Darkveti Kilisesi - Turkipedia

Darkveti Yorgi Kilisesi
დარკვეთის წმინდა გიორგის ეკლესია
Temel bilgiler


Konum	Darkveti, Çiatura Belediyesi İmereti, Gürcistan
Koordinatlar	42°20′29″K 43°19′18″D / 42.34139°K 43.32167°D / 42.34139; 43.32167
Mimari
Mimari tür	Tek nefli bazilika

Darkveti Yorgi Kilisesi (Gürcüce: დარკვეთის წმინდა გიორგის ეკლესია) Batı Gürcistan'ın İmereti bölgesindeki bir 10-11. yüzyıl Gürcü Ortodoks kilisesidir. Birbiriyle uyumlu cepheleri ve dış cephelerinde oyulmuş duvar süslemeleri olan kilise, çevredalızlı, tek nefli bir bazilikadır. Kilise, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.^[1]

Darkveti kilisesi, Kvirila Nehri'nin bir kolu olan Cruçula'nın sağ kıyısında, İmereti bölgesindeki Çiatura Belediyesine bağlı Darkveti köyünde konumlanmıştır. Mğvimevi Manastırı'nın yukarısında bir dağda konumlanmış olan köy,^[2] tarih öncesi mağaralarıyla da bilinmektedir.^[3]

Yorgi'ye adanmış olan Darkveti Kilisesi, tek koridorlu bir bazilikadır. Kilisede, güney ve batı yönünde uzanan, sonradan eklenmiş bir çevredalız bulunmaktadır. Kilisenin girişleri de batı ve güneydedir. İç kısım, tonozun iç kemerlerini destekleyen iki çift pilaster ile bölünmüştür. Kilisenin içi badanalıdır ve hiçbir resim izi yoktur. Kilisenin içi, her biri farklı cephede olan dört pencere ile aydınlanmaktadır. Cepheler, özellikle pencere ve kapı çerçevelerinde süslemelere sahiptir. Bu süslemeler, Darkveti'nin yaklaşık 15 km doğusundaki Savane Yorgi Kilisesinde kullanılan süslemelere benzemektedir. Güney duvarında tavus kuşu kabartması olan bir levha bulunmaktadır. Kilisenin batı cephesinde, oyulmuş başkemerli, yarı dairesel bir pencere vardır. Pencerede Orta Çağ'dan kalma bir dizi Gürcüce yazıt vardır. Yazıttaki karakterler, paleografik olarak nadir görülen açıları ve bazen daha nadir olarak görülen kare şeklinde harfleri temsil etmektedir.^[2]

Yazıtlar Goliath'ı ve oğullarını anlatmaktadır: Godalbri, Liparit ve K–E (Konstantine?). Savane'deki yazıttan anlaşıldığı üzere, Goliath'ın Giorgi'nin oğlu olduğu bilinmektedir. Gulzviad'ın oğlu olan Giorgi eristavt-eristavi ("düklerin dükü") ve Savane Kilisesinin kurucusuydu. Bu kişilerin hangi soylu aileye ait olduğu bilinmemektedir: Dimitri Bakradze ve Giorgi Tsereteli onların Kahaberidze hanedanından olduğunu iddia ederken, Ekvtime Takaişvili, onların Kahaberidze'lerden önceki Argveti düklerinin soyundan geldiğini iddia etmektedir.^[2]

Kaynakça

^ "List of Immovable Cultural Monuments" (PDF) (Gürcüce). National Agency for Cultural Heritage Preservation of Georgia. 12 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 25 Temmuz 2019.
^ ^a ^b ^c Taqaishvili, Ekvtime (1936). "Four Basilican Churches of the Qvirila valley". Georgica (İngilizce). 1 (2-3). ss. 164-168.
^ Sagona, Antonio (2017). The Archaeology of the Caucasus: From Earliest Settlements to the Iron Age. Cambridge University Press. s. 67. ISBN 9781139061254.

İlgili Araştırma Makaleleri

Parhali Manastırı, tarihsel Tao bölgesinde, Türkiye'nin Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı Altıparmak köyünde bulunan Gürcü Ortodoks manastırıdır. 9-10. yüzyıllarda inşa edilen manastır yapı topluluğundan ana kilise ile iki şapel günümüze ulaşmıştır. Parhali kelimesi Türkçede Barhal biçimini almıştır.

Vale Meryem Ana Kilisesi Güney Gürcistan'ın Samtshe-Cavaheti bölgesindeki Vale kentinde yer alan Orta Çağ Gürcü Ortodoks Kilisesidir. Meryem'e atfen inşa edilmiştir.

Samtsevrisi Aziz Yorgi Kilisesi Gürcistan'ın Şida Kartli bölgesindeki Kareli Belediyesinin Samtsevrisi köyünde yer alan bir Erken Orta Çağ Gürcü Ortodoks kilisesidir. "Serbest haç" planlı kilise, stilistik olarak 7. yüzyılın ilk yarısına tarihlenmektedir. Kilise, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

Abelya Teslis Kilisesi Güney Gürcistan'ın Kvemo Kartli bölgesindeki Ağbulak Belediyesinde yer alan bir 13. yüzyıl Gürcü Ortodoks kilisesidir. Tek nefli sade bir tasarımı olan kilise, günümüzde Abeliani olarak bilinen tarihi Abelya köyünün eteklerinde konumlanmıştır. Kilisenin güney duvarındaki bir yazıtta yapının 1250 ve 1259 yılları arasında, yani Moğol yönetimi altındaki iki hükümdarlı Gürcistan döneminde yapıldığı anlaşılmaktadır. Kilise, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

Htsisi Yahya Kilisesi, Gürcistan'ın Şida Kartli bölgesindeki Haşuri belediyesinde yer alan bir kilisedir. Htsisi köyüne 1.5 km uzaklıkta konumlanmıştır.

Dmanisi Theotokos Katedrali, yaygın olarak bilinen adıyla Dmanisi Sioni Kilisesi Güney Gürcistan'ın Kvemo Kartli bölgesindeki Dmanisi Tarihi Sit Alanının kalbinde yer alan bir Erken Orta Çağ bazilikasıdır. Kilise, üç bölümlü nefe, belirgin şekilde çıkık apsise ve 13. yüzyılın başlarında zengin biçimde süslenmiş bir nartekse sahiptir. Sioni kilisesi, 2009 yılında yenilenen ve faal durumda olan bir Gürcü Ortodoks kilisesidir. Devlet tarafından Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtı listesine eklenmiştir.

Zemo Nikozi Başmelek Kilisesi, Doğu Gürcistan'ın Şida Kartli bölgesindeki Gori Belediyesinde konumlanmış bir 10. yüzyıl Gürcü Ortodoks kilisesidir. Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

Tsirkoli Meryem Ana Kilisesi, Ksani nehri vadisindeki Tsitkoli köyünün yanında konumlanmış bir 8-9. yüzyıl Gürcü Ortodoks kilisesidir. Kubbesiz ve kubbeli kilise tasarımlarının özelliklerini birleştiren kilise, Orta Çağ Gürcü mimarisinin "geçiş dönemine" ait olarak sınıflandırılmaktadır. Kilisenin bulunduğu bölge, Ağustos 2008'deki yılındaki Rus-Gürcü Savaşı savaşında Rus ve Güney Oset birliklerinin kontrolü altına giren Ahalgori belediyesinin parçasıdır. Savaşla beraber, Gürcü din adamları ve kilise cemaati kiliseye erişimlerini kaybetmiştir. Kilise, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

İkvi Yorgi Kilisesi Doğu Gürcistan'ın Şida Kartli bölgesindeki Kaspi belediyesinde konumlanmış bir Gürcü Ortodoks kilisesidir. Yunan haçı planıyla yapılmış olan kilise, 11. yüzyıla tarihlenmektedir. Kilise, ayrıntılı dekoratif dış taş oymaları ve 2011'deki yağışta gördükten sonra restore edilen 12-13. yüzyıl freskleriyle bilinmektedir. Kilise, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

Savane Yorgi Kilisesi, Batı Gürcistan'ın İmereti bölgesindeki bir 11. yüzyıl Gürcü Ortodoks kilisesidir. 1046 yılında inşa edilmiş olan yapı, tek nefli bir bazilikadır. Kilise, süslü bir ikonostasise ve dış cephelerde dekoratif duvar detaylarına sahiptir. Kilise, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

Ehvevi Meryem Ana Kilisesi Batı Gürcistan'ın İmereti bölgesindeki bir 11. yüzyıl Gürcü Ortodoks kilisesidir. Dış cephelerine oyulmuş taş süslemeleriyle bilinen kilise, tek nefli bir bazilikadır. Kilise, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

Speti Kurtarıcı İsa Kilisesi, Batı Gürcistan'ın İmereti bölgesindeki bir 11. yüzyıl Gürcü Ortodoks kilisesidir. En bilinen özelliği, kaymak taşı ve ustukadan yapılmış süslü ikonostasisi olan yapı, Orta Çağ'da yapılmış tek nefli bir salon kilisesidir. Kilise, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

Mğvimevi Manastırı, Batı Gürcistan'ın İmereti bölgesindeki Çiatura kentinin yakınlarında konumlanmış, kısmen kayaya oyulmuş bir Gürcü Ortodoks manastırıdır. Meryem'in doğuşunu adanmış olan kilise, 13. yüzyılda kalma iki nefli bir bazilikadır. Kompleks ayrıca küçük bir kilise, çan kulesi ve bir savunma duvarı içermektedir. Manastır günümüzde rahibe manastırı olarak kullanılmaktadır. Kilisenin dışını birçok mimari heykel süslemektedir. Mğvimevi kompleksi, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

Hirsa Aziz Stephen Manastırı Doğu Gürcistan'ın Kaheti bölgesindeki bir Gürcü Ortodoks manastırıdır. Manastırın temelinin, 6. yüzyılda yaşamış On Üç Süryani Babadan biri olan keşiş Stephen'a dayandığı düşünülmektedir. Kubbeli bir kilise olan mevcut yapı, 886 ve 1822 arasındaki bir dizi yeniden yapılanmanın sonucudur. Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

Laşthveri Başmelek Kilisesi ya da bilinen diğer adıyla Taringzel Kilisesi, Kuzeybatı Gürcistan'ın dağlık Yukarı Svaneti bölgesinde yer alan bir Orta Çağ Gürcü Ortodoks kilisesidir. Günümüzde ise Samegrelo-Zemo Svaneti bölgesine bağlı Mestia belediyesinde konumlanmıştır. Mimari olarak dikkat çekici olmayan salon kilisesinin en belirgin özelliği, 14 ve 15. yüzyıla tarihlenen, hem iç hem de dış duvarlara boyanmış bir dizi fresktir. Portreler ve dini sahnelerin yanı sıra, fresklerde Amiran ve Darecaniani'nin destansı aşk hikâyesinin ender görülen bölümleri de tasvir edilmiştir. Kilise, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

Matshvarişi Kurtarıcı İsa Kilisesi, ayrıca bilinen adıyla Matshvar Kilisesi, Kuzeybatı Gürcistan'ın dağlık Yukarı Svaneti bölgesinde yer alan bir Orta Çağ Gürcü Ortodoks kilisesidir. Günümüzde ise Samegrelo-Zemo Svaneti bölgesine bağlı Mestia belediyesinde konumlanmıştır. 1140 yılında Mikail Maglakeli tarafından fresklerle bezenmiş olan yapı, basit bir salon kilisesidir. Kilise, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

Uşguli Meryem Ana Kilisesi, yaygın olarak bilinen adıylaa Uşguli Lamarya Kilisesi, Kuzeybatı Gürcistan'ın dağlık Yukarı Svaneti bölgesinde yer alan bir Orta Çağ Gürcü Ortodoks kilisesidir. Günümüzde ise Samegrelo-Zemo Svaneti bölgesine bağlı Mestia belediyesinde konumlanmıştır. Yapı, çıkıntılı apsisi ve çervedalızı olan basit bir salon kilisesidir. İç kısım, hasar görmüş iki Orta Çağ fresk tabakası içermektedir. Kilise, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

Kala Aziz Cyricus ve Julitta Kilisesi, ayrıca yerel olarak bilindiği adıyla Lagurka (ლაგურკა), Gürcistan'ın Samegrelo-Zemo Svaneti bölgesindeki Mestia Belediyesinde konumlanmış bir Orta Çağ kilisesidir. Kilisenin bulunduğu alan, Lagurka'nın başlıca Hristiyan tapınağı olarak kabul edildiği tarihi, kültürel ve dağlık Yukarı Svaneti bölgesinin bir parçasıdır. Lagurka adı, "Cyricus" adının Svancasından türemiştir. Orta Çağ anıtsal Gürcü sanatının tepe noktalarından olan yapı, 1111-1112'de Tevdore tarafından boyanmış fresklerle bezenmiş bir salon kilisesidir. Kilise, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

Şoreti Manastırı Güney Gürcistan'ın Samtshe-Cavaheti bölgesindeki Aspindza belediyesinde konumlanmış, taş vadide yer alan bir Orta Çağ Hristiyan manastırıdır. Birkaç yapıdan oluşan manastırdaki ana kilise, Aziz Yorgi'ye adanmıştır. Ana kilise, 6–7. ve 15. yüzyıllar arasında birkaç inşaat evresinde inşa edilmiştir. Kalıntılar içinde duran kilise, 2018 yılında tamamen yeniden inşa edilmiştir. Kilise, mozaik süslemeleri ve Orta Çağ yazıtları için dikkat çekicidir. Manastır, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

Zeda Tmogvi Güney Gürcistan'ın tarihi Cavaheti bölgesindeki bir Orta Çağ Hristiyan kilisesidir. Mevcut yapı, IV. Bagrat döneminde (1027-1072) daha önceki bir kilisenin yerine yapılmış üç nefli bir bazilikadır. Kilisenin dış cephelerinde, zamanın tarihi insanlarından bahseden birkaç modern Gürcüce yazıt vardır. Kilise, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir. 2007 itibarıyla da içinde bulunduğu bölge UNESCO geçici listesi'ne dahil edilmiştir.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.