İçeriğe atla

Darleane C. Hoffman

Darleane C. Hoffman
DoğumDarleane Christian
08 Kasım 1926 (97 yaşında)
Terril, Iowa, ABD
MilliyetAmerikalı
EğitimIowa Eyalet Üniversitesi
Kariyeri
DalıNükleer kimya
Çalıştığı kurumlarKaliforniya Üniversitesi (Berkeley)

Darleane Christian Hoffman (d. 8 Kasım 1926), 106 atom numaralı Seaborgiyum elementinin varlığını doğrulayan araştırmacılar arasında yer alan Amerikalı bir nükleer kimyagerdir. Lawrence Berkeley Ulusal Laboratuvarı'nın Nükleer Bilimler Bölümü'nde kıdemli bilim insanı ve Kaliforniya Üniversitesi'nde profesör olarak görev yapmaktadır.[1] Bilim alanındaki başarılarının ardından 2002 yılında Discover dergisinin bilimdeki en önemli 50 kadın listesinde yer almıştır.[2]

Erken dönem hayatı ve eğitimi

8 Kasım 1926'da Darleane Christian adıyla Terril, Iowa'nın küçük bir kasabasındaki aile evinde Carl B ve Elverna Clute Christian'ın kızı olarak dünyaya geldi.[3] Babası matematik öğretmeni ve okul müfettişiydi, annesi ise tiyatro oyunları yazıp yönetiyordu.

Iowa Eyalet Koleji'nde (günümüzde Iowa Eyalet Üniversitesi) birinci sınıfta öğrenciyken, kimyager Nellie May Naylor tarafından verilen zorunlu kimya dersine katıldı[4] ve bu alanda çalışmaya karar verdi.[5] Iowa Eyalet Üniversitesi'nde nükleer kimya alanında lisans (1948) ve doktora (1951) derecelerini elde etti.[6]

Kariyeri

Darleane C. Hoffman, Oak Ridge Ulusal Laboratuvarı'nda bir yıl boyunca kimyager olarak çalıştı ve ardından 1953'te kocasının da çalıştığı Los Alamos Bilimsel Laboratuvarı'nda personel olarak çalışmaya başladı. 1979 yılında Kimya ve Nükleer Kimya (İzotop ve Nükleer Kimya) Bölümü'nün başkanı oldu.[7] Kaliforniya Üniversitesi'nin Kimya bölümünde kadrolu profesör olarak ve Lawrence Berkeley Ulusal Laboratuvarı'nda Ağır Element Nükleer ve Radyokimya Grubu Lideri olarak çalışmaya başlamak üzere 1984 yılında Los Alamos'taki görevinden ayrıldı. Ayrıca 1991 yılında Lawrence Berkeley Ulusal Laboratuvarı'nda Seaborg Transactinium Bilim Enstitüsü'nün kurulmasına yardım etti ve bu kurumun ilk Direktörü oldu. Kıdemli Danışman ve Sözleşme Direktörü olarak çalışmaya başlamak üzere emekli olduğu 1996 yılına kadar bu görevi sürdürdü.[8]

Kariyeri boyunca Hoffman, uranyum ötesi elementlerin kimyasal ve nükleer özelliklerini inceledi ve seaborgiyum elementinin varlığını doğruladı.[9]

Kişisel hayatı

Darleane Christian, doktora çalışmasını bitirdikten hemen sonra, bir fizikçi olan Marvin M. Hoffman ile evlendi.[5][6] Çiftin, her ikisi de Los Alamos'ta doğmuş, patoloji profesörü Maureane Hoffman ve plastik cerrah Dr. Daryl Hoffman adında iki çocuğu bulunmaktadır.[10]

Ödülleri ve üyelikleri

  • 2014 - Los Alamos Madalyası [11]
  • 2000 – Priestley Madalyası, (1997'de Mary L. Good'dan sonra bu ödülü kazanan ikinci kadın)
  • 1997 – Ulusal Bilim Madalyası
  • 1990 – Garvan-Olin Madalyası
  • 1986 – Amerikan Fizik Derneği Üyeliği
  • 1983 - ACS Nükleer Kimya Ödülü (bu ödülü kazanan ilk kadın oldu.)
  • 1978 – Guggenheim Bursu

Norveç Bilim ve Edebiyat Akademisi üyesidir.[12]

Kaynakça

  1. ^ "Darleane Hoffman, Harold Johnston to Receive National Medal of Science". www.lbl.gov. 16 Kasım 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2022. 
  2. ^ Svitil (13 Kasım 2002). "The 50 Most Important Women in Science". Discover. 21 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2014. 
  3. ^ ""Elverna E. Christian," Plaza of Heroines, Iowa State University". iastate.edu. 13 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2022. 
  4. ^ "Nellie May Naylor". History of Iowa State: People of Distinction. Iowa State University. 13 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2014. 
  5. ^ a b "Darleane Hoffman: Adventures in the nature of matter". Catalyst Magazine. College of Chemistry, University of California, Berkeley. 6 (2). 1 Şubat 2012. 6 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2014. 
  6. ^ a b "Darleane C. Hoffman". Science History Institute (İngilizce). 1 Haziran 2016. 19 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2018. 
  7. ^ "Collection: Darleane C. Hoffman papers | Iowa State University - ArchivesSpace". cardinal.lib.iastate.edu. 13 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2021. 
  8. ^ "Keynote speaker: D. Hoffman, Ph.D." LLNL 2020: Women Forging the Future of Science and Technology. Lawrence Livermore National Laboratory. 4 Ağustos 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2014. 
  9. ^ Stu Borman (11 Eylül 2017). "Women overlooked for Nobel honors". C&EN Global Enterprise (İngilizce). 95 (36): 22-24. doi:10.1021/cen-09536-scitech2. ISSN 2474-7408. 
  10. ^ "Darleane (Christian) Hoffman – SJY Group". cyclotron.tamu.edu. 7 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2020. 
  11. ^ "A short history of women at Los Alamos". www.lanl.gov (İngilizce). Los Alamos National Laboratory, Operated by Los Alamos National Security, LLC, for the U.S. Department of Energy. 4 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2019. 
  12. ^ "Gruppe 8: Teknologiske fag" (Norveççe). Norwegian Academy of Science and Letters. 27 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2010. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kaliforniya Üniversitesi (Berkeley)</span> Amerikada yer alan bir araştırma üniversitesi

Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley, Amerika Birleşik Devletleri'nin Kaliforniya eyaletinde yer alan bir araştırma üniversitesidir. Pek çok uluslararası listeye göre dünyanın en iyi üniversitelerinden biridir. 14 kolej ve okulu 350'den fazla eğitim programı sunmakta ve 31 binden fazla lisans ve 12 binden fazla yüksek lisans öğrencisine hizmet etmektedir. İçerisinde Berkeley gibi pek çok kurumu da barındıran University of California System'ın bir parçası ve ilk kampüsüdür.

<span class="mw-page-title-main">Ernest Lawrence</span>

Ernest Orlando Lawrence,, 1939 yılında icadı siklotron ile Nobel Fizik Ödülü kazanmış olan, Amerikalı nükleer fizikçi. Manhattan Projesi için yaptığı uranyum izotop ayırma üzerindeki çalışması, Lawrence Berkeley Ulusal Laboratuvarı ve Lawrence Livermore Ulusal Laboratuvarı kuruluşundaki katkıları ile tanınmaktadır.

Lavrensiyum periyodik tabloda simgesi Lr olan 103 g/mol atom ağırlığı olan radyoaktif ve yapay bir elementtir. En kararlı izotopu 262Lr'dir ve yarılanma süresi yaklaşık 4 saattir. Lavrensiyum Kaliforniyum elementinden sentezlenir ve kullanım alanı yoktur.

<span class="mw-page-title-main">Manhattan Projesi</span> ilk atom bombasının üretilmesini içeren bir araştırma ve geliştirme projesi

Manhattan Projesi, II. Dünya Savaşı sırasında ilk nükleer silahların üretimini gerçekleştirmek için yürütülmüş bir araştırma ve geliştirme projesiydi. Proje, Amerika Birleşik Devletleri başta olmak üzere Birleşik Krallık ve Kanada ile iş birliği içinde gerçekleştirildi. 1942'den 1946'ya kadar ABD Ordusu Mühendisler Birliği'nden Tümgeneral Leslie Groves'un projenin yöneticiliğini yaptı. Nükleer fizikçi Robert Oppenheimer da bombaları tasarlayan Los Alamos Laboratuvarı'nın yöneticisiydi. Projenin ismi, ilk karargah Manhattan'da olduğu için Manhattan Bölgesi olarak belirlendi; bu ad yavaş yavaş projenin resmi kod adı olan "Development of Substitute Materials"ın yerini aldı. Proje daha sonra İngilizlerin nükleer silah geliştirme projesi olan Tube Alloys'u da bünyesine kattı ve programı Office of Scientific Research and Development'den devraldı. Manhattan Projesi, en yoğun döneminde yaklaşık 130.000 kişiye istihdam sağladı ve yaklaşık 2 milyar ABD dolarına mal oldu. Bunun yüzde 80'inden fazlası fisil malzemeyi üreten tesisleri inşa etmek ve işletmek içindi. Araştırmalar ve bombanın üretimi, Amerika Birleşik Devletleri, Birleşik Krallık ve Kanada'daki otuzdan fazla tesiste gerçekleştirildi.

<span class="mw-page-title-main">Frédéric Joliot-Curie</span> Fransız bilim insanı (1900 – 1958)

Jean Frédéric Joliot-Curie, Irene Joliot-Curie'nin eşi ve Nobel Kimya Ödülü sahibi Fransız fizikçidir.

<span class="mw-page-title-main">Edwin McMillan</span> Amerikalı fizikçi (1907 – 1991)

Edwin McMillan Nobel Kimya ödülü sahibi Amerikalı nükleer fizikçi. 93. element neptünyum'u keşfinden dolayı Glenn T. Seaborg ile birlikte 1951 yılında Nobel ödülü ile onurlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Chien-Shiung Wu</span>

Chien-Shiung Wu, , Radyoaktivite alanında önemli katkıları olan Çin kökenli Amerikalı bir deneysel fizikçidir. Manhattan Projesi'nde çalışmış, gaz yayınımıyla (difüzyon) uranyum metalini U-235 ve U-238 izotoplarına ayrıştıran bir yöntem geliştirmiştir. Eşlem korunumu çürüten ve Wu'nun önderliğinde yapılan Wu Deneyi en önemli çalışmalarından birisidir. Bu çalışması çalışma arkadaşları Tsung-Dao Lee ve Chen-Ning Yang’a 1957 Nobel Fizik Ödülünü kazandırmış, ayrıca Wu’ya da 1978 yılında Wolf Fizik Ödülünü kazandırmıştır. Deneysel fizikteki ustalığı sık sık Marie Curie ile karşılaştırılmasına neden olmuş, ayrıca ‘Fiziğin Leydisi’, ‘Çinli Madam Curie’, ‘Nükleer Araştırmanın Kraliçesi’ gibi saygın takma isimler kazandırmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Norris Bradbury</span> Amerikalı fizikçi (1909 – 1997)

Norris Edwin Bradbury, Los Alamos Ulusal Laboratuvarı'nda 1945 ile 1970 yılları arasında görev yapmış Amerikan fizikçi. Robert Oppenheimer tarafından II. Dünya Savaşı sırasındaki Manhattan Projesi'nde başarılı olduğu için bu pozisyona seçilmiştir. Bradbury, Trinity denemelerinden sonuncusu olan "the Gadget"dan sorumluydu.

<span class="mw-page-title-main">John F. Hartwig</span> Amerikalı kimyager

John F. Hartwig, Berkeley'de bulunan Kaliforniya Üniversitesi'nde kimya profesörüdür. Laboratuvarı, çok çeşitli organik bileşiklerin hazırlanması için yeni yöntemler geliştirmeye odaklanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Paul Alivisatos</span> Amerikalı kimyager

Paul Alivisatos, nanoteknolojinin gelişimi ve nanokristallerin üretiminde öncü sayılan, bu konudaki çalışmalarıyla uluslararası alanda kabul görmüş, Amerikalı bir bilim insanıdır.

Robert George Bergman, Amerikalı kimyagerdir.

<span class="mw-page-title-main">Alexander Pines</span> araştırmacı

Alexander Pines, Amerikalı kimyager. Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley'de Glenn T. Seaborg Emeritus Profesörü, Şansölye Emeritus Profesörü ve Yüksek Lisans profesörü, Kaliforniya Kantitatif Biyobilimler Enstitüsü (QB3) ve Biyomühendislik Bölümü üyesidir. 1945'te doğdu, Bulawayo, Güney Rodezya büyüdü ve İsrail'deki Kudüs İbrani Üniversitesi'nde lisans düzeyinde matematik ve kimya okudu. 1968'de Amerika Birleşik Devletleri'ne giden Pines doktorasını kimyasal fizik alanında 1972'de MIT'den aldı. Aynı yıl UC Berkeley'in fakültesine girdi.

<span class="mw-page-title-main">F. Albert Cotton</span> Amerikalı kimyager (1930 – 2007)

Frank Albert Cotton Amerikalı kimyager. Texas Üniversitesi'nde WT Doherty-Welch Vakfı Başkanı ve Seçkin Kimya Profesörüydü. 1600'ün üzerinde bilimsel makale yazdı. Geçiş metallerinin kimyası üzerine yaptığı araştırmalarla tanındı.

<span class="mw-page-title-main">Jane Hamilton Hall</span> Amerikalı fizikçi

Jane Hamilton Hall, Amerikalı fizikçidir. II. Dünya Savaşı sırasında Manhattan Projesi'nde çalıştı. Savaştan sonra Los Alamos Ulusal Laboratuvarı'nda çalışmaya devam etti ve Clementine nükleer reaktörünün yapımını ve işletmeye sokulmasını denetledi. 1958'de laboratuvarın müdür yardımcısı oldu. 1956'dan 1959'a kadar Atom Enerjisi Komisyonu Genel Danışma Komitesi sekreterliği yaptı ve 1966'dan 1972'ye kadar komite üyeliği yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Myrtle Bachelder</span> Amerikalı kimyager (1908 – 1997)

Myrtle Bachelder tam adıyla Myrtle Claire Bachelder, Amerikalı kimyager, akademisyen, bilim insanı ve asker. Manhattan atom bombası projesi'ndeki gizli çalışmaları ve metal kimyasındaki tekniklerin geliştirilmesi ile tanınmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Carolyn R. Bertozzi</span> Amerikalı kimyager

Carolyn Ruth Bertozzi, Amerikalı kimyager. Hem kimya hem de biyolojiyi kapsayan geniş kapsamlı çalışmaları ile tanınmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Allene Jeanes</span> Amerikalı kimyager (1906 – 1995)

Allene Rosalind Jeanes, karbonhidratlar ve Kore Savaşı'nda kan plazmasının yerini alan bir madde olan Dextran'ın geliştirilmesinde çalışan Amerikalı bir kimyagerdir. American Chemical Society'nin bir üyesi olan Jeanes, 60'ın üzerinde eser yayınladı, 24 konferans hazırladı ve on tane de patenti bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">John Henry Manley</span> Amerikalı fizikçi, Manhattan Projesinin grup lideri

John Henry Manley, Manhattan Projesi'nde ekip lideri olmadan önce Berkeley'deki Kaliforniya Üniversitesi'nde J. Robert Oppenheimer ile çalışan Amerikalı bir fizikçidir.

<span class="mw-page-title-main">Project Y</span>

Project Y olarak da bilinen Los Alamos Laboratuvarı, Manhattan Projesi tarafından oluşturulan ve II. Dünya Savaşı sırasında Kaliforniya Üniversitesi tarafından işletilen gizli bir laboratuvardı. Laboratuvar kuruluş amacı, ilk atom bombalarını tasarlamak ve inşa etmekti. Robert Oppenheimer, 1943'te Norris Bradbury'nin yerine geçtiği Aralık 1945'e kadar görev yapan ilk yöneticiydi. Bilim insanlarının güvenliğini korurken çalışmalarını özgürce tartışabilmelerini sağlamak için laboratuvar New Mexico'nun ücra bir yerine yerleştirilmişti. Savaş zamanındaki laboratuvar, bir zamanlar Los Alamos Ranch School'un bir parçası olan binaları işgal ediyordu.

<span class="mw-page-title-main">Priscilla Duffield</span>

Priscilla Duffield, II. Dünya Savaşı sırasında Manhattan Projesi üzerinde çalıştı. Radyasyon Laboratuvarı'nda Ernest O. Lawrence'ın ve Los Alamos Laboratuvarı'nda J. Robert Oppenheimer'ın sekreterliğini yaptı. Savaştan sonra ise Scripps Oşinografi Enstitüsü ve Ulusal Hızlandırıcı Laboratuvarı müdürlerinin yönetici asistanlığını yaptı.