Dağıstan Harekâtı (1918)

Dağıstan'ı gösteren bir harita.

Tarih	15-20 Eylül 1918 (5 gün)
Bölge	Rus İmparatorluğu,, Dağıstan, Kafkasya
Sonuç	Başta: Osmanlı zaferi Sonda: İtilaf zaferi^[a]
Coğrafi Değişiklikler	Dağıstan, Osmanlılar tarafından geçici olarak işgal edildi

Taraflar

Biçerahovcular

Birleşik Krallık

Osmanlı İmparatorluğu

Komutanlar ve liderler

Bilinmiyor

Süleyman İzzet

Güçler

Bilinmiyor ama daha az olma olasılığı daha yüksek

11,564
448 subay

Kayıplar

Bilinmiyor

Dağıstan Seferi veya Dağıstan Harekâtı, I. Dünya Savaşı sırasında Bakü Muharebesi'nden hemen sonra Osmanlı İmparatorluğu ile Rusya arasında gerçekleşen bir savaştı. Bakü'deki zaferden sonra Osmanlı askerleri Dağıstan, Derbent ve Petrovsk'u işgal etti. Ancak Osmanlı İmparatorluğu yenildi ve topraklar SSCB'ye geri döndü.

Arkaplan

Şubat Devrimi ve Rusya'nın Kafkasya'dan çekilmesinden sonra, Kafkas İslam Ordusu kuruldu. Müslüman halk için güvenli bir alan yaratmak ve komutanları Nuri Paşa ile Azerbaycan Cumhuriyeti'ni kurmak için Rus Kafkasya topraklarına karşı seferler düzenlediler. Bakü Muharebesi'nden sonra Nuri Paşa başkente geri dönerken, Süleyman İzzet ve ordusu Dağıstan, Derbent ve Petrovsk'u ele geçirdi.

Harekât

Mammadkali Muharebesi

Rusların yarı partizan taktikleri düşmanı geri püskürtmeyi ve Mamedkala'da bir saldırı harekâtı yürütmeyi mümkün kıldı. 13 Ekim savaşında Kars ve Ardahan savaş gemilerinin topları ile Primorskaya vadisinden gelen sahra ve ağır topçu topları Türk bataryalarını çapraz ateşle bastırdı, üç tabur düşmanın eteklerindeki mevzilerine saldırdı ve Kazaklar dağlardan geçerek derin bir kanat örtüsü oluşturdu. Türk cephesi ihlal edildi. Derbent'e çekilen İzzet Paşa bir milletvekili gönderdi, ancak Nikitin taarruza devam etti. Ağır topçuları Mamedkala'dan Ogni geçişine taşıyan Ruslar, Türk cephe hattının siperlerinin bir kısmını 9 inçlik bombalarla yıktı ve İzzet Paşa, Derbent'e çekilen Türk piyadesini kendisi durdurmak zorunda kaldı. Ertesi gün İzzet Paşa milletvekillerini Biçerahov'a göndererek: "Siz kimsiniz? Rusya artık yok ve olmayacak. Kuzeye, Kuban'ın ötesine gidin" dedi. Biçerahov bu isteği reddetti.^[1]

Daha İleri Gelişmeler

Türklerin sayı ve silah bakımından ezici üstünlüğü nedeniyle Bicekharov onların ilerlemesini durduramadı, ancak zaman kazanabildi. Batılı Müttefikler Osmanlıları tüm cephelerde bitirirken, Ruslar geri çekildi, Türkler için ağır arka muharebeler başlattı, saldırılarını yavaşlattı ve ağır kayıplar verdirdi.^[1] Mahachkala yakınlarındaki tren istasyonunda, Türkler küçük bir beyaz Kazak müfrezesini kuşatmayı başardı, ancak başarılı bir şekilde manevra yaparak ve Türklere zamanında ulaşan takviyeler sayesinde Kazaklar kuşatmayı yarıp Türkleri yenerek planlanan geri çekilmeye devam ettiler.^[1]

Kaynakça

Notlar

^ ^a ^b ^c Никитин Б. В. Роковые годы (Новые показания участника). — М.: Айрис-пресс, 2007. — ISBN 978-5-8112-2740-2.

Dipnotlar

^ Türkler İngiliz tarafının baskısı nedeniyle geri çekildi

İlgili Araştırma Makaleleri

93 Harbi ya da 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı, Osmanlı padişahı II. Abdülhamit ve Rus çarı II. Aleksandr döneminde yapılmış olan bir Osmanlı-Rus Savaşı'dır. Rumi takvime göre 1293 yılına denk geldiğinden Osmanlı tarihinde 93 Harbi olarak bilinir. Hem Osmanlı Devleti'nin batı sınırındaki Tuna (Balkan) Cephesi'nde, hem de doğu sınırındaki Kafkas Cephesi'nde savaşılmıştır. Savaşa hazırlıksız yakalanan Osmanlı Devleti, çok ağır bir yenilgi almıştır. Savaşın başlıca sebepleri; Osmanlı Devleti'nde yaşanan azınlık isyanları, Rusya ve Batı Avrupa ülkelerinde, Osmanlı Devleti'nde yaşayan Hristiyanların insan haklarının çiğnendiği konusunda oluşan tek taraflı kamuoyu, Rusya'nın Balkanlardaki genişleme siyaseti, Romanya ve Bulgaristan'ın bağımsızlık istekleri ve Panslavizm akımıdır. Avrupa'nın büyük güçleri savaşı önlemek için İstanbul'da Tersane Konferansı'nı toplamışlar, ancak Osmanlı Devleti'ne yaptıkları taleplerin reddedilmesi üzerine savaş patlak vermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Sarıkamış Harekâtı</span> Osmanlı ve Rusya arasındaki savaş

Sarıkamış Harekâtı, I. Dünya Savaşı sırasında, 22 Aralık 1914 ve 6 Ocak 1915 arasında Osmanlı İmparatorluğu ile Rus İmparatorluğu arasında Sarıkamış ve çevresinde gerçekleşen muharebeler olup Osmanlı İmparatorluğu'nun askerî taktik hatalarıyla başarısızlıkla sonuçlanan bir askerî girişimdir.

Osmanlı cepheleri, Osmanlı İmparatorluğu'nun I. Dünya Savaşı'nda çarpıştığı cephelerdir.

Kafkasya Cephesi, I. Dünya Savaşı'nda Osmanlı İmparatorluğu'nun 2. ve 3. orduları ile Rus İmparatorluğu Kafkas Ordusu'nun karşı karşıya geldikleri cephe. Kafkasya Cephesi, savaş sırasında Doğu Anadolu Bölgesi içlerine kadar genişlemiş, Trabzon, Bitlis, Muş ve Van şehirlerine kadar yayılmıştır. Kara harbi, Karadeniz Bölgesinde bulunan Osmanlı İmparatorluğu deniz gücü ve Rus donanması tarafından desteklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Malazgirt Muharebesi (1915)</span>

Malazgirt Muharebesi, I. Dünya Savaşı'nın Kafkasya cephesi savaşıdır. 26 Temmuz tarihinde Rus güçleri Malazgirt'i terk ederek Van'a doğru çekilmişlerdir.

1787-1792 Osmanlı-Rus Savaşı; Osmanlı Devleti'nin 1774 yılında imzalamış olduğu Küçük Kaynarca Antlaşması'yla kaybettiği toprakları, özellikle de Kırım'ı Ruslardan geri almak amacıyla başlattığı bir savaştır.

<span class="mw-page-title-main">1806-1812 Osmanlı-Rus Savaşı</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Rus İmparatorluğu arasında 1806-1812 yılları arasında yapılmış savaş

1806-1812 Osmanlı-Rus Savaşı, Osmanlı İmparatorluğu ile Rusya arasında birçok cephede yapılmış savaştır. Napolyon Bonapart'ın önderliğindeki Fransa'nın Avrupa'da başlattığı savaşların arka planında yer almıştır.

İran Cephesi veya İran'ın İşgali ya da Osmanlı'nın İran ile yaptığı son savaş olan 1914-18 Osmanlı-İran Savaşı, Osmanlı, Britanya ve Rusya ve Kaçar Devleti'nin arasında Kuzey Azerbaycan'da yaşanan bir dizi askeri çatışmadır. Cephenin, İran için yıkıcı olduğu aşikârdı. Çatışmalarda, İngiliz ve Rus faaliyetlerinin etkisiyle 1917-1919 yılları arasında yaşanan İran kıtlığı nedeniyle 2 milyondan fazla İranlı sivil öldü. Kaçar hükûmetinin I. Dünya Savaşı ve sonrasında ülkenin egemenliğini koruyamaması, 1921'de bir darbeyle Rıza Şah Pehlevi'nin ülkenin başına geçmesine ön ayak oldu.

Kırkkilise Muharebesi veya Kırklareli Muharebesi, Osmanlı İmparatorluğu ile Bulgaristan Krallığı orduları arasında geçen Birinci Balkan Savaşı'nın bir parçası olan; 22 Ekim 1912 tarihinde başlayan ve 24 Ekim 1912'de Osmanlı ordusunun doğu Trakya'da yenilgisi, Bulgar zaferi ile son bulan; Osmanlı İmparatorluğu'nun I. Balkan Savaşı'nı kaybetmesine sebep olan en önemli muharebelerden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Bakü Muharebesi (1918)</span> 1. Dünya Savaşı sırasında Rus ve Türk orduları arasında geçen savaş

Bakü Muharebesi, 1918 yılında Azeri ve Dağıstanlı gönüllülerle takviye edilen ve Kafkas İslam Ordusu adı verilen Osmanlı Ordusu'nun Bakü Sovyeti, Britanya İmparatorluğu, Merkezi Hazar Diktatörlüğü ve Beyaz Ordu karşısında Bakü'yü almak için giriştiği muharebe.

Kafkas İslam Ordusu, Osmanlı Devleti'nin Mart-Ağustos 1918 tarihleri arasında kurduğu Doğu Ordular Grubu'na bağlı bir askeri birim. Harbiye Nazırı Enver Paşa'nın emriyle ve tamamen Müslümanlardan oluşmuştur. I. Dünya Savaşı'nda Kafkasya Cephesi'nde yer almıştır. Kağıt üstünde "ordu" olarak adlandırılsa da üç tümenden oluşması ve bu dönemde yoğun çatışmalarla eriyen Kafkas Ordular Grubunun ve 9. Ordu ile Şark Ordular Grubu'na bağlı bir kolordu olarak yapılandırılmıştır. Üç tümenden oluşan orduya Azeri ve Dağıstanlı gönüllülerinin katılımıyla toplam 20.000 civarında bir güce erişmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Köprüköy muharebeleri</span>

Köprüköy muharebeleri veya Bergmann Hücumu, I. Dünya Savaşı sırasında Kafkasya Cephesi'nde Hasan İzzet Paşa ve Georgy Berhmann arasında yaşanan muharebeler. General Georgy Berhmann I. Kafkas Kolordu komutanı olarak Osmanlı İmparatorluğu'na karşı inisiyatifi 2 Kasım'da ele aldı ve çatışma 16 Kasım'da bittiğinde sadece 25 kilometre Osmanlı toprakları içinde tutunabildiler.

Lüleburgaz Muharebesi veya Karaağaç Muharebesi ya da Pınarhisar Muharebesi, Birinci Balkan Savaşı'nda, 29 Ekim-2 Kasım tarihleri arasında; Bulgaristan Krallığı ile Osmanlı İmparatorluğu ordusu arasında yapılan ve Bulgar ordusunun kesin zaferi, Osmanlı ordusunun ağır yenilgisi ile sonuçlanan muhârebedir. Bu muhârebe de Kumanova Muharebesi, Kırkkilise Muharebesi ve İmroz Deniz Muharebesi ile birlikte, Osmanlı İmparatorluğu'nun Birinci Balkan Savaşı'nı kaybetmesine sebep en önemli muhârebelerden biri olarak görülmektedir. Ayrıca I. Balkan Savaşı'nın asker katılımı bakımından en büyük ve en geniş katılımlı muhârebelerinden biridir.

Zivin Muharebesi 25-26 Haziran 1877 tarihinde, Rus İmparatorluğu ile Osmanlı Devleti arasında gerçekleşen ve Osmanlı zaferi ile sonuçlanan muharebedir.

Halyaz Muharebesi 21 Haziran 1877 tarihinde, Rus İmparatorluğu ile Osmanlı Devleti arasında gerçekleşen ve Osmanlı zaferi ile sonuçlanan muharebedir.

Manastır Muharebesi, bugünkü Makedonya'daki Manastır şehri yakınlarında Birinci Balkan Savaşı sırasında 16-19 Kasım 1912 tarihinde gerçekleşmiş bir muharebedir.

Göyçay Muharebesi veya bazı kaynaklarda geçtiği adı ile Gökçay Muharebesi, I. Dünya Savaşı sırasında Kafkasya'da taarruzda olan Türk müşterek kuvvetleri ile Rus ve Ermeni Bolşevikler arasında gerçekleşmiştir.

Binegedi savaşı, Nuri Paşa liderliğindeki Osmanlı-Azerbaycan koalisyon güçleri ile Lionel Dunsterville liderliğindeki İngiliz-Ermeni-Beyaz Rus kuvvetleri arasında 26-31 Ağustos 1918 tarihleri arasında I. Dünya Savaşı'nın bir parçası olarak meydana gelen bir savaştı. Savaş, Bakü Savaşı'nın önemli bir parçasıydı.

Silistre Kuşatması Kırım Savaşı'nda Rus Ordusu'nun Tuna'yı geçerek Silistre'yi kuşatmasıyla başlayan, ön çatışmalar dışında 41 gün boyunca devam eden kuşatma sonucunda Rus Ordusu'nun geri çekilmesiyle sonuçlanan kuşatmadır. Huruç hareketi ile Rus Ordusu'nun geri çekilmesini sağlayan Serdar-ı Ekrem Müşir Ömer Lütfi Paşa komutasındaki Osmanlı Ordusu, taarruza geçerek Bükreş ve İbriş şehirlerine girdi.

Kafkasya seferi - 1734-1735 yıllarını kapsayan bu sefer, Safevi-Osmanlı savaşının son büyük askeri seferiydi. Bu sefer sonucunda Safevi ordusu bir zafer kazanmış ve Kafkasya'da Safevi yönetimi yeniden kurulmuştur.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.