İçeriğe atla

David MacMillan

David MacMillan
DoğumDavid William Cross MacMillan
16 Mart 1968 (56 yaşında)
Bellshill, İskoçya, Birleşik Krallık
Milliyetİskoç
VatandaşlıkBirleşik Krallık
Amerika Birleşik Devletleri
EğitimGlasgow Üniversitesi
Irvine Kaliforniya Üniversitesi
ÖdüllerCorday-Morgan Ödülü (2004)
Nobel Kimya Ödülü (2021)
Kariyeri
DalıOrganik kimya
Çalıştığı kurumlarPrinceton Üniversitesi
Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü
Berkeley Kaliforniya Üniversitesi
Harvard Üniversitesi
TezStereocontrolled Formation of Bicyclic Tetrahydrofurans and Enantioselective Total Synthesis of Eunicelling Diterpenes (1996)
Doktora
danışmanı
Larry E. Overman

David William Cross MacMillan (d. 16 Mart 1968, Bellshill) İskoç organik kimyager ve bilim insanı. Asimetrik organokataliz alanını kavramsallaştırmasına dair çalışmaları ile tanınmaktadır. MacMillan, Alman kimyager Benjamin List ile birlikte 2021 Nobel Kimya Ödülünü kazandı. Nobel Komitesi yaptığı açıklamada "asimetrik organokataliz" olarak bilinen, molekülleri oluşturmak için geliştirdikleri yeni yönteme dair çalışmaları nedeniyle ödüle layık görüldüklerini açıkladı.

İlk yılları ve eğitimi

David MacMillan 16 Mart 1968'de Birleşik Krallık'a bağlı İskoçya'nın Bellshill şehrinde doğdu.[1] 1991 yılında Glasgow Üniversitesi'nden lisans derecesi (BSc) ile mezun oldu.[2] 1996 yılında Larry E. Overman'ın danışmanlığında Irvine Kaliforniya Üniversitesi'den doktora derecesini aldı.[3]

Kariyeri ve çalışmaları

Doktorasını aldıktan sonra, Harvard Üniversitesinde profesör David Evans ile çalışmaya başladı. Çalışmalarında enantioselektif kataliz, özellikle Sn(II)-türevli bisoksazolin komplekslerinin (Sn(II)box) tasarımı ve geliştirilmesi üzerine odaklandı.[4] 1998-2000 yılları arasında Berkeley Kaliforniya Üniversitesi Kimya Fakültesinde bağımsız araştırmalarını sürdürdü. 2000-2004 yılları arasında kariyerine Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü Kimya Departmanında devam etti ve burada grubunun araştırma ilgi alanlarından birisi olan enantiyoselektif kataliz için yeni yaklaşımlar üzerine yoğunlaştı. 2006'dan beri Princeton Üniversitesi'nde profesör olarak çalışmakta ve buradaki Merck Kataliz Merkezinin direktörlüğünü yürütmektedir.[4]

Organokatalizin kurucularından biri olarak kabul edilen David MacMillan,[5] 2000 yılında elektronları sağlayabilen veya kabul edebilen ve dolayısıyla reaksiyonları etkin bir şekilde katalize edebilen küçük organik moleküller tasarladı.[5] MacMillan'ın araştırma grubu, asimetrik organokataliz alanında birçok ilerleme kaydetti ve bu yeni yöntemleri bir dizi karmaşık doğal ürünün sentezine uyguladılar.[5][6] Kiral imidazolidinon katalizörleri geliştiren MacMillan'ın katalizörleri çeşitli asimetrik sentezlerde kullanılmaktadır. Örnekler arasında Diels-Alder tepkimeleri[6], 1,3-dipolar siklo ilaveleri[7], Friedel-Crafts tepkimesi[8] veya Michael reaksiyonu yer alır.[9]

MacMillan, 2010-2014 yılları arasında Kraliyet Kimya Derneği tarafından yayımlanan Chemical Science dergisinin kurucu genel yayın yönetmenliği pozisyonunda yer aldı.[4]

Üyelik ve ödülleri

Kaynakça

  1. ^ Laura Peterson (7 Ekim 2021). "Glasgow graduate wins Nobel prize with 'magic wand' for making drugs". The Times. 20 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2021. 
  2. ^ "Bellshill man and former Glasgow University student David WC MacMillan wins the Nobel prize for chemistry". Glasgow Times. 6 Ekim 2021. 9 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2021. 
  3. ^ "Alumnus David MacMillan wins Nobel Prize in chemistry" (İngilizce). Irvine Kaliforniya Üniversitesi. 6 Ekim 2021. 6 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2021. 
  4. ^ a b c d "David MacMillan (Princeton Üniversitesi)". Ulusal Bilimler Akademisi. 24 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2021. 
  5. ^ a b c Davide Castelvecchi; Emma Stoye (6 Ekim 2021). ""'Elegant' catalysts that tell left from right scoop chemistry Nobel"". Nature (İngilizce). Springer Science and Business Media LLC. doi:10.1038/d41586-021-02704-2. ISSN 0028-0836. PMID 34616090. 10 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2021. 
  6. ^ a b Kateri A. Ahrendt, Christopher J. Borths, and David W. C. MacMillan (15 Nisan 2000). "New Strategies for Organic Catalysis: The First Highly Enantioselective Organocatalytic Diels−Alder Reaction". Amerikan Kimya Derneği Dergisi (İngilizce). 122 (17). ss. 4243-4244. doi:10.1021/ja000092s. ISSN 0002-7863. 19 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2021. 
  7. ^ Wendy S. Jen; David W. C. MacMillan; John J. M. Wiener, (26 Eylül 2000). "New Strategies for Organic Catalysis:  The First Enantioselective Organocatalytic 1,3-Dipolar Cycloaddition". Amerikan Kimya Derneği Dergisi (İngilizce). 122 (40). Amerikan Kimya Derneği. ss. 9874-9875. doi:10.1021/ja005517p. ISSN 0002-7863. 7 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2021. 
  8. ^ Nick A. Paras; David MacMillan (13 Nisan 2001). "New Strategies in Organic Catalysis:  The First Enantioselective Organocatalytic Friedel−Crafts Alkylation" (İngilizce). 123 (18). ss. 4370-4371. doi:10.1021/ja015717g. ISSN 0002-7863. PMID 11457218. 6 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2021. 
  9. ^ David W.C. MacMillan; Nick A. Paras (12 Haziran 2002). "The Enantioselective Organocatalytic 1,4-Addition of Electron-Rich Benzenes to α,β-Unsaturated Aldehydes". Amerikan Kimya Derneği Dergisi (İngilizce). 124 (27). ss. 7894-7895. doi:10.1021/ja025981p. ISSN 0002-7863. PMID 12095321. 6 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2021. 
  10. ^ "MacMillan Awarded Sloan Research Fellowship" (İngilizce). Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü. 1 Ağustos 2002. 27 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2021. 
  11. ^ "Corday-Morgan Prizes Previous winners" (İngilizce). Kraliyet Kimya Derneği. 25 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2021. 
  12. ^ "David MacMillan" (İngilizce). Royal Society. 16 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2021. 
  13. ^ "Professor David W.C. MacMillan". Amerikan Sanat ve Bilim Akademisi. 15 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2021. 
  14. ^ "Professor David William Cross MacMillan FRS, CorrFRSE". Royal Society of Edinburgh. 2 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2021. 
  15. ^ "Past Recipients of the Harrison Howe Award". Rochester Section ACS. 29 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2021. 
  16. ^ "Ryoji Noyori Prize" (PDF). Sentetik Organik Kimya Derneği. 18 Ekim 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2021. 
  17. ^ Sabrina Imbler, Marc Santora and Cora Engelbrecht (6 Ekim 2021). "Nobel Prize in Chemistry Awarded to Scientists for Tool That Builds Better Catalysts". The New York Times. Erişim tarihi: 6 Ekim 2021. 
  18. ^ "Press release: The Nobel Prize in Chemistry 2021" (İngilizce). Nobel Komitesi. 6 Ekim 2021. 6 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2021. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Nobel Kimya Ödülü sahipleri listesi</span>

Nobel Kimya Ödülü, Alfred Nobel'in mirası üzerine Nobel Vakfı tarafından organize edilen ve her yıl, kendisinin ölüm yıl dönümü olan 10 Aralık günü Stockholm'de gerçekleştirilen Nobel Ödülleri töreninde, kimyanın çeşitli alanlarında faaliyet gösteren kişilere verilir. İsveç Kraliyet Bilimler Akademisinin belirlediği beş akademi üyesinin oluşturduğu bir komite tarafından seçilen kazanan kişiler, birer madalya ve diplomanın yanı sıra, zaman içerisinde değişiklik gösteren para ödülünün de sahibi olur.

<span class="mw-page-title-main">Alan Heeger</span>

Alan Jay Heeger Amerikalı fizikçi ve Nobel Kimya Ödülü sahibi.

<span class="mw-page-title-main">Willard Libby</span> Amerikalı kimyager (1908 – 1980)

Willard Frank Libby, Amerikalı fiziksel kimyagerdir. Radyokarbon tarihleme yöntemini geliştirdi ve 1960 yılında Nobel Kimya Ödülü'ne layık görüldü.

<span class="mw-page-title-main">Akira Suzuki</span> Japon kimyager

Akira Suzuki, Japon kimyager ve 2010 Nobel Kimya Ödülü sahibi. Suzuki reaksiyonunu bulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Elias James Corey</span> Amerikalı kimyager

Elias James "E.J." Corey (12 Temmuz 1928) Amerikalı organik kimyacı. 1990 yılında "organik sentez üzerine geliştirdiği teori ve metodolojilerden dolayı Nobel Kimya Ödülü'nü kazanmıştır. Yaşayan en büyük kimyagerlerden biridir. Çok sayıda sentetik reaktifler, metodolojiler geliştirmiş ve organik sentez biliminin gelişmesine katkıda bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Richard Ernst</span> araştırmacı

Richard Robert Ernst, İsviçreli kimyager ve fizikçi.

<span class="mw-page-title-main">Jerome Karle</span> Amerikalı kimyager (1918 – 2013)

Jerome Karle, Amerikalı kimyager.

<span class="mw-page-title-main">Kenichi Fukui</span> Japon kimyager (1918 – 1998)

Kenichi Fukui, Japon kimyagerdi. Kenichi Fukui, 1981 yılında Roald Hoffmann ile birlikte "kimyasal tepkimelerin davranışını ilgilendiren kuramları nedeniyle" Nobel Kimya Ödülü kazandı. Fukui, özellikle kimyasal tepkimelerdeki öncü moleküler orbital teorisi üzerinde çalışmıştı.

<span class="mw-page-title-main">Enantiyoselektif sentez</span>

Enantiyoselektif sentez ya da asimetrik sentez, bir kimyasal sentez şeklidir. IUPAC, bir veya daha fazla yeni kiralite elementinin bir substrat molekülünde oluşturulduğu ve stereoizomerik ürünleri eşit olmayan miktarlarda üreten kimyasal reaksiyon olarak tanımlanır.

<span class="mw-page-title-main">Richard Henderson</span> İngiliz biyokimyacı, moleküler biyolog

Richard Henderson, İskoç moleküler biyolog ve biyofizikçi, ayrıca biyomolekül, elektron mikroskobunda öncü bilim insanı. Henderson, 2017 yılında Jacques Dubochet ve Joachim Frank ile birlikte Nobel Kimya Ödülü almıştır.

<span class="mw-page-title-main">George Smith (kimyager)</span> Amerikalı biyolog, Nobel Kimya Ödülü sahibi

George Pearson Smith Nobel Ödülü sahibi Amerikalı biyolog ve kimyager. Şu anda, ABD'de Columbia, Missouri eyaletinde yer alan Missouri Üniversitesi'nde profesörlük yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Stanley Whittingham</span>

Michael Stanley Whittingham İngiliz - Amerikalı kimyager. Binghamton Üniversitesi'nde hâlen kimya profesörlüğü ve Malzeme Araştırmaları Enstitüsü ile Malzeme Bilimi ve Mühendisliği programının yöneticiliğini yapmaktadır. Ayrıca Binghamton'daki Kimyasal Enerji Depolama Merkezi'nin de (NECCES) yöneticiliğini yapmaktadır Akira Yoshino ve John B. Goodenough ile birlikte 2019 yılında Nobel Kimya Ödülü'ne layık görüldü.

Henri Boris Kagan, Fransız bilim insanı. Fransa'nın Paris-Sud Üniversitesi'nde Emeritus Profesörüdür. Asimetrik kataliz dalında öncü olarak tanınmaktadır. Keşiflerinin ilaç endüstrisi üzerinde geniş kapsamlı etkileri olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Gábor A. Somorjai</span> Amerikalı kimyager

Gabor A. Somorjai Macar bilim insanı. Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley'de kimya profesörü olarak çalışmaktadır ve yüzey kimyası ve katalizde, özellikle metal yüzeylerin katalitik etkileri alanında önde gelen bir araştırmacıdır. Alandaki katkılarından dolayı Somorjai, 1998 yılında Wolf Kimya Ödülü, 2002 yılında Linus Pauling Ödülü, in 2000, the National Medal of Science 2008 yılında Priestley Ödülü, 2010 yılında Temel Bilimlerde BBVA Vakfı Bilgi Sınırları Ödülü ve 2013 yılında Kimyasal Bilimlerde NAS Ödülü'nü kazanmıştır. En son Nisan 2015'te Amerikan Kimya Topluluğu'nun William H. Nichols Madalyası ile ödüllendirilmiştir.

Organik sentez, kimyasal sentezin özel bir dalıdır ve organik bileşiklerin kasıtlı olarak yapılandırılmasıyla ilgilidir. Organik moleküller genellikle inorganik bileşiklerden daha karmaşıktır ve sentezleri organik kimyanın en önemli dallarından biri haline gelmiştir. Genel organik sentez alanı içinde birkaç ana araştırma alanı vardır: tam sentez, yarı sentez ve metodoloji.

Organik kimyadaki çapraz bağlama reaksiyonu, iki fragmanın bir metal katalizör yardımıyla birleştirildiği bir reaksiyondur. Çapraz bağlanma reaksiyonu, birleştirme reaksiyonlarının bir alt kümesidir. Genellikle arilasyonlarda kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Kimyanın zaman çizelgesi</span>

Bu kimya zaman çizelgesi, maddenin bileşiminin ve etkileşimlerinin bilimsel çalışması olarak tanımlanan ve kimya olarak bilinen modern bilim hakkında insanlığın anlayışını önemli ölçüde değiştiren çalışmaları, keşifleri, fikirleri, icatları ve deneyleri listelemektedir.

Perkin Organik Kimya Ödülü, organik kimyanın herhangi bir alanında yapılan araştırmalarda sürdürülebilir, özgünlük ve başarı için 2008 yılında Royal Society of Chemistry tarafından kurulan prestijli bir kimya ödülüdür.

<span class="mw-page-title-main">Benjamin List</span> Alman kimyager

Benjamin List Alman organik kimyager ve bilim insanı. Köln Üniversitesi'nde profesör olarak ders veren List, İskoç kimyager David MacMillan ile birlikte 2021 Nobel Kimya Ödülünü kazandı. Nobel Komitesi yaptığı açıklamada "asimetrik organokataliz" olarak bilinen, molekülleri oluşturmak için geliştirdikleri yeni yönteme dair çalışmaları nedeniyle ikilinin ödüle layık görüldüklerini açıkladı.

<span class="mw-page-title-main">Carolyn R. Bertozzi</span> Amerikalı kimyager

Carolyn Ruth Bertozzi, Amerikalı kimyager. Hem kimya hem de biyolojiyi kapsayan geniş kapsamlı çalışmaları ile tanınmaktadır.