İçeriğe atla

Davit Kldiaşvili

Davit Kldiaşvili

Davit Kldiaşvili (Gürcüce: დავით კლდიაშვილი, “davit k’ldiaşvili”) (d. 10 Eylül 1862, Tercola, İmereti, Gürcistan – ö. 24 Nisan 1931, Tercola), Gürcü yazar. Romanları ve oyunlarında ülkenin yozlaşması ve köylülüğün sefaletini ele almıştır.

Yaşamı

Rusya İmparatorluğu sınırları içinde kalan Gürcistan'ın İmereti ilindeki Zeda Simoneti'de (bugün Tercola), fakirleşmiş küçük bir soylu ailenin çocuğu olarak doğdu. Kiev ve Moskova'daki askeri okullarda (1880-1882) eğitim gördü. Gürcistan'a dönünce Rus ordusuna katıldı. Batum'da görev yaparken, yerel aydınlarla yakınlık kurdu ve kültürel faaliyetlere katıldı. Bundan dolayı Rus ordusu için güvenilir olmayan bir subay sayıldı ve 1905 Rus Devrimi sırasında istifa etmek zorunda bırakıldı. I. Dünya Savaşı sırasında orduda yeniden görevlendirildi ve Osmanlı cephesinde görev yaptı. 1917 Şubat Devrimi'nin ardından askerlikten terhis edildi; hasta ve yorgun bir şekilde memleketine döndü.[1]

Eserleri

Kldiaşvili en iyi eserleri yazarlığını ilk dönemlerinde yazdı. Yazarın Kiev’de okurken Gürcüceyi unuttuğu ve yeniden öğrenmek durumunda kaldığı söylenir. Bununla birlikte Kldiaşvili, mükemmel mizah ve kaba olmayan toplumsal hicivle örnek bir düzyazı üslubuna sahip olduğu kabul edilir. Yazarın çevirileri ve orijinal eserleri 1880'lerden itibaren Gürcü basınında düzenli olarak yayımlandı. İlk önemli romanı Solomon Morbeladze (სოლომონ მორბელაძე) 1894'te yayımlandı. Bu eserini Samanişvili'nin Üvey Annesi (სამანიშვილის დედინაცვალი, 1897), Kamuşadze'nin Zor Hayatı (ქამუშაძის გაჭირვება, 1900), Rostom Manvelidze (როსტომ მანველიძე, 1910) ve Bakula'nın Domuzları (ბაკულას ღორები, 1920) izledi. İrine'nin Mutluluğu (ირინეს ბედნიერება, 1897) ve Darispan'ın Çilesi (დარისპანის გასაჭირი, 1903) yazarın önemli tiyatro oyunları arasında sayılır.

Yazarın Darispan'ın Çilesi ve Bela (უბედურება) adlı oyunları Türkçeye çevrilip tek kitap halinde 2007'de yayımlanmıştır. Türkçeye çevrilen önemli eserlerinden biri de Samanişvili'nin Üvey Annesi'dir (2020). Bu eser ayrıca 1926 ve 1977 yıllarında, iki kez sinemaya uyarlanmıştır.[2]

Samanişvili'nin Üvey Annesi

Samanişvili’in Üvey Annesi (Gürcüce: „სამანიშვილის დედინაცვალი“, "samanişvilis dedinatsvali"), Gürcü yazar Davit Kldiaşvili'nin 1896'da yazdığı roman. Romanda toprağa bağlı köleliğin kaldırılmasından sonra toprak ağalarının düştüğü durum hicvedilmiştir. 1926'da Kote Marcanişvili tarafından aynı adla sinemaya uyarlanmıştır.

Konusu

Romanda ele alınan hikâye Gürcistan’da geçer. “Bekina Samanişvili, hiç şüphesiz, fakir, ama soylu bir aznavurdu” sözleriyle başlayan Samanişvili’in Üvey Annesi, bu sözlerle toprak sahibi aznavurların düştüğü trajik duruma işaret eder. Yaşlılığında yeniden evlenmeye karar veren dul Bekina, oğlu Platon ve gelini Melano'yla birlikte yaşamaktadır. Ne var ki oğlu, babasının çocuğu olması halinde toprakların bölüneceği korkusuyla bu evliliğe karşı çıkar. Platon, Bekina'ya geri adım attıramayınca, babasına iki kez evlenmiş ve çocuğu olmamış bir kadın bulmaya karar verir. Daha önceki evliliklerden çocuğu olmayan kadının babasından da çocuğu olamayacağını düşünür. Keyfine düşkün ve düğünleri kaçırmayan eniştesi Kirile'yle bu özelliğe sahip bir kadın bulmak için yollara düşer. Sonunda Platon ve Kirile, istenilen özelliğe sahip, Elene adında bir kadın bulurlar. Bekina kadını beğenir ve onunla evlenir. Ne var ki Elene yaşlı adamdan hamile kalır. Platon, Elene'nin çocuğunu düşürmesi için kaba kuvvete başvurur, ama başarılı olamaz ve çocuk dünyaya gelir.

Roman üzerine

Samanişvili’nin Üvey Annesi, trajikomik bir yapıt. Trajedinin temelini zor hayat şartları ve yoksulluk oluşturuyor. Toprağın yeniden paylaşıldığı toprağa bağlı kölelik sonrası ortamda toplumsal şaşkınlığa yeni zamana uyum sağlayamamak da ekleniyor. Mülk sahibi feodallerin kapalı yaşamlarının parçalanması, onları yeni korkulara ve gelecek kaygısına sürüklüyor. Bu dönemde yaşamış olan Davit Kldiaşvili, iyi bir gözlemci olarak bu toplumsal süreci ve değişimi romanda ortaya seriyor.

Roman kişileri

  • Bekina Samanişvili – Romanın baş kişilerinden biri, Platon'un babası.
  • Platon Samanişvili – Romanın baş kişilerinden biri, Bekina'nın oğlu.
  • Marika – Bekina'nın karısı.
  • Melano - Platon Samanişvili'nin karısı.
  • Dariko Samanişvili - Platon Samanişvili'nin kız kardeşi.
  • Kirile Miminoşvili – Dariko'nın kocası.
  • Salome Miminoşvili – Kirile'nin halası.
  • Cimşer Solaberidze – Salome'nin kocası.
  • Veriçka Solaberidze – Salome ile Cimşer'in kızı.
  • Elene – Bekina'nın ikinci karısı, Platon'un üvey annesi.

Kaynakça

  1. ^ "Kldiaşivili - Biyografi" (Gürcüce)". 29 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2019. 
  2. ^ ""Stepmother Samanishvili" (İnglizce)". 31 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2019. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

Gürcü sineması ya da Gürcistan sineması, Avrupa’nın önde gelen sinematografilerinden biridir. İtalyan film yönetmeni Federico Fellini, Gürcü sinemasının hayranlarından biriydi: "Gürcü sineması tamamen benzersiz bir fenomen, canlı, felsefi açıdan ilham verici, çok bilgece, çocuk ruhlu. Beni ağlatabilecek her şey var ve söylemeliyim ki (ağlamam) kolay bir şey değil.”

<span class="mw-page-title-main">Kutaisi</span> Gürcistanın yasama başkenti ve en kalabalık üçüncü şehri

Kutaisi, Gürcistan'da İmereti Bölgesi'nde yer alan dünyanın en eski sürekli yerleşim yerlerinden biri ve geleneksel olarak başkent Tiflis'ten sonra Gürcistan'ın en büyük ikinci ve en kalabalık üçüncü şehridir. Tiflis'in 221 kilometre batısında, Rioni Nehri üzerinde yer alır. İmereti Bölgesi'nin merkezidir ve nüfusu 147.635'dir (2014).

<span class="mw-page-title-main">Gürcistan Krallığı</span> Orta Çağda kurulmuş Gürcü krallığı

Gürcistan Krallığı ya da Gürcü İmparatorluğu, Orta Çağ'da kurulmuş olan Gürcü devleti. Gürcistan pek çok alanda, Altın Çağ olarak adlandırılan dönemi bu krallık zamanında yaşamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Samtshe-Cavaheti</span>

Samtshe-Cavaheti, Gürcistan’ın güneybatısında idari bir bölgedir ve bu bölgenin yönetsel merkezi Ahıska kentidir. Kuzeyinde Guria ve İmereti, kuzeydoğu ve doğusunda Şida Kartli ve Kvemo Kartli idari bir bölgeleri, güneyinde Ermenistan ve Türkiye, batısında Acara Özerk Cumhuriyeti yer alır.

VII. Davit Ulu, Bagrationi hanedanına mensup 1247-1270 yılları arasında hüküm sürmüş Gürcü Kralı. Gürcü Krallığının ikiye bölünmesinden sonra Tiflis başkentli doğu kısmında Moğol İmparatorluğu boyunduruğunda hüküm sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">I. Aleksandre (Gürcistan kralı)</span> Gürcistanın 18. Kralı

I. Aleksandre, "Büyük", 1412 ile 1442 yılları arası Gürcistan kralıdır. Timur'un istilasından sonra onun toparlanma çabalarına rağmen Gürcistan hiçbir zaman eskisi gibi olamamış ve uzun bir durgunluk döneminden sonra kaçınılmaz bölünme ile yüz yüze kalmıştır. 1442 yılında tacı bırakıp bir manastıra kapanarak emekli olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Nodar Dumbadze</span>

Nodar Dumbadze, dünyaca ünlü Gürcü yazardır. 20. yüzyıl Gürcü edebiyatının en ünlü adlarından biridir. Romanları otobiyografik özellikler taşır. Güneşi Görüyorum (1967) adlı romanı Almancadan ve Güneşli Gece (2015) ile Ben, Ninem, İliko ve İlarion adlı romanları ise Gürcüceden Türkçeye çevrilerek yayımlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kartli Krallığı</span>

Kartli Krallığı Batı Gürcistan'ın Kartli bölgesinde başkenti Tiflis olan Geç Orta Çağ / Yakın Çağ Gürcü monarşisidir. 1478 yılında Gürcistan Krallığı'nın dağılma süreciyle ortaya çıkmış ve Bagrationi Hanedanı'nın Kahetili kolunun başarısı sayesinde 1762 yılında komşusu Kaheti Krallığı ile birleşene dek varlığını sürdürmüştür. Bu dönemin çoğunda krallık Safevi hanedanlıklarının vasalıydı ancak belirli aralıklarla özellikle 1747 yılından sonra bağımsızlığını sürdürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">III. Davit</span>

III. Davit Kurapalati veya Davit Didi (Büyük), aynı zamanda II. Davit olarak da bilinir, Gürcü Bagrationi hanedanından 966'dan 1000/ 1001'de öldürülmesine kadar Orta Çağ Gürcü-Ermeni sınır bölgelerindeki Tao Prensi idi. Kuropalates, kendisine 978'de ve yine 990'da verilen bir Bizans saray unvanıdır.

Antonio ve Davit, Cemal Karçhadze'nin 1987 yılında yayımlanan romandır. Yazarın iki başyapıtından biridir. 2020'de Türkçe yayımlanmıştır. Roman Türkçe dışında Rusça, Çekçe, Arapça ve İsveççeye de çevrilmiştir.

<i>Yolda Bir Adam Gidiyordu</i> Otar Çiladze’nin 1973’te basılmış romanı

Yolda Bir Adam Gidiyordu, Gürcü yazar ve şair Otar Çiladze’nin romanı. Yazarın başta gelen romanlarından biridir. Roman, 1973’te yılında ilk kez Gürcüce basıldı. 2015’te Gürcüce aslından çevrilerek Türkçe yayımlandı.

<span class="mw-page-title-main">Elene Ahvlediani</span>

Elene Ahvlediani, Gürcü ressam, grafik sanatçısı, tiyatro ve sinema dekoratörüdür.

<span class="mw-page-title-main">Gürcistan'ın Altın Çağı</span>

Altın Çağ ya da Gürcistan'ın Altın Çağı, Geç Orta Çağ döneminde, Gürcistan Krallığı'nın 11. yüzyılın sonundan 13. yüzyıla değin dönemine verilen addır. Bu dönemde Gürcistan'ın gücü ve gelişmesi zirveye ulaşmıştır. Bunun dışında askeri başarılarla ülke sınırlarının genişlemesi, Gürcü mimarisinin, resim sanatının ve edebiyatının gelişmesine olanak sağlamıştır. Bu dönemdeki kilise sanatı ve din dışı edebiyat eserlerinin pek çoğu günümüze ulaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ekaterine Dadiani</span>

Ekateriné Dadiani, Gürcü aristokrat ve Megrelya Prensliği'ne fiili olarak hükmetmiş son prenses. Megrelya'nın Osmanlı etkisine direnmesinde önemli rol oynamış, hem yurt içi hem de yurt dışında Gürcü sosyetesinin merkezinde olmuştur.

Adigeni, Gürcistan’ın Samtshe-Cavaheti bölgesinde, Adigeni Belediyesi’nde bir kasabadır. Ahaltsihe Havzası’nda, Kvabliani Deresi’nin kıyısında, Ahaltsihe-Batum kara yolu üzerinde yer alır. Ahaltishe kentine 32 km uzaklıktadır.

<span class="mw-page-title-main">Gürcü edebiyatı</span>

Gürcü edebiyatı, 4. yüzyılda Hristiyanlığın benimsenmesinden sonra dinsel kitapların ana dile çevrilmesine duyulan gereksinme sonucunda ortaya çıktı. Dinsel kitapların çevirilerini azizlerin yaşamlarını anlatan ürünler izledi.

<span class="mw-page-title-main">Niko Lomouri</span>

Niko Lomouri Gürcü yazar ve eğitimcidir.

II. Mamia Gurieli, 1600 yılından oğlu tarafından öldürüldüğü tarihe kadar Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir. Mamia'nın saltanatı Osmanlı saldırılarına karşı savunma yapmakla geçti. 1614'te toprak kaybını ve Guria'nın Osmanlı'ya düzenli haraç ödemesini kabul etmek zorunda kaldı.

<span class="mw-page-title-main">II. Solomon</span>

II. Solomon Bagrationi Hanedanı'ndan, 1789'dan 1790'a ve 1792'den 1810'da Çarlık Rusya hükûmeti tarafından tahttan indirilene kadar İmereti'nin son kralıdır.

Gürcistan kültürü, ülkenin uzun tarihi ile beraber gelişmiş, Gürcü dili ve alfabesi üzerine dayanan güçlü bir edebiyat geleneği ve eşsiz bir ulusal kültür barındırmaktadır. Bu özelliği güçlü bir ulusal kimlik sağlayarak tarih boyunca tekrarlanan yabancı işgali ve asimilasyon çabalarına rağmen Gürcü kimliğinin korunmasına yardımcı olmuştur.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.