İçeriğe atla

Dark web

Dark web (Türkçe: karanlık ağ), World Wide Web'de bulunan yasa dışı içeriklerdir. İnternet'i kullanan ancak erişim için belirli yazılımlar, yapılandırmalar veya yetkilendirme gerektiren yer paylaşımlı ağlar,[1][2][3][4] Dark web aracılığıyla; özel bilgisayar ağları, kullanıcının konumu gibi tanımlayıcı bilgileri ifşa etmeden anonim olarak iletişim kurabilir ve iş yapabilir.[5][6] Dark web, Deep web'in küçük bir bölümünü oluşturur, Web'in arama motorları tarafından dizinlenemeyen kısmıdır, ancak bazen deep web terimi dark web'e atıfta bulunmak için kullanılır.[7][8]

Dark web'i oluşturan karanlık ağlar küçük; arkadaştan arkadaşa, eşler arası ağları ve ayrıca Tor, Freenet, I2P ve Riffle gibi kamu kuruluşları ve bireyler tarafından işletilen büyük, popüler ağları içerir.[6] Dark web kullanıcıları, şifrelenmemiş ve anonim olmayan yapısı nedeniyle normal Web'i Clearnet (Türkçe: Temiz ağ) olarak adlandırır.[9]

Terminoloji

Tanım

Karanlık web genellikle web'in arama motorları tarafından indekslenmeyen (aranamayan) kısımları olan Deep web ile karıştırılmaktadır. Dark web terimi ilk olarak 2009 yılında ortaya çıkmıştır; ancak gerçek Dark web'in ne zaman ortaya çıktığı bilinmemektedir.[10] Birçok internet kullanıcısı yalnızca tipik bir web tarayıcısı tarafından erişilebilen veriler olan yüzeysel web'i kullanmaktadır.[11] Dark web, deep web'in küçük bir bölümünü oluşturmaktadır, ancak içeriğine erişmek için özel bir yazılım gerektirmektedir.

Darknet web siteleri olarak da bilinen Dark web'e yalnızca bu ağ için özel olarak oluşturulan Tor ("The Onion Router" projesi) gibi ağlar aracılığıyla erişilebilir.[11][12] Tor tarayıcısı ve Tor ile erişilebilen siteler Darknet kullanıcıları arasında yaygın olarak kullanılmaktadır ve ".onion" alan adıyla tanımlanabilir.[13] Tor tarayıcıları kullanıcı için şifreli giriş noktaları ve yollar oluşturarak Dark web aramalarının ve eylemlerinin anonim olmasını sağlar.[11]

Darknet şifreleme teknolojisi, kullanıcıların verilerini çok sayıda ara sunucu üzerinden yönlendirerek kullanıcıların kimliğini korur ve anonimliği garanti eder. İletilen bilgilerin şifresi yalnızca şemadaki bir sonraki düğüm tarafından çözülebilir ve bu da çıkış düğümüne götürür. Karmaşık sistem, düğüm yolunun yeniden oluşturulmasını ve bilginin katman katman şifresinin çözülmesini neredeyse imkansız hale getirir.[14] Yüksek şifreleme seviyesi nedeniyle, web siteleri kullanıcılarının coğrafi konumunu ve IP adresini izleyemez ve kullanıcılar ana bilgisayar hakkında bu bilgileri alamaz. Böylece Darknet kullanıcıları arasındaki iletişim yüksek düzeyde şifrelenerek kullanıcıların gizli bir şekilde konuşmasına, blog yazmasına ve dosya paylaşmasına olanak tanır.[15]

Kaynakça

  1. ^ NPR Staff (25 Mayıs 2014). "Going Dark: The Internet Behind The Internet". 27 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2015. 
  2. ^ Greenberg (19 Kasım 2014). "Hacker Lexicon: What Is the Dark Web?". Wired. 7 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2015. 
  3. ^ "Clearing Up Confusion – Deep Web vs. Dark Web". BrightPlanet. 27 Mart 2014. 16 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  4. ^ Egan (12 Ocak 2015). "What is the dark web? How to access the dark website – How to turn out the lights and access the dark web (and why you might want to)". 19 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2015. 
  5. ^ Ghappour (1 Eylül 2017). "Data Collection and the Regulatory State". Connecticut Law Review. 49 (5): 1733. 1 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2021. 
  6. ^ a b Ghappour (1 Nisan 2017). "Searching Places Unknown: Law Enforcement Jurisdiction on the Dark Web". Stanford Law Review. 69 (4): 1075. 20 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2021. 
  7. ^ Solomon (6 Mayıs 2015). "The Deep Web vs. The Dark Web: Do You Know The Difference?". 9 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2015. 
  8. ^ "The dark web Revealed". Popular Science. ss. 20-21. 18 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  9. ^ "Clearnet vs hidden services – why you should be careful". DeepDotWeb. 28 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2015. 
  10. ^ Hatta, Masayuki (2020). "Deep web, dark web, dark net". Annals of Business Administrative Science. 19 (6): 277-292. doi:10.7880/abas.0200908a. 21 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2023. 
  11. ^ a b c Lacey, David; Salmon, Paul M. (2015). Harris, Don (Ed.). "It's Dark in There: Using Systems Analysis to Investigate Trust and Engagement in Dark Web Forums". Engineering Psychology and Cognitive Ergonomics. Lecture Notes in Computer Science (İngilizce). Cham: Springer International Publishing: 117-128. doi:10.1007/978-3-319-20373-7_12. ISBN 978-3-319-20373-7. 29 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2023. 
  12. ^ Peter (29 Haziran 2015). "The Deep Web and Its Darknets". h+ Media (İngilizce). 6 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2023. 
  13. ^ Lacson, Wesley; Jones, Beata (24 Temmuz 2016). "The 21st Century DarkNet Market: Lessons from the Fall of Silk Road". International Journal of Cyber Criminology. 10 (1): 40-61. doi:10.5281/zenodo.58521. 31 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2023. 
  14. ^ Moore, Daniel; Rid, Thomas (2 Ocak 2016). "Cryptopolitik and the Darknet". Survival (İngilizce). 58 (1): 7-38. doi:10.1080/00396338.2016.1142085. ISSN 0039-6338. 6 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2023. 
  15. ^ Wimmer, Andreas. "Dark net, Social Media and Extremism: Addressing Indonesian Counter terrorism on the Internet". 29 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İnternet sitesi</span> tek bir web alanından sunulan ilgili web sayfaları kümesi

Web sitesi, Ortak bir alan adı ile tanımlanan ve en az bir web sunucusunda yayınlanan web sayfaları ve ilgili içeriklerden oluşan bir koleksiyondur. Web üzerindeki sayfalar; metin, görsel ve animasyon şeklinde ziyaretçisine bilgi aktaran veya hizmet sunan sayfaların tümünü kapsayan bir doküman topluluğudur. Ziyaretçiler bir web sitesine, HTTP veya HTTPS protokollerinde aşağıdaki bileşenlerden oluşan benzersiz bir adresi kullanarak erişirler:

Silk Road, 2010'ların başlarında etkin olmuş ve yasadışı madde satışı ile tanınan online karaborsa ve darknet marketiydi.Darknet piyasasının ortaya çıkmasını sağlamışlardır. Deep web'de yer alan market, Tor ağı üzerinde .onion uzantısı ile hizmet vermiş; bu sayede kullanıcıların siteye anonim ve güvenli bir biçimde ulaşımını sağlamıştır. 2011 Şubat ayında kurulmuş sitenin geliştirilmesine bundan 6 ay önce başlanmıştır. Etkin olduğu dönem boyunca 100.000'i aşkın müşteri sitede yer alan ürünleri satın almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Google Chrome</span> Google tarafından geliştirilen bir web tarayıcısı

Google Chrome, Google tarafından geliştirilen ücretsiz bir web tarayıcısıdır. Eylül 2008'de Microsoft Windows sürümü yayımlanmış; daha sonra Linux, macOS, iOS ve Android sürümleri de geliştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">İnternet kültürü</span>

İnternet kültürü, sık ve aktif internet kullanıcıları arasında gelişen ve sürdürülen, özellikle internet üzerinden birbirleriyle iletişim kuran çevrimiçi toplulukların üyeleri tarafından oluşturulan bir tür yarı yeraltı kültürüdür. Bu kültür, etkisi bilgisayar ekranları aracılığı ve bilgi ve iletişim teknolojileriyle, özellikle de internet tarafından aracılık edilen bir kültürdür.

Reddit, bir Amerikan sosyal haber, tartışma sitesidir. Siteye kayıtlı kullanıcılar bağlantı, metin, fotoğraf, anket ve video içerebilen gönderiler paylaşabilir, diğer kullanıcılar da bu gönderileri oylayarak gönderinin sayfada üste çıkmasını veya alta inmesini sağlayabilirler. Reddit'te gönderiler kullanıcılar tarafından oluşturulmuş; spor, oyun, müzik, yemek, fotoğrafçılık, haber gibi farklı konuları ele alan, "subreddit" denilen alt gruplarda paylaşılır. Bir subreddit'te paylaşılmış gönderi yeteri kadar oy alırsa bu gönderi Reddit'in ana sayfasına çıkar. Siteye kayıtlı her kullanıcı kendi subreddit'ini oluşturabilir.

<span class="mw-page-title-main">Tor (anonim ağ)</span> Tor Browser (anonim ağ)

Tor, “The Onion Router" sözcüklerinin baş harflerinden oluşturulmuş, kullanıcılarına anonim iletişim imkânı sağlayan bir ağ ve yazılım projesinin adıdır. Proje dünya üzerinde konuşlanmış 6000'den fazla gönüllü Tor unsurunun oluşturduğu ağ üzerinden kullanılarak kullanıcıların gerçek kimliklerini gizleyerek şifreli bir şekilde internete erişmelerine imkân sağlamakta ve takip edilme riskini azaltmaktadır. Her ne kadar hakkında takip edilemediğine dair söylentiler olsa da, bu doğru bilinen bir yanlıştır.

<span class="mw-page-title-main">Wayback Machine</span> Internet Archive tarafından kurulan dijital arşiv

Wayback Machine, kâr amacı gütmeyen Internet Archive adlı kuruluş tarafından geliştirilmiş bir sayısal zaman kapsülüdür. Alexa Internet'ten derlenen içerikle çalışan, 1996 yılında oluşturulan ve 2001 yılında halka açılan Wayback Machine, kullanıcının "zamanda geriye" gitmesini ve web sitelerinin geçmişte nasıl göründüğünü görmesini sağlar. Kurucuları Brewster Kahle ve Bruce Gilliat, Wayback Machine'i feshedilmiş web sayfalarının arşivlenmiş kopyalarını koruyarak "tüm bilgiye evrensel erişim" sağlamak için geliştirdi.

<span class="mw-page-title-main">Tails</span>

Tails veya açık adıyla The Amnesic Incognito Live System ; güvenlik odaklı, Debian tabanlı Linux dağıtımıdır. Gizlilik ve anonimliği amaçlar. Tüm gelen ve giden bağlantıları Tor aracılığıyla yapmaya zorlar ve anonim olmayan bağlantıları engeller. Sistem, canlı DVD veya canlı USB ile önyüklenmek için tasarlanmıştır ve özellikle istenmediyse makinede herhangi bir sayısal iz bırakmaz. Projenin başlangıcında, geliştirilmesi için Tor Projesi finansal katkıda bulunmuştur.

Ağ Tarafsızlığı, kavramı internet servis sağlayıcıları veya devlet'in internet üzerindeki verilere eşit davranması ilkesine dayanır. Daha açık bir ifadeyle, internet üzerindeki hiçbir verinin, kullanıcının, içeriğin, sitenin, uygulamanın, platformun vs özel olarak bir politikayla, kanunla, kuralla kontrol edilmemesi ilkesine dayanır.

<span class="mw-page-title-main">Deep web</span> arama motorları tarafından dizinlenmeyen internet ağı

Deep web ; World Wide Web'in standart web arama motorları tarafından indekslenmeyen bölümleridir. Deep Web, İnternet kullanan herkesin erişebildiği yüzeysel web'in tersidir. Bilgisayar bilimci Michael K. Bergman, bu terimi 2001 yılında bir arama-indeksleme terimi olarak icat etmekle tanınır.

<span class="mw-page-title-main">Brave (yazılım)</span> Web Tarayıcısı

Brave açık kaynak kodlu, Chromium üzerine inşa edilmiş web tarayıcı yazılımı.

<span class="mw-page-title-main">The Hidden Wiki</span>

The Hidden Wiki herkesin anonim olarak düzenleme yapabildiği birçok sansüre dirençli Tor gizli servislerinde faaliyet gösteren Wiki tabanlı işletmenin adıdır. Ana sayfa ağ dizini halinde diğer, .onion sitelere ait bağlantılar vermektedir.

Muhalif, kurulu bir siyasi veya dini sistem, doktrin, inanç veya kuruma karşı aktif olarak meydan okuyan bir kişidir. Muhalif, müesses nizama, inançlara, politikalara veya kurumlara karşı farklı bir görüş veya tutum sergileyebilir ve değişiklik talep edebilir. Dinî bir bağlamda, sözcük 18. yüzyıldan bu yana kullanılmaktadır ve siyasi anlamıyla 20. yüzyılda yaygınlaşmıştır. Bu dönem, faşist İtalya, Nazi Almanyası, Japonya İmparatorluğu, Franco dönemi İspanya, Sovyetler Birliği, Suudi Arabistan, Kuzey Kore, Türkiye, İran, Çin Halk Cumhuriyeti ve Türkmenistan gibi otoriter hükûmetlerin yükselişiyle eşgüdümlüdür. Batı dünyasında, Hollandalı filozof Baruch Spinoza gibi insanların, kendilerini ve başkaları tarafından muhalif olarak kabul edildiği tarihsel örnekler bulunmaktadır. Totaliter ülkelerde muhalifler genellikle açık siyasi suçlamalar olmaksızın hapsedilir veya idam edilir ya da karşı çıktıkları aynı yasalara uymamaktan veya ifade özgürlüğü gibi sivil özgürlükleri desteklemekten dolayı cezalandırılırlar.

Görünmez İnternet Projesi (I2P), sansüre dayanıklı, eşler arası iletişime olanak tanıyan anonim bir ağ katmanıdır. Anonim bağlantılar, kullanıcının trafiğinin şifrelenmesi ve dünyanın dört bir yanına dağıtılmış yaklaşık 55.000 bilgisayardan oluşan, gönüllüler tarafından işletilen bir ağ üzerinden gönderilerek elde edilir. Trafiğin geçebileceği çok sayıda olası yol göz önüne alındığında, üçüncü bir tarafın tam bağlantıyı izlemesi pek olası değildir. Bu katmanı uygulayan yazılıma "I2P yönlendirici", I2P çalıştıran bilgisayara ise "I2P düğümü" adı verilir. I2P ücretsiz ve açık kaynaklıdır ve birden fazla lisans altında yayınlanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">.onion</span>

.onion, Tor ağı üzerinden erişilebilen, eski adıyla "hidden service" (gizli servis) olarak bilinen özel amaçlar için kullanılan, üst seviye bir alan adıdır. Bu adresler gerçek DNS adları kullanmazlar. Bu sebeple uluslararası DNS listesine (Internet DNS root) kayıt edilmezler ve İnternet sağlayıcılarının sunmuş olduğu DNS bağlantısı üzerinden erişilmesi olanaksız hale gelmektedir. Ancak uygun Vekil sunucu yazılımı yüklü olduğunda, web tarayıcıları gibi Internet programları, bağlantı isteğini Tor ağı üzerinden göndererek .onion uzantılı sitelere erişmesi mümkün hale gelebilir. Bu alan adını kullanmanın amacı, hem bilgi sağlayıcıyı hem de bilgiye erişen kişiyi, ister aralarında isterse bir ara ağ sunucusu veya dışarıdan bir kişi tarafından takibini engellemektir.

Darknet veya karanlık internet, internet içinde yalnızca belirli yazılımlar, yapılandırmalar veya yetkilendirme ile erişilebilen ve genellikle benzersiz bir özelleştirilmiş iletişim protokolü kullanan bir yer paylaşımlı ağdır. İki genel darknet türü, sosyal ağlar ve anonimleştirilmiş bir dizi bağlantı aracılığıyla Tor gibi anonimlik proxy ağlarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Darknet piyasası</span>

Darknet piyasası, darknette Tor veya I2P gibi karanlık ağlar aracılığıyla çalışan ticari bir web sitesidir. Öncelikle karaborsa, uyuşturucu, siber silahlar, silahlar, sahte para, çalıntı kredi kartı bilgileri, sahte belgeler, lisanssız ilaçlar, steroidler ve diğer yasadışı malları içeren satış veya aracılık işlemlerinin yanı sıra yasal ürünlerin satışı olarak işlev görürler.

<span class="mw-page-title-main">Parrot OS</span>

Parrot OS, Debian tabanlı güvenlik, gizlilik ve geliştirme odaklı olmayı amaçlamış Linux dağıtımıdır.

<span class="mw-page-title-main">ZeroNet</span>

ZeroNet, 2015 yılında Tamas Kocsis tarafından oluşturulan, eşler arası kullanıcılardan oluşan merkezi olmayan web benzeri bir ağdır, ağ için programlama merkezi Budapeşte, Macaristan'dadır;Python'da yazılmıştır; ve tamamen açık kaynak kodludur. Siteler bir IP adresine sahip olmak yerine bir genel anahtarla tanımlanır. Özel anahtar, bir sitenin sahibinin ağ üzerinden yayılan değişiklikleri imzalamasına ve yayınlamasına izin verir. Bu tür sayfalar için yerel bir web barındırma görevi gören ZeroNet uygulaması kullanılırken sitelere sıradan bir web tarayıcısı üzerinden erişilebilir. ZeroNet, bitcoin kriptografisini kullanmaya ek olarak, eşler arasındaki bağlantıları müzakere etmek için BitTorrent ağındaki izleyicileri kullanır. ZeroNet varsayılan olarak anonim değildir, ancak Tor ağı üzerinden trafiğin yönlendirilmesini destekler.

Freegate, Dynamic Internet Technology (DIT) tarafından geliştirilen ve Çin, Güney Kore, Kuzey Kore, Suriye, Vietnam, İran, Birleşik Arap Emirlikleri, Almanya, Yeni Zelanda, Avustralya ve Birleşik Krallık'taki internet kullanıcılarına hükûmet tarafından engellenen web sitelerine erişmesine olanak sağlayan bir yazılım uygulamasıdır. Program, Dynaweb adı verilen bir dizi proxy sunucusundan yararlanır. Bu, kullanıcıların DIT'nin Peer-to-peer (P2P) benzeri proxy ağ sistemini kullanarak web sitelerini engelleyen İnternet güvenlik duvarlarını atlamasına olanak tanır. FreeGate'in anti-sansür yeteneği, 6.33 ve üzeri sürümlerde yeni, benzersiz şifreleme ve sıkıştırma algoritması ile daha da geliştirilmiştir. DIT, Freegate'in 2004'te 200.000 kullanıcısı olduğunu tahmin ediyor DIT'in geliştiricisi ve CEO'su Bill Xia'dır.