İçeriğe atla

Datvi

Datvi Cemal Gülas ile birlikte Rize'de

Datvi Kaçkar Dağlarının eteklerinde bulunan, Rize Çamlıhemşin'de fotoğrafçı Cemal Gülas'ın bakımını üstlendiği ayı. Gürcüce ayı; datvi (დათვი) demek olduğu için ayıya bu isim verilmiştir.

Datvi'nin sahiplenilmesi

Çamlıhemşin köyü sakinlerinin 2007'de bulduğu Datvi annesi avcılar tarafından öldürülmüş 3 aylık bir boz ayı (Ursus arctos) yavrusuydu. Datvi'ye bir süreliğine Rize valiliği sahip çıktı. Doğa Koruma ve Milli Parklar Müdürlüğü görevlilerince bir süre bakımı yapılıp biberonla beslendi.[1] Bursa Karacabey'deki ayı rehabilitasyon merkezine gönderilip kısırlaştırılmak üzereyken Cemal Gülas tarafından alındı.[2] Ayıyı doğal ortamında büyüteceğini söyleyerek gönüllü bakıcılığını üstlendi.[3] Cemal Gülas'ın Çamlıhemşin'deki dağ evinin bulunduğu arazide doğada yaşamaya başladı.

Rehabilitasyon merkezi

Datvi 14 aylıkken 100 kiloya ulaşmıştı. Milli Parklar Genel Müdürlüğü'nün talimatı üzerine daha fazla büyüdüğünde çevreye zararlı olacağı gerekçesiyle Karacabey rehabilitasyon merkezine götürülmek üzere Gülas'ın orman arazisindeki evinden 26 Kasım 2007'de alındı. Uyuşturucu silahla bayıltılarak kafes içerisinde merkezdeki yavru ayıların bulunduğu bir yere bırakıldı. Datvi kendisinden alındığında Cemal Gülas: "Bu hayvanı doğal yaşam alanına kazandırmak gerekiyordu. O, benim süs hayvanım değildi. Bu hayvan arazide yaşıyordu. Bizim arkamızda 30 bin dönüm arazi var, şimdi bu hayvanı götürdüler. 50 ayıyla 5 dönüm bir arazide yaşatacaklar. O zaman uyutsunlar bu hayvanları. Uyutmak işlerine gelmiyor, çünkü o zaman dünya kadar fondan gelen destekler kesilecek. Bu hayvanlar üzerinden birileri rant sağlıyor." diyerek, ayının kendisinden alınmasında asıl amacın rehabilite olmadığını, rehabilitasyon merkezinde hayvanların uyuşturulduğunu ve kendisinin ayıya doğal ortam sağladığını iddia etti.[4] Datvi'yi bölge sakinlerinin kaçak avcılığına engel olduğu için şikayet üzerine aldıklarını ve gönderildiği yerde ayıya antidepresan verildiğini, ilgilenilmediğini ve amacın doğaya kazandırmak olmadığını söyledi.[5]

Bu iddialarını, Uludağ Üniversitesi Veteriner Fakültesi İç Hastalıkları Bölüm Başkanı, ProAnimale adlı Almanya Hayvanları Koruma Derneği'nin Türkiye temsilciliğini yapan, Karacabey Ovakorusu Ayı Barınağı'nın sorumlusu Prof. Dr. Nilüfer Aytuğ yalanladı. Gülas'ın iddia ettiği gibi ayılara sedatif vermediklerini, kobay olarak kullanmadıklarını, dileyenin yargıya başvurması gerektiğini söyledi.[6] Aytuğ, “Aslında Datvi’nin doğaya dönüp dönemeyeceği konusunda durum bildirgesi oluşturuldu. Benim de içinde bulunduğum bir grup tarafından bu görüşüldü ve bu durum bildirgesi ilgili olan taraflara ilan edildi. Bana sorarsanız Datvi doğaya geri dönemez. Datvi’nin doğaya geri dönüşünü engelleyen kişi veya kişiler de onunla çok fazla iç içe olarak uzun süre yaşayanlardır." diyerek Datvi'nin doğaya geri dönemeyeceğini söyledi.

Kaynakça

  1. ^ "HAYTAP - Hayvan Hakları Federasyonu" (PDF). HAYTAP - Hayvan Hakları Federasyonu. 31 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 31 Mart 2024. 
  2. ^ "Radikal-çevrimiçi / Türkiye / Ayı 'Datvi' kendine bir veli buldu". web.archive.org. 3 Şubat 2008. 3 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2024. 
  3. ^ "Datvi kış uykusuna hazırlanıyor- CNN TÜRK - tarafsız güvenilir haberler". web.archive.org. 8 Nisan 2016. 8 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2024. 
  4. ^ "Ayı Datvi'nin hüzünlü hikayesi..." CNN Türk. 15 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2024. 
  5. ^ ARMAN, Ayşe (20 Tem 2008). "Cemal Gülas, ayısını geri istiyor Yoksa gidip kaçıracak!". www.hurriyet.com.tr. 24 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya". 31 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2010. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Hayvan</span> çok hücreli ökaryotik organizmalar alemi

Hayvan, canlılar dünyasının ökaryotlar (Eukaryota) üst âlemindeki hayvanlar (Animalia) âleminde sınıflanan canlıların ortak adıdır. Arapça "canlı varlık" anlamındaki ḥayevān sözcüğünden Türkçeye geçmiş olan "hayvan" sözcüğü, günlük kullanımda esasen insan dışı, nefes alan ve hareket eden canlıları ifade etmek için kullanılsa da, biyolojik bağlamda insanı da içerir. Anadolu ağızlarında hayvan anlamında bav, bobos, böçü, çer, çokgal, dölük, evcimen, evlük, karaböcü, karaltı, medek, tereke, töm gibi sözcükler kullanılmaktadır. Hayvan sözcüğünün eş anlamlısı döngül sözcüğüdür. Hayvanlar âleminin bilimsel ve Latince adı olan "Animalia" terimi ise yine Latince olan ve "yaşayan" ya da "ruh" anlamına gelen animadan türetilmiş animal sözcüğünün çoğuludur. Hayvanlar âlemini tanımlayan bir başka Yunanca bilimsel terim de metazoa'dır (μετάζωα).

<span class="mw-page-title-main">Doğan Avcıoğlu</span> Türk gazeteci, yazar, düşünür ve siyaset adamı

Doğan Avcıoğlu Türk gazeteci, yazar, düşünür, siyasetçi, ekonomist ve Kurucu Meclis üyesi.:15

<span class="mw-page-title-main">Jean-Baptiste Lamarck</span> Fransız doğa bilimci (1744 – 1829)

Jean-Baptiste Lamarck, Fransız doğa bilimci, biyolog, akademisyen ve asker. Evrim konusunda yaptığı kapsamlı çalışmalarla bilinir.

Hayvan hakları, insan harici hayvanların tümünün ya da bir kısmının kendilerine ait bir özerkliğe sahip oldukları ve acıdan kaçınma gibi temel çıkarlarının tıpkı insanların temel çıkarlarının korunduğu gibi korunması gerektiğini savunan fikirdir. Hayvan hakları kavramı, insan harici hayvanların insan amaçlarına uygun düştüğü biçimde kullanılabilecek birer eşya olmadığı, kendi arzuları ve ihtiyaçları olan bireyler olarak muamele görmeleri gerektiği anlamına gelir. Pratikte bu, hayvanların insancıl muamele görmelerinin gerekli olması anlamına gelebileceği gibi, hayvanların tibbi ve kozmetik deneylerde kullanılmasının, eti ya da derisi için öldürülmesinin, eğlence için avlanmasının ve hayvancılık sektöründe hammadde ya da kaynak olarak kullanılmalarının hayvan hakkı ihlalleri olarak tanımlanması anlamına gelecektir.

<span class="mw-page-title-main">Hayvan Kurtuluş Cephesi</span> aktivist grup

Hayvan Kurtuluş Cephesi, 1976'da radikal hayvan hakları eylemcisi Ronnie Lee'nin kurduğu aktivist gruptur.

Evrensel Hayvan Refahı Bildirgesi (EHRB), hayvanların duyarlı olduğunu kabul etmek, zulmü önlemek, acıyı azaltmak ve çiftlik hayvanlarının, evcil hayvanların, bilimsel araştırmalarda kullanılan hayvanların, yük amaçlı kullanılan hayvanların, rekreasyondaki hayvanların ve yaban hayvanları vb. refahına ilişkin standartları teşvik etmek için önerilen bir hükûmetler arası taslak antlaşmadır.

<span class="mw-page-title-main">Yakub</span> İbrani din büyüğü ve atası, İsrailoğullarının babası

Yakub, Yakov veya İsrail, İsrailoğullarının üç önemli büyüğünden biri olan İbrani din büyüğü ve atasıydı. İbrahim'in torunu ve İshak'ın oğlu olan İsrail, özellikle Yahudilikte çok yüksek bir manevî konuma sahiptir. Hristiyanlıkta önemli bir din büyüğü olarak; İslam'da ise bir peygamber olarak görülür.

<span class="mw-page-title-main">Ren geyiği</span>

Ren geyiği, geyikgiller (Cervidae) familyasından arktik ve subarktik bölgelerinde yaşayan bir geyik türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Evcil hayvanlar</span> İnsanlarla birlikte yaşayan ve insanlar tarafından evcilleştirilen hayvanlardır

Evcil hayvanlar.

<span class="mw-page-title-main">İzmir Hayvanat Bahçesi</span>

İzmir Hayvanat Bahçesi, İzmir'de Kültürpark içerisinde yer alan eski bir hayvanat bahçesiydi. 1938'de kurulan hayvanat bahçesi 2008'de kapatıldı ve tüm hayvanları İzmir Doğal Yaşam Parkı'na taşındı.

<span class="mw-page-title-main">San Diego Hayvanat Bahçesi</span>

San Diego Hayvanat Bahçesi Kaliforniya, San Diego'daki Balboa Parkında bulunan, 4.000 hayvanı ve 800'den fazla türüyle dünyada bulunan en büyük ve gelişmiş hayvanat bahçelerinden biridir. Dünya Hayvanat Bahçeleri ve Akvaryumlar Birliği (WAZA) Üyesidir. Hayvanat Bahçesi içerisinde memeli, kuş, sürüngen, amfibi ve böcek türleri bulundurmaktadır.

<i>Ayı</i> memeli familyası

Ayılar veya Ayıgiller, Ursidae familyasının etçil memelileridir. Ayılar Köpeğimsiler veya köpek benzeri etoburlar olarak sınıflandırılır. Her ne kadar sadece sekiz ayı türü mevcut olsa da, Kuzey yarımkürede ve kısmen Güney yarımkürede çok çeşitli habitatlarda görülürler. Ayılar, Kuzey Amerika, Güney Amerika, Avrupa ve Asya kıtalarında yaşarlar. Modern ayıların ortak özellikleri arasında, tıknaz bacaklı büyük gövdeleri, uzun burunları, küçük yuvarlak kulakları, tüylü saçları ve kısa kuyrukları bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Hayvanlarda eşcinsel davranışlar</span> insan türü dışındaki hayvanlarda gözlemlenen ve belgelenmiş eşcinsel, biseksüel ve transeksüel davranışlar

Hayvanlarda eşcinsel davranışlar, insan türü dışındaki hayvanlarda gözlemlenen ve belgelenmiş eşcinsel ve biseksüel davranışlardır. Bu davranışlar cinsellik, kur yapma, etkilenme, duygusal bağ kurma, eş olma ve ebeveynliği içerir. Bruce Bagemihl'in 1999 yılına ait makalesinde, içlerinde primatlardan bağırsak solucanlarına kadar birçok canlının yer aldığı 500'ü belgelenmiş, yaklaşık 1500 türden bahsedilmektedir. Hayvanların cinsel davranışları aynı tür içerisinde bile çok çeşitlilik gösterebilmektedir. Bunun nedenleri, birçok türün üzerinde çalışma yapılmadığı için henüz yeteri kadar anlaşılmamıştır. Bagemihl, "hayvanlardaki cinsel çeşitliliğin -buna eşcinsellik, biseksüellik ve çoğalmaya dayanmayan cinsellik de dahil olmak üzere-bilim çevrelerinin daha önceleri kabul etmek istediğinden daha çok olduğunu iddia etmektedir. Güncel araştırmalar ışığında, hayvanlar aleminin genelinde, aynı cinsiyetteki canlılar arasında birçok cinsel davranışın bulunduğunu belgelemektedir. 2009 yılında yayımlanan bir makaleye göre; aynı cinsiyetteki hayvanlar arasındaki cinsel ilişkilerin hayvanlar aleminde evrensel bir olgu olduğu ve türler arasında da yaygın bir şekilde görüldüğünü göstermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Foks</span> Mustafa Kemal Atatürkün köpeği

Foks, Türkiye'nin kurucusu ve ilk cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk'ün köpeği. Atatürk'ün Alp ve Alber isimli köpeklerinden sonraki son köpeğidir.

<span class="mw-page-title-main">Doğancılık</span> evcilleştirilmiş ve eğitilmiş doğanların kullanıldığı bir avcılık şekli

Doğancılık, evcilleştirilmiş ve eğitilmiş doğanların kullanıldığı bir avcılık şeklidir. Avcılıkta doğanların seçiminde avlanma alanının türü etkilidir. Genellikle sincap ve tavşan gibi küçük hayvanlar avlanır.

Türkiye'de hayvan hakları, 1 Temmuz 2004 tarihli 5199 numaralı Hayvanları Koruma Kanunu ile düzenlenir. Bu kanuna göre tüm hayvanlar eşit ve kanun hükümleri çerçevesinde yaşam hakkına sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Eskişehir Hayvanat Bahçesi</span>

Eskişehir Büyükşehir Belediyesi Hayvanat Bahçesi Eskişehir'de merkez Tepebaşı ilçesinde bulunan Sazova Bilim Kültür ve Sanat Parkı içinde yer alan bir hayvanat bahçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Yaban hayvanı ızdırabı</span>

Yaban hayvanı ızdırabı, insan kontrolünde olmayan hayvanların hastalık, yaralanma, parazitizm, açlık, susuzluk, anormal hava koşulları, doğal felaketler ve diğer hayvanlar tarafından öldürülmeleri sonucu yaşadıkları acıya denir. Yaban hayvanı ızdırabı, tarih boyunca din felsefesi alanı içinde kötülüğe örnek olarak tartışılmıştır. Yakın zamanda bir grup akademisyen problemin boyutunu seküler açıdan, insanların önlemek için çaba sarf edebilecekleri bir ahlaki mesele olarak ele almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ormanya</span> Kocaelide bulunan park

Ormanya ya da tam adıyla Ormanya doğal yaşam parkı Kocaeli'nin Kartepe ilçesinde bulunan bir Doğal Yaşam Parkı'dır.

Taşkent Doğa Parkı (DoğaPark), Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin bir ilçesi olan Girne'ye bağlı, Taşkent köyünde bulunmaktadır. Doğa, çevre ve yaban hayatı yararına, içerisinde Yaban Hayat Hastanesi, Yaban Hayat Kurtarma ve Rehabilitasyon Merkezi, Yaban Hayat Barınağı ve Yaban Hayat Araştırma Enstitüsü barındıran kurum, kâr amacı gütmeyen hayır kurumu niteliğinde kurulmuştur. 2016 yılında çalışmalara başlayan kuruluş, eğitim faaliyetleri ve farkındalık turları hariç halkın ziyaretine açık bir yer değildir.