Daviçon Efendi

Daviçon Levi Efendi (David Matasya Levi, 1832-1913), Osmanlı Yahudi siyasetçi.

Sarraf Matasya'nın oğlu olarak, mezar taşı kayıtlarına göre, 1832'de Yanya’da doğmuştur. Musevi ve Rum okullarında İbranice, İspanyolca ve Rumca öğrenim görüp özel bir hocadan Türkçe dersleri almıştır. Yanyamal kaleminde 100 kuruş maaşla memuriyete başlamıştır. Daha sonra sandıksarraflığı görevine getirilen ve vilayet meclisi üyeliğine seçilen Daviçon Efendi, uzun yıllar bu görevde bulunmuştur. Aynı zamanda, önce vekâleten, sonra da asaleten 1.900 kuruş maaşla Yanya Ticaret Mahkemesi Başkanlığı’na getirilmiştir. 1876 yılında 4.000 kuruş maaşla İstanbul İstinaf Ticaret Mahkemesi azası olarak atanmıştır. 8 Kasım 1876’da Yanya Vilayeti Mebusu seçilerek Meclis-i Mebûsan’da bir dönem görevde bulunmuştur. Bir konuşmasında, Osmanlı Maliyesi’nin düzenlenerek “Paranın değerinin korunması ve hazine gelirlerinin ancak halkın ekonomik refahını yükseltecek konulara tahsis edilmesi” gerektiğini, yerli halkın yabancılar lehine fakirleştiğini vurgulamıştır. Aynı konuşmasında, “Mali olanaklara sahip olmakla beraber vergilerini ödememekte ısrar eden vükela, ağniya [varlıklı kimseler,zenginler] ve erbab-ı nüfuz [sözü geçen nüfuzlu kimseler]” hakkında şikâyetlerde bulunmuştur. Ödünç alınan paraların faiz ödemelerinin ertelenerek Rusya'ya karşı savaşın finansmanında kullanılmasını öngören Meclis kararını uygulamayan Maliye Nazırı hakkında gensoru veren Daviçon, Osmanlı maden ve ormanları üzerinden yabancı ülkelere verilen imtiyazlara karşı şiddetle karşı çıkmıştır. Rus işgali altındaki bölge muhacirlerine yardım için Meclis üyeleri arasında bir bağış kampanyası başlatmıştır. Bu amaçla “mali işlemlere konan yasaklamaların sonuçta herhangi bir yararı olmadığını, bunların kaldırılmasını ve bu karara muhalefet yüzünden cezalandırılan kişilerin serbest bırakılması” gerektiğini savunan Daviçon'a karşı Bosna Vilayeti mebusu Yaver Efendi, “yasaya uymayanların cezalarını çekmeleri gerektiği” görüşünü savunmuştur. II. Abdülhamid'in başkanlığında kurulan ve alınacak ekonomik tedbirlerin görüşüldüğü Muhacirin Komisyonu'nda da görev yapan Daviçon Efendi, Meclis kapatılınca Yanya'ya dönerek, 1879 yılında tekrar Yanya Ticaret Mahkemesi Başkanı olmuştur. Bir süre de Yanya Yahudi cemaatinin başkanlığını yürütmüştür. 1913 yılında Yanya'da ölmüştür.^[1]