İçeriğe atla

David Lynch

David Lynch
DoğumDavid Keith Lynch
20 Ocak 1946 (78 yaşında)
Missoula, Montana, ABD
MeslekYönetmen ve ressam
Boy1,8 m (5 ft 11 in)
EvlilikPeggy Lynch (1967–1974)
Mary Fisk (1977–1987)
Mary Sweeney (2006–2007)
Emily Stofle (e. 2009)
Çocuk(lar)Jennifer (d. 1968)
Austin (d. 1982)
Riley (d. 1992)
Lula (d. 2012)
İmza

David Keith Lynch (d. 20 Ocak 1946, Missoula), Amerikalı yönetmen ve ressam.

20 Ocak 1946'da ABD'de doğan Lynch, aynı zamanda tanınmış bir ressamdır. Kendisi pek fazla kullanmasa da mobilya tasarımı da yapar. Pennsylvania Güzel Sanatlar Akademisi ve American Film Institute'de eğitim aldı. 1977 yapımı siyah-beyaz filmi Eraserhead ile tanındı. Dune ve Blue Velvet ile artan başarısı 1990'lı yılların sonunda yönettiği Kayıp Otoban (Lost Highway) ile doruğa ulaşmıştır. Bunu ardından Mulholland Çıkmazı (Mulholland Drive) ve deneysel kısa filmleri geldi.

Filmlerinde kısık sesli gürültüler, çürümüş nesneler, bozulmuş karakterler ve polarize edilmiş karanlık dünyalar kurgulaması ile dikkatleri üzerine çekmiştir. Kariyeri boyunca aykırı fikirlerini kendine özgü, nesnellikten uzak ve sembolik anlatımıyla cesurca sinema perdesine yansıtan yönetmenin özellikle 2002 sonrasındaki son dönem filmleri, fazla kişisel olmakla eleştirilmiştir.

Film kurgusu ile Andrei Tarkovsky'nin şiirselliğinden ve Michael Haneke'nin gerçekliği arayışından ayrılan Lynch, Amerikan sinemasının en önemli yönetmenlerinden ve Film Noir akımının önde gelen temsilcilerinden biridir. Lynch'in filmlerinde hiçbir şey göründüğü gibi değildir. İşlediği temalar, anlatım tekniği ve sık kullanılan rüya/kâbus sekansları "bilinçdışının yönetmeni" olarak nitelendirilmesine neden olmuş ve eserleri daha çok psikanalitik açıdan incelenmiştir.

David Lynch sineması üzerine analitik bir inceleme sunan, Sloven kültür eleştirmeni Slavoj Zizek 'in, "Gülünç Yücenin Sanatı: David Lynch'in Kayıp Otoban'ı Üzerine" adlı İngilizce yapıtı, Om Yayınevi tarafından Savaş Kılıç'ın çevirisi ile 2001 yılında Türkçe olarak da yayınlanmıştır.

Ödüllerinden Bazıları

  • 1982: Cesar - En iyi yabancı film, The Elephant Man
  • 1986: Los Angeles Film Critics Association - En iyi yönetmen, Blue Velvet
  • 1986: National Society of Film Critics - En iyi yönetmen, Blue Velvet
  • 1990: Cannes Film Festival - Palme d'Or, Wild at Heart
  • 1991: American Film Institute - Franklin J. Schaffner Alumni Medal
  • 1999: Avrupa Film Ödülü, Straight'in Hikayesi (The Straight Story)

Filmleri

  1. Lady Blue Shanghai (2010)
  2. More Things That Happened (2007)
  3. Boat (2007)
  4. Inland Empire (2006)
  5. The Short Films of David Lynch (2002)
  6. Rabbits (2002)
  7. Does That Hurt You? (2002)
  8. Darkend Room (2002)
  9. Mulholland Çıkmazı (2001)
  10. Straight'in Hikayesi (The Straight Story) (1999)
  11. Kayıp Otoban(1997)
  12. Lumière et compagnie (1995)
  13. Twin Peaks: Fire Walk with Me (1992)
  14. Wild at Heart (1990)
  15. Mavi Kadife (1986)
  16. Dune (1984)
  17. Elephant Man, The (1980)
  18. Eraserhead (1977)
  19. Amputee, The (1974)
  20. Grandmother, The (1970)
  21. Alphabet, The (1968)
  22. Six Figures Getting Sick (1966)

Kaynakça

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Maggie Cheung</span> Hong Konglu ödüllü aktris

Maggie Cheung Ho Yee makalesei için lütfen (張可頤) buraya gidiniz Maggie Cheung Ho Yee.

<span class="mw-page-title-main">Chris Isaak</span>

Christopher Joseph "Chris" Isaak, Amerikalı müzisyen, şarkıcı ve oyuncudur.

<span class="mw-page-title-main">Martin Scorsese</span> Amerikalı film yapımcısı ve yönetmeni; senarist

Martin Luciano Scorsese, Akademi Ödülü, BAFTA ve Altın Küre sahibi Amerikalı film yönetmeni, senarist ve yapımcıdır. 1997 Amerikan Film Enstitüsü tarafından verilen AFİ Yaşam Boyu Başarı Ödülü'ne layık görülmüştür. 2007'de Köstebek isimli filmiyle, En İyi Yönetmen dalında Oscar ödülünün sahibi olmuştur.

<i>Mavi Kadife</i>

Mavi Kadife, David Lynch'in yazıp yönettiği 1986, ABD yapımı gerilim filmidir. Filmin başrollerinde Kyle MacLachlan, Isabella Rossellini, Dennis Hopper ve Laura Dern yer alır. Filmin orijinal ismi olan Blue Velvet ismi, şarkıcı Bobby Vinton'un aynı adlı şarkısından alınmıştır.

<i>Mulholland Çıkmazı</i> 2001 çıkışlı Amerikan–Fransız yapımı film

Mulholland Çıkmazı, yönetmenliğini ve senaristliğini David Lynch'in üstlendiği; psikolojik gerilim, gizem ve dram türlerindeki 2001 çıkışlı bir Amerikan-Fransız filmidir. Başlıca rollerinde Naomi Watts, Laura Elena Harring ve Justin Theroux yer alır. Kara film unsurları, ilgisiz gibi görünen fakat birbirleriyle bağlantılı vinyetler ve gerçeküstü öğeler barındıran film, Los Angeles'a gelip halasının evinde kalırken hafızasını kaybedip aynı evde saklanan Rita ile karşılaşan ve onunla arkadaş olan Betty Elms adlı, gözü yükseklerde bir oyuncunun hikâyesini anlatır.

Wild at Heart şu anlamlara gelebilir:

<span class="mw-page-title-main">Isabella Rossellini</span> İtalyan sinema oyuncusu

Isabella Fiorella Elettra Giovanna Rossellini, İtalyan oyuncu, yapımcı, yazar, model. Rossellini 14 yıl boyunca Lancôme modelliği ve aktris olarak oynadığı Mavi Kadife ve Death Becomes Her filmleri ile tanınır. Rossellini İtalya ve Amerika Birleşik Devletleri çifte vatandaşıdır. Elettra Rossellini Wiedemann bir kızı ve Roberto (1993) isimli bir oğlu olmak üzere iki çocuğu vardır.

Richard W. Farnsworth, Amerikalı oyuncu ve dublördür. Film kariyerine 1937'de başladı, bununla birlikte en büyük başarılarını The Grey Fox (1982) ve Straight'in Hikayesi (1999) filmleriyle elde etmiştir. Straight'in Hikayesi filmindeki performansı ile En İyi Erkek Oyuncu Akademi Ödülü'ne aday gösterilmiştir.

<i>Vahşi Duygular</i> David Lynchin yönettiği suç ve gerilim filmi

Vahşi Duygular veya orijinal adıyla İngilizce: Wild at Heart, aynı adı taşıyan Barry Gifford'un 1989 yılı romanına dayanan, yönetmenliğini David Lynch'in yaptığı ABD suç ve gerilim filmidir.

<span class="mw-page-title-main">1990 Cannes Film Festivali</span>

1990 Cannes Film Festivali, 10-21 Mayıs'ta yapılan 43. Cannes Film Festivalidir.

<span class="mw-page-title-main">Laura Harring</span>

Laura Harring, Amerikalı-Meksikalı oyuncu ve eski model. 1985 yılında Miss USA seçilmiştir.

Angelo Badalamenti, Amerikalı bir bestecidir. David Lynch'in yönetmenliğini üstlendiği çoğu yapımın müziklerini bestelemiştir.

Mary Sweeney, En iyi film yapımcısı ve editörü olan Avangart yönetmen David Lynch ile işbirliğiyle tanınan ve bilinen Amerikalı film yapımcısı ve yönetmenidir.

<span class="mw-page-title-main">James Karen</span> Amerikalı sinema oyuncusu (1923 – 2018)

James Karen, Amerikalı Broadway tiyatrosu oyuncusu, oyuncu. Özellike 1985 yapımı Yaşayan Ölülerin Dönüşü filminde canlandırdığı Frank ve 1987 yapımı Borsa filminde canlandırdığı Lynch karakterleriyle tanınmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Harry Dean Stanton</span> Amerikalı sinema oyuncusu (1926 – 2017)

Harry Dean Stanton, Amerikalı oyuncu ve müzisyen. Sinema kariyerine 1950'lerde başlayan Stanton, Cool Hand Luke, Kelly's Heroes, Dillinger, The Godfather Part II, Alien, Escape from New York, Paris, Texas, Repo Man, Pretty in Pink, The Last Temptation of Christ, Wild at Heart, Straight'in Hikayesi, The Green Mile ve Inland Empire gibi filmlerde rol almıştır. Ayrıca 2000'lerin sonlarında HBO'un dizisi Big Love’da da yer almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Diane Ladd</span> Amerikalı sinema oyuncusu

Diane Ladd, Amerikalı oyuncu, yönetmen, senarist, yapımcı ve yazardır. Aralarında Alice Doesn't Live Here Anymore (1974), Wild at Heart (1990), Rambling Rose (1991), Ghosts of Mississippi (1996), Touched by an Angel (1997), Primary Colors (1998), 28 Days (2000) ve Inland Empire (2006) olmak üzere 120'nin üzerinde film ve dizide rol aldı. Üç kez evlenen Ladd'in, oyuncu Bruce Dern ile olan evliliğinden kızı Laura Dern doğmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Norma Aleandro</span> Arjantinli manken ve oyuncu

Norma Aleandro Robledo, Arjantinli oyuncu, yazar ve tiyatro yönetmenidir. 1985 yılında oynadığı, The Official Story filmi Akademi Ödülleri'nde en iyi yabancı film dalında ödül kazanmıştır. Yine bu filmde gösterdiği performans ile Cannes Film Festivali'nde en iyi kadın oyuncu ödülünü kazanmıştır. Bunun haricinde birçok başarılı filmde rol almıştır. Bunlardan bazıları, The Truce (1974), Cousins (1989), Autumn Sun (1996), The Lighthouse (1998), Son of the Bride (2001) ve Cama Adentro (2005). Ayrıca 1987 yılında Gaby: A True Story filmindeki Florencia Sánchez Morales rolündeki performansıyla Altın Küre ve Akademi Ödülleri'nde en iyi yardımcı kadın oyuncu dalında aday gösterilmiştir.

"Blue Velvet" 1950 yılında Bernie Wayne ve Lee Morris tarafından yazılmış ve bestelenmiş popüler bir şarkıdır. Orijinal 1951 versiyonunda Tony Bennett için en iyi 20 hit olan şarkı, o zamandan beri birçok kez yeniden kaydedildi ve Bobby Vinton tarafından 1963 versiyonu 1 numaraya ulaştı.

<i>Straightin Hikayesi</i>

Straight'in Hikâyesi, yönetmenliğini David Lynch'in üstlendiği, biyografik yol draması türündeki 1999 çıkışlı Amerikan filmidir. John Roach ile Mary Sweeney'in senaryosunu yazdığı filmin başlıca rollerinde Richard Farnsworth, Sissy Spacek ve Harry Dean Stanton yer alır.

<i>Mulholland Çıkmazı</i>nın aday gösterildiği veya kazandığı ödüller listesi

Mulholland Çıkmazı, yönetmenliğini ve senaristliğini David Lynch'in üstlendiği, psikolojik gerilim, gizem ve dram türlerindeki 2001 çıkışlı bir Amerikan-Fransız filmidir. Başlıca rollerinde Naomi Watts, Laura Elena Harring ve Justin Theroux'nun yer aldığı, kara film ve gerçeküstü öğeler barındıran film; Los Angeles'a gelip halasının evinde kalırken hafızasını kaybedip aynı evde saklanan Rita ile karşılaşan ve onunla arkadaş olan Betty Elms adlı, gözü yükseklerde bir oyuncunun hikâyesini anlatır. Filmin kendisi ile yönetimi, senaryosu, başrol oyuncuları, görüntü yönetimi, kurgusu ve müziği gibi çeşitli yönlerden takdir topladı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.