İçeriğe atla

Dava konusu olmuş Recep Tayyip Erdoğan karikatürleri

Dava konusu olmuş Recep Tayyip Erdoğan karikatürleri, 12. Türkiye cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın kişisel tazminat davası açmış olduğu karikatürlerdir. Açılan davalar medyada önemli ölçüde yankı bulmuş ve beraat ile sonuçlanmıştır.

Tayyip Erdoğan kafalı kedi karikatürü

9 Mayıs 2004 tarihinde Cumhuriyet gazetesi çizeri Musa Kart'ın Türkiye'deki İmam Hatip Liselerini ip yumağı, Recep Tayyip Erdoğan'ı da ip yumağına dolanmış olarak tasvir edip çizdiği karikatürü.

Karikatür sonucunda Recep Tayyip Erdoğan, Cumhuriyet gazetesi ve yazı işleri müdürü Mehmet Sucu hakkında Ankara 8. Asliye Hukuk mahkemesinde tazminat davası açmış ve davayı kazanmıştır. Ancak bu karar, Yargıtay'ın mizaha hoşgörü istediği ve siyasilerin ağır eleştirilere katlanması gerektiğine işaret ettiği kararıyla bozulunca dava yeniden ilk mahkemeye dönmüştür.

Daha sonraki davalarda ise Yargıç, Yargıtay gerekçesini dikkate alarak Erdoğan'ın tazminat istemini reddetmiştir.[1]

Tayyipler Âlemi

Ana madde: Tayyipler Âlemi

Tayyipler Âlemi, Penguen dergisinin 24 Şubat 2005 tarihinde yayınlanan 127 nolu sayısının kapağında Recep Tayyip Erdoğan konulu karikatürlerin tamamına verdiği isimdir.

Erdoğan kendisini kedi olarak betimleyen Cumhuriyet çizeri Musa Kart'tan 5 bin YTL, başka bir karikatür nedeniyle Evrensel gazetesi aleyhine açtığı davada ise 10 bin YTL manevi tazminat kazanmıştı. Penguen dergisindeki 8 karikatürist bu davaları protesto için bu karikatürleri çizmişlerdi. Bunun üzerine "karikatürlerin, dönemin başbakanı Erdoğan'ın kişilik haklarına saldırı içerdiği ifade edilen dilekçede, Penguen Dergisi'nin sahibi Erdil Yaşaroğlu ile Pak Yayıncılık'tan 40 bin YTL manevi tazminat talep edildi."[2]

Ankara Birinci Asliye Hukuk Mahkemesi'nde görülen davada 14 Şubat 2006 tarihli duruşmada yargıç, tarafların görüşlerini aldıktan sonra davanın reddedilmesine karar verildiğini açıkladı.[3]

Reco kongo kenesi

Leman dergisinin 6 Temmuz 2006 tarihinde "Reco Kongo kenesi Türkiye'nin anasını ağlatıyor" başlığı ile kapak yaptığı ve bir vatandaşın sırtına Kırım Kongo hastalığına neden olan bir kenenin bindirildiği şekliyle resmedilmiş Leman dergisi çizerlerinden Mehmet Çağçağ'ın karikatürü.

Çağçağ'ın çizdiği kapak

Kapak nedeniyle Leman dergisi aleyhinde Recep Tayyip Erdoğan'ın avukatları Fatih Şahin ve Muammer Cemaloğlu tarafından; Başbakanı kan emici, habis ve parazit bir hayvan olan keneye benzeten karikatürün kişilik haklarına tecavüz niteliğinde olduğu, Erdoğan'ın küçük duruma düşürülerek eleştiri sınırları aşıldığı iddiası ile Ankara 14. Asliye Hukuk Mahkemesi'nde 25 bin YTL'lik manevi tazminat davası açılmıştır.

Dava karikatürün, dünyada en pahalı benzin kullanan Türk halkının tepkisini, en yüksek vergi veren yurt insanının dileklerini tepkisel olarak anlatmak amacıyla çizildiğini, Kırım Kongo kanamalı hastalığına yol açan kan emici kenenin dünyada bilinen bir varlık, benzetmenin de Erdoğan'ın kişilik haklarına saldırı değil eleştiri hakkı olduğu vurgulanarak reddedilmiştir.

Charlie Hebdo karikatürü

Ana madde: Charlie Hebdo'nun Recep Tayyip Erdoğan karikatürü

Fransız hiciv ve mizah dergisi Charlie Hebdo, 27 Ekim 2020'de 12. Türkiye Cumhurbaşkanı ve Adalet ve Kalkınma Partisi Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan'ı tasvir eden bir karikatürü dergilerinin haftalık sayısının baş kapağı olarak sosyal medya üzerinden yayımladı. Karikatür, Erdoğan'ın Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'u, Çeçen asıllı Müslüman bir göçmenin Samuel Paty'yi öldürmesi üzerine yaptığı açıklamadan sonra kınaması ve Fransa'ya boykot çağrısında bulunmasından kısa bir süre sonra yayımlandı. Erdoğan'ın tasviri çeşitli Türk yetkililer tarafından eleştiriye tabi tutuldu ve karikatür hakkında yasal süreç başlatıldı.

Karikatür, derginin 28 Ekim sayısı için oluşturulmuş, 27 Ekim tarihinde Charlie Hebdo'nun Twitter sayfasında yayımlanmıştır. Karikatürde Erdoğan bir koltukta iç çamaşırı ile otururken tasvir edilmektedir. Bira içerken tasvir edilen Erdoğan, yanında duran ve bir tepsi üzerinde iki kadeh şarap kadehi taşıyan tesettürlü bir kadının eteğini havaya kaldırmakta ve kadının kıç kısmını açığa çıkarmaktadır. Erdoğan'a ait konuşma balonunda "Ooo Peygamber" ifadesi yer almakta olup, dergi başlığı olarak Türkçe "Erdoğan özel yaşamda çok komiktir" olarak çevrilebilecek "Erdogan: dans le privé, il est très drôle" söz öbeği yer almıştır.

Kaynakça

  1. ^ "Musa Kart'ın 'kedi'li karikatürü aklandı-radikal.com.tr". 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2007. 
  2. ^ "Erdoğan'dan Penguen'e dava- sabah.com.tr/". 17 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2007. 
  3. ^ "CNNTürk". 28 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2007. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Recep Tayyip Erdoğan</span> 12. Türkiye cumhurbaşkanı (2014–görevde)

Recep Tayyip Erdoğan, Türk siyasetçi, Türkiye Cumhuriyeti'nin 12. ve şu anki cumhurbaşkanı ve Adalet ve Kalkınma Partisi'nin genel başkanıdır. Daha önce 1994-1998 yılları arasında İstanbul büyükşehir belediye başkanı ve 2003-2014 yılları arasında Türkiye başbakanı olarak görev yapmıştır. Cumhurbaşkanını halkın seçmesi referandumu sonrası 2014'te ilk defa doğrudan halk oyuyla cumhurbaşkanı olmuştur. 2018'de ikinci defa ve son kez 2023'te üçüncü defa cumhurbaşkanı seçilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Necmettin Erbakan</span> 23. Türkiye başbakanı

Necmettin Erbakan, Türk yüksek makine mühendisi, akademisyen, siyasetçi ve Millî Görüş ideolojisinin kurucusudur. Başbakan yardımcılığı ve başbakanlık görevlerinde bulunmuştur. 1974 yılında Bülent Ecevit liderliğindeki Cumhuriyet Halk Partisi ile kurulan koalisyon hükûmetinde başbakan yardımcısı ve devlet bakanı olmuştur. 1974 Genel Affı ve Kıbrıs Harekâtı'na destek vermiştir. 1996'da başbakan olmuş, başbakanlık görevini 28 Haziran 1996 ile 30 Haziran 1997 tarihleri arasında sürdürmüştür. 28 Şubat sürecinde istifa etmeye zorlanmış, partisi kapatılmış ve kendisine 5 yıl süreliğine siyaset yasağı getirilmiştir. Kayıp Trilyon Davası'nda 2 yıl 4 ay hapis cezasına çarptırılmıştır.

Erdil Yaşaroğlu, Türk karikatüristtir.

<i>Penguen</i> (dergi) Türk mizah dergisi

Penguen, 2002 ile 2017 yılları arasında Türkiye ve Kuzey Kıbrıs'ta yayımlanmış haftalık bağımsız mizah ve hiciv dergisi.

Perihan Mağden, Türk yazar.

<span class="mw-page-title-main">Danimarka Karikatür Krizi</span>

Danimarka Karikatür Krizi, 30 Eylül 2005 tarihinde Danimarka'da yayın yapan Jyllands-Posten isimli gazetenin Muhammed'i tasvir eden 12 farklı karikatür yayınlamasından sonra başladı. Gazete bu girişimin sebebinin İslam eleştirileri ve otosansür tartışmalarına katkı sağlamak olduğunu açıkladı. Danimarka'da yaşayan Müslümanlar şikayetçi oldular ve bu mesele dünya çapında protestolara, gösterilere ve bazı Müslüman ülkelerde ayaklanmalara önderlik etti.

Danıştay Saldırısı, 17 Mayıs 2006 tarihinde Danıştay 2. dairesine Alparslan Arslan adlı saldırganın gerçekleştirdiği silahlı eylemdir. Saldırı sonrasında, Danıştay İkinci Daire üyesi Mustafa Yücel Özbilgin ölmüş, aralarında daire başkanı Mustafa Birden'in de yer aldığı dört üye ise yaralanmıştır. Arslan, saldırı sonrasında kaçmaya çalışırken Danıştay'da görevli polis memurları tarafından yakalanmıştır.

Musa Kart, Türk karikatürist. Uzun yıllar Cumhuriyet gazetesi'nde çizmiştir. 2006'da Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Basın Özgürlüğü Ödülü'nü aldı.

<span class="mw-page-title-main">Mehmet Aksoy</span> Türk heykeltıraş

Mehmet Aksoy, Türk heykeltıraş.

<i>Uykusuz</i> (dergi) mizah dergisi

Uykusuz, Türkiye ve Kuzey Kıbrıs'ta haftada bir yayımlanan ve Türkiye'nin en çok satan mizah dergisi. Mürekkep Yayıncılık tarafından perşembe günleri çıkarılan dergi, 16 sayfadır.

<span class="mw-page-title-main">Ergün Poyraz</span> Türk yazar

Ergün Poyraz, Türk araştırmacı yazar. Siyasi partiler ve tarikatların yapılanmaları ve aralarındaki bağlantıları inceleyen çalışmaları ile tanındı.

<i>Nokta</i> (dergi) eski Türkçe haber dergisi

Nokta, yayın hayatına 1 Nisan 1982 tarihinde başlayan, Ercan Arıklı tarafından kurulan bir haber ve magazin dergisiydi. Ercan Arıklı'dan sonra değişik kişilerce satın alınan dergi, 20 Nisan 2007 yılında derginin son sahibi Ayhan Durgun'un kararıyla kapatılmıştır. 8 yıl aradan sonra, 18 Mayıs 2015 tarihinde derginin yeni sahibi Ramazan Köse'nin kararıyla yeniden açılmıştır. Dergi, 15 Temmuz Darbe Girişimi sonrasında çıkartılan olağanüstü hâl yasası kapsamında nihai olarak kapatılmıştır.

Yeni Akit, Türkiye'de yayımlanan İslamcı ve köktendinci ulusal günlük aşırı sağcı bir gazetedir. Yahudilere, Hristiyanlara, ateistlere ve eşcinsellere karşı nefret söylemlerine başvurmuştur. Köktendincilikle eleştirilen gazete Hrant Dink Vakfı tarafından hazırlanan bir rapora göre, Türkiye'de nefret söylemine en fazla rastlanan ulusal gazetedir.

<i>Charlie Hebdo</i> saldırısı köktendincilerin 2015te hiciv gazetesi Charlie Hebdoya saldırması olayı

Charlie Hebdo saldırısı, 7 Ocak 2015 tarihinde, yerel saatle 11.30 OAS Said ve Cherif Kouachi'nin Fransızca yayın yapan hiciv dergisi Charlie Hebdo'nun Paris'teki ofisine yaptığı saldırı. Saldırı tüfeği ve diğer silahlarla yapılan saldırıda 11 kişi hayatını kaybetmiş, 11 kişi yaralanmıştır. Charlie Hebdo ofisinden ayrıldıktan sonra binanın dışında bekleyen polisi öldürdüler. Charlie Hebdo saldırısı ve daha sonra Île-de-France'ta 5 kişinin ölümü ve 11 kişinin yaralanmasıyla sonuçlanan saldırıyı yapan silahlı kişiler kendilerini Arap Yarımadası el-Kaidesi'ne ait olarak tanımladı.

Charlie Hebdo, Fransa'da yayımlanan haftalık mizah dergisi. İlk sayısı 1969'da yayımlanan dergi 1982'de kapandı ve 1992'de yeniden yayın hayatına döndü.

<i>Je suis Charlie</i>

Je suis Charlie Fransa'nın başkenti Paris'te 7 Ocak 2015 günü mizah dergisi Charlie Hebdo'da yapılan katliamın ardından fikir ve düşünce özgürlüğünü savunanların sloganı haline gelen cümledir. Bu sloganı kullanan kişi saldırıda öldürülenlerin yerine kendisini koyarak silahlı tehditlere boyun eğmediğini ve ifade özgürlüğünü savunduğunu belirtir.

<span class="mw-page-title-main">Tayyipler Âlemi</span> karikatür

"Tayyipler Âlemi", Türk mizah dergisi Penguen'in 24 Şubat 2005'te kapağında yer alan karikatürdür. Derginin birçok karikatüristi tarafından çizilen karikatürde dönemin başbakanı Recep Tayyip Erdoğan; fil, zürafa, maymun, deve, kurbağa, yılan, inek ve ördek şeklinde karikatürize edilmektedir. Karikatürün yayımlanmasından sonra Erdoğan, dergi aleyhine 40 bin liralık tazminat davası açtı fakat Ankara 1. Asliye Hukuk Mahkemesi'nde görülen dava reddedildi.

<span class="mw-page-title-main">1997 Karapınar trafik kazası</span> 1997de Konya sınırlarında yaşanan ve 49 kişinin hayatını kaybettiği kara yolu kazası

1997 Karapınar trafik kazası, 1997'de bir tankerin ve bir yolcu otobüsünün kafa kafaya çarpışması sonucu 49 kişinin öldüğü kara yolu kazasıdır. 24 Ekim 1997'de, Karapınar-Ereğli arasındaki D 330 karayolunda ilerleyen MAN marka petrol tankerinin şoförü, direksiyon başında uyuyunca sürdüğü araç karşı şeride geçip kendi şeridinde ilerleyen Mercedes-Benz O403 otobüs ile kafa kafaya çarpışmıştır. Kaza sonucu iki aracın alev alması sonucu 49 kişi ölmüş, 4 kişi yaralanmıştır.

Man Adası davası, Cumhuriyet Halk Partisi genel başkanı Kemal Kılıçdaroğlu'nun partisinin TBMM'deki 21 Aralık 2017 tarihli grup toplantısında, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın yakınlarının Man Adası'ndaki bir şirkete para aktararak vergi kaçırdığını iddia etmesi ve sonrasında her iki tarafın da konuyu yargıya taşıması olayıdır.

<i>Charlie Hebdo</i>nun Recep Tayyip Erdoğan karikatürü

Fransız hiciv ve mizah dergisi Charlie Hebdo, 27 Ekim 2020'de 12. Türkiye Cumhurbaşkanı ve Adalet ve Kalkınma Partisi Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan'ı tasvir eden bir karikatürü dergilerinin haftalık sayısının baş kapağı olarak sosyal medya üzerinden yayımladı. Karikatür, Erdoğan'ın Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'u, Çeçen asıllı Müslüman bir göçmenin Samuel Paty'yi öldürmesi üzerine yaptığı açıklamadan sonra kınaması ve Fransa'ya boykot çağrısında bulunmasından kısa bir süre sonra yayımlandı. Erdoğan'ın tasviri çeşitli Türk yetkililer tarafından eleştiriye tabi tutuldu ve karikatür hakkında yasal süreç başlatıldı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.