İçeriğe atla

Darwinopterus

Darwinopterus
Yaşadığı dönem aralığı: 160,89-160,25 myö
Üst jura-Kimmericiyen 
PreЄ
J
D. modularis fosili
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Animalia
Şube:Chordata
Takım:Pterosauria
Familya:Wukongopteridae
Alt familya:Wukongopterinae
Cins:Darwinopterus
vd., 2010
Tip tür
Darwinopterus modularis
vd., 2010
Diğer türler
  • D. linglongtaensis
    Wang vd., 2010
  • D. robustodens
    vd., 2011

Darwinopterus ("Darwin'in kanadı" anlamına gelir), Çin'de keşfedilen ve adını doğa bilimci Charles Darwin'den alan bir teruzor cinsidir.[1] 30 ila 40 arasında fosil örneği tespit edilmiştir;[2] tümü, 160.89-160.25 milyon yıl öncesine, orta Jura dönemine tarihlenen Tiaojishan Oluşumu'ndan toplanmıştır.[3][4] Tip türü, D. modularis, Şubat 2010'da tanımlanmıştır.[1] D. modularis, hem uzun kuyruklu (rhamphorhynchoid) hem de kısa kuyruklu (pterodaktiloid) teruzorların özelliklerini gösteren bilinen ilk teruzordu ve iki grup arasında bir geçiş fosili olarak tanımlandı.[5] İki ek tür, D. linglongtaensis ve D. robustodens, sırasıyla Aralık 2010 ve Haziran 2011'de aynı fosil yataklarından tanımlandı.[6][7]

Açıklama

Tepeli D. modularis yeniden canlandırması

Darwinopterus, en yakın akrabaları gibi, temel ve türetilmiş teruzor özelliklerinin eşsiz bir karışımı ile ayırt edilir. Uzun bir kuyruğa ve rhamphorhynchoidlerde (ilkel teruzorlar) bulunan ayırt edici özelliklere sahipken, boynundaki uzun omurga, göz çukurlarının önünde bulunan tek kafatası açıklığı (nazoantorbital fenestra; çoğu rhamphorhynchoidde antorbital fenestra ve nazal fenestra ayrıdır) gibi pterodaktiloid özelliklerine de sahiptir.[6]

Sınıflandırma

Aşağıda, Wang ve arkadaşlarının (2017) analizini izleyen bir kladogram bulunmaktadır:[8]

Monofenestrata

Wukongopterus lii

Darwinopterus

Darwinopterus modularis

Darwinopterus robustodens

Darwinopterus linglongtaensis

Kunpengopterus sinensis

Douzhanopterus zhangi

"Painten pro-pterodactyloid"

Pterodactyloidea

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b Lü J. (2010). "Evidence for modular evolution in a long-tailed pterosaur with a pterodactyloid skull". Proceedings of the Royal Society B. 277 (1680): 383-389. doi:10.1098/rspb.2009.1603. PMC 2842655 $2. PMID 19828548. 
  2. ^ Hecht, J. (2011). "Did pterosaurs fly out of their eggs? 24 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi." New Scientist online edition, 20 Jan 2011. Accessed online 21 Jan 2011, https://www.newscientist.com/article/dn20011-did-pterosaurs-fly-out-of-their-eggs.html 24 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  3. ^ Liu Y.-Q. Kuang H.-W., Jiang X.-J., Peng N., Xu H. & Sun H.-Y. (2012). "Timing of the earliest known feathered dinosaurs and transitional pterosaurs older than the Jehol Biota." Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology (advance online publication).
  4. ^ Chu (2016). "High-precision U–Pb geochronology of the Jurassic Yanliao Biota from Jianchang (western Liaoning Province, China): Age constraints on the rise of feathered dinosaurs and eutherian mammals". Geochemistry, Geophysics, Geosystems. 17 (10): 3983-3992. doi:10.1002/2016GC006529. 
  5. ^ Dell'Amore, C. (2009). "Odd New Pterosaur: 'Darwin's Wing' Fills Evolution Gap." 14 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. National Geographic News, 13 October 2009. Accessed 14 October 2009.
  6. ^ a b Wang, X. (2010). "New long-tailed pterosaurs (Wukongopteridae) from western Liaoning, China" (PDF). Anais da Academia Brasileira de Ciências. 82 (4): 1045-1062. doi:10.1590/S0001-37652010000400024. PMID 21152776. 13 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 28 Ekim 2021. 
  7. ^ Lü J. (2011). "A new darwinopterid pterosaur from the Middle Jurassic of western Liaoning, northeastern China and its ecological implications". Acta Geologica Sinica - English Edition. 85 (3): 507-514. doi:10.1111/j.1755-6724.2011.00444.x. 
  8. ^ Wang, Xiaoli; Jiang, Shunxing; Zhang, Junqiang; Cheng, Xin; Yu, Xuefeng; Li, Yameng; Wei, Guangjin; Wang, Xiaolin (16 Şubat 2017). "New evidence from China for the nature of the pterosaur evolutionary transition". Scientific Reports (İngilizce). 7 (1): 42763. doi:10.1038/srep42763. ISSN 2045-2322. PMC 5311862 $2. PMID 28202936. 30 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Teruzor</span> soyu tükenmiş sürüngen takımı

Teruzor veya pterozor Pterosauria takımına ait soyu tükenmiş uçan sürüngenler kladıdır. Geç Triyas'tan Kretase'nin sonuna kadar yani Mesozoyik'in büyük bir bölümünde yaşadı. Teruzorlar, uçabildiği bilinen en eski omurgalıdır. Ön ayak bileklerinden çıkan dördüncü parmak uzayarak; deri, kas ve diğer dokulardan oluşan zardan kanatlarına destek oluyordu.

<i>Archaeopteryx</i> kuş benzeri dinozor cinsi

Archaeopteryx, kuşumsu bir teropod dinozor, uçamayan tüylü dinozorlar ve çağdaş kuşlar arası geçişi simgeleyen en ünlü avialan cinsi. Cins, uzun süre geleneksel olarak kuşlar sınıfında (Aves) sınıflandırıldı; ancak daha güncel çalışmalarda, Avialae kladındaki en ilkel üyelerden biri –ya da deinonychosaur– olarak kabul edilir. 19. yüzyıl sonu ve 21. yüzyıl başı arası dönemde Archaeopteryx, paleontologlar ve popüler kitaplarca bilinen en eski kuş olarak kabul görmekteydi. İlerleyen süreçte Anchiornis, Xiaotingia ve Aurornis gibi daha yaşlı potansiyel avialanlar tanımlandı.

<i>Dimorphodon</i> bazal teruzor cinsi

Dimorphodon, Avrupa'nın erken Jura Dönemi'nden orta büyüklükte bir teruzor cinsiydi. 1859'da paleontolog Richard Owen tarafından adlandırılmıştır. Dimorphodon, Yunanca "iki" anlamına gelen δι (di), "şekil" anlamına gelen μορφη (morphe) ve "diş" anlamına gelen οδων (odon) kelimelerinden türetilmiştir ve "iki biçimli diş" anlamına gelir. İsmi, çenelerinde iki farklı diş tipine sahip olduğu gerçeğine atıfta bulunur.

Teruzor cinsleri listesi, yerel dilde yazılan terimler de dahil olmak üzere Pterosauria takımına dahil edilen tüm cinsleri alfabetik bir sıralama ile göstermektedir. Liste yaygın bir şekilde kabul edilmiş olan geçerli tüm cinslerin adlarını içerdiği gibi günümüzde artık geçerli olmayan cins isimlerine, şüpheli olarak görülen adlara, resmi olarak yayınlanmayan veya açıklanmamış olan terimlere, bunun yanında daha geçerli olan isimlerin genç sinonimlerine ve de artık teruzor olarak kabul edilmeyen canlı gruplarının isimlerine de buna dair bilgi vermek açısından yer vermektedir. Aşağıdaki listede toplam olarak 179 farklı cins ismi bulunmaktadır.

<i>Eosinopteryx</i> kuş benzeri tüylü teropod

Eosinopteryx, Çin'in geç Jura döneminde bilinen, soyu tükenmiş bir theropod dinozor cinsidir. Tek bir tür içerir: Eosinopteryx brevipenna.

<i>Tianyulong</i> kuş kalçalı dinozor cinsi

Tianyulong heterodontosaurid kuş kalçalı dinozorların bir cinsidir. Tek ve tip türü, kalıntıları Çin'in Batı Liaoning eyaletinin, Jianchang ilçesinde bulunan T. confuciusi türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Avialae</span> tüm modern kuşları içeren dinozor kladı

Avialae, yaşayan tek dinozorlar olan mevcut kuşları (Aves) ve yakın akrabalarını içeren bir kladdır. Genellikle tüm teropod dinozorların çağdaş kuşlarla deinonychosaurlardan daha yakın akraba olanlarını sınıflandırmada kullanılır. Aves sınıfından olmayan Avialae üyelerine de sıklıkla kuş denir.

<span class="mw-page-title-main">Anurognathidae</span> küçük teruzorları içeren bir familya

Anurognathidae, Geç Jura ve Erken Kretase dönemlerinde Avrupa, Asya ve muhtemelen Kuzey Amerika'da da yaşamış, kısa kuyruklu, küçük bir teruzor familyasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Euornithes</span> teropod dinozor kladı

Euornithes, Sinornis'ten modern kuşlara daha yakın olan tüm avialanları içeren bir gruptur.

<i>Quetzalcoatlus</i> dev teruzor cinsi

Quetzalcoatlus, bugünkü Kuzey Amerika'da Geç Kretase döneminin son aşamasında (Maastrihtiyen) yaşamış, Azhdarchidae familyasından soyu tükenmiş bir teruzor cinsidir.

<span class="mw-page-title-main">Oviraptorosauria</span> maniraptoran dinozor kladı

Oviraptorosaurlar, Asya ve Kuzey Amerika'nın Kretase döneminden bilinen tüylü, maniraptoran dinozor grubudur. Kısa, gagalı ve papağan benzeri kafatasları ile ayırt edilirler. Boyutları hindi büyüklüğündeki Caudipteryx'ten 8 metre uzunluğunda ve 1,4 ton ağırlığında Gigantoraptor'a kadar değişiyordu. Grup kuşların atalarıyla yakın akrabadır ve pek çok kuş benzeri özelliğe sahiptir. Maryanska vd. (2002) ve Osmólska vd. (2004), ilkel uçamayan kuşları temsil edebileceğini öne sürmüştür. En eksiksiz oviraptorosaur örnekleri Asya'da bulunmuştur. Kuzey Amerika'daki oviraptorosaur fosilleri seyrektir.

<span class="mw-page-title-main">Euavialae</span>

Euavialae, bazal, uzun kuyruklu kuşlar Archaeopteryx ve Jeholornis'ten çok modern kuşlarla daha yakından ilişkili tüm kuş türlerini içeren bir theropod dinozor grubudur.

<i>Jixiangornis</i> bazal avialan

Jixiangornis, Erken Kretase döneminde yaşamış, ilkel bir kuş cinsidir. Daha sonraki avialanlar gibi, dişleri yoktu, ama aynı zamanda modern kuşların aksine uzun bir kuyruğu vardı. Bazı daha gelişmiş kısa kuyruklu avialanlarda dişler hala mevcut olduğundan, Jixiangornis'in dişsizliği modern kuşlardan bağımsız olarak geliştirmiş gibi görünüyor. Uzun ön ayak en azından bir miktar hava kabiliyetini gösterir.

<span class="mw-page-title-main">Scansoriopterygidae</span> maniraptoran dinozor familyası

Scansoriopterygidae tırmanan ve süzülen maniraptoran dinozorlarından oluşan soyu tükenmiş bir familyadır. Scansoriopterygidler, Liaoning ve Hebei, Çin'deki Tiaojishan Formasyonu fosil yataklarında ortaya çıkarılan dört türü temsil eden iyi korunmuş beş fosilden bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Novialoidea</span> teruzor kladı

Novialoidea en geç Erken Jura'dan en geç Geç Kretase'ye kadar yaşamış, fosilleri Antarktika hariç tüm kıtalarda bulunmuş, soyu tükenmiş bir macronychopteran teruzor kladıdır.

<span class="mw-page-title-main">Monofenestrata</span> teruzor kladı

Monofenestrata, Wukongopteridae familyasını ve Pterodactyloidea alt takımını içeren, sırasız bir teruzor grubudur.

<span class="mw-page-title-main">Caelidracones</span> teruzor kladı

Caelidracones, gelişmiş bir teruzor kladıdır.

<span class="mw-page-title-main">Dsungaripteridae</span> teruzor familyası

Dsungaripteridae, Pterodactyloidea alt takımından bir teruzor familyasıdır. İyi karasal yeteneklere ve iç ortamlar için bilenmiş uçuşa sahip sağlam teruzorlardı.

<i>Wukongopterus</i> Jura teruzoru

Wukongopterus, Orta veya Geç Jura'nın Daohugou Yataklarından Çin'in Liaoning kentinde bulunan bir bazal teruzor cinsidir. Hem uzun bir boyuna hem de uzun bir kuyruğa sahip olması olağandışıydı.

<i>Ornithocheirus</i>

Ornithocheirus, Birleşik Krallık ve muhtemelen Fas'taki tortullardan çıkarılan parçalı fosil kalıntılarından bilinen bir pterosaur cinsidir.