emisyonlarında hem de spektral çizgi profillerinde değişkenlik gösterirler. Büyüklükteki değişimler genellikle 0,1 kadirden daha küçüktür, bu da çoğu durumda değişkenliğin çıplak gözle gözlemlenmesini oldukça zorlaştırır. Değişkenlik dalga boyu azaldıkça artar, bu nedenle ultraviyole spektrumda görünür ışıktan daha belirgindirler. Zonklamaları radyal değildir, yani hacimden ziyade şekil olarak değişir ve yıldızın farklı kısımları aynı anda genişler ve büzülür.

Merope Boğa takımyıldızında bulunan ve Ülker açık yıldız kümesi'nin (M45) bir üyesi olan yıldızdır. Yaklaşık olarak 460 ışık yılı (142 pc) uzaklıktadır.

Şüpheli Değişen Yıldızların Yeni Kataloğu, değişen yıldız oldukları düşünülen fakat 1980'den önce değişen yıldız belirtmesi atanmamış 14.811 yıldızı içeren bir yıldız kataloğudur. 1982 yılında yayımlanmıştır. 1998'de yayımlanan ek bir katalog ile 11.206 yıldız daha eklenerek toplam yıldız sayısı 26.017'ye ulaşmıştır. Bu katalog, değişen yıldız adaylarını sistematik bir şekilde listeleyerek bu alandaki araştırmalara kaynak sağlamak ve gök bilimcilerin daha fazla gözlem yapması için potansiyel hedefler sunmak amacıyla oluşturulmuştur.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.